Thalys
Thalys International
| ||||
| ||||
| Algemene informatie | ||||
| Land | .svg){kind=small} België  Duitsland  Frankrijk  Nederland
| |||
| Hoofdvestiging | Brussel | |||
| Actief | vanaf 1996 | |||
| Website | thalys.com | |||
| Bedrijfsstructuur | ||||
| Aandeelhouder(s) | SNCF (62%), NMBS (28%) DB (10%) NS (partner, geen aandeelhouder) | |||
| Beheer | ||||
| Vloot | PBA, PBKA | |||
| Trajecten | Parijs – Brussel – Amsterdam; Parijs – Brussel – Keulen – Dortmund; Parijs – Brussels Airport; Lille – Amsterdam. | |||
| ||||
Thalys is een netwerk van treindiensten op het hogesnelheidsnetwerk tussen Frankrijk, België, Nederland en Duitsland.
Inhoud
Geschiedenis[bewerken]
Sinds 2 juni 1996 voorziet de Thalys in hogesnelheidsdiensten tussen Amsterdam, Brussel en Parijs. Tot december 1997 reed de Thalys alleen op de verbinding tussen Parijs, Brussel en Amsterdam,[1] ter vervanging van de klassieke internationale treinen, behalve de nachttrein Amsterdam – Parijs die bleef rijden. Op 14 december 1997 werd het netwerk van Thalys aanzienlijk uitgebreid. Zo werd er in België een verbinding gestart naar onder andere Brugge, Gent en Oostende, en werd een nieuwe lijn geïntroduceerd naar Aken en Keulen. Tegelijkertijd werd de reistijd tussen Brussel en Parijs teruggebracht naar een kleine anderhalf uur. Door ingebruikname van nieuwe HSL-trajecten tussen Luik en Aken en tussen Antwerpen en Rotterdam werd de reistijd vanaf december 2009 sterk ingekort. Brussel-Zuid en Amsterdam Centraal liggen sindsdien iets minder dan 2 uur uit elkaar.
Op 30 oktober 2011 is een dagelijkse verbinding tussen Parijs, Brussel en Brussels Airport gestart, in samenwerking met Brussels Airlines en Jet Airways. Door een te lage vraag is deze trein vanaf 2015 afgeschaft, nadat deze aan het einde van de zomer van 2014 al tot een zomerse verbinding was ingekort.[2] Vanaf 12 april 2014 zet Thalys dagelijkse rechtstreekse treinen tussen Lille Europe en Amsterdam in.[3] In april 2015 werden de twee weinig rendabele verbindingen met Luik en Oostende opgeheven. Sinds 2014 is het aantal treinen op het traject tussen Amsterdam en Brussel verhoogd, na het buiten dienst stellen van de Fyra.
