Nijkerk (stad): verschil tussen versies

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Interactief door geschiedenis bladeren
← Oudere bewerkingNieuwere bewerking →
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
Regel 93: Regel 93:
* [[Vincent van Essen]] (1979), (televisie)kok
* [[Vincent van Essen]] (1979), (televisie)kok
* [[Therese Klompenhouwer]] (1983), biljartster, wereldkampioene driebanden bij de dames
* [[Therese Klompenhouwer]] (1983), biljartster, wereldkampioene driebanden bij de dames
* Zakaryah El M'Barki



=== Woonachtig ===
=== Woonachtig ===

Versie van 15 mrt 2017 17:48

Nijkerk
Plaats in Nederland Vlag van Nederland
Nijkerk (Gelderland)
Nijkerk
Situering
Provincie Vlag Gelderland Gelderland
Gemeente Vlag Nijkerk Nijkerk
Coördinaten 52° 13′ NB, 5° 29′ OL
Algemeen
Inwoners
(2014) 		28.050[1]
Overig
Postcode 3860 - 3863
Netnummer 033
Belangrijke verkeersaders A28, N301, spoorlijn Amersfoort-Zwolle
Detailkaart
Kaart van Nijkerk
Portaal  Portaalicoon   Nederland

Nijkerk (uitspraakⓘ) (Nedersaksisch: Niekark) is een stad in de Nederlandse provincie Gelderland en hoofdplaats van de gemeente Nijkerk. De plaats had op 1 januari 2014 ongeveer 28.050 inwoners[1] en is centraal gelegen tussen de Veluwe en Eemland.

Geschiedenis

De Grote Kerk, met het Orgel dat in 1756 gebouwd werd door Matthijs van Deventer.

De naam Nijkerk betekent Nieuwe kerk. Eerder meende men dat deze naam sloeg op de herbouw van een kapel die in 1221 door een brand zou zijn verwoest, afgaand op een verklaring van een 16e-eeuws Nijkerks pastoor. Tegenwoordig gaat men ervan uit dat de "nieuwe kerk" gesticht werd als dochterkerk van die van Putten, in elk geval vóór 1313.

Nijkerk was als grensplaats van het Hertogdom Gelre met het Sticht (Utrecht) regelmatig strijdtoneel, en in 1412 werd het dorp geheel verwoest in een uitloper van de Arkelse Oorlogen. Om herhaling te voorkomen gaf hertog Reinoud IV van Gelre Nijkerk op 27 maart 1413 stadsrechten en vrijstelling van tolgeld, onder de voorwaarde dat de nieuwe stad zich op eigen kosten zou ommuren. Deze formulering was door de hertogelijke kanselarij overgenomen uit oudere stadsrechten, en werd niet meer letterlijk uitgevoerd omdat stadsmuren in 1413 militair nutteloos waren geworden. Het werden aarden wallen, en de poorten werden van hout.

Nijkerk heeft in de geschiedenis een aantal keren te kampen gehad met rampen. In 1421 brandde de kerk af. Bij de stadsbrand van 1540 brandde de stad vrijwel geheel af.

Arent van Corlaer uit Nijkerk stichtte in 1662 de Hollandse kolonie Schenectady in Nieuw-Nederland, de huidige staat New York in de Verenigde Staten. Nijkerk onderhoudt nog steeds vriendschappelijke betrekkingen met de stad Schenectady.

Van 1749 tot 1759 werd het godsdienstig leven beheerst door de Nijkerkse beroeringen, een voorbeeld van de opwekkingsbeweging in de 18e eeuw. Kerkdiensten werden verstoord door kerkgangers die hun geloofsgenoten opzweepten tot extatische uitingen van inkeer en berouw. Stadhouder Willem IV verbood deze uitingen.

Nijkerk bloeide in de 18e eeuw. De stad leefde van tabaksteelt, handel, en glasblazerijen, en was in 1795 de grootste stad van de Veluwe. Dit is goed te merken aan de architectuur. In die tijd zijn veel mooie herenhuizen gebouwd in het huidige centrum. In Gelderland had alleen Arnhem een grotere omvang.

Ook vonden er overstromingen plaats vanuit de Zuiderzee; onder andere op 13 en 14 januari 1916.

In mei 1940 vielen Duitse troepen Nederland binnen. Om de Duitse opmars te vertragen werd Nijkerk, dat aan een belangrijke route van Duitsland naar West-Nederland ligt, geëvacueerd en vervolgens door het Nederlandse leger beschoten.[2] De evacués werden enkele dagen ondergebracht in Putten en Harderwijk.

