Andalgalornis: verschil tussen versies
nieuwe bron |
stuk over de 2012 studie geschreven, inleiding aangepast, meer alinea's gemaakt, "literatuur" verder uitgebreid, opmerkingen van de referenties gescheiden |
||
| Regel 16: | Regel 16: | ||
}} |
}} |
||
'''''Andalgalornis''''' is een [[uitsterven|uitgestorven]] [[geslacht (biologie)|geslacht]] |
'''''Andalgalornis''''' is een [[uitsterven|uitgestorven]] [[geslacht (biologie)|geslacht]] behorend tot de [[onderfamilie]] [[Patagornithinae]] van de familie der [[schrikvogels]] (Phorusrhacidae), [[carnivoor|vleesetende]] vogels die niet konden vliegen en de toproofdieren in [[Zuid-Amerika]] waren tijdens een groot deel van het [[Cenozoïcum]]. |
||
Het geslacht leefde van het late [[Mioceen]] tot het vroege [[Plioceen]] (ongeveer zes miljoen jaar geleden<ref name="Tambussi">{{Aut|Tambussi ''et al.''}}</ref>) in het gebied van het huidige [[Argentinië]]. |
|||
De enige momenteel bekende soort (en daardoor typesoort) is ''Andalgalornis steulleti''.<ref name="Alvarenga">{{Aut|Alvarenga & Höfling}}</ref> |
|||
== Ontdekking en naamgeving == |
== Ontdekking en naamgeving == |
||
In 1931 publiceerde [[Lucas Kraglievich|Kraglievich]] de naam, vergezeld van een beschrijving, van een schrikvogel die hij in het geslacht ''[[Phorusrhacos]]'' (toen nog vaak gespeld als ''Phororhacos'') plaatste, als ''Phorusrhacos'' ("''Phororhacos''") ''steulleti''.<ref>Kraglievich, L. (1931), ''Contribución al conocimiento de las aves fósiles de la época araucoentrerriana''. Physis '''10''': 304-315</ref><ref>Voor de geschiedenis van de naam ''Phorusrhacos'', zie [[Schrikvogels#Ontdekking en naamgeving|Phorusrhacidae]]</ref> In dezelfde publicatie benoemde hij nog een tweede soort schrikvogel, ''Phorusrhacos deautieri''. In 1960 publiceerden [[Bryan Patterson|Patterson]] en [[J.L. Kraglievich]] opnieuw een naam voor een schrikvogel. Deze nieuwe soort brachten ze onder in een nieuw geslacht dat ze de naam ''Andalgalornis'' gaven. De nieuwe soort noemden ze ''Andalgalornis ferox''.<ref>Patterson, B. & Kraglievich, J.L. (1960), ''Sistemática y nomenclatura de las aves fororracoideas del Plioceno Argentino''. Publicacion del Museo Municipal Ciencias Naturales y Tradicionales de Mar del Plata '''1''': 1-51</ref> In 1967 stelde [[Pierce Brodkorb|Brodkorb]] vast dat de naam ''Phorusrhacos deautieri'' een synoniem van ''Phorusrhacos steulleti'' is en bovendien plaatste hij die soort nu in het geslacht ''Andalgalornis''.<ref>Brodkorb, P. (1967), ''Catalogue of fossil birds, Part III (Ralliformes, Ichthyornithiformes, Charadriiformes)''. Bulletin of Florida State Museum [http://ufdc.ufl.edu/UF00001535/00001/66j '''11'''(3): 162]</ref> In 2003 bepaalden [[Herculano Marcos Ferraz de Alvarenga|Alvarenga]] en [[Elizabeth Höfling|Höfling]] dat ''Andalgalornis ferox'' een junior synoniem is voor ''Andalgalornis steulleti''.<ref name=" |