Juridische status[bewerken]
Juridisch bestaat Thalys (sinds maart 2015) uit drie nauw samenwerkende bedrijven:[4] het bedrijf Thalys International, een joint venture van SNCF (62% eigendom), NMBS (28% eigendom) en DB (10% eigendom) met NS als 'strategische partner' zonder aandeel in het bedrijf. Dit is een naamloze vennootschap naar Belgisch recht. Daarnaast is er de spoorwegonderneming THI Factory, die het materieel beheert en de treindiensten zelf als vergunninghouder uitvoert in Frankrijk en België. Deze spoorwegonderneming is een coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (cvba) naar Belgisch recht, gevestigd in Brussel, voor 60% eigendom van SNCF en voor 40% van NMBS. In Nederland worden de treindiensten uitgevoerd door NS International onder de Hoofdrailnet/HSL-concessie en in het kader van akkoorden met Thalys International als managementbedrijf.[5] Daartoe heeft NS International de dochteronderneming Thalys Nederland NV, het derde bedrijf, opgericht. [6] In Duitsland worden de treindiensten, ondanks het aandeel van 10% dat DB heeft, gereden onder de vlag van Keolis Duitsland.[7]
Lijnvoering[bewerken]
Thalys exploiteert diverse lijnen in Frankrijk, België, Nederland en Duitsland. De volgende diensten rijden iedere dag:[8]
| Serie | Traject | Frequentie | Opmerkingen |
|---|---|---|---|
| 9300 | Amsterdam Centraal – Schiphol – Rotterdam Centraal – Antwerpen-Centraal – Brussel-Zuid – Paris-Nord | 11 keer per dag | |
| 9300 | Amsterdam Centraal – Schiphol – Rotterdam Centraal – Antwerpen-Centraal – Brussel-Zuid | 2 keer per dag | Vult de serie 9300 aan |
| 9900 | Amsterdam Centraal – Schiphol – Rotterdam Centraal – Antwerpen Centraal – Brussel-Zuid – Lille Europe | 2 keer per dag | Vult de serie 9300 aan |
| 9400 | Dortmund Hbf – Essen Hbf – Duisburg Hbf – Düsseldorf Hbf – Köln Hbf – Aachen Hbf – Luik-Guillemins – Brussel-Zuid – Paris-Nord | 3 keer per dag | |
| 9400 | Köln Hbf – Aachen Hbf – Luik-Guillemins – Brussel-Zuid – Paris-Nord | 5 keer per dag | |
| 9300 | Brussel-Zuid – Paris-Nord | 7 keer per dag | Ter aanvulling van de overige treinen naar Parijs |
Tussen Brussel en Parijs wordt over het algemeen een uursdienst geboden, en op sommige momenten een halfuursdienst.[9] In de dienstregeling 2016 wordt tussen Amsterdam en Brussel over het algemeen ook een uursdienst geboden, op sommige momenten (met name in het weekend) zijn er echter luiken van twee uur.
Seizoenslijnen[bewerken]
Naast de reguliere diensten worden twee vakantiediensten geboden, de Zon-Thalys en de Ski-Thalys. Beide verbindingen rijden alleen op zaterdag, de Zon-Thalys in juli en augustus, de Ski-Thalys van de kerstvakantie t/m de voorjaarsvakantie.
| Serie | Traject | Frequentie | Opmerkingen |
|---|---|---|---|
| 9900 | Amsterdam Centraal – Schiphol – Rotterdam Centraal – Antwerpen-Centraal – Brussel-Zuid – Valence-Rhône-Alpes-Sud TGV – Avignon TGV – Aix-en-Provence – Marseille-Saint-Charles | 1 keer per week | Alleen in juli en augustus |
| 9900 | Amsterdam Centraal – Schiphol – Rotterdam Centraal – Antwerpen-Centraal – Brussel-Zuid – Chambéry-Challes-les-Eaux – Albertville – Moûtiers-Salins-Brides-les-Bains – Aime-La Plagne – Landry – Bourg-Saint-Maurice | 1 keer per week | Alleen in de winter |
Budget-Thalys: IZY[bewerken]
Op 3 april 2016 werd een goedkopere Thalys-formule gelanceerd: de IZY tussen Brussel en Parijs. Deze speciale Thalys zal voor een deel van het traject de klassieke spoorlijn gebruiken in Frankrijk, waardoor dure rijpaden vermeden worden. De reistijd zal gemiddeld 2 uur 15 minuten zijn. Deze trein zal alleen online te boeken zijn. Deze formule toont veel gelijkenissen met de iDTGV-treinen in Frankrijk.[10][11]
Andere lijnen[bewerken]
Thalys verzorgt één keer per maand een speciale trein voor leden van het Europees Parlement, tussen Brussel en Straatsburg. Deze trein is niet toegankelijk voor reguliere reizigers. Op de LGV Est haalt deze trein een snelheid van 320 km/h, die op het reguliere Thalys-netwerk niet gehaald wordt.
