23 oktober

23 oktober is de 296ste dag van het jaar (297ste dag in een schrikkeljaar) in de gregoriaanse kalender. Hierna volgen nog 69 dagen tot het einde van het jaar.

Gebeurtenissen

•  Algemeen
  • 1853 - Spoorwegstation Valkenburg wordt in Nederland in gebruik genomen.
  • 2002 - Tsjetsjeense rebellen nemen ongeveer 700 mensen in gijzeling in een musicaltheater in Moskou.
  • 2004 - Tijdens een aardbeving ontspoort een Shinkansentrein voor het eerst.
  • 2007 - Er zijn op veel plaatsen in Nederland stakingen door scholieren, in verband met de plannen voor de 1040 uren regeling.
  • 2007 - Umbro wordt voor 408 miljoen euro overgenomen door Nike.
  • 2009 - Het radioprogramma Morgenstond van RadioNL wint als eerste programma dat niet door heel Nederland te beluisteren is De Gouden RadioRing.
  • 2011 - Aardbeving in Turkije, nabij de stad Van, met een kracht van 7,2 op de schaal van Richter.
  • 2016 - Ruim vier jaar na hun ontvoering door Somalische piraten worden 26 Aziatische bemanningsleden van een Taiwanese vissersboot vrijgelaten.
•  Oorlog
  • 42 v.Chr. - Romeinse burgeroorlog: Tweede Slag bij Philippi - Brutus' leger wordt met overmacht verslagen door Marcus Antonius en Octavianus. Brutus pleegt zelfmoord.
  • 1086 - Slag bij Zallaqa tussen de Almoraviden onder leiding van Yusuf ibn Tashfin en koning Alfonso VI van Castilië en León bij de plaats Zallaqa (Sagrajas) in Badajoz (Extremadura, Zuid-Spanje).
  • 1911 - Italiaans-Turkse Oorlog: Kapitein-Vlieger Carlos Piazza steeg op 23 oktober 1911 om 06:19 uur met zijn Blériot XI op voor een verkenningsvlucht, om zo de Turks-Arabische opmars te lokaliseren. Hierdoor legde Kapitein-Vlieger Carlos Piazza de eerste oorlogsvlucht af in de geschiedenis en was de Blériot XI het eerste militaire vliegtuig dat ingezet werd tijdens een oorlog. Gevolgd door Kapitein-Vlieger Ricardo Moizo in een Nieuport.
  • 1941 - Tweede Wereldoorlog: Georgi Zjoekov neemt de leiding op zich van het Rode Leger en probeert te voorkomen dat Duitse troepen verder Rusland intrekken.
  • 1983 - Libanon: Bij een dubbele zelfmoordaanslag wordt het hoofdkwartier van de Amerikaanse en Franse blauwhelmen in Beiroet opgeblazen; 241 Amerikaanse mariniers en 58 Franse parachutisten komen om.
  • 2011 - De Nationale Overgangsraad roept officieel de bevrijding van Libië uit na de dood van Moammar al-Qadhafi.
•  Politiek
  • 425 - De 6-jarige Valentinianus III wordt keizer van het West-Romeinse Rijk.
  • 473 - Keizer Leo I benoemt zijn kleinzoon Leo II tot Caesar en toekomstig troonopvolger van het Oost-Romeinse Rijk.
  • 1862 - Troonsafstand van koning Otto I van Griekenland
  • 1956 - In Boedapest breekt de Hongaarse opstand uit.
  • 1983 - De grootste betoging uit Belgische geschiedenis trekt door de straten van Brussel: 400.000 mensen protesteren tegen de plaatsing van nieuwe kernraketten.
  • 1992 - Het leger van de West-Afrikaanse staat Togo sluit de grenzen met Benin, Ghana en Burkina Faso en maakt bekend dat het de gijzeling van 41 parlementsleden zal volhouden tot aan zijn eisen is voldaan.
  • 2001 - Het Ierse Republikeinse Leger belooft zich te ontwapenen.
  • 2001 - Het bestuur van Leefbaar Nederland draagt Pim Fortuyn voor als lijsttrekker voor de Tweede Kamerverkiezingen van 15 mei 2002.
  • 2012 - Europarlementslid Corneliu Vadim Tudor, een extreem-rechts politicus uit Roemenië, komt in opspraak omdat hij op televisie zegt dat "er nooit een Holocaust was in Roemenië".
  • 2015 - Na ruim een week van gewelddadige protesten besluit president Jacob Zuma van Zuid-Afrika de gewraakte verhoging van collegegelden te schrappen.
  • 2016 - Tientallen regeringsgezinde demonstranten bestormen het parlementsgebouw in Venezuela.
•  Religie
  • 4004 v.Chr. - De schepping van de aarde vindt plaats, althans volgens James Ussher, aartsbisschop van het Ierse Armagh (een zondag, om 9 uur 's morgens, alhoewel de tijdzone onbekend is).
•  Sport
  • 1962 - Zwemster Dawn Fraser uit Australië brengt in Melbourne haar eigen wereldrecord op de 100 meter vrije slag op exact één minuut: 1.00,0.
  • 1963 - Wielervereniging De Windmolens uit Geffen wordt opgericht.
  • 2017 - Everton FC ontslaat voetbalcoach Ronald Koeman. Hij was 16 maanden in dienst van de club.
•  Wetenschap en technologie
  • 1803 - John Dalton publiceert als eerste over atoomgewichten en molecuulgewichten (respectievelijk zes en dertien).

