Gebruiker:Vacio/Congres van Karabach

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Het Congres der Karabach-Armeniërs (CKA) was de benaming van de volksvertegenwoordigingen van Nagorno Karabach, die er in de periode 1918-1920 het oppergezag hebbен gevoerd. In totaal vonden er 10 bijeenkomsten van het CKA plaats. Zij hadden de functie van een wetgevende macht. Het CKA koos een uitvoerende macht – de Volksregering van Karabach (later hernoemd de Nationale Raad) en schreef haar algemene taken voor. Het Congres der Karabach-Armeniërs vervulde bovendien de zelfbeschikkingsrecht van de bevolking van Nagorno Karabach.

Achtergrondinformatie[bewerken | brontekst bewerken]

Nagorno Karabach is een historisch Armeens landgebied met een aloude cultuur, dat teruggaat in de 5e eeuw n. C. Tot het eind van de 18e eeuw heeft de Bond van de Vijf (Chamsa) het land succesvol bestuurd. In 1805 werd Karabach ingelijfd door het Russische Rijk.

Aan het begin van de 20e eeuw was Nagorno-Karabach deel van het gouvernement Elizavetopol-gouvernement, vervolgens, na de Februarirevolutie (1917) – van de Transkaukasische Democratische Federatieve Republiek. Deze laatste bleef formeel deelgebied van Russische Rijk, totdat zij zich op 22 april 1918 officieel afscheidde.

Politieke ontwikkelingen in Nagorno Karabach[bewerken | brontekst bewerken]

Na de Februarierevolutie waren er in Nagorno Karabach een aantal politieke stromingen aanwezig. De belangerijkste daarvan waren de volgende vijf:

In hetzelfde jaar werden er in de hoofdstad Sjoesja (lokale naam: Sjoesji) drie partijbladen gepubliceerd:

  • Aparazj (“De Rots”) - van de ARF
  • Paylak (“Straal”) - van de sociaal-democraten
  • Netsoek (“Steun”) - van de bolsjewieken

Later zouden er in 1919 ook de volgende twee bladen het licht zien:

  • Artsach - het regeringsblad
  • Golos Naroda (“Volks Stem”) – het oppositieblad

Bovendien hielden de meeste stromingen regelmatig voordrachten in de daarvoor geopende Volksuniversiteit en de Openbare Club, dan wel in eigen vergaderhalen, waarbij zij hun boodschap aan de maatschappij konden uitdragen.

Tijdelijke regering[bewerken | brontekst bewerken]

Op 23 december 1917 verzamelden zich de afgevaardigden van alle belangerijke politieke partijen en organisaties van Nagorno Karabach, met het doel een regering te stichten. De politieke stromingen opperden een scala aan staatsvormen: van democratie tot dictatuur of monarchie. Er werd zelfs de voorstel gedaan om het heerschap van de Vijf Prinsdommen (Chamsa) te herroepen. Uiteindelijk trof men evenwel de overeenkomst een tijdelijk bestuurslichaam te vormen, waar alle politieke partijen zouden samenwerken, en pas later een legale regering te kiezen.

Reeds de volgende dag verkondigde men de Tijdelijke Raad van partijen en organisaties (22 bestuursleden). Deze koos direct het zogenaamde InterPartijBureau - de tijdelijke regering van Nagorno Karabach:

  • Voorzitter – Hayrapet Musaelian (ARF)
  • Vice-voorzitters – Ashot Melik-Hovsepian (mensjewiek), Jegishe Ischanian (ARF)
  • Secretaris – Aram Mikaelian (socialist)
  • Penningmeester – Astvatsatur Stepanian (constitutionail-democraat)
  • Militaire commissaris – Haruthyun Thumian

Armeens-Tataars comité[bewerken | brontekst bewerken]

Op 23 december vond er in de Openbare Club van Sjoesja een ontmoeting plaats van de bestuursleden van de Tijdelijke Raad en de vertegenwoordigers van het Azeri inwoners van stad. De partijen maakten de overeenkomst samen een speciale comité in Sjoesja te vormen, die in het bijzonder verantwoordelijk zou zijn voor de vredige samenleving van de twee etnishe groepen in de hoofdstad. Het Armeens-Tataarse comité bestond uit zeven Armeniërs en zeven Azeri’s; voorzitter werd gekozen de voormalige magistraat van Sjoesja, de Georgiër Iosif Kobiëv.

Bestuursleden: Armeniërs:

  • Vice-voorzitter: Hayrapet Musaelian
  • Ashot Melik-Hovsepian
  • Levon Vardapetian
  • Aram Mikaelian
  • Arsen Bakunts
  • Astvatsatur Avetisian
  • Jegishe Ischanian

Azeri's:

  • Vice-voorzitter: Luthfali bek Behbudov (onpartijdig)
  • Chosrov bek Pholadov (Musavat)
  • Mirza Djamalov (Musavat)
  • Chasai Mamedov (Musavat)
  • Sabunci Mamed (Musavat)
  • Abulfaz bek Hasanbekov (Musavat)
  • Heydarbek Seydibekov (Menshevik)