Wikipedia:Inclusionisme
| Inclusionisme |
|---|
|
| Deelonderwerpen |
|
Alternatieven voor inclusionisme: |
|
De onderstaande tekst is een voorstel dat momenteel geen deel uitmaakt van de regels en richtlijnen op de Nederlandstalige Wikipedia. Raadpleeg de overlegpagina voor discussie over dit voorstel. |
|
Dit is een essay. De pagina beschrijft niet een officiële regel of richtlijn, maar geeft enkel de mening weer van de auteur(s). Voel je vrij om aanpassingen te maken of erover te discussiëren op de overlegpagina. |
Inclusionisme is een visie op de vrijheid om informatie toe te voegen op Wikipedia, die inhoudt dat Wikipedia voor meer soorten informatie ruimte zou moeten bieden dan een traditionele encyclopedie. Een deel van de vrijwilligers op Wikipedia onderschrijft in grote lijnen deze visie. Zij zijn er over het algemeen vooral voorstander van om artikelen met tekortkomingen te verbeteren in plaats van deze te verwijderen.
Enkelen van hen noemen zich expliciet inclusionist.
Het begrip inclusionisme, en het tegengestelde, deletionisme, heeft een directe relatie met het begrip "relevantie" waarbij de twee visies een ontspannen resp. een strakke interpretatie voorstaan van dit begrip, waarvan overigens op de Nederlandstalige Wikipedia alleen een niet-vastgestelde versie beschikbaar is. Eigen criteria worden ontwikkeld, zie Wikipedia:Inclusionisme/Relevantie
Alle Wikipedia-editors, vandalen en POV-pushers uitgezonderd, vinden het belangrijk dat er goede artikelen worden geschreven met goede bronnen en in duidelijke, niet-wervende, taal en met respect voor de auteursrechten van anderen. Het valt echter op dat veel nieuwe artikelen die aan deze basisvoorwaarden voldoen toch meteen een verwijderingssjabloon krijgen. Er zijn dan editors die het onderwerp van het artikel niet encyclopedie-waardig vinden of de gebruikte bronnen niet voldoende relevant vinden. Vaak is het voor de schrijver echt niet duidelijk waarom het artikel niet encyclopedie-waardig zou zijn.
Het is dus niet zo dat de 'inclusionisten' willekeurige ongefundeerde bronloze rotzooi op Wikipedia willen plaatsen.
| Gebruikersbox | Samenwerking | |
|---|---|---|
| Inclusionisten kunnen onderstaande gebruikersbox op hun gebruikerspagina opnemen met behulp van deze code: {{Wikipedia:Inclusionisme/Gebruikersbox}} | Ideeën voor samenwerking staan op deze pagina: Inclusionisme/Samenwerking | |
| ||
| Via een klik op deze link volgt een overzicht van alle pagina's waarop deze gebruikersbox is opgenomen. |
Inclusionisten maken zich minder zorgen over het feit of een onderwerp "encyclopedisch" is, maar richten zich op de vraag of een artikel inhoudelijk correct is, verdienstelijk is, of nuttig kan zijn voor de lezers van Wikipedia.
Inclusionisten zien het project Wikipedia vaak als een compleet nieuwe en revolutionaire manier om alle menselijke kennis op te slaan, te verspreiden en te organiseren, al bestaat Wikipedia inmiddels al 15 jaar; er is geen gelijke van. Als een artikel te lang wordt en daardoor minder goed toegankelijk, zal een inclusionist er eerder voorstander van zijn om de details naar een subartikel te verplaatsen, met een duidelijke "zie ook" link, dan om alle details te verwijderen. Inclusionisten delen hun visie dat het een van de doelstellingen van Wikipedia is dat lezers die geïnteresseerd zijn in diepere details, deze informatie ook op Wikipedia kunnen vinden.
De discussies tussen "inclusionisten" en "deletionisten" kosten veel inspanning, met name op de verwijderlijst. Deze discussies leiden in sommige gevallen echter ook tot een hogere kwaliteit van de artikelen, maar vaker tot teleurstelling bij de eerste auteur van een artikel, als het hem/haar niet is gelukt het artikel voldoende te verbeteren, of duidelijk te maken dat het onderwerp relevant is.