Een aantal wijk- en straatnamen verwijzen naar belangrijke personen in de geschiedenis. Voorbeelden hiervan zijn Corlaer, de Van Rensselaerstraat en de Slichtenhorsterweg die zijn genoemd naar pioniers die vanuit Nijkerk naar Nieuw-Nederland trokken (het huidige New York). Verder de Ds Kuypersstraat (genoemd naar Gerardus Kuypers (1749-1750), bekend van de Nijkerkse beroeringen) en de Burgemeester Stamstraat, genoemd naar burgemeester Jan Willem Stam, die bekend is van het verzetswerk tijdens de Tweede Wereldoorlog en die ook burgemeester van Dinxperlo geweest is. Ten slotte de Kardinaal Alfrinklaan, vernoemd naar kardinaal Bernardus Alfrink.

Periode na de Tweede Wereldoorlog

Woningbouw

Nijkerk vanuit de lucht

Na de Tweede Wereldoorlog groeide Nijkerk fors. Om Nijkerk te ontlasten van het noord-zuidverkeer werd de Frieswijkstraat aangelegd. Vooral na aanleg van de A28 in 1965 werden stukken land tussen deze rijksweg en de stad benut voor bedrijventerreinen, zoals de Arkervaart en Watergoor, hetgeen veel werkgelegenheid opleverde. Dat leidde tot verdere expansie van de woningbouw. De eerste naoorlogse woonwijken verrezen: Schulpkamp, de Bruins Slotlaan en enige bebouwing rondom het centrum.

Eind jaren vijftig werd begonnen aan de oostzijde van de stad. Uit deze periode, tot circa 1975 stammen de wijken Oranjewijk, Beulekamp, Paasbos en Renselaer; in de laatste wijk werden voor het eerst flats opgeleverd (van Oldenbarneveltstraat).

Tevens werden in de jaren zeventig rondom verpleeghuis Zilverschoon twee wijken aangelegd. Eind jaren zeventig begon met de wijk Strijland een groot project, aansluitend op de wijken Beulekamp en Paasbos. Hier bouwde men tot ongeveer 1986, daarna ging men aan de westzijde uitbreiden.

Rond 1989 startte de gemeente een omvangrijk project ten westen van de rondweg met de wijk Corlaer. Rond 1997 startte men het tweede gedeelte, Groot-Corlaer, met de deelplannen Boerderijakkers (1997-2000), De Bogen (2000-2006) en tot slot het deelplan De Terrassen. Sinds2007 worden in deze wijk 800 woningen gebouwd. Sinds diezelfde tijd wordt een aantal inbreidingslocaties bebouwd, onder andere aan de Oranjelaan en het Molenplein/van Reenenpark.

Ook de voorzieningen werden flink uitgebreid. Zo zijn diverse sportvoorzieningen aanwezig en sinds enkele jaren bijna alle vormen van voortgezet onderwijs in het Corlaer College.

Op 14 oktober 2012 werd de toren van de Grote Kerk verkozen tot de mooiste toren van Nederland.

Partnerstad

Onderwijs

Nijkerk kent drie middelbare scholen:

Verkeer en vervoer

Nijkerk is onder meer bereikbaar via Rijksweg A28 en de spoorlijn Amersfoort-Zwolle.

Bezienswaardigheden

In Nijkerk zijn er een aantal rijks-, gemeentelijke en oorlogsmonumenten, zie:

Daarnaast zijn er enkele musea:

Bekende inwoners

Geboren


Woonachtig

Nijkerk aan Zee

Vroeger lag Nijkerk aan de Zuiderzee. De Zuiderzee is sinds de gereedkoming van de Afsluitdijk verleden tijd en sinds de inpoldering van Zuidelijk Flevoland ligt Nijkerk zelfs niet meer aan het IJsselmeer, maar aan het Nijkerkernauw, een van de randmeren. Er is wel een strand overgebleven: strand Hulckesteijn. Veel mensen in Nijkerk, of omgeving, die naar strand Hulckesteijn gaan, zeggen nog steeds: "We gaan naar zee".

Zie ook

Fotogalerij

  • Gracht Nijkerk
    Gracht Nijkerk
  • Plein
    Plein
  • Voormalig Gereformeerd Burgerweeshuis
    Voormalig Gereformeerd Burgerweeshuis
  • Grote Kerk
    Grote Kerk
  • Landgoed de Salentein
    Landgoed de Salentein
  • Luchtfoto
    Luchtfoto
Zie de categorie Nijkerk van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Nijkerk_(stad)&oldid=48774137"