Riffijns

Riffijns (Tarifit)
Gesproken in	Marokko, met minderheden in Algerije, Nederland, België, Duitsland, Frankrijk, Spanje en de Verenigde Staten
Sprekers	c.a. 6,4 miljoen  Marokko 4.500.000  Spanje 517.246  Frankrijk 379.952  Nederland 314.517  België 320.000  Duitsland 108.654  Algerije c.a. 10.000  Verenigde Staten 2.000
Rang	onbekend
Taalfamilie	Afro-Aziatisch Berbertalen Noordelijke Berbers Zenatitalen Riffijns
Varianten	▪ Westelijk-Riffijns ▪ Centraal-Riffijns ▪ Oostelijk-Riffijns
Alfabet	Tifinagh, Arabisch en Latijns
Officiële status
Officieel in	Marokko (erkende minderheidstaal)
Taalorganisatie	geen
Portaal    Taal

Het Riffijns, ookwel Tarifit, Tarifiet of Tmazight genoemd, is een taal dat gesproken wordt door mensen in het noorden van Marokko, voornamelijk in de Rif. De lokale bevolking identificeert zich dan ook als Riffijn, oftewel "Arifi" (meervoud: "Irrifiyen").

Het Riffijns behoort tot de Berbertalen en maakt deel uit van de Zenatitalen, een talengroep met in totaal 12 talen en dialecten gesproken in Algerije, Marokko, Libië en Tunesië.

Wereldwijd zijn er ongeveer 6,4 miljoen sprekers.

Verspreiding binnen Marokko

Het Riffijns wordt voornamelijk gesproken in de noordelijke steden van Marokko. De taal wordt gesproken door ongeveer 3 miljoen mensen in steden zoals:

• Al Hoceima (en omgeving)
• Izemmouren ( en omliggende dorpen)
• Nador (en omgeving)
• Imzouren ( en omliggende dorpen)
• Bni Bouayach (en omliggende dorpen)
• Temsamane (en omliggende dorpen)
• Tighanimine
• Al Aâroui
• Selouane
• Beni Ansar
• Midar
• Bouayar
• Driouch
• Berkane
• Targuist
• Aknoul

Het Riffijns wordt ook nog gesproken door kleinere groepen (ongeveer 1,5 miljoen) in:

• Tetouan (vooral in Boussafou en Boujarah)
• Tanger (vooral in Bni Makada en Ahlan)
• Chefchaouen
• Ksar-el-Kebir
• Ksar-es-Sghir
• Larache
• Asilah
• Oujda
• Taza
• Taourirt
• Casablanca
• Fes

Alfabet

Het alfabet van het Riffijns is, zoals alle andere Amazighische talen het Tifinagh, maar daarnaast worden het Arabische en Latijnse alfabet ook gebruikt.

Dialecten

Het Tarifit bestaat uit drie dialecten die nauwelijks van elkaar verschillen, namelijk:

• het westelijk-Riffijnse dialect (Ait Waryaghar, Ibaqouyen, Ait Ammarth en Ait Yetteft): Al Hoceima, Imzouren, Beni Bouayach en omgeving.
• het centraal-Riffijnse Dialect (Igzenayen, Ait Touzine, Ait Temsaman, Iqeraiyen, Ait Uricec, Tafersite, Ait Saïd, Ibdarsen en Ait Buyahyi): Nador, Temsamane, Midar en omgeving.
• het oostelijk-Riffijnse dialect (Ikebdanen en Ait Iznassen): Zaio, Aklim en Berkane.

Verspreiding buiten Marokko

Tweetalig verkeersbord in het Arabisch en Tamazight

Het Tarifit (Riffijns) is de moedertaal van ongeveer 4,5 miljoen Riffijnse Marokkanen en van ongeveer 1,5 miljoen Marokkanen in Europa. Deze groep is vooral te vinden in Nederland, België, Frankrijk, Spanje en Duitsland. Verder is er nog een kleine groep Riffijnen in Algerije. Deze wonen in Tlemcen en Oran.

Arabisering

De taal is al sinds 1956 onderhevig aan arabisering. Het zal een vraag zijn hoelang de taal stand houdt tegen de Arabisering. Sinds 1956 zijn veel van oudsher Riffijns-sprekende gebieden gedeeltelijk gearabiseerd zoals de stammen Ait Buyahyi en Ait Stut nabij Nador en de stammen Icebdanen en de Ait Iznassen. De laatstgenoemde stam heeft te kampen met de hevigste arabisering van alle Riffijns-sprekende stammen.

Ook (van oudsher) Riffijnse steden krijgen het steeds meer te verduren. Bij steden zoals Taza, Taourirt, Oujda spreekt de meerderheid haast geen Riffijns meer.

Incubator

Zie de Wikipedia-test in het Riffijns op de Wikimedia Incubator