Vloeistof
Vloeistof is een van de aggregatietoestanden waarin materie kan voorkomen. In deze toestand is de stof vloeibaar, in de scheikunde ook wel afgekort met l (liquid).
Kenmerken van vloeistoffen
Een vloeistof kan zonder veel weerstand vormveranderingen ondergaan, maar verzet zich tegen volumeverandering: een vloeistof is vrijwel niet comprimeerbaar. Op microscopisch niveau bestaat een vloeistof uit deeltjes die voortdurend in een willekeurige beweging zijn, maar slechts een vrije weglengte hebben in de orde van grootte van de diameter van de deeltjes. Bij toenemende temperatuur verandert de viscositeit van een vloeistof van stroperig naar dun vloeibaar. Sommige stoffen of mengsels worden bij zeer lage temperatuur supervloeibaar.
Door de oppervlaktespanning van een vloeistof te verlagen kan deze zeer dun uitlopen en bellen vormen.
Een vloeistof in een smalle buis kan afhankelijk van de soort vloeistof en het buismateriaal adhesie (capillaire werking) of cohesie vertonen.
Praktische toepassingen van vloeistoffen
Vloeistoffen worden op veel gebieden toegepast als:
- smeermiddel, met name olie
- bakmiddel, met name plantaardige olie
- krachtoverbrengingsmiddel, bijvoorbeeld hydraulische olie als remvloeistof in de remleiding van een auto
- transportmiddel, met name water voor de scheepvaart
- oplosmiddel, bijvoorbeeld wasbenzine, water
- vloeibaar stikstof bij blessurebehandeling en cryotherapie
- gesmolten ijzererts in een hoogoven waaraan, dankzij de chemische reactie met bijgemengde cokes, vloeibaar ruwijzer wordt onttrokken
- vloeibaar aardgas, met een volume 600x kleiner dan gasvormig aardgas, ten behoeve van aardgastransport (per schip) en opslag
- vloeibaar waterstof voor waterstofopslag
Natuurlijk voorkomen van de vloeibare aggregatietoestand
Op aarde is water veruit de meest voorkomende natuurlijke vloeistof. Andere voorbeelden van op aarde natuurlijk voorkomende vloeibare materie zijn magma in de aardkorst, en lava, magma dat het aardoppervlak heeft bereikt. Buiten de aardse natuur komen veel andere stoffen in vloeibare aggregatietoestand voor, bijvoorbeeld vloeibare waterstof op de planeten Jupiter en Saturnus.
Op de grens tussen vloeibare en vaste aggregatietoestand
Sommige mengsels van vaste stoffen met hoge viscositeit, bijvoorbeeld bitumen (een mengsel van natuurlijke of van industrieel vervaardigde macro-polymere koolwaterstoffen), blijken zich onverwacht toch als vloeistof te gedragen, zoals aangetoond door het pekdruppelexperiment. Tenslotte gedragen veel macropolymere (thermoplastische) kunststoffen zich op grote tijdschaal als een vloeistof; een extreem voorbeeld daarvan is Silly Putty.
Bij kamertemperatuur vloeibare stoffen (scheikunde)
In de praktijk is slechts een beperkt aantal zuivere stoffen (bij kamertemperatuur en onder druk van één atmosfeer) als vloeistof bekend. Hieronder vallen water, alcohol, aceton, kwik, koolstofdisulfide, benzeen en een aantal alkanen (van pentaan af tot en met hexadecaan).
-
Water
-
Kwik
-
Aardolie
Zie ook
- Bodemvervloeiing
- Hydrostatica
- Separator
- Stromingsleer
- Vloeistofchromatografie
- Vloeistofmechanica
- Vloeistof-vloeistofextractie