Portaal:In het nieuws/Wetenschap & Technologie/2016

Nieuwsfeiten met betrekking tot wetenschap en technologie in 2016.

Januari - April • 24 januari – Old Man Minsky overleden Marvin Minsky De Amerikaanse wetenschapper Marvin Lee Minsky, bijgenaamd Old Man Minsky, is op 88-jarige leeftijd overleden. Minsky was pionier op het gebied van de kunstmatige intelligentie, medeoprichter van het kunstmatige-intelligentielab AI Laboratory van het Massachusetts Institute of Technology en auteur van verschillende werken op het gebied van de kunstmatige intelligentie en filosofie. Minsky ontving meerdere prijzen voor zijn werk, waaronder de A.M. Turing Award in 1970. • 11 februari – Bestaan zwaartekrachtgolven bewezen Twee detectoren van de LIGO Scientific Collaboration hebben bewijs geleverd voor het bestaan van zwaartekrachtgolven, die door Einstein reeds waren voorspeld. In september werd op aarde een signaal gemeten afkomstig van twee zwarte gaten die 1½ miljard jaar geleden op elkaar botsten. • 30 april – Nobellaureaat Harold Kroto overleden Op 76-jarige leeftijd is de Amerikaanse scheikundige Harold Kroto overleden. In 1996 verkreeg hij samen met Richard Smalley en Robert Curl de Nobelprijs voor de Scheikunde voor hun ontdekking van de 'bucky-ball', een nieuwe molecuulstructuur van zestig koolstofatomen in de vorm van een voetbal.

Mei - Juli • 11 juni – Spinozapremies naar Groningen en Nijmegen De Spinozapremies zijn dit jaar toegekend aan de hoogleraren Lodi Nauta en Bart van Wees, beide werkzaam aan de Rijksuniversiteit Groningen, aan Wilhelm Huck van de Radboud Universiteit Nijmegen en aan Mihai Netea van het Radboudumc. • 5 juli – Sonde Juno in baan om Jupiter Juno-ruimtesonde Na een reis van vijf jaar en bijna drie miljard kilometer is de Juno-ruimtesonde bij de planeet Jupiter aangekomen. De Amerikaans ruimteorganisatie NASA hoopt met deze onbemande ruimtesonde niet alleen meer te weten te komen over Jupiter, maar ook over het ontstaan van ons zonnestelsel. NASA gaat ondermeer onderzoek doen naar de magnetische velden van Jupiter, de samenstelling van de atmosfeer en de kern van de planeet. • 19 juli – Pijnlijkste plant in Hortus Leiden De Hortus botanicus Leiden heeft de pijnlijkste plant toegevoegd aan haar collectie, de Gympie Gympie (Dendrocnide moroides). De plant, afkomstig uit Australië en die eruit ziet als een onschuldige brandnetel, kan zelfs bij een lichte aanraking leiden tot minstens twee maanden van intense pijn. De haartjes van de plant verspreiden een neurotoxine gif dat in je bloed trekt.

Augustus - Oktober • 24 augustus – Aardachtige planeet gevonden bij Proxima Centauri Tijdens een persconferentie van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht in Garching bei München hebben astronomen het bestaan bevestigd van Proxima Centauri b, een aardachtige planeet die om Proxima Centauri heen draait, de dichtstbijzijnde ster vanaf ons zonnestelsel. De planeet staat maar op 4,2 lichtjaar afstand van de aarde. De rotsachtige planeet is iets zwaarder dan de aarde en bevindt zich in de bewoonbare zone – hierdoor is het mogelijk dat er vloeibaar water aanwezig is. • 23 september – Ig Nobelprijs voor UvA-psycholoog Verschuere De Belg Bruno Verschuere, onderzoeker en hoofddocent forensische psychologie aan de Universiteit van Amsterdam, heeft een Ig Nobelprijs gewonnen. Hij kreeg de prijs – een parodie op de echte Nobelprijs – voor zijn onderzoek naar liegen en 'eerlijke leugenaars'. Hij ontdekte dat we tot de leeftijd van 25 jaar steeds beter worden in liegen en dat het daarna weer moeilijker wordt. • 5 oktober – Nederlander Ben Feringa wint Nobelprijs Scheikunde Ben Feringa De Groningse hoogleraar Ben Feringa heeft de Nobelprijs voor Scheikunde gewonnen, samen met de Fransman Jean-Pierre Sauvage en de Brit Fraser Stoddart, voor hun onderzoek naar moleculaire nanomachines. Feringa is hiermee de twintigste Nederlandse Nobelprijswinnaar. De andere Nobelprijswinnaars van 2016 zijn de Japanse celbioloog Yoshinori Osumi (autofagie) en drie Britse natuurkundigen David Thouless, Duncan Haldane en Michael Kosterlitz (topologische fase-overgangen van materie)

November - December • 8 november – Verlinde's nieuwe zwaartekrachttheorie Om 2:00 's nachts verscheen de langverwachte zwaartekrachttheorie van theoretisch fysicus Erik Verlinde. Volgens Verlinde is de zwaartekracht geen fundamentele natuurkracht maar iets dat voortkomt uit het gedrag van iets anders, namelijk kwantuminformatie. Met deze nieuwe theorie, die een aanvulling is op de relativiteitstheorie van Einstein, kan hij de afwijkende bewegingen van sterren berekenen zonder hierbij donkere materie te betrekken. • 7 december – AMC ontdekt middel tegen HIV-besmetting Onderzoekers van het AMC Amsterdam hebben een eiwit gevonden dat mogelijk een hiv-besmetting kan tegenhouden. Carla Ribeiro en Theo Geijtenbeek ontdekten dat huidcellen, die Langerhanscellen worden genoemd, hiv tegenhouden met een eiwit die het virus door een 'biologische versnipperaar haalt en daardoor vernietigt. Dit voorkomt dat het virus het lichaam binnendringt. Dit ontdekte eiwit zit niet alleen in de Langerhanscellen, maar in alle cellen van het lichaam. Meer onderzoek is nodig om te zien of ze het betreffende eiwit ook in andere cellen hiv kunnen laten vernietingen. • 27 december – Astronome Vera Rubin overleden Vera Rubin De Amerikaanse sterrenkundige Vera Rubin is op 88-jarige leeftijd overleden. In de jaren 70 deed Rubin onderzoek naar sterrenstelsels en ze merkte dat sterren aan de rand van een sterrenstelsel veel sneller bewegen dan alleen zichtbare materie dit kon verklaren. Op de rotatie van sterrenstelsels moest volgens Rubin ook nog materie van invloed zijn die niet zichtbaar is: donkere materie.

Wetenschaps- en technologienieuws van voorgaande jaren: 2004 - 2005 - 2006 - 2007 - 2008 - 2009 - 2010 - 2011 - 2012 - 2013 - 2014 - 2015 - 2016 - 2017 - 2018 - 2019 - 2020 - 2021 - 2022