Lijst van pigmenten
Dit is een lijst van pigmenten.
| pigment | naam | overige namen | soort | grondstof | kleur | toepassing | opmerkingen | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Loodtingeel | anorganisch | lood en tin | geel | olieverf | gebruikt tot 18e eeuw | |||
| Indigo | plantaardig | Indigoplant (Indigofera tinctoria) en Wede (Isatis tinctoria) | blauw | textiel | synthetisch sinds 1897 | |||
|
Alizarine | Garancine, Turks rood, kraplak | plantaardig | Meekrap (Rubia tinctorum) | rood | textiel, schilderkunst | ook: synthetisch | |
| Sumak | Smak | plantaardig | Rhus coraria | rood | textiel | |||
| Geelhout | plantaardig | Cladrastis lutea | geel | |||||
| Blauwhout | Provinciehout; Campêchehout | plantaardig | Hæmatoxylon campechianum | blauw, zwart | textiel | |||
| Brazielhout | Roodhout; Pernambuk | plantaardig | Guilandina echinata | Rood | textiel | Rasphuis | ||
|
Karmijn | Karmozijn, Cochenille; Scharlaken | dierlijk | Cochenilleluis (Dactylopius coccus) | roodpaars | textiel, schilderkunst | ook: Kermes afkomstig van schildluizen van de Kermeseik | |
| Cachou | Catechu | plantaardig | Acacia catechu | bruin | textiel, tanen van zeilen | |||
| Purper | dierlijk | Brandhoren (Bolinus brandaris) | purperrood | textiel | ook: Hexaplex trunculus | |||
| Luteoline | plantaardig | Wouw (Reseda luteola) | geel | textiel | ||||
| Curcumine | Kurkuma; Curcuma; Indiase geelwortel | plantaardig | Curcuma longa | geel | textiel | |||
| Orseille | Orseilje | plantaardig | Korstmossoorten uit geslacht Rocella | purperrood | textiel | lakmoessoort | ||
| Lakmoes | plantaardig | Korstmossen als Rocella tinctoria | blauwzwart | textiel | ||||
| Saffloer | plantaardig | Saffloer (Carthamus tinctorius) | geel en rood | textiel | ||||
| Koperrood | Copros; Couperose; Copa rosa; Copperas | synthetisch | IJzer(II)sulfaat | beitsmiddel | textiel, aardewerk, gebrandschilderde ramen | |||
| Engels rood | Engels bruin; Hullrood | mineraal | Soort rode aarde | lichtrood | aardewerk, schilderkunst, verduurzaming | |||
| Rode dodekop | Spaans rood; Caput mortuum; IJzermenie; Ossenbloed | mineraal en synthetisch | Kleiaarde | bruinrood | verf, cement | |||
| Paarse dodekop | mineraal | Restproduct uit ijzerindustrie | paarsrood | |||||
|
Ultramarijn | Duitse as | mineraal | Lazuriet; Lapis lazuli | blauw | schilderkunst, blauwsel | Sedert 1828 synthetisch | |
| Loodwit | Schelpwit; Cremserwit | synthetisch | Lood en salpeterzuur | wit | schilderkunst, make up, houtwerk | Sedert 1650 in Nederland vervaardigd, nu verboden wegens giftigheid | ||
| Zinkwit | synthetisch | Zink | wit | buitenverf, schilderkunst | ||||
|
Vermiljoen | mineraal; synthetisch | Cinnaber; Kwik(II)-sulfide | rood | schilderkunst; drukinkt | Sind de 8e eeuw synthetisch vervaardigd | ||
| Cadmiumgeel | mineraal; synthetisch | Cadmmiumsulfide | geel tot oranje | schilderkunst, | ||||
| Cadmiumrood | synthetisch | Cadmiumselenide | oranjerood | schilderkunst | Patent in 1892. Vanaf 1910 op industriële schaal vervaardigd | |||
| Krijtwit | mineraal | Krijt, schelpen en gips | wit | stopverf, plamuur, vulmiddel | ||||
| Koningsgeel | Orpiment; Auripigment; Geel zwavelarsenicum | mineraal | Arseensulfide As2S3 | diepgeel | binnenwerk | |||
| Chromaatgeel | synthetisch | Loodchromaat | geel | olieverf, schilderkunst | giftig | |||
| Rusgeel | synthetisch | Zwavelarsenicumverbinding | oranjegeel | binnenwerk | giftig | |||
| Schijtgeel | Bruin schijt; Schietgeel | plantaardig | Bessen van Sporkenhout (Rhamnus frangula) | geel | houtverf, papierverf | |||
|
Napels geel | mineraal; synthetisch | Bindheimiet; Pb(SbO3)2 of Pb(SbO4)2 | geel | houtverf, papierverf, schilderkunst | giftig; vanaf 1740 in gebruik | ||
| Guttegom | Gomhars | plantaardig | Hars van Garcinia hanburyi of Garcinia cambogia | geel | waterverf; goudvernis | sedert 1634 | ||