Geboren

Pelé,
geboren in 1940

Pauline Black o.a. The Selecter,
geboren in 1953

Jeroen Bleekemolen,
geboren in 1981

Nia Ali,
geboren in 1988

• 1713 - Pieter Burman Jr., Nederlands filoloog, dichter, redenaar en hoogleraar (overleden 1778)
• 1762 - Samuel Morey, Amerikaans uitvinder (overleden 1843)
• 1766 - Emmanuel de Grouchy, Frans maarschalk onder Napoleon Bonaparte (overleden 1847)
• 1771 - Jean-Andoche Junot, Frans generaal (overleden 1813)
• 1789 - Joost Hiddes Halbertsma, Nederlands schrijver en dominee (overleden 1869)
• 1801 - Albert Lortzing, Duits componist (overleden 1851)
• 1805 - Adalbert Stifter, Oostenrijks schrijver (overleden 1868)
• 1817 - Pierre Larousse, Frans encyclopedist (overleden 1875)
• 1818 - Gaetano Alimonda, Italiaans kardinaal-aartsbisschop van Turijn (overleden 1891)
• 1834 - Egbert van Hoepen, Nederlands zeevaarder (overleden 1921)
• 1844 - Robert Bridges, Engels dichter, poet laureate (overleden 1930)
• 1857 - Juan Luna, Filipijns kunstschilder (overleden 1899)
• 1869 - J.H. Speenhoff, Nederlands kleinkunstenaar (overleden 1945)
• 1873 - William David Coolidge, Amerikaans natuurkundige (overleden 1975)
• 1892 - Gummo Marx, Amerikaans acteur (overleden 1977)
• 1892 - Aart van Rhijn, Nederlands politicus (overleden 1986)
• 1893 - Jean Absil, Belgisch componist (overleden 1974)
• 1899 - Arthur Lehning, Nederlands anarchist, publicist en vertaler (overleden 2000)
• 1901 - Kristmann Guðmundsson, IJslands schrijver (overleden 1983)
• 1903 - Johanna de Geus, Nederlands zangeres (overleden 1986)
• 1904 - Joseph Custers, Belgisch politicus (overleden 1982)
• 1904 - Maximilien de Furstenberg, Belgisch curiekardinaal (overleden 1988)
• 1905 - Jo Mallon, Nederlands atlete (overleden 1970)
• 1906 - Gertrude Ederle, Amerikaans zwemster (overleden 2003)
• 1908 - Juan Botasso, Argentijns voetballer (overleden 1950)
• 1908 - Ilja Frank, Russisch natuurkundige (overleden 1990)
• 1908 - Elek Schwartz, Roemeens voetballer en voetbaltrainer (overleden 2000)
• 1909 - Albert Wairisal, eerste premier van de Republik Maluku Selatan (overleden 1990)
• 1912 - Henk Kikkert, Nederlands politicus (overleden 1988)
• 1916 - Maria Rosseels, Belgisch schrijfster (overleden 2005)
• 1919 - Manolis Andronikos, Grieks archeoloog (overleden 1992)
• 1920 - Tetsuya Theodore Fujita, Japans meteoroloog en natuurkundige (overleden 1998)
• 1922 - Gerhard Bronner, Oostenrijks componist (overleden 2007)
• 1923 - Ned Rorem, Amerikaans componist