Inclusionisten hanteren net als alle andere Wikipedianen de basisuitgangspunten van Wikipedia, zoals beschreven in de Vijf zuilen[1]
Diversiteit[bewerken | brontekst bewerken]
Inclusionisten op de Nederlandse Wikipedia zijn allemaal voorstander van de groei van Wikipedia met nieuwe artikelen en staan in beginsel positief tegenover nieuwe artikelen die worden gemaakt door bestaande, nieuwe en anonieme personen die bijdragen. Er zijn echter ook individuele verschillen in visie.
Deze verschillen gaan om andere inzichten omtrent:
- het toevoegen van korte artikelen, beginnetjes
- het toevoegen van onderwerpen die niet op academisch niveau bestudeerd worden
- het toevoegen van niet-traditionele onderwerpen
- het toevoegen of in hoeverre toevoegen van weetjes in een artikel (ook wel "trivia" of "varia" of genoemd), hetzij in de lopende tekst, hetzij als lijstje onderaan.
- in hoeverre de criteria voor het opnemen van onderwerpen, zoals opgenomen op WP:RPO[2] omlaag kunnen
- wanneer informatie over bedrijven of producten reclame is en wanneer het gaat om relevante informatie
- in hoeverre blogs, bedrijvenwebsites en andere websites als bron gebruikt kunnen worden
- het toevoegen van bepaalde biografische informatie die niet rechtstreeks verband houdt met de reden dat de betreffende persoon E-waardig is, maar die nochtans goed verifieerbaar is
Voornaamste argumenten[bewerken | brontekst bewerken]
Argumenten die inclusionisten gebruiken zijn:
- Wikipedia is geen papieren encyclopedie. Er is geen ruimtegebrek dat het nodig maakt om beperkingen op te leggen aan het aantal artikelen, of aan de lengte van artikelen.
- Wikipedia is een unieke encyclopedie die bestaat uit het totaal van alle menselijke kennis, of wat Jimbo Wales bedoeld heeft de samenvatting van alle menselijke kennis.
- Het concept van "relevantie", dat gebruikt wordt om te selecteren welke artikelen mogen blijven, en welke verwijderd kunnen worden, bevat geen objectieve criteria. Het bouwen op dit concept brengt meer schade aan het project toe, dan dat het bijdraagt aan de doelstellingen, opgenomen in de Vijf pijlers.
- Als iemand het interessant vindt om over een onderwerp te schrijven, of om een "weetje" te delen, zullen er ook andere mensen geïnteresseerd zijn om van het onderwerp kennis te nemen. Deze mensen zullen dan specifiek naar dat onderwerp zoeken. Iemand die niet geïnteresseerd is in een onderwerp zal er niet naar zoeken, en zal het dus niet tegenkomen, tenzij via een link in een artikel. Aangezien maar een klein deel van de Nederlandstaligen schrijft in Wikipedia, is het aantal geïnteresseerden in een onderwerp waarschijnlijk een veelvoud van de schrijver(s) aan een onderwerp.
- Losse feiten, die te beperkt zijn voor vermelding in een apart artikel, kunnen probleemloos onderaan, in de sectie "trivia", van een artikel geplaatst worden. De feiten worden daarmee een begin om meer informatie aan te trekken, waaruit later een relevante (sub)artikel kan groeien. Het verwijderen van dit soort "weetjes" belemmert de groei van Wikipedia.
- En last but not least: Elk artikel op Wikipedia, hoe beknopt ook, kan je zien als gebouw dat steeds verder afgebouwd wordt. Elk artikel laat ruimte voor verbetering. Die ruimte moeten Wikipedianen elkaar ook geven en gunnen, juist door imperfecte of onaffe artikelen te behouden.
-
Soms maakt een gebruiker op Wikipedia alleen de muren van een artikel aan, met het dak nog een open raamwerk. Hij/zij heeft de bedoeling om het later aan te vullen, of geeft het artikel over aan anderen, zodat zij dat kunnen doen. -
Een onderontwikkeld artikel is zoals dit huis in aanbouw. Steek je handen uit de mouwen, bouw het verder op, maar haal het in elk geval niet neer! -
Een voltooid gebouw kost tijd om te bouwen, net zoals een artikel op Wikipedia. Stel je eens voor dat dit gebouw telkens uit elkaar was gehaald bij alle scherpe hoeken tijdens de bouw!
