Naar inhoud springen

Nogais

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Nogais
ногай тили
Gesproken in Vlag van Rusland Rusland
Vitaliteit bedreigd
Sprekers 87.000
Taalfamilie
Alfabet cyrillisch
Officiële status
Officieel in
Taalcodes
ISO 639-1
ISO 639-2 nog
ISO 639-3 nog
Portaal  Portaalicoon   Taal

Het Nogais (ногай тили, nogaj tili) is een Turkse taal, die gesproken wordt in de Russische deelrepublieken Dagestan en Karatsjaj-Tsjerkessië.

Herkomst en verspreiding

[bewerken | brontekst bewerken]

De Nogai zijn afstammelingen van de Turkse volkeren van de Gouden Horde, die zich vermengden met hun Mongoolse overheersers. Hun naam is afgeleid van Nogai Khan, een kleinzoon van Dzjengis Khan. Het Nogais wordt vandaag gesproken door ongeveer 70.000 mensen in het noordoosten van de Kaukasus. De taal komt vooral voor in de Russische deelrepublieken Dagestan, Karatsjaj-Tsjerkessië, Tsjetsjenië en Ingoesjetië en in de kraj Stavropol. Bij de laatste volkstelling in de Sovjet-Unie gaven 67.591 of 89,8 procent van de 75.181 Nogai nog steeds het Nogais op als moedertaal.

Medeklinkers
labiaal dentaal/
alveolaar
post-
alveolaar
velaar uvulaar
nasaal m n ŋ
plosief p b t d k ɡ q
fricatief f v s z ʃ ʒ χ ʁ
affricaat ts
vibrant r
approximant w l j
Klinkers
voor achter
ongerond gerond ongerond gerond
gesloten i y ɯ u
midden e o
open æ œ a

Sinds 1938 wordt het Nogais geschreven in het cyrillisch, ter vervanging van het Latijnse alfabet dat sinds 1928 in gebruik was. Daarvoor werd het Arabisch alfabet gebruikt.

Cyrillisch alfabet
(1938-heden)
А а Аь аь Б б В в Г г Д д Е е Ё ё Ж ж З з
И и Й й К к Л л М м Н н Нъ нъ О о Оь оь П п
Р р С с Т т У у Уь уь Ф ф Х х Ц ц Ч ч Ш ш
Щ щ Ъ ъ Ы ы Ь ь Э э Ю ю Я я
Latijns alfabet
(1928-1938)
A a B в C c D d E e F f G g Ƣ ƣ I i J j K k
L l M m N n Ꞑ ꞑ O o Ө ө P p Q q R r S s Ş ş
Ꞩ ꞩ T t U u V v X x У y Z z Ƶ ƶ Ь ь