• 1924 - Théo Mathy, Waals sportjournalist en televisiepresentator (overleden 2007)
• 1925 - Johnny Carson, Amerikaans televisiepresentator (overleden 2005)
• 1926 - Larry Crockett, Amerikaans autocoureur (overleden 1955)
• 1927 - Dezső Gyarmati, Hongaars waterpolospeler en -coach (overleden 2013)
• 1927 - Leszek Kołakowski, Pools filosoof (overleden 2009)
• 1927 - Michel van der Plas, Nederlands journalist en tekstschrijver (overleden 2013)
• 1927 - Sadi, Belgisch jazzmusicus (overleden 2009)
• 1936 - Kees Buurman, Nederlands radiojournalist, radioprogrammamaker en hoorspelregisseur (overleden 2007)
• 1937 - Giacomo Russo, Italiaans autocoureur (overleden 1967)
• 1938 - Harry Lockefeer, Nederlands journalist en hoofdredacteur (overleden 2007)
• 1939 - Stanley Anderson, Amerikaans acteur (overleden 2018)
• 1940 - Fred Marsden, Engels drummer (overleden 2006)
• 1940 - Pelé, Braziliaans voetballer
• 1940 - Fouad Twal, Jordaans katholiek geestelijke
• 1941 - Igor Smirnov, president van Transnistrië
• 1942 - Michael Crichton, Amerikaans schrijver (overleden 2008)
• 1942 - Anita Roddick, Brits onderneemster (overleden 2007)
• 1943 - Vincent Mauro, Amerikaans voetbalscheidsrechter
• 1945 - Michel Vautrot, Frans voetbalscheidsrechter
• 1946 - Piet Dam, Nederlands rallycrosser (overleden 2008)
• 1946 - Gerda Havertong, Nederlands-Surinaams actrice en zangeres
• 1946 - Paul Wessels, Nederlands politicus
• 1947 - Kazimierz Deyna, Pools voetballer (overleden 1989)
• 1947 - Greg Ridley, Brits basgitarist (overleden 2003)
• 1948 - Eddy Hilberts, Nederlands muziekproducent, artiest en songwriter
• 1948 - Theo Vishnudatt, Surinaams politicus
• 1949 - Michael Burston, Brits gitarist (overleden 2011)
• 1950 - Harry Sacksioni, Nederlands gitarist en componist
• 1951 - Gerd Kische, Oost-Duits voetballer
• 1952 - Hiroshi Masumura, Japans mangatekenaar, animemaker en kunstenaar
• 1952 - Pierre Moerlen, Frans drummer (overleden 2005)
• 1952 - Gerrit Piek, Nederlands politicus
• 1953 - Taner Akçam, Turks historicus en socioloog
• 1953 - Pauline Black, Brits zangeres
• 1954 - Ang Lee, Taiwanees filmregisseur
• 1955 - Job Dragtsma, Nederlands voetbaltrainer
• 1955 - Jörg Peter, Duits atleet
• 1956 - Sergio Fortunato, Argentijns voetballer
• 1956 - Darrell Pace, Amerikaans boogschutter
• 1956 - Emme Groot, Nederlands politicus
• 1957 - Adam Nawałka, Pools voetballer en voetbalcoach
• 1957 - Graham Rix, Engels voetballer en voetbalcoach
• 1958 - Sonja Claes, Belgisch politica
