Oudgrieks
Niet te verwarren met oud-Grieks, dat verwijst naar het oude Griekenland.
| Oudgrieks | ||||
|---|---|---|---|---|
| Gesproken in | Oude Griekenland, Cyprus, westelijk Klein-Azië, Sicilië en vele andere Griekse kolonies | |||
| Sprekers | geen | |||
| Uitgestorven in | opgevolgd door Koinè 4e eeuw v.Chr. | |||
| Taalfamilie |
| |||
| Dialecten | ||||
| Alfabet | Grieks alfabet | |||
| Taalcodes | ||||
| ISO 639-1 | - | |||
| ISO 639-2 | grc | |||
| ISO 639-3 | gko | |||
| ||||
Oudgrieks (ἡ Ἑλληνικὴ γλῶττα, hē Hellēnikē glōtta) is een verzamelnaam voor de dialecten die in het oude Griekenland, Ionië en in de Griekse kolonies werden gesproken, omdat er geen 'hoofdtaal' was. Athene was in die tijd wel een belangrijke stad, zeker ook op literair gebied, en daarom wordt thans op middelbare scholen de Attische variant onderwezen. De andere dialecten zijn het Ionisch, Dorisch, Æolisch, Arkadisch-Cyprisch.
Geschiedenis
Na de veroveringen door Alexander de Grote werd een variant van het Grieks, het Koinè, de lingua franca voor het hele gebied rond de Middellandse Zee en voor velen de eerste taal.
Na de verovering en inlijving van dit gebied door de Romeinen bleef het Grieks de taal in het oostelijk deel van het Romeinse Rijk. Maar ook in het oude Rome was het Grieks gangbaar. Het onderwijs bij vooral de elite werd namelijk vaak gegeven door hoogopgeleide Griekse slaven. Daarnaast was Grieks de gebruikelijke taal in internationale contacten. Julius Caesar bijvoorbeeld beheerste het Grieks volledig. Vandaar dat sommige bronnen zelfs beweren dat hij vlak voor zijn dood de Griekse woorden "καὶ σύ, τέκνον" (kai su, teknon) uitsprak, wat "ook jij, mijn kind" betekent, dus niet de Latijnse woorden "tu quoque Brute" (ook jij Brutus) of "tu quoque fili mi" (ook jij, mijn zoon).
Het Oudgrieks is een dode taal. Veel van haar grammaticale kenmerken en woordenschat bleef echter bewaard in geïsoleerde Griekse gemeenschappen rond de Zwarte Zee. Deze talen, samen het Pontisch genoemd, en een Anatolische variant, behouden tot de dag van vandaag veel overeenkomsten met het Oudgrieks uit Hellenistische tijden. Het Romeyka, een van de Pontische talen, dat door een Islamitische bevolkingsgroep wordt gesproken in onder andere het district Çaykara van de provincie Trabzon in Turkije, heeft van alle bekende Griekse talen het meest van het Oudgrieks behouden.[1][2]
Er wordt op de middelbare school, in België op het aso en in Nederland op het gymnasium, Oudgrieks als les gegeven. Op het programma staan vaak klassieke auteurs zoals Homeros, Herodotos, Euripides, Sofocles, Xenofon en Plato. Tot de oudste teksten in het Oudgrieks behoren de Ilias en de Odyssee van Homeros.
Externe link
Bronnen, noten en/of referenties
|
· 
· 