Diazo(trimethylsilyl)methaan

Diazo(trimethylsilyl)methaan
Structuurformule en molecuulmodel
	Structuurformule van diazo(trimethylsilyl)methaan
Algemeen
Molecuulformule	C4H10N2Si
IUPAC-naam	(diazomethyl)trimethylsilaan
Andere namen	trimethylsilyldiazomethaan
Molmassa	114,22 g/mol
SMILES	C[Si](C)(C)C=[N+]=[N-]
CAS-nummer	18107-18-1
PubChem	167693
Wikidata	Q1990988
Beschrijving	Groen-gele vloeistof
Waarschuwingen en veiligheidsmaatregelen
H-zinnen	H225 - H302 - H304 - H315 - H330 - H336 - H361 - H373
EUH-zinnen	geen
P-zinnen	P210 - P260 - P281 - P284 - P301+P310 - P310
Fysische eigenschappen
Aggregatietoestand	vloeibaar
Kleur	groen-geel
Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal	Scheikunde

Diazo(trimethylsilyl)methaan of trimethylsilyldiazomethaan (TMSD) is een diazoverbinding die in de organische chemie veel gebruikt wordt als methyleringsreagens.

Trimethylsilyldiazomethaan is een alternatief voor diazomethaan, omdat het minder gevaarlijk is en stabieler dan diazomethaan. Diazomethaan is een carcinogene en explosieve stof en de bereiding ervan vereist de nodige veiligheidsmaatregelen. De uitgangsstoffen zijn bovendien mutageen en ook carcinogeen.

Synthese[bewerken | brontekst bewerken]

Een mogelijke bereidingsmethode voor diazo(trimethylsilyl)methaan gaat uit van chloormethyltrimethylsilaan, dat met magnesium reageert tot het overeenkomstige Grignardreagens, dat vervolgens met difenylfosforzuurazide in reactie wordt gebracht.^[1]^[2]

Eigenschappen en toepassingen[bewerken | brontekst bewerken]

Diazo(trimethylsilyl)methaan is niet carcinogeen of explosief, is eenvoudiger te bereiden en is commercieel verkrijgbaar als een oplossing in een koolwaterstof, zoals n-hexaan of in di-ethylether.^[3]

Diazo(trimethylsilyl)methaan vormt met een carbonzuur en in aanwezigheid van methanol de corresponderende methylester van het carbonzuur:

{\ce {R{-}COOH + (CH3)3SiCHN2 + CH3OH -> R{-}COOCH3 + N2 + (CH3)3SiCH2OCH3}}

Deze reactie wordt ook gebruikt in de analytische scheikunde voor de bepaling van carbonzuren. De methylesters van de carbonzuren (bijvoorbeeld van penicilline) zijn gemakkelijk te identificeren met behulp van GC/MS-analyse (gaschromatografie en massaspectrometrie).

In vergelijking met diazomethaan verloopt de veresteringsreactie langzamer, en er is methanol nodig. Bovendien kan trimethylsilyldiazomethaan nevenreacties aangaan, wat met diazomethaan minder het geval is. Deze ongewenste nevenproducten verlagen de nauwkeurigheid van de analyse, alsook de reactieopbrengst. Door de optimalisatie van de procedure (juiste keuze van reactietijden, -temperaturen, oplosmiddel en katalysator) kan men met diazo(trimethylsilyl)methaan toch betere resultaten verkrijgen dan met diazomethaan.^[4]^[5]

Diazo(trimethylsilyl)methaan wordt ook gebruikt in de Arndt-Eistert-reactie (in plaats van diazomethaan).

Bronnen, noten en/of referenties

[1] Takayuki Shioiri, Toyohiko Aoyama, and Shigehiro Mori (1993), "Diazo(trimethylsilyl)methane", Org. Synth. Coll. Vol. 8: 612. Gearchiveerd op 14 oktober 2013.

[2] U.S. Patent 4424158, "Process for preparing trialkylsilyldiazomethanes" van 3 januari 1984 aan Chisso Corporation. Gearchiveerd op 22 juni 2023.

[3] MSDS van diazo(trimethylsilyl)methaan^{[dode link]}

[4] "Derivatization of Carboxylic Acids with Diazomethane and Trimethylsilyldiazomethane: Convenient Methods and Artifacts." Dr. Thomas Lehmann, Freie Universität Berlin.

[5] Martina Preu, Michael Petz. "Trimethylsilyldiazomethane as a methylation reagent for residue analysis-a safer and better alternative to diazomethane".

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]