• 1958 - Jos van Heerden, Nederlands diskjockey
• 1958 - Thierry van Werveke, Luxemburgs acteur (overleden 2009)
• 1959 - "Weird Al" Yankovic, Amerikaans muzikant
• 1961 - Knut Erik Sundquist, Noors contrabassist
• 1961 - Andoni Zubizarreta, Spaans voetbaldoelman
• 1962 - Stefano Colantuono, Italiaans voetballer en voetbaltrainer
• 1962 - Christo van Rensburg, Zuid-Afrikaans tennisser
• 1963 - Pieter van Maaren, Nederlands politicus en burgemeester
• 1963 - John Scherrenburg, Nederlands waterpoloër
• 1964 - Robert Trujillo, Amerikaans bassist
• 1965 - Petra Berger, Nederlands zangeres
• 1966 - Alessandro Zanardi, Italiaans autocoureur
• 1967 - Jaime Yzaga, Peruviaans tennisser
• 1971 - Chris Horner, Amerikaans wielrenner
• 1971 - Renate Limbach, Nederlands schaakster en onderwijskundige (overleden 2006)
• 1974 - Aravind Adiga, Indiaas schrijver
• 1974 - Beatrice Faumuina, Nieuw-Zeelands atlete
• 1974 - Sander Westerveld, Nederlands voetbaldoelman
• 1975 - Pierre-Yves Corthals, Belgisch autocoureur
• 1975 - Marcus Lantz, Zweeds voetballer en voetbalcoach
• 1976 - Ryan Reynolds, Canadees acteur
• 1977 - Aleksander Iasjvili, Georgisch voetballer
• 1978 - Archie Thompson, Australisch voetballer
• 1979 - Simon Davies, Welsh voetballer
• 1979 - Ferdinand Feldhofer, Oostenrijks voetballer
• 1979 - Miloš Krško, Slowaaks voetballer
• 1980 - Mate Bilić, Kroatisch voetballer
• 1981 - Jeroen Bleekemolen, Nederlands autocoureur
• 1982 - Eric Kwong, Hongkongs autocoureur
• 1982 - Aleksandar Luković, Servisch voetballer
• 1982 - Jonathan Walasiak, Belgisch voetballer
• 1984 - Marcio Junquiera, Angolees voetballer
• 1984 - Mareno Michels, Nederlands darter
• 1984 - Keiren Westwood, Iers voetballer
• 1988 - Nia Ali, Amerikaans atlete
• 1988 - Dani Clos, Spaans autocoureur
• 1988 - Kerstin Frank, Oostenrijks kunstschaatsster
• 1989 - Alain Baroja, Venezolaans voetballer
• 1989 - Jonas Devouassoux, Frans freestyleskiër
• 1989 - Andriy Yarmolenko, Oekraïens voetballer
• 1990 - Gjermund Bråten, Noors snowboarder
• 1990 - Violah Jepchumba, Keniaans-Bahreins atlete
• 1990 - McRae Williams, Amerikaans freestyleskiër
• 1991 - Mako, Japans prinses
• 1992 - Dylan Haegens, Nederlands YouTuber
• 1992 - Joelia Galysjeva, Kazachs freestyleskiester
• 1992 - Ryan Stassel, Amerikaans snowboarder
• 1994 - Matt Graham, Australisch freestyleskiër
• 1995 - Clayton da Silveira da Silva, Braziliaans voetballer
• 1998 - Amandla Stenberg, Amerikaans actrice

