Alfabetisch schrift
Het alfabetisch schrift is een hoofdgroep van het schrift. Bij dit soort schrift wordt voor elke klank of geluidseenheid een symbool gebruikt. De verzameling van de symbolen heet het alfabet.
Deze vorm van het schrift wordt nu het meest gebruikt en is over de wereld het wijdverspreidst van alle. Onder meer het Arabische, het Griekse, het Hebreeuwse, het Latijnse en het Cyrillische alfabet zijn vormen van alfabetisch schrift. Men veronderstelt dat het Fenicische alfabet aan de wieg van veel andere alfabetten heeft gestaan.
Consonantenschrift
Sommige talen – vooral de Semitische, zoals Hebreeuws en Arabisch – worden vanouds alleen met consonanten (medeklinkers) geschreven. De bijbehorende klinkers moet men zelf invullen. Soms worden voor de klinkers aparte diakritische tekens ingevoegd; dit noemt men vocalisatie.
Ontwikkeling
In het algemeen zie je een ontwikkeling van beeldschrift naar lettergrepenschrift. Geniaal was de ontdekking door de bewoners van Kanaän / Fenicië, dat men hun, vooral op medeklinkers gebaseerde talen, kon opschrijven met maar een stuk of 25 tekens. Een van de eerste vondsten was het proto-sinaïtische alfabet. Ook in Ugarit werden voorlopers van het alfabet gevonden. Deze ontwikkeling zal rond 2000 voor Christus hebben plaatsgevonden.
De Griekse zeevaarders namen het alfabet van hun Fenicische collega's over met enkele wijzigingen. Ze voerden tekens voor de klinkers in, en gebruikten daarvoor tekens voor de Semitische keelklanken, die ze voor het Grieks niet nodig hadden, zoals alef en ayin. Verder klapten ze het schrift om en schreven van links naar rechts.
Het alfabet
| Proto-Sinaïtisch | Fenicisch | Waarde en naam | Afstammelingen |
|---|---|---|---|
|
|
ʼʾalp "os" | א Α A ا |
|
|
b bet "huis" | ב Β B ب |
|
|
g gaml "werpstok" | ג Γ C-G ج |
 
|
|
d digg "vis" | ד Δ D ذ-د |
|
|
h haw / hll "hoera" | ה Ε E ه Є |
|
|
w waw "haak" | ו Ϝ-Υ F-U-V-W-Y و |
|
|
z zen /ziqq "handboei" | ז Ζ Z ز З |
|
|
ḥ ḥet "binnenplaats" | ח Η H خ-ح |
|
ṭ ṭēt "wiel" | ט Θ ظ-ط Ѳ | |
|
|
yad "arm" | י Ι I-J ي |
|
|
k kap "hand" | כ Κ K ك |
|
|
lamd "drijfstok" | ל Λ L ل |
|
|
m mem "water" | מ Μ M م |
|
|
n naḥš "slang" | נ Ν N ن |
|
s samek "vis" | ס Ξ X Ѯ | |
|
ʻ ʿen "oog" | ע Ο O غ-ع | |
|
|
p piʾt "bocht" | פ Π P ف |
|
ṣ ṣad "plant" | צ ϻ ص-ض ц | |
|
|
q qup "aap" | ק Ϙ Q ق Ҁ |
|
|
r raʾs "hoofd" | ר Ρ R ر |
|
|
š/ś šimš "zon", "Uraeus" | ש Σ S ش-س Ш |
|
|
t taw "merkteken" | ת Τ T ث-ت |
Het Fenicisch alfabet
Het Fenicisch alfabet vergeleken met diverse andere alfabetten.
| Letter | Naam | Betekenis | Getalswaarde | Transliteratie | Corresponderende letter in het | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Hebreeuws | Arabisch | Grieks | Latijn | |||||
|
ʾāleph | os | 1 | ʾ | א | ﺍ | Αα | Aa |
|
bēth | huis | 2 | b | ב | ﺏ | Ββ | Bb |
|
gīmel | kameel | 3 | g | ג | ﺝ | Γγ | Cc, Gg |
|
dāleth | deur | 4 | d | ד | ﺩ | Δδ | Dd |
 |
hē | venster | 5 | h | ה | ﻩ | Εε | Ee |
|
wāw | haak | 6 | w | ו | ﻭ | (Ϝ ϝ), Υυ | Ff, Uu, Vv, Ww, Yy |
|
zayin | wapen | 7 | z | ז | ﺯ | Ζζ | Zz |
|
ḥēth | hek | 8 | ḥ | ח | ﺡ | Ηη | Hh |
|
ṭēth | wiel | 9 | ṭ | ט | ﻁ | Θθ | |
|
yōdh | arm | 10 | y | י | ﻱ | Ιι | Ii, Jj |
|
kaph | palm | 20 | k | כ | ﻙ | Κκ | Kk |
|
lāmedh | prikkel | 30 | l | ל | ﻝ | Λλ | Ll |
|
mēm | water | 40 | m | מ | ﻡ | Μμ | Mm |
|
nun | slang | 50 | n | נ | ﻥ | Νν | Nn |
|
sāmekh | vis | 60 | s | ס | Ξξ, Χχ | Xx | |
|
ʿayin | oog | 70 | ʿ | ע | ﻉ | Οο | Oo |
 |
pē | mond | 80 | p | פ | ﻑ | Ππ | Pp |
|
ṣādē | papyrus | 90 | ṣ | צ | ﺹ | (Ϻϻ) | |
|
qōph | aap | 100 | q | ק | ﻕ | (Ϙϙ) | |
|
rēš | hoofd | 200 | r | ר | ﺭ | Ρρ | Rr |
|
šin | tand | 300 | š | ש | ﺱ | Σσ | Ss |
|
tāw | teken | 400 | t | ת | ﺕ | Ττ | Tt |
| Bronnen, noten en/of referenties |