Jommeke (stripreeks)

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Dit is een oude versie van deze pagina, bewerkt door Jcb (overleg | bijdragen) op 20 okt 2010 om 23:33.
Deze versie kan sterk verschillen van de huidige versie van deze pagina.
Jommeke
Land van oorsprong België
Oorspronkelijke taal Nederlands
Genre Kinderen
Creatieteam
Bedenker(s) Jef Nys
Schrijver(s) Jef Nys
Tekenaar(s) Gert van Loock - Hugo de Sterk - Philippe Delzenne
Publicatie
Uitgever Ballon-Media
Publicatiemedia Stripboeken, kranten
Huidige status Lopend
Eerste publicatie 30 oktober 1955
Website
Portaal  Portaalicoon   Strip

Jommeke is een Vlaamse stripreeks voor de jeugd die werd getekend en geschreven door Jef Nys. Later werd zijn werk voortgezet door tekenaarsduo Gert van Loock, Hugo de Sterk en Philippe Delzenne (tekenaars), Jan Ruysbergh en Gert van Loock (schrijvers).

Publicatiegeschiedenis

Jommeke verscheen voor het eerst op 30 oktober 1955 in het weekblad Kerkelijk Leven (nu bekend als Kerk en Leven of het Parochieblad). Pas vier jaar later verscheen het eerste lange verhaal in de krant: De jacht op een voetbal. Sinds 1979 verschijnen de verhalen in kleur.

De vervolgverhalen verschenen eerst in de krant (Het Volk en andere), losse éénpaginagags verschenen tot de jaren zeventig in 't Kapoentje en Ohee. Deze werden later gebundeld en verschenen mee in de normale albumuitgaves (bijvoorbeeld in het album Dolle fratsen ). De Jommekesalbums werden door verschillende uitgeverijen uitgegeven. Album 1 tot 175 verscheen bij Het Volk. Album 176 tot 216 verscheen bij De Stripuitgeverij. Album 217 tot 228 verscheen dan weer bij Dupuis. Vanaf album 229 tot 241 vond Jommeke onderdak bij uitgeverij Mezzanine. En vanaf album 242 tot op heden bij uitgeverij Ballon-Media. Inmiddels zijn er meer dan 50 miljoen exemplaren verkocht.[1]

Inhoud

Jommeke mikt op een jonger publiek. De teksten waren vroeger altijd duidelijk in het Vlaams opgesteld. Kenmerkend hiervoor is het gebruik van ge in plaats van je. Vlaams wordt zeer lang (1959 - 1989) gebruikt in de reeks: Vanaf album 1 tot en met album 153. Nu is men van de gij-vorm afgestapt.

De verhalen zijn gemiddeld onder te verdelen in twee groepen: Jommeke en zijn vrienden trekken naar een exotisch land (bestaand, zoals Peru of de Far West, of verzonnen, zoals Asnapije en Benistal), of een uitvinding van professor Gobelijn zorgt voor problemen in Zonnedorp, de woonplaats van Jommeke en zijn vrienden. De derde rode draad zijn de slechteriken Anatool, de koningin van Onderland en Kwak en Boemel die telkens weer gedwarsboomd worden door Jommeke.

Dieren spelen, anders dan in de andere Vlaamse krantenstrips, een prominente rol. Alle hoofdfiguren hebben een eigen huisdier, met elk een eigen bepaalde sterkte. Zij komen vaak van pas als hulp in redmiddel in heel wat verhalen.

Evolutie

In de eerste gagstrips was Jommeke een klein kereltje van ongeveer zes jaar, een directe concurrent van Bolleke van Marc Sleen.

Omdat de krantenstrip in Vlaanderen per definitie een vervolgverhaal was, moest Jommeke ouder worden (om de overgang van gags naar avonturen te kunnen maken) en de cast uitgebreid worden. Zo komt professor Gobelijn er bij vanaf Purperen pillen . Vanaf album 57 maakt hij de huidige De vliegende bol.

De eerste verhalen zijn een aftasten van de grenzen en een zoektocht naar een vast stramien, en zijn in enkele gevallen gebaseerd op scenario's die Jef Nys voordien al voor andere reeksen had gebruikt (De jacht op een voetbal was origineel De jacht op de teddybeer). Nadien werd de reeks meer bandwerk, zij het van een constant niveau met af en toe een uitschieter.

Algemeen worden de eerste dertig albums als gemiddeld de beste van de reeks beschouwd. Kinderen baas is de favoriet van Jef Nys zelf, terwijl Paradijseiland door vele fans als het beste album wordt beschouwd[2].

Kenmerken

Jommeke mag beschouwd worden als één van de traditionele krantenstrips die zo kenmerkend zijn voor de Vlaamse striptraditie. Van oorsprong een concurrent voor Suske en Wiske en Nero, die bij de concurrerende kranten verschenen, was Jommeke toch eerder gericht op een jonger publiek.

Jommeke is vertaald in het Frans (Gil et Jo), het Engels (Jeremy and Frankie), het Duits (Peter und Alexander) en het Zweeds (Peter och Alexander), maar heeft buiten Vlaanderen nooit veel succes gekend.