In 1931 publiceerde [[Lucas Kraglievich|Kraglievich]] de naam, vergezeld van een beschrijving, van een schrikvogel die hij in het geslacht ''[[Phorusrhacos]]'' (toen nog vaak gespeld als ''Phororhacos'') plaatste, als ''Phorusrhacos'' ("''Phororhacos''") ''steulleti''.<ref>Kraglievich, L. (1931), ''Contribución al conocimiento de las aves fósiles de la época araucoentrerriana''. Physis '''10''': 304-315</ref><ref group="note">Voor de geschiedenis van de naam ''Phorusrhacos'', zie [[Schrikvogels#Ontdekking en naamgeving|naamgeving van de Phorusrhacidae]]</ref> In dezelfde publicatie benoemde hij nog een tweede soort schrikvogel, ''Phorusrhacos deautieri''. In 1960 publiceerden [[Bryan Patterson|Patterson]] en [[J.L. Kraglievich]] opnieuw een naam voor een schrikvogel. Deze nieuwe soort brachten ze onder in een nieuw geslacht dat ze de naam ''Andalgalornis'' gaven. De nieuwe soort noemden ze ''Andalgalornis ferox''.<ref>Patterson, B. & Kraglievich, J.L. (1960), ''Sistemática y nomenclatura de las aves fororracoideas del Plioceno Argentino''. Publicacion del Museo Municipal Ciencias Naturales y Tradicionales de Mar del Plata '''1''': 1-51</ref> In 1967 stelde [[Pierce Brodkorb|Brodkorb]] vast dat de naam ''Phorusrhacos deautieri'' een synoniem van ''Phorusrhacos steulleti'' is en bovendien plaatste hij die soort nu in het geslacht ''Andalgalornis''.<ref>Brodkorb, P. (1967), ''Catalogue of fossil birds, Part III (Ralliformes, Ichthyornithiformes, Charadriiformes)''. Bulletin of Florida State Museum [http://ufdc.ufl.edu/UF00001535/00001/66j '''11'''(3): 162]</ref> In 2003 bepaalden [[Herculano Marcos Ferraz de Alvarenga|Alvarenga]] en [[Elizabeth Höfling|Höfling]] dat ''Andalgalornis ferox'' een junior synoniem is voor ''Andalgalornis steulleti''.<ref name="Alvarenga" /> |
||
| ⚫ | |||
[[Bestand:Macrauchenia2.jpg|thumb|left|''[[Macrauchenia]]'', een mogelijke prooi voor ''Andalgalornis'']] |
[[Bestand:Macrauchenia2.jpg|thumb|left|''[[Macrauchenia]]'', een mogelijke prooi voor ''Andalgalornis'']] |
||
''Andalgalornis'' was met een hoogte 1,4 meter en een gewicht van ongeveer 40 kg een middelgrote schrikvogel.<ref name="Degrange" /> Het dier had een 37 centimeter lange schedel, waarvan tweederde werd ingenomen door de grote roofvogelachtige snavel.<ref name="<ref group="note">Voor een overzicht van de afmetingen van de gevonden exemplaren, zie [http://www.scielo.br/img/revistas/paz/v43n4/17491t7.gif deze tabel]</ref> |
|||
| ⚫ | Het bovenste deel van het [[bovenkaakbeen]] is relatief groot in vergelijking met de andere [[Patagornithinae]], waarbij het [[dorsaal|dorsale]] deel van de neusgaten niet verhoogd is. De [[mandibulaire symphysis]] (de vergroeiing van beide [[mandibula (anatomie)|onderkaak]]helften) is langer dan bij de andere leden van de onderfamilie en het uiteinde is omhoog gekromd. De [[halswervel]]s, vooral die dichter bij de [[borstwervel]]s, zijn steviger dan die van ''[[Patagornis]]''. De kammen op het [[darmbeen]] zijn aan de rugzijde verenigd, en vormen een uitsteeksel dat uitgesprokener is boven de [[heupkom]]. De [[rostraal|rostrale]] rand van de [[antorbitale fenestra]] (een opening in de schedel) is bijna recht en erg verticaal.<ref name="Alvarenga" /> |
||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
== |
== Biomechanische studies == |
||
Naar ''Andalgalornis'' zijn momenteel twee biomechanische studies verricht. De eerste in 2010 onderzocht de morfologie van de schedel en trok hieruit conclusies over het eet- en jachtgedrag. De tweede in 2012 onderzocht de buigingspatronen van de nek. |
|||
| ⚫ | |||
