Utrecht (Zuid-Afrika)

**Utrecht**
Plaats in Zuid-Afrika
	;
Situering
Provincie	KwaZoeloe-Natal
District	Amajuba
Gemeente	eMadlangeni
Coördinaten	27° 38′ ZB, 30° 19′ OL
Algemeen
Oppervlakte	57,76 km²
Inwoners ; (2011)	5290 ; (92 inw./km²)
Etniciteit	71% Zwart ; 20% Blank
Talen	66% Zoeloe ; 24% Afrikaans
Politiek
Gesticht	1852
Portaal	Zuid-Afrika

Utrecht is een kleine stad (ongeveer 5.300 inwoners^[1]) aan de voet van de Balele Mountains in KwaZoeloe-Natal, Zuid-Afrika.

Het werken in steenkoolmijnen en het houden van vee op grote ranches zijn de belangrijkste economische activiteiten van de burgers van Utrecht.

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

In 1847 annexeerden de Engelsen de Kliprivier Republiek. De meeste blanke inwoners verhuisden daardoor naar de (latere) Vrijstaat en Transvaal, maar drie van hen – A.T. Spies, J.C. Klopper en C.J. van Rooyen – kochten voor 300 koeien land ten oosten van de Buffelrivier in 1852 van de Zoeloekoning Mpande. Van Rooyen, die de Zoeloe taal vloeiend sprak, was een vriend van koning Mpande en had hem een paar jaar eerder geholpen. Voorafgaand aan 1852 had Van Rooyen al toestemming gekregen om een deel van het land voor het begrazen van zijn dieren te gebruiken. Het overgrote deel van noord Natal was onbewoond, sinds de bekendste Zoeloekoning Shaka de oorspronkelijke Hlubi stam had verdreven. In het archief van Transvaal worden de kolonisten de "Buffel rivier maatschappij" genoemd. In een proclamatie op 27 december 1852 verklaarde de Zuid-Afrikaansche Republiek (ZAR), ondertekend door Opperbevelhebber A.W.J. Pretorius (de held van de veldslag aan de Bloedrivier), dat deze transactie en onafhankelijkheid niet erkend werd. Dit mede op grond van de angst dat de Engelsen, hun buren zouden zijn aan de Buffelrivier na de annexatie van de Kliprivier Republiek. Deze proclamatie werd herhaald in december 1853, in een brief geschreven aan "Phillip Koch en de rest van de inwoners in het gebied van de Buffalorivier". Deze inwoners wilden zich wel aansluiten bij de ZAR, maar die weigerde. In 1854 ruilden kolonisten, ook wel Voortrekkers genoemd, weer 100 stuks vee voor graasrechten met koning Mpande, maar de kolonisten claimden het land later voor zichzelf en stichtten de Republiek Utrecht. De 32 bij 64 kilometer grote Boerenrepubliek is vernoemd naar de stad Utrecht in Nederland.

De koopbrief:

Dumasoela 8 September 1854

Bij deze neemd ik de staad den vrijheid bij mijn outoriteit Panda Konig der Zoelas dat ik een deel van mijn gronde verhandelt heeft aan de ondergetekende Emigranten voor een honderd beesten het welke ik op datum deser als contant ontvangen heef te zegge degronde hier onder vermeld als een Eewig durende Eigendom der Emigranten:

XXXXXXX (de merk betekent naam Panda)

De lijn zal zijn alwaar bloet revier in buffel revier loop en langes bloet revier op verder langes de buitenste spruit (Lynspruit) op en onder de gebergtes langs alle open gronde die nu niet door Pandas kaffers bewoond is tot aan de ronde kop tusschen de twee spruiten van Pongola en tot vast aan de lijn der vrije republiek en alle in geslote gronde tot aan de Btitsche lijn.

Als getuigen J. C. Klopper P. W. Jordaan C. J. van Rooyen J. G. Herbst A. T. Spies Aldus gedaan en bekragtig op Datum deser

xxxxxx (De merk beteken de naam Mapasha).

De Republiek Utrecht heeft bestaan tot 1858 met A.T Spies als president, toen het zich aansloot bij de Republiek Lydenburg. Deze republiek sloot zich wederom aan bij ZAR in 1860. Utrecht en haar hoofdstad Vryheid bleven deel uitmaken van de ZAR tot 31 mei 1902, toen de ZAR zich moest overgeven aan de Engelsen. Nadien werden de steden en districten als oorlogsbuit toegevoegd aan de Kolonie van Natal.

Subplaatsen[bewerken | brontekst bewerken]

Het nationaal instituut voor de statistiek, Stats SA, deelt sinds de census 2011 deze hoofdplaats in in 5 zogenaamde subplaatsen (sub place)^[1], waarvan de grootste zijn: Bensdorp • Utrecht SP1.

Bevolking[bewerken | brontekst bewerken]

Utrecht is de zetel van de gemeente eMadlageni en het Amajuba gemeentelijk district. Het gemeentelijk district Amajuba is het vijfde meest bevolkte district in KwaZulu-Natal, inclusief Dannhauser (1,516 km²), Newcastle (1,855 km²) en Utrecht (3,539 km²). De gemiddelde bevolkingsdichtheid in Amajuba was 72 mensen per km² in 2011. Het district had 499.839 inwoners in dat jaar, waarvan 22% woonachtig zijn in Dannhauser, 72% in Newcastle en 7% in Utrecht.