LilyPond

GNU LilyPond
Schermafdruk van LilyPond
Ontwikkelaar	Han-Wen Nienhuys; Jan Nieuwenhuizen
Recentste versie	2.18.2  (17 maart 2014)
Laatste bètaversie	2.19.7  (26 mei 2014)
Status	Actief
Besturingssysteem	Windows, Linux, Mac OS X en FreeBSD
Geschreven in	Scheme, C++, Metafont, PostScript en Python
Categorie	Bladmuziek
Licentie	GPL 2
Website	(en) Projectpagina
Portaal    Informatica Vrije software

GNU LilyPond is een computerprogramma om bladmuziek te maken. De ontwikkelaars hebben getracht om de uitvoer zo veel mogelijk op handgegraveerde bladmuziek te laten lijken. LilyPond is vrije software, maakt deel uit van het GNU-project en is beschikbaar onder de GPL licentie. Er zijn versies voor Windows, Linux, FreeBSD en Mac OS X.

Beschrijving

LilyPond gebruikt ASCII tekstbestanden om muziek weer te geven en compileert die via PostScript naar PDF, PNG of SVG. Ook kan LilyPond MIDI bestanden genereren, zodat de correctheid van de invoer gehoormatig kan worden beoordeeld.

In tegenstelling tot andere muzieknotatiesoftware (zoals Finale, Sibelius of Capella), heeft LilyPond geen grafische gebruikersinterface (GUI). Dit doet echter geenszins afbreuk aan de kwaliteit van de gegenereerde bladmuziek.

De Mutopia- en Musipediaprojecten distribueren vrije bladmuziek en maken hiervoor gebruik van het LilyPond-bestandsformaat. WikiTeX, een MediaWiki-interface, ondersteunt het gebruik van LilyPond-notatie in wiki-artikelen.

Integratie in MediaWiki

Lilypond kan in MediaWiki gebruikt worden voor het weergeven van muzieknotatie door middel van de Score-extensie.

Voorbeeld: de notatie

  <score>\relative f' { \time 4/4 \key f \major 
  f4 \times 2/3 { f8 f f } f4 c \bar "|" } 
  \addlyrics { Lang zul -- len ze le -- ven }</score>

wordt daarmee:

Voorbeeld

Het onderstaande voorbeeld laat zien hoe de LilyPond-notatie werkt en hoe het gecompileerde resultaat eruitziet.

#!lilypond firebreathers.ly -*- coding: utf-8; -*-
%% Theme to "Fire Breathers", a homebrew NES game perpetually 
%% under development.  Composed by Urpo Lankinen.

%% Note: The composer has made this source code available 
%% to Wikipedia under the GFDL license.  Other versions outside 
%% Wikipedia are typically under CC BY-SA license.

%% This file uses Finnish note names (for example, where 
%% Americans use "F#" and "Bb", Finns use "Fis" and "B"). 
%% Dutch note names are used by default.
\include "suomi.ly"

%% Optional language upgrade helper.
\version "2.6.0"

%% The header block defines the titles and texts.
\header {
    title = "Theme to ``Fire Breathers!''"
    instrument = "For the 2A03 or SID"
    composer = "Urpo Lankinen"
    enteredby = "Urpo Lankinen"
    updatedby = "Jan Nieuwenhuizen"
    date = "June 2005"
}

Melody = \relative c'' {
   \clef treble
   \time 3/4
   \key a \minor

   %% The piece starts with a quarter-note partial bar, "\partial 4"
   %% tells so to LilyPond.
   \partial 4
   a4 | e'4.( d8[ c]) r8 | d4.( c8[ h]) r8 | a2. | e2
   a4 | e'4.( d8[ c]) r8 | d4.( e8[ f]) r8 | e2. | r2
   e4 |  f4.( e8[ d]) r8 | d4.( c8[ h]) r8 | a2. | e2
   a4 | e'4.( d8[ c]) r8 | d4.( c8[ h]) r8 | a2. ~ a2 r4 | \bar "|."
}

%% This is the second voice.
SecondVoice = \relative c {
   \clef bass
   \time 3/4
   \key a \minor

   \partial 4
    r4 | e2.              | d2.             | a2. | e2
    a4 | e'2.             | d2       f4     | e2. | r2.
       |  f2.             | d2.             | a2. | e2
    a4 | e'2.             | d2       h4     | a2. ~ a2 r4 | \bar "|."
}


%% Melodies, lyrics and chords can be assigned to a variable and then
%% be *reused* elsewhere.  Here are three different accompaniment
%% patterns, which are used throughout the accompaniment melody.
AccompA = \relative c { a4 e'8 a, e' a, | }
AccompB = \relative c { g4 d'8 g, d' g, | }
AccompC = \relative c { e,4 h'8 e, h' e, | }

Accompaniment = {
   \clef bass
   \time 3/4
   \key a \minor

   \partial 4
    r4 | \AccompA \AccompB \AccompA \AccompA
        \AccompA \AccompB \AccompA \AccompA
        \AccompC \AccompC \AccompA \AccompA
        \AccompA \AccompB \AccompA | a2 r4 | \bar "|."
}

%% The top level music definition.
<<
  \new Staff \Melody
  \new Staff \Accompaniment
  \new Staff \SecondVoice
>>

Referenties

• Han-Wen Nienhuys & Jan Nieuwenhuizen, LilyPond, a system for automated music engraving. Proceedings of the XIV Colloquium on Musical Informatics (XIV CIM 2003), Firenze, Italy, May 2003. Online beschikbaar: PDF
• Meta-pagina over muzieknotatie binnen het Wikipedia-project

Externe links

• Website Lilypond
• LilyPond Wiki
• Mutopia, een bladmuziekarchief op basis van LilyPond
• Denemo, een GUI voor LilyPond
• Frescobaldi, een LilyPond-editor voor KDE 4
• Musipedia, een gezamenlijke muziekencyclopedie op basis van LilyPond notatie
• Cursus LilyPond (Nederlandstalig)

Zie de categorie LilyPond van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.