''Andalgalornis'' was het onderwerp van een studie aan de universiteit van [[La Plata (Buenos Aires)|La Plata]] (Argentinië), geleid door Federico Degrange en gepubliceerd in 2010. Het doel was om mogelijke jachtmethodes van schrikvogels te analyseren door de sterkte van de schedel te bestuderen aan de hand van [[Computertomografie|CT-scans]] en [[morfologie (biologie)|morfologische]] analyses. De schedel van ''Andalgalornis'' bleek, vergeleken met die van [[seriema's]] en [[arend (roofvogel)|adelaars]], erg slecht bestand te zijn tegen krachten uitgeoefend op de zijkant, maar redelijk goed tegen [[dorsoventraal]] uitgeoefende krachten. De schedel deed het ook goed in "pullback"-simulaties. Ze berekenden dat ''Andalgalornis'' aan de tip van zijn bek een bijtkracht had van 133 [[Newton (eenheid)|newton]], een tamelijk lage bijtkracht als men bedenkt dat de maar vier kilogram zware [[Patagonische vos]] een bijtkracht heeft van 131 N. Het team concludeerde hieruit dat ''Andalgalornis'' zijn bek niet gebruikte om grote, tegensputterende prooien vast te houden, maar ofwel kleine prooien at, die in hun geheel konden worden doorgeslikt, ofwel dat het dier grotere prooien (zoals primitieve [[Mara (zoogdier)|mara's]] en [[Litopterna|Zuid-Amerikaanse hoefdieren]]) doodde met meerdere, doelgerichte, [[sagittaal|sagittale]] klappen van zijn bek in een soort van ''hit-and-run''-taktiek.<ref name="studie jachtgedrag">Degrange, F.J., Tambussi, C.P., Moreno, K., Witmer, L.M. & Wroe, S. (2010), ''Mechanical Analysis of Feeding Behavior in the Extinct “Terror Bird” Andalgalornis steulleti (Gruiformes: Phorusrhacidae)'' PLoS ONE [http://www.plosone.org/article/info:doi/10.1371/journal.pone.0011856 5(8): e11856. doi:10.1371/journal.pone.0011856]</ref> |
|||
=== 2010: Morfologie van de schedel === |
|||
| ⚫ | |||
''Andalgalornis'' was het onderwerp van een studie aan de universiteit van [[La Plata (Buenos Aires)|La Plata]] (Argentinië), geleid door Federico Degrange en gepubliceerd in 2010 in het tijdschrift [[Public Library of Science|PLoS ONE]]. Het doel was om mogelijke jachtmethodes van schrikvogels te analyseren door de sterkte van de schedel te bestuderen aan de hand van [[Computertomografie|CT-scans]] en [[morfologie (biologie)|morfologische]] analyses. |
|||
De schedel van ''Andalgalornis'' bleek, vergeleken met die van [[seriema's]] en [[arend (roofvogel)|adelaars]], erg slecht bestand te zijn tegen krachten uitgeoefend op de zijkant, maar redelijk goed tegen [[dorsoventraal]] uitgeoefende krachten. De schedel deed het ook goed in "pullback"-simulaties. Ze berekenden dat ''Andalgalornis'' aan de tip van zijn bek een bijtkracht had van 133 [[Newton (eenheid)|newton]], een tamelijk lage bijtkracht als men bedenkt dat de maar vier kilogram zware [[Patagonische vos]] een bijtkracht heeft van 131 N. |
|||
Het team concludeerde hieruit dat ''Andalgalornis'' zijn bek niet gebruikte om grote, tegensputterende prooien vast te houden, maar ofwel kleine prooien at, die in hun geheel konden worden doorgeslikt, ofwel dat het dier grotere prooien (zoals primitieve [[Mara (zoogdier)|mara's]] en [[Litopterna|Zuid-Amerikaanse hoefdieren]]) doodde met meerdere, doelgerichte, [[sagittaal|sagittale]] klappen van zijn bek in een soort van ''hit-and-run''-taktiek.<ref name="Degrange">{{Aut|Degrange ''et al.''}}</ref> |
|||
=== 2012: Flexibiliteit van de nek === |
|||
[[Bestand:Andalgalornis neck range.png|thumb|left|voorstelling van het bereik van de nek van ''Andalgalornis'', uit de tweede studie]] |
|||