Toekomstige lijn[bewerken]
In april 2018 werd aangekondigd dat de Thalys vanaf april 2019 twee keer per dag tussen Amsterdam Centraal en luchthaven Parijs Charles de Gaulle en Marne-la-Vallée (Disneyland Parijs) zal gaan rijden. De treinen zullen verder stoppen in Schiphol, Rotterdam, Antwerpen en Brussel.[12]
Materieel[bewerken]
Voor de Thalysritten wordt gebruikgemaakt van aparte treinstellen in bordeauxrode met zilvergrijze kleurstelling. De treinstellen zijn afgeleid van de Franse TGV-stellen.
Er zijn twee typen treinstellen:
- De PBA-stellen (Parijs-Brussel-Amsterdam) zijn eigendom van de SNCF (genummerd als 4532-4540), en zijn geschikt voor het Franse, Belgische, en Nederlandse spoornet.
- De PBKA-stellen (Parijs-Brussel-Keulen-Amsterdam) zijn eigendom van NMBS (genummerd als 4301-4307), DB (4321-4322), NS (4331-4332) en SNCF (4341-4346). De motorwagens hiervan zijn van een ander type en zijn in tegenstelling tot de PBA ook geschikt voor het rijden over het Duitse spoornet.
Het materieel wordt sinds 2009 gerenoveerd. Uit onderzoek blijkt dat de bordeauxrode kleur onlosmakelijk verbonden is met de Thalys, het interieur is hieraan aangepast. Aan de buitenkant is een zilvergrijze band gekomen die doorloopt tot het logo op de neus. De techniek van de treinstellen is niet veranderd.
De Thalys haalt snelheden tot 300 km/h en legt het traject van Amsterdam naar Parijs af in 3 uur en 18 minuten.
Thalys was de eerste treindienst met een internetverbinding via wifi. De wifi was eerst gratis in eerste klasse, later ook in tweede klasse. Op het traject Parijs – Brussel is volledige dekking, op de andere routes slechts gedeeltelijk. De transmissie buiten de trein verloopt via een satellietverbinding, die in tunnels en overdekte zones wordt overgenomen door lokale UMTS- en GPRS-netwerken. De radome met daaronder de gemotoriseerde satellietantenne is goed zichtbaar op de trein. De eerste tests met dit systeem vonden plaats in 2004 en sinds 2008 is het volledig operationeel.
Naast de rood-grijze uitvoering, zijn er ook enkele tijdelijke speciale uitvoeringen.
Tariefstructuur[bewerken]
Thalys maakt gebruik van een eigen tariefstructuur en vooraf reserveren is verplicht. De Thalys kan in Duitsland en België worden gebruikt voor binnenlandse reizen. In België door een apart Thalysticket te kopen waarvan de prijs aanzienlijk hoger ligt dan de normale treintickets, in Duitsland op vertoon van een ICE-ticket (Aken – Keulen heen en terug, of verder) met zitplaatsreservering (de reservering voor een aansluitende ICE- of IC-trein is in dit geval niet gratis). Sinds de ingebruikname van de HSL in Nederland kan de Thalys gebruikt worden voor een reis tussen Amsterdam en Rotterdam. Andere plaatsbewijzen zijn in het geheel niet geldig, zelfs niet met betaling van een toeslag. Hetzelfde geldt voor het Nederlandse traject van een internationale reis.