Tegenargumenten[bewerken | brontekst bewerken]
Vanuit het standpunt van een deletionist zijn inclusionisten voorstander van het opnemen van materiaal of informatie die onder de maat is, of van onvoldoende bronnen is voorzien. Inclusionisten geven hierop als antwoord dat het weinig schade toebrengt om materiaal te bewaren dat ooit verbeterd zal worden, bijvoorbeeld tot er meer informatie over het onderwerp beschikbaar komt, of als iemand zich er opnieuw voor gaat interesseren. Wikipedia heeft voldoende middelen om aan te geven dat elk artikel kritisch gelezen en hergebruikt moet worden, onder andere omdat alles vrij te bewerken is. Over foutieve informatie zijn deletionisten en inclusionisten het eens: daarvoor is geen plaats op Wikipedia.
Andere op de Nederlandse Wikipedia genoemde tegenargumenten:
- Wikipedia moet geen vuilnisbak worden van allerlei volkomen irrelevante rommel. Antwoord: Wat wordt verstaan onder "volkomen irrelevante rommel" is in beginsel subjectief. Discussies over wat wel en wat niet rommel is en verwijderd moet worden zullen nodig blijven.
- Er moeten niet allerlei triviale feiten in een lemma gepropt worden. Antwoord: ook dit is subjectief. Interessante weetjes kunnen bijdragen aan de leesbaarheid van een artikel, omdat ze de aandacht van een lezer vasthouden. Bovendien kan een interessant weetje later uitgroeien tot meer details of kan het aanleiding vormen voor een nieuw artikel.
- Bronvermelding moet verplicht gesteld worden. Daar zullen veel inclusionisten het mee eens zijn, met uitzondering van zaken die algemeen bekend verondersteld kunnen worden bij het algemene publiek, bij een specifieke bevolkingsgroep of een specifieke beroepsgroep.
- De kwaliteitseisen voor de encyclopedie spreken we met de gemeenschap via reglementen en regels af. Dit standpunt is niet in overeenstemming met de Vijfde Zuil[1] Citaat daaruit: Wikipedia has no firm rules: Wikipedia has policies and guidelines, but they are not carved in stone; their content and interpretation can evolve over time.
- Dit is en blijft een encyclopedie. Een sluitende definitie van wat Wikipedia is ontbreekt. Zelfs de eerste zuil geeft alleen aan wat Wikipedia níet is. Dit project is work in progress. De eerste encylopedie verscheen 2000 jaar geleden. De Encyclopédie van Diderot (gestart in 1751) bevat naast allerlei politieke zienswijzen die uitermate POV waren ook "nuttige kennis die iemand in zijn dagelijks leven kan toepassen". Pears' cyclopaedia die in 1897 voor het eerst werd uitgegeven en nog steeds bestaat geeft veel aandacht aan persoonlijke hygiëne. De webencylopedie Artcyclopedia bevat sinds 1999 informatie over de meest beroemde en meest obscure kunstenaars. Wellicht wordt bedoeld dat Wikipedia een uitgebreide versie zou moeten zijn van de Winkler Prins of Oosthoek. Daar zijn de inclusionisten het niet mee eens.
- Alleen artikelen die interesse krijgen van genoeg mensen, zullen voldoende kwaliteit krijgen. Ook een individu kan een artikel met goede kwaliteit schrijven. Op de lange termijn worden alle artikelen wel eens bekeken en verbeterd.
- Artikelen over triviale onderwerpen doen schade aan de geloofwaardigheid en het succes van Wikipedia. Dat is een stelling die niet kan worden onderbouwd.
- Bij gebrek aan verdere argumenten[bron?] heeft iemand ook geprobeerd inclusionisten belachelijk te maken, zie het Het Inclusionistenlied
- In plaats van Wikipedianen in twee groepen te verdelen, is het zinvoller om te zoeken naar waar dan de grenzen liggen. Constructief overleg is ook zinvoller. Als je gloednieuwe artikel op de verwijderlijst geplaatst wordt met absolute argumenten zoals "dit is NE", dan zijn er nog maar weinig mogelijkheden om tot consensus en gemeenschappelijke grenzen te vinden. Om goede argumenten paraat te hebben is juist dit stuk opgesteld
Overige argumenten[bewerken | brontekst bewerken]
Verband houdend met wat Wikipedia is[bewerken | brontekst bewerken]
- Feit is dat Wikipedia al vele niet-traditioneel-encyclopedische onderwerpen bevat en dus de grens van een traditionele encyclopedie allang overschreden is.