In een studie geleid door [[Claudia Tambussi]] analyseerde het team de nek van ''Andalgalornis'' door te kijken naar de morfologie van de halswervels en [[biometrie]]. Het komt erg weinig voor bij schrikvogels dat de hele nek bewaard is en als dit al gebeurd zijn de wervels vaak ernstig beschadigd. ''Andalgalornis'' werd dus gekozen voor de studie omdat het meest volledige en best bewaarde materiaal van de nek van een schrikvogel aan dit geslacht toebehoord. |
|||
Het team stelde op basis van hun resultaten voor dat de nek en het bijbehorende ligamenten- en spierensysteem van ''Andalgalornis'' twee hoofdfuncties hadden: het ondersteunen van een bijzonder groot hoofd in rust en het opniew omhoogheffen van de nek en het hoofd na een neerwaartse klap op zijn prooi. Een [[Eindige-elementenmethode|eindige-elementenanalyse]] suggereert dat de schedel in staat was plotse bewegingen te doen in het [[sagittaal|sagittale vlak]] (naar voor) om prooien te bedwingen. De ''lig. elasticum interespinale'', ''lig interlaminare'' en de [[epaxiale spieren]] (hoofdzakelijk de ''m. biventer cervicis'') zouden dan het hoofd snel weer opheffen om snel terug te kunnen toeslaan. ''Andalgalornis'' zou dus, zoals werd voorgesteld in de studie uit 2010, zijn prooien doden met snelle voorwaarts gerichte klappen van zijn bek. |
|||
Ook stelde de analyse vast dat ''Andalgalornis'' zijn hoofd niet boven de schouders kon houden. De hals werd dus in rust niet volledig verticaal gehouden, zoals gebeurd bij de nog levende [[Rhea (geslacht)|nandoe]] en [[struisvogel]]. |
|||
De onderzoekers wezen op het feit dat, hoewel bewegingen van de nek van natuur uit multidimensionaal zijn, hun studie slecht een enkel vlak bekeek. Ze benadrukten echter ook dat het de eerste studie was die de werking van een schrikvogelnek in zijn geheel analyseerde en dat de nekken van andere grote schrikvogels waarschijnlijk gelijkaardig werken. Ze sloten hun discussie af door te zeggen: "We zijn nu één stap dichter bij het verstaan van de levenstijl van de phorusrhacidae".<ref name="Tambussi" /> |
|||
{{Appendix||2= |
{{Appendix||2= |
||
== Literatuur == |
== Literatuur == |
||
* {{Citeer tijdschrift|Tambussi|C.P.|Mendoza|de R.|Degrange|F.J.|Picasso|M.B.|datum=2012|url=http://www.plosone.org/article/info%3Adoi%2F10.1371%2Fjournal.pone.0037701|titel=Flexibility along the Neck of the Neogene Terror Bird Andalgalornis steulleti (Aves Phorusrhacidae)|tijdschrift=PLOS ONE|jaargang='''7'''|nummer=5|pp=|doi=10.1371/journal.pone.0037701}} |
* {{Citeer tijdschrift|Tambussi|C.P.|Mendoza|de R.|Degrange|F.J.|Picasso|M.B.|datum=2012|url=http://www.plosone.org/article/info%3Adoi%2F10.1371%2Fjournal.pone.0037701|titel = ''Flexibility along the Neck of the Neogene Terror Bird Andalgalornis steulleti (Aves Phorusrhacidae)''|tijdschrift=PLOS ONE|jaargang='''7'''|nummer=5|pp=|doi=10.1371/journal.pone.0037701}} |
||
* {{Citeer tijdschrift|Degrange|F.J.|Tambussi|C.P.|Moreno|K.|Witmer|L.M.|Wroe|S|datum = 2010|url = http://www.plosone.org/article/info:doi/10.1371/journal.pone.0011856|titel = ''Mechanical Analysis of Feeding Behavior in the Extinct “Terror Bird” Andalgalornis steulleti (Gruiformes: Phorusrhacidae)''|tijdschrift = PLoS ONE|jaargang = '''5'''|nummer = 8|pp=|doi = 10.1371/journal.pone.0011856}} |
|||
* {{Citeer tijdschrift|Alvarenga|H.M.F.|Höfling|E.|datum = 2003|url = http://www.scielo.br/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0031-10492003000400001|titel = ''Systematic revision of the Phorusrhacidae (Aves: Ralliformes)''|tijdschrift = Papéis Avulsos de Zoologia (São Paulo)|jaargang = '''43'''|nummer = 4}} |