Cover

Ook de cover onderging enige veranderingen. In het begin stond de titel onderaan de pagina. Vanaf album nr. 50 staat de titel bovenaan. Vanaf album nr. 92 kwam er een compleet nieuwe coverlay-out: de titel staat in een oranje ovaal, met daarnaast niet langer het hoofd van Jommeke, maar zijn hele bovenlijf en Flip op de linkerschouder. Album 104 betekent alweer een wijziging, die niet meer werd aangepast. De titel stond in het zwart, gecentreerd en niet meer in een oranje ovaal. De coverkleur werd wit. Het albumnummer staat nu rechtsboven in een lichtblauw kadertje.

Albums

Voor een lijst van de verschenen albums, zie lijst van albums van Jommeke

Personages

Hoofdpersonages

Sjabloon:Zijbalk Jommeke

  • Jommeke is een avontuurlijk elfjarig jongetje en hoofdpersonage van de stripreeks. Hij vindt meestal wel een oplossing als ze in een gevaarlijke situatie zijn.
  • Flip is de papegaai die vlot kan praten. Hij is een trouwe vriend van Jommeke. Soms is hij ook redder in nood.
  • Filiberke is een goede vriend van Jommeke. Filiberke heeft veel fantasie en speelt vaak in een verhaal een bepaalde zelfverzonnen rol.
  • Pekkie is de hond van Filiberke. Hij is soms een hele goede speurhond en een trouwe speelkameraad van Filiberke.
  • Annemieke en Rozemieke zijn een tweeling en lijken als twee druppels water op mekaar.
  • Choco is het aapje van De Miekes. Hij heeft zijn naam te danken aan het feit hij graag chocolade eet.
  • Professor Gobelijn is professor in alles. Hij heeft vele uitvindingen op zijn naam staan. Hij is ook wel eens verstrooid.
  • Anatool vervult de rol van slechterik. Hij doet hiervoor oneerlijke dingen, maar dat kan hem niet veel schelen. Het liefst wil hij rijk worden.
  • De koningin van Onderland is een geesteszieke vrouw en heeft waanideëen. Ze is van lotje getikt en is gevaarlijk. Ze werd opgesloten in een instelling.

Nevenpersonages

Voor een lijst van de nevenpersonages, zie Lijst van nevenpersonages van Jommeke

Andere uitvoeringen

Film

Er werd in 1968, door Jef Nys zelf, een verfilming gemaakt van het gelijknamige stripalbum De schat van de zeerover.

Voor de film van Jommeke, zie De schat van de zeerover (film)

Op 28 november 2008 stonden de personages van Jommeke als model voor de acteursploeg van Neveneffecten. Met als titel "Schatten uit de diepte" die uitgezonden werd op Canvas.

Jommekesland

Naar aanleiding van de strip Jommeke in Bobbejaanland werd er tussen 1978 en 1982 in Bobbejaanland een Jommekesland gebouwd.

Opvolging

In 1972 kwam er hulp voor tekenaar Jef Nys bij het bedenken en tekenen van de Jommekesalbums. Onderstaande tekenaars en schrijvers kregen al eens de verantwoordelijkheid voor een Jommeke-strip.

Jef Nys stelde bij testament een aantal voorwaarden aan voortzetting van de reeks. Er werd vastgelegd dat Jommeke, onder de strikte regels van geen geweld, geen wapens, geen seks, geen drugs en dergelijke dingen, blijvend getekend mag worden.

Status

Jommeke is samen met Suske en Wiske, De Kiekeboes en Nero al jaren de populairste strip van eigen bodem in Vlaanderen. Ondanks verschillende pogingen om de strip in het buitenland te doen aanslaan is ze buiten Vlaanderen nooit iets geworden.

In heel wat andere stripreeksen maakte Jommeke een gastoptreden. In de Urbanusstrips van Urbanus en Willy Linthout wordt er al eens de draak gestoken met de figuur van Jommeke en vooral de moraliserende reputatie ervan. Onder meer in het album "Dertig varkensstreken" waar Urbanus, Amedee en Nabuko Donosor schuttingtaal gebruiken om ervoor te zorgen dat een ganse pagina met Jommeke's goede daden niet ten ondergaat aan de braafheid. In "Dertig floppen" besluit Urbanus zich als Jommeke te vermommen en vertrekt in het laatste prentje naar Annemieke en Rozemieke. Ook in andere reeksen had Jommeke een cameo, in Het geheim van de kousenband mag Jommeke het verhaal afsluiten zoals Wiske dat doet. In het Kiekeboealbum Bij Fanny op schoot tracht Fanny Kiekeboe, tijdens het hele album tevergeefs Jommeke te bereiken voordat het verhaal afgelopen is. In album "Paniek in Stripland" is er ook een verwijzing naar Jommeke.

In 1973 tot 1974 werd er ook een piraatversie van Jommeke uitgegeven: Willeke.

Achttien Jommekesalbums werden in de periode 1987 - 2005 hertekend, om de redenen dat de Jommekesfiguur was veranderd, het inkten was kwalitatief ontoereikend en in sommige verhalen kwamen voorwerpen voor die kinderen van vandaag niet meer (her)kennen, zoals: tv-antennes, wijwatervaatjes en bandopnemers. Ze worden in de vernieuwde versies weggelaten of geactualiseerd.

Externe link

  1. ↑ taalblad.be - Jommeke presenteert het nieuws. Bezocht 24-04-2010
  2. ↑ Jommeke top-10 op stripspeciaalzaak.be geraadpleegd op 05 10 2009
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jommeke_(stripreeks)&oldid=22999862"