De tariefstructuur van Thalys lijkt op de structuur zoals die wordt gebruikt in de luchtvaart: hoe eerder wordt geboekt en hoe restrictiever het ticket is, des te lager is de prijs. Flexibele tickets (Flex) zijn het duurst. Er zijn semi-flexibele tickets (maximaal één keer in te wisselen voor een andere rit tot de dag voorafgaand aan het vertrek en te boeken tot uiterlijk twee weken voor vertrek), de zogenaamde Semi-Flex-tickets. Fixed-tickets (No Flex) zijn tot uiterlijk twee weken voor vertrek te boeken en kunnen niet ingewisseld of gerestitueerd worden, daarentegen zijn die tickets ook verkrijgbaar voor de 1e klas (Comfort 1). Voor senioren, jongeren tot en met 26 jaar, kinderen en ouders met kinderen bestaan reductiemogelijkheden die onbeperkt verkrijgbaar zijn. Vanaf 2011 kan er in comfort 1 de Salon afgehuurd worden; een "vergaderruimte" aan de voor- of achterzijde van de trein. De prijs hiervoor bedraagt ongeveer viermaal het Hi-Lifetarief, vermeerderd met een toeslag. De Salon kan door een gezelschap van 2 tot 4 reizigers gebruikt worden.
Reizigersontwikkelingen[bewerken]
Voor de ingebruikname van Thalys werden er jaarlijks 400.000 treinreizen gemaakt tussen Nederland en Parijs. Na een jaar Thalys was het aantal reizen gestegen tot 600.000, een stijging van 50%. De jaren erna is het aantal vervoerde reizigers vrijwel elk jaar gestegen. Deze ontwikkelingen hebben onder meer de volgende oorzaken:
- Uitbreiding van het aantal ritten (in 1996 reden er vier Thalystreinen per dag van Amsterdam naar Parijs, in 2011 tien per dag en in 2015 zijn dat er 11)
- Uitbreiding van bestemmingen (Essen), Keulen, Aken, Luik, Oostende en de speciale Thalys naar de Franse zuidkust, Marseille en de sneeuw: Bourg-Saint-Maurice
- Verlaging van de reistijd (Amsterdam – Parijs in 1996: 4.47 uur; in 2011: 3.18 uur)
In 2015 bedroeg de omzet 487,5 miljoen euro, waarvan meer dan de helft uit de verbinding Brussel – Parijs werd gehaald.[13]
| 1996 | 1997 | 1998 | 1999 | 2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Passagiers | 4,72[14] | 4,98[15] | 5,5[16] | 5,8[17] | 6,0[18] | 5,8[19] | 5,95[20] | 6,15[21] | 6,5[22] | 6,2[23] | 6,5[24] | 6,07[25] | 6,45[25] | 6,65[26] | 6,60[27] | 6,69[28] | ||
| Omzet | 60[29] | 115[30] | 190 | 220 | 266 | 294 | 310 | 301 | 318 | 335 | 363 | 364 | 392 | 382 | 432 | 470 | 479 | 487[31] |
Alle cijfers in miljoenen. Omzet in euro.
Gebruik Thalys op trajectdeel ten noorden van Antwerpen[bewerken]
Er zijn ook openbare statistieken over het aantal reizigers die gebruikmaken van Thalys op het overwegend Nederlandse deel van het Thalysnetwerk, dus tussen Amsterdam en de Nederlandse grens/Antwerpen.[32]
| I | II | III | IV | hele jaar | |
|---|---|---|---|---|---|
| 1996 | 350[33] | ||||
| 1997 | 650[33] | ||||
| 1998 | 770[33] | ||||
| 2010 | 323 | 437 | 464 | 422 | 1.646 |
| 2011[34] | 393 | 512 | 503 | 443 | 1.851 |
| 2012[34] | 415 | 526 | 508 | 447 | 1.896 |
| 2013[34] | 467 | 560 | 558 | 536 | 2.121 |
| 2014 | 496 | 611 | 620 | 559 | 2.286 |
Alle cijfers in duizendtallen.
Interieurfoto's[bewerken]
Interieur Comfort 2
Interieur Comfort 1
Zitting Comfort 1
Zitting CLUB-4 Comfort 1
Speciale uitvoeringen[bewerken]
Naast de reguliere rood-grijslook kregen treinstellen ter gelegenheid van speciale gebeurtenissen een speciale bestickering. In 2006 reed de Thalys Paris-Brussel-Amsterdam rond met een wit-rode sticker van de toenmalige Fortisbank. In datzelfde jaar kleurde een trein oranje en in de kleuren van de Nederlandse vlag. Dit treinstel werd speciaal aangepast voor het ophalen van de Nederlandse Olympische ploeg van de Winterspelen in het Italiaanse Turijn.