|||
== Referenties == |
== Referenties == |
||
{{References}} |
{{References}} |
||
== Opmerkingen == |
|||
<references group="note" /> |
|||
}} |
}} |
||
Versie van 1 feb 2013 22:13
| Andalgalornis Status: Uitgestorven, als fossiel bekend | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||
| reconstructie | |||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Geslacht | |||||||||||||
| Andalgalornis Patterson & J.L. Kraglievich, 1960 | |||||||||||||
| Typesoort | |||||||||||||
| Andalgalornis ferox Patterson & J.L. Kraglievich, 1960, junior synoniem van Andalgalornis steulleti (Kraglievich, 1931) | |||||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||||||
Andalgalornis op  Wikispecies
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Andalgalornis is een uitgestorven geslacht behorend tot de onderfamilie Patagornithinae van de familie der schrikvogels (Phorusrhacidae), vleesetende vogels die niet konden vliegen en de toproofdieren in Zuid-Amerika waren tijdens een groot deel van het Cenozoïcum.
Het geslacht leefde van het late Mioceen tot het vroege Plioceen (ongeveer zes miljoen jaar geleden[1]) in het gebied van het huidige Argentinië.
De enige momenteel bekende soort (en daardoor typesoort) is Andalgalornis steulleti.[2]
Ontdekking en naamgeving
In 1931 publiceerde Kraglievich de naam, vergezeld van een beschrijving, van een schrikvogel die hij in het geslacht Phorusrhacos (toen nog vaak gespeld als Phororhacos) plaatste, als Phorusrhacos ("Phororhacos") steulleti.[3][note 1] In dezelfde publicatie benoemde hij nog een tweede soort schrikvogel, Phorusrhacos deautieri. In 1960 publiceerden Patterson en J.L. Kraglievich opnieuw een naam voor een schrikvogel. Deze nieuwe soort brachten ze onder in een nieuw geslacht dat ze de naam Andalgalornis gaven. De nieuwe soort noemden ze Andalgalornis ferox.[4] In 1967 stelde Brodkorb vast dat de naam Phorusrhacos deautieri een synoniem van Phorusrhacos steulleti is en bovendien plaatste hij die soort nu in het geslacht Andalgalornis.[5] In 2003 bepaalden Alvarenga en Höfling dat Andalgalornis ferox een junior synoniem is voor Andalgalornis steulleti.[2]
Beschrijving
Andalgalornis was met een hoogte 1,4 meter en een gewicht van ongeveer 40 kg een middelgrote schrikvogel.[6] Het dier had een 37 centimeter lange schedel, waarvan tweederde werd ingenomen door de grote roofvogelachtige snavel.[7]
Het bovenste deel van het bovenkaakbeen is relatief groot in vergelijking met de andere Patagornithinae, waarbij het dorsale deel van de neusgaten niet verhoogd is. De mandibulaire symphysis (de vergroeiing van beide onderkaakhelften) is langer dan bij de andere leden van de onderfamilie en het uiteinde is omhoog gekromd. De halswervels, vooral die dichter bij de borstwervels, zijn steviger dan die van Patagornis. De kammen op het darmbeen zijn aan de rugzijde verenigd, en vormen een uitsteeksel dat uitgesprokener is boven de heupkom. De rostrale rand van de antorbitale fenestra (een opening in de schedel) is bijna recht en erg verticaal.[2]
Biomechanische studies
Naar Andalgalornis zijn momenteel twee biomechanische studies verricht. De eerste in 2010 onderzocht de morfologie van de schedel en trok hieruit conclusies over het eet- en jachtgedrag. De tweede in 2012 onderzocht de buigingspatronen van de nek.
