Naar inhoud springen

Shinkansen

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Dit is een oude versie van deze pagina, bewerkt door Vunz (overleg | bijdragen) op 7 apr 2020 om 16:58.
Deze versie kan sterk verschillen van de huidige versie van deze pagina.
Shinkansen serie E5
Shinkansen serie 0, het oudste model, met ronde neus.

De Shinkansen (Japans: 新幹線) is een netwerk van hogesnelheidslijnen in Japan, waarop de beroemde kogeltreinen (Japanse hogesnelheidstreinen) rijden.

De Shinkansen wordt geëxploiteerd door vier maatschappijen van de Japan Railways-groep (JR), de geprivatiseerde nationale spoorwegmaatschappij van Japan.

Naamgeving

De benaming Shinkansen betekent letterlijk "Nieuwe (stam)lijn". De naam duidt de spoorlijn aan en niet de trein zelf, die officieel "Super Express" genoemd wordt. De treinen zijn in Japan bekend als Shinkansentreinen. De benaming "kogeltrein" (Engels: bullet train) is in het Westen uitgevonden, vanwege de kogelvormige neus van de eerste versie van het materieel. De naam wordt meest geassocieerd met de snelheid, omdat de neus van het latere materieel helemaal niet meer op een kogel lijkt.

Spoorwijdte

Japan was het eerste land ter wereld dat zich toelegde op de bouw van hogesnelheidslijnen. Vanwege de vele bergen had het bestaande spoorwegnet een spoorwijdte van 1067 millimeter (Kaapspoor). Dit smalspoor is echter niet geschikt voor hoge snelheden. Dit maakte de noodzaak van een nieuw en snel spoorwegnet in Japan veel groter dan in andere landen. De Shinkansen heeft een spoorwijdte van 1435 millimeter (normaalspoor).

Geschiedenis

In oktober 1964 werd de eerste Shinkansen in gebruik genomen tussen Tokio, Nagoya en Osaka. De Tokaido-express, zoals de treinen op deze lijn genoemd werden, reden met 200 kilometer per uur, wat later verhoogd werd naar 220 kilometer per uur. Na 2010 wordt er door sommige typen shinkansentreinen 300 kilometer per uur gereden. Daarmee is de shinkansentrein iets minder snel dan de ICE en TGV die beiden op de LGV Est in Frankrijk 320 kilometer per uur rijden.

De Shinkansen staat internationaal bekend om de stiptheid en de frequentie waarmee de dienstregeling wordt uitgevoerd. De gemiddelde vertraging per trein per jaar is minder dan een minuut.[1][2] In de spits rijden er tussen Tokio en Shin-Ōsaka dertien treinen per uur. Tijdens een aardbeving op 23 oktober 2004 is een Shinkansentrein ontspoord, wat de eerste ontsporing was in de veertigjarige geschiedenis van de Shinkansen. Hierbij vielen geen doden waardoor er in de ondertussen ruim vijftigjarige geschiedenis van de Shinkansen nog nooit een dodelijk ongeval is voorgekomen.

Lijnen in Japan

Kaart van de lijnen

De belangrijkste Shinkansen-spoorlijnen zijn

Lijn Beginpunt Eindpunt Lengte Uitbater Opening
Tōkaidō Shinkansen Tokio Shin-Ōsaka 515,4 km JR Central 1964
Sanyō Shinkansen Shin-Ōsaka Hakata 553,7 km JR West 1972-1975
Tōhoku Shinkansen Tokio Shin-Aomori 674,9 km JR East 1982-2010
Jōetsu Shinkansen Ōmiya Niigata 269,5 km 1982
Hokuriku Shinkansen Takasaki Kanazawa 345,4 km 1997-2015
Kyūshū Shinkansen Hakata Kagoshima-Chūō 256,8 km JR Kyūshū 2004-2011
Hokkaidō Shinkansen Shin-Aomori Shin-Hakodate 148,9 km JR Hokkaido 2016

Twee lijnen, die bekendstaan als Mini-Shinkansen (ミニ新幹線) zijn gebouwd door bestaande spoorlijnen op te waarderen:

De volgense Shinkansen lijnen zijn in ontwikkeling:

De meeste Shinkansen-spoorlijnen die voorgesteld werden tijdens de toptijd in de jaren 70 van de twintigste eeuw, zijn voor onbepaalde tijd uitgesteld. Dit betreft onder andere een verbinding met Shikoku over de Honshu-Shikoku-brug, een verbinding vanaf Tokio naar het nieuwe internationale vliegveld. Aan de route die de hele westkust van Honshu zal bestrijken, vooral aan het traject Niigata/Shin-Osaka, wordt gewerkt.

Galerij

Externe links

Mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Shinkansen op Wikimedia Commons.