In 2007 kreeg het stel een sticker met de EU-vlag en de slogans "Together Since 1957" en "Ensemble Since 1957", verwijzend naar het vijftigjarig bestaan van de Europese Unie. Midden 2009 kreeg de Thalys een blauwe bestickering ter ere van het Musée Magritte Museum in Brussel. In augustus 2009 zette Thalys de verbinding van Parijs naar Keulen en Amsterdam in het daglicht door aan zes graffiti-artiesten de kans te geven in 3 uur en 15 minuten een rijtuig te voorzien van hun kunsten.
In 2010 kleurde het eerste stel lichtblauw en het tweede helemaal geel in het teken van de Ronde van Frankrijk die in Rotterdam dat jaar vertrok. Op 22 september 2011 vertrok regisseur Steven Spielberg na de première van de Kuifjefilm The Adventures of Tintin: Secret of the Unicorn per Thalys richting Paris-Nord met de 'Tintin Thalys' om daar de film voor te stellen. Ook voor de huldiging van de Nederlandse winnaars van de Olympische Spelen in 2012 in Londen was er een Thalys in een ander jasje gestoken. Hierbij waren op één rijtuig van de Thalys stickers met medailles die de namen van de winnaars droegen aangebracht. Deze werden na afloop van de speciale rit naar 's-Hertogenbosch weer verwijderd. Begin 2013 werd treinstel 4322 uitgedost in "Jean-Paul Gaultier"-decoratie, naar aanleiding van een tentoonstelling van Jean-Paul Gaultier in de Kunsthal Rotterdam.
Thalystrein ter ere van Magritte
Thalys ter ere van voorzitterschap cultureel seizoen door Nederland en Frankrijk
Graffiti meets Thalys
Thalys ter ere van de film The Adventures of Tintin: The Secret of the Unicorn
Thalys 4322 in Jean-Paul Gaultier-decoratie te Amsterdam Centraal
Thalys met Kuifje ter ere van 100 jaar Hergé
Incidenten[bewerken]
Ongeval[bewerken]
Op 11 oktober 2008 botsten een omgeleide Thalys en een intercity op het Station Gouda tegen elkaar, de treinstellen raakten beschadigd, maar er vielen geen gewonden.[35]
Mislukte aanslag[bewerken]
Op 21 augustus 2015 loste een man, de 28-jarige Ayoub El Khazzani[36][37][38], enkele schoten in de Thalys van Amsterdam naar Parijs ter hoogte van Oignies. Hij was gewapend met een kalasjnikov, een pistool en een mes. Vier passagiers, een Brit, twee Amerikaanse militairen en een Amerikaanse student, wisten hem te overmeesteren. President François Hollande verleende hun later de Légion d'Honneur.[39][40] Een van de militairen raakte tijdens de overmeestering gewond door messteken, een vijfde passagier werd getroffen door een verdwaalde kogel. De Franse acteur Jean-Hugues Anglade verwondde zich licht bij het inslaan van een ruitje van een alarmknop. De trein werd omgeleid naar Arras, waar de schutter aan de politie werd overgedragen. De politie hield rekening met terroristische motieven.[41][42]
|
Zie de categorie Thalys van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |
| Hogesnelheidstreinen | ||||
|---|---|---|---|---|
|
| Albanië: | Hekurudhe e Shqiperise (HSH) |
| Armenië: | Harawkowkasjan Jerkatughi (HJ) |
| Azerbeidzjan: | Azərbaycan Dəmir Yolları (ADY) |
| Treindiensten van de SNCF | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