2010: Morfologie van de schedel
Andalgalornis was het onderwerp van een studie aan de universiteit van La Plata (Argentinië), geleid door Federico Degrange en gepubliceerd in 2010 in het tijdschrift PLoS ONE. Het doel was om mogelijke jachtmethodes van schrikvogels te analyseren door de sterkte van de schedel te bestuderen aan de hand van CT-scans en morfologische analyses.
De schedel van Andalgalornis bleek, vergeleken met die van seriema's en adelaars, erg slecht bestand te zijn tegen krachten uitgeoefend op de zijkant, maar redelijk goed tegen dorsoventraal uitgeoefende krachten. De schedel deed het ook goed in "pullback"-simulaties. Ze berekenden dat Andalgalornis aan de tip van zijn bek een bijtkracht had van 133 newton, een tamelijk lage bijtkracht als men bedenkt dat de maar vier kilogram zware Patagonische vos een bijtkracht heeft van 131 N.
Het team concludeerde hieruit dat Andalgalornis zijn bek niet gebruikte om grote, tegensputterende prooien vast te houden, maar ofwel kleine prooien at, die in hun geheel konden worden doorgeslikt, ofwel dat het dier grotere prooien (zoals primitieve mara's en Zuid-Amerikaanse hoefdieren) doodde met meerdere, doelgerichte, sagittale klappen van zijn bek in een soort van hit-and-run-taktiek.[6]
2012: Flexibiliteit van de nek
In een studie geleid door Claudia Tambussi analyseerde het team de nek van Andalgalornis door te kijken naar de morfologie van de halswervels en biometrie. Het komt erg weinig voor bij schrikvogels dat de hele nek bewaard is en als dit al gebeurd zijn de wervels vaak ernstig beschadigd. Andalgalornis werd dus gekozen voor de studie omdat het meest volledige en best bewaarde materiaal van de nek van een schrikvogel aan dit geslacht toebehoord.
Het team stelde op basis van hun resultaten voor dat de nek en het bijbehorende ligamenten- en spierensysteem van Andalgalornis twee hoofdfuncties hadden: het ondersteunen van een bijzonder groot hoofd in rust en het opniew omhoogheffen van de nek en het hoofd na een neerwaartse klap op zijn prooi. Een eindige-elementenanalyse suggereert dat de schedel in staat was plotse bewegingen te doen in het sagittale vlak (naar voor) om prooien te bedwingen. De lig. elasticum interespinale, lig interlaminare en de epaxiale spieren (hoofdzakelijk de m. biventer cervicis) zouden dan het hoofd snel weer opheffen om snel terug te kunnen toeslaan. Andalgalornis zou dus, zoals werd voorgesteld in de studie uit 2010, zijn prooien doden met snelle voorwaarts gerichte klappen van zijn bek.
Ook stelde de analyse vast dat Andalgalornis zijn hoofd niet boven de schouders kon houden. De hals werd dus in rust niet volledig verticaal gehouden, zoals gebeurd bij de nog levende nandoe en struisvogel.
De onderzoekers wezen op het feit dat, hoewel bewegingen van de nek van natuur uit multidimensionaal zijn, hun studie slecht een enkel vlak bekeek. Ze benadrukten echter ook dat het de eerste studie was die de werking van een schrikvogelnek in zijn geheel analyseerde en dat de nekken van andere grote schrikvogels waarschijnlijk gelijkaardig werken. Ze sloten hun discussie af door te zeggen: "We zijn nu één stap dichter bij het verstaan van de levenstijl van de phorusrhacidae".[1]
Literatuur
Referenties
Opmerkingen
|
· 
· 