Overleden

Zangeres Zonder Naam,
overleden in 1998

Bert Haanstra,
overleden in 1997

Krunoslav Hulak,
overleden in 2015

• 42 v.Chr. - Marcus Junius Brutus (43), Romeins senator en stoïcijn
• 1867 - Franz Bopp (76), Duits taalkundige
• 1872 - Théophile Gautier (61), Frans schrijver
• 1875 - Pierre Beke (61), Belgisch liberaal politicus en burgemeester
• 1896 - Columbus Delano (87), Amerikaans politicus
• 1910 - Chulalongkorn (Rama V) (57), koning van Thailand
• 1921 - John Boyd Dunlop (81), Schots uitvinder
• 1924 - Jacques-Joseph Laminne (60), Belgisch bisschop van Luik
• 1944 - Gerrit Rotman (51), Nederlands striptekenaar
• 1950 - Al Jolson (64), Amerikaans zanger en acteur
• 1958 - Erich Köhler (66), Duits politicus
• 1965 - Charles du Bus de Warnaffe (71), Belgisch politicus
• 1970 - Willem van Iependaal (81), Nederlands schrijver en dichter
• 1972 - Rinus van den Berge (72), Nederlands atleet
• 1979 - Antonio Caggiano (90), Argentijns kardinaal-aartsbisschop van Buenos Aires
• 1984 - Oskar Werner (61), Amerikaans acteur
• 1987 - Alejandro Scopelli (79), Italo-Argentijns voetballer en trainer
• 1997 - Bert Haanstra (81), Nederlands filmregisseur
• 1997 - Alfredo dos Santos (77), Braziliaans voetballer
• 1997 - Serge Snoeck (74), Belgisch uitgever
• 1998 - Mary Servaes (79), Nederlands levensliedzangeres
• 2000 - Yokozuna (34), Samoaans worstelaar
• 2002 - Nathan Juran (95), Amerikaans filmregisseur
• 2003 - Aguedo Agbayani (83), Filipijns afgevaardigde en gouverneur
• 2003 - Song Meiling (106), Chinese vrouw van Chiang Kai-shek
• 2004 - Robert Merrill (85), Amerikaans operazanger
• 2006 - Rein Strikwerda (76), Nederlands orthopedisch chirurg
• 2007 - Roger Vekemans (85), Belgisch jezuïet
• 2009 - Martin Visser (87), Nederlands meubelontwerper en kunstverzamelaar
• 2011 - Herbert A. Hauptman (94), Amerikaans wiskundige
• 2011 - John Makin (61), Brits zanger
• 2011 - John McCarthy (84), Amerikaans informaticus
• 2011 - Henk Pleket (74), Nederlands zanger
• 2011 - Marco Simoncelli (24), Italiaans motorcoureur
• 2012 - Jozef Mannaerts (89), Belgisch voetballer
• 2012 - Leon Pliester (58), Nederlands schaker
• 2013 - Anthony Caro (89), Brits beeldhouwer
• 2013 - Roland Feneulle (60), Belgisch misdadiger
• 2014 - Ramiro Pinilla (91), Spaans schrijver
• 2014 - André Piters (83), Belgisch voetballer
• 2014 - Marnix Rueb (59), Nederlands illustrator, striptekenaar en cartoonist
• 2014 - Alvin Stardust (72), Brits zanger
• 2015 - Roger De Clerck (91), Belgisch ondernemer
• 2015 - Krunoslav Hulak (64), Kroatisch schaker
• 2016 - Khalifa bin Hamad al-Thani (84), emir van Qatar
• 2016 - Wim van der Voort (93), Nederlands schaatser
• 2017 - Bert Migchels (75), Nederlands burgemeester
• 2017 - Coen Stork (89), Nederlands diplomaat
• 2017 - Paul Weitz (85), Amerikaans astronaut

Viering/herdenking

• Rooms-katholieke kalender:
  • Heilige Johan(nes) van Capestrano († 1456) - Vrije Gedachtenis
  • Heilige Oda van Amay († c. 634/723)
  • Heilige Theodoretus van Antiochië († 362)
  • Heilige Severijn (van Keulen) († 420)
  • Heilige Clether († 520)
  • Heilige Boëthius († 525)
  • Heilige Domitius (van Amiens) († c. 775)
  • Zalige Hendrik van Keulen († 1225)
  • Zalige Martelaressen van Valenciennes († 1794): o.a. Josephine Leroux

Weerextremen

Nederland

Dagrecords

• 1926 - Laagste etmaalgemiddelde temperatuur 1,6 °C
• 2004 - Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur 15,4 °C
• 2003 - Laagste minimumtemperatuur –5,3 °C
• 2000 - Hoogste maximumtemperatuur 19,8 °C
• 1949 - Hoogste uurgemiddelde windsnelheid 15,4 m/s
• 1990 - Langste zonneschijnduur 9,4 uur
• 1964 - Langste neerslagduur 13,3 uur
• 1964 - Hoogste etmaalsom van de neerslag 31,3 mm
• 1990 - Laagste etmaalgemiddelde relatieve vochtigheid 64 %

België

Dagrecords

• 1880 - Laagste etmaalgemiddelde temperatuur 0,9 °C
• 2006 - Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur 16,9 °C
• 1880 - Laagste minimumtemperatuur –1,1 °C
• 2004 - Hoogste maximumtemperatuur 19,7 °C
• 1966 - Hoogste etmaalsom van de neerslag 30,7 mm

Uitzonderlijke gebeurtenissen

• 1958 - Hoge luchtdruk: 1039,5 hPa in Ukkel.

Bronnen, noten en/of referenties

Zie de categorie 23 October van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.