|
Pruisisch blauw | Berlijns blauw (variant) | synthetisch | IJzer-hexacyanoferraat | blauw | blauwdrukken; fotografie; inkt, schilderkunst | ontdekt in 1704 | |
|
Gele oker | Berggeel; Mineraalgeel | mineraal | Aarde | bruingeel | schilderkunst | ||
| Berggroen | Mineraalgroen | mineraal | Malachiet; kopercarbonaat | groen | houtverf | |||
| Bremergroen | synthetisch | Kopervitriool en natronloog | groen, verkleurt naar blauw | houtverf, schimmelwerend | Sinds 1760 | |||
| Fries groen | Vriesch | synthetisch | Kopervijlsel en ammoniumchloride | groen | houtverf, schimmelwerend | |||
| Spaans groen | Verdigris | synthetisch | Koper in zuur milieu | groen | houtverf, schimmelwerend | |||
| Roet | Carbon black; Lampenzwart | synthetisch | Onvolledige verbranding | zwart | Oost-Indische inkt, vulmiddel | |||
|
Groene aarde | Terra verde; Tarvart; Tarvant | mineraal | Hoornblende, Augiet | olijfgroen | schilderkunst | ||
| Viridiaan | chroom(III)oxide dihydraat | blauwgroen | schilderkunst | Sinds 1860 | ||||
| Sapgroen | plantaardig | Bessen van Sporkenhout (Rhamnus frangula) | groen | schilderkunst | tegenwoordig synthetisch | |||
| Umber | Bergbruin; Omber | mineraal | Gebrande kalkhoudende oker | donkerbruin | houtverf, schilderkunst | |||
|
Rode oker | mineraal | Kleisoort | rood | houtverf, schilderkunst | |||
|
Rauwe sienna | mineraal | Kleisoort | geelbruin | houtverf, schilderkunst | |||
| Titaanwit | Titaandioxide | synthetisch | Titaandioxide | wit | verf, papiervulstof, schilderkunst | |||
| Keulse aarde | Van Dijck bruin; Cassel bruin; Kasselse aarde | mineraal | Lignietsoort | bruin | houtverf, schilderkunst | |||
| Schweinfurter Grün | Veronesegroen, Parijs Groen, Patentgroen, Mitisgroen | Koperarseenacetaat [Cu(C2H3O2)2·3Cu(AsO2)2] | groen | schilderkunst | Wordt niet meer gebruikt vanwege giftigheid | |||
| Smalt | Saffer; Strooiblauw | synthetisch | Met glas versmolten kobalt | diepblauw | schilderkunst | Vervaardigd sedert 1540 | ||
|
Kobaltblauw | Saffer; Strooiblauw | synthetisch | Kobaltoxide en aluminiumoxide | diepblauw | schilderkunst, bankbiljetten | Ontdekt in 1777 en vervaardigd sedert 1803 | |
| kobaltviolet donker | synthetisch | Kobaltfosfaat | violet | schilderkunst | ||||
| Beenzwart | Beenderkool | dierlijk | Verkoold botafval | zwart | ||||
| Grafiet | mineraal | zwart | kachelzwart, smeermiddel | synthetisch uit cokes | ||||
| Aniline | synthetisch | Steenkoolteer | grondstof voor Mauveine (1856) en Indigo (1897) | sinds 1855 | ||||
| Perzisch rood | Indisch rood | mineraal | Aarde, afkomstig van Hormuz | dieprood | schilderkunst | sinds 1855 | ||
| Rode bolus | Armeense aarde | mineraal | Aarde, afkomstig uit Armenië | rood | ondergrond voor verguld houtwerk | |||
| Tinwit | Kremserwit | synthetisch | Lood en tin | wit | Vanaf 1773 vervaardigd te Krems | |||
| Loodmenie | synthetisch | Pb3O4, uit loodwit of loodglit | rood | hout- en metaal, corrosiewerend | start fabrieksmatige productie uit loodglit in 1687 | |||
| IJzermenie | synthetisch | IJzerertsen | roodbruin | hout- en metaal, corrosiewerend | ||||
| Parijs groen | Schweinfurter groen | synthetisch | koperacetoarseniet | groen | insectenwerend, insecticide | zeer giftig | ||
| Chromaatgeel | synthetisch | Chroomverbinding | geel | schilderkunst | ontdekt in 1809, in de handel in 1820 | |||
| Chromaatgroen | Standgroen; Grachtengroen | synthetisch | Chromaatgeel en Pruisisch blauw, met standolie | groen | schilderkunst | |||
| Sepia | dierlijk | Inkt van Gewone zeekat (sepia officinalis) | bruin | inkt; na 18e eeuw in aquarelkunst | ||||
| Saksisch blauw | Blauw Saks | synthetisch | Indigo, gesulfoneerd met zwavelzuur | blauw | wolververij; aardewerk | |||
| Mangaanblauw | synthetisch | Bariummangaansulfaat | blauw | schilderkunst |