- Wikipedia hoort geen origineel onderzoek te bevatten. De artikelen moeten gebaseerd zijn op secundaire bronnen (bijvoorbeeld bronnen die over een bepaalde ontdekking, of over een bepaalde historische gebeurtenis, schrijven, dus niet op de oorspronkelijke bronnen). Nadeel van een té absolute insteek hiervan zou betekenen dat als secundaire bronnen een onderwerp geheel negeren, er op Wikipedia ook niets over geschreven kan worden, Volgens in elk geval een deel van de inclusionisten mag over een feit geschreven worden als dat onomstotelijk, verifieerbaar bewezen is en niet voor interpretatie vatbaar is.
- Aansluitend hierop mag over een onderwerp of voorwerp geschreven worden als dat onomstotelijk, verifieerbaar bestaat.
Verband houdend met beleid op Wikipedia, dat gezamenlijk wordt vastgesteld[bewerken | brontekst bewerken]
- Feit is dat de grenzen voor opname van een artikel voor de ene beroepsgroep (bijv. voetballers) veel ruimer zijn dan voor een andere beroepsgroep (zoals kunstenaars en hoogleraren)
- Er zijn onvoldoende duidelijke criteria, en voor zover die er zijn zijn ze soms discutabel. Daarom is het op grond van die criteria verwijderen van artikelen niet de juiste weg. Ieder artikel moet op de eigen merites worden bekeken.
- Misschien is een artikel alleen maar interessant en belangrijk voor een heel kleine groep, maar als de informatie klopt en goed opgeschreven is, dient het artikel behouden te worden.
- Wikipedia hoort geen censuur te kennen. Traditionele encyclopedieën kenden veel vooringenomenheid en werden vanuit een bepaalde visie geschreven. Laten we dat bij Wikipedia proberen te vermijden.
- Artikelen met een commerciële insteek, zoals over bedrijven, worden vaak verwijderd met als reden dat het "reclame" is, of vanuit de mening dat "alles wat commercieel is, is ook slecht". Dat is echter POV, vooringenomenheid, die onnodig is. Ook kleine bedrijven zijn kunnen van waarde zijn om te beschrijven op Wikipedia.
- Als bronnen ontbreken in een artikel is dat geen reden voor verwijdering. Er kan een {{Bron?|}} sjabloon worden toegevoegd, zodat duidelijk is voor de lezer dat een bron voor een bewering ontbreekt. Lezers worden gestimuleerd een bron te zoeken en toe te voegen.
Verband houdend met de mensen (de vrijwilligers op Wikipedia en de lezers van Wikipedia)[bewerken | brontekst bewerken]
- Ga niet uit van wat JIJ toevallig belangrijk vindt maar bedenk wat iemand die Wikipedia inziet zou willen weten.
- Het is makkelijk om kritiek te leveren en zaken te verwijderen. Het is daarentegen veel moeilijker om onderzoek te doen en content te scheppen. Wees daarom zuinig op wat de vrijwilligers naar Wikipedia brengen.
- Het is zeer demotiverend voor nieuwe gebruikers als hun nieuwe artikel genomineerd wordt voor verwijdering. In hun visie is hun onderwerp immers relevant.
- Ook ervaren gebruikers ervaren frustratie doordat hun schrijfwerk verwijderd wordt. Diverse personen zijn hierdoor vertrokken.
- Ervaren gebruikers gaan zelfcensuur toepassen, teneinde te voorkomen dat hun werk verwijderd wordt.
- Het snel verwijderen van nieuwe artikelen door hardliners deletionisten leidt tot heel veel conflicten, met bijbehorende lasten voor moderators en frustraties bij beide partijen.
- Het is frustrerend voor lezers als een artikel dat ze eerder gelezen hebben opeens verdwenen is als ze opnieuw iets willen nazoeken. Dit is nadelig voor zowel het lezerschap, als het schrijverschap op Wikipedia.
Verband houdend met alternatieven voor verwijderen[bewerken | brontekst bewerken]
- Er zijn alternatieven voor het verwijderen van een artikel, zoals verplaatsing naar een gebruikersnaamruimte zodat de vrijwilliger het artikel in zijn eigen tempo kan verbeteren, eventueel samen met anderen.
- Een andere mogelijkheid is de tekst van een te verwijderen artikel samen te voegen met een al bestaand artikel
Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]
- Overwegingen bij "Te beoordelen pagina's" (met name bij artikelen over vrouwen)
- Wikipedia:Inclusionisme/Discussiestuk over relevantiecriteria
- Engelstalig artikel over deletionisme op Meta-wiki
- Engelstalig artikel over mergisme op Meta-wiki
- Engelstalig artikel over separatisme op Meta-wiki
Bronnen, noten en/of referenties
|
· 
· 