Gebruiker:Steven Kuijpers/Kladblok

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Bombardementen op Duitse steden[bewerken | brontekst bewerken]

Bombardementen op Duitse Steden
Periode Tweede Wereldoorlog 1940-1945
Aantal doden 380.000 - 420.000
Geallieerde luchtmachten Britse luchtmacht (Royal Air Force), Amerikaanse Luchtmacht (USAAF)

Tijdens de Tweede Wereldoorlog hebben diverse geallieerde bombardementen plaatsgevonden op Duitse steden en industriegebieden, met als doel om de Duitse militaire en industriële infrastructuur te vernietigen en het moreel van het volk te breken.[1][2] Tussen 1940 en 1945 zijn onder andere de steden Berlijn, Keulen, Hamburg, Hannover en Dresden doelwitten geweest. Naar schatting zijn hierbij in totaal rond de 400.000 doden gevallen.[3] De luchtmachten van Groot-Brittannië en Amerika voerden deze stadsvernietigingen uit.[3] Tot op het heden zijn er discussies gaande over de rechtvaardigheid van de bombardementen met betrekking tot hun doelen en of ze gezien moeten worden als oorlogsmisdaden.[2] Het bombardement op Dresden wordt gezien als een van de meest beruchte luchtaanvallen tijdens deze oorlog, omdat er op dat moment duizenden vluchtelingen schuilden in de stad.[1]

Gebombardeerde Duitse steden[bewerken | brontekst bewerken]

Berlijn[bewerken | brontekst bewerken]

Foto gemaakt in 1945 van verwoeste huizen in Berlijn na de luchtaanvallen
Foto gemaakt in 1945 van verwoeste huizen in Berlijn na de luchtaanvallen.

Op 25 augustus 1940 werd Berlijn voor het eerst aangevallen door de Britse luchtmacht, de Royal Air Force (RAF).[4] Deze actie was voornamelijk bedoeld als vergelding voor de Duitse luchtaanvallen op Londen.[4] Berlijn was destijds de hoofdstad van het Nazirijk en is daardoor meerdere keren het doelwit van de geallieerden geweest om te bombarderen.[4] In 1942 is de stad nog negen keer aangevallen en in 1944 meerdere malen met hulp van de Amerikaanse Luchtmacht, de USAAF.[4] Berlijn was een psychologisch doelwit, maar ook van strategisch belang door de aanwezige oorlogsindustrie.[4]

Vanaf februari 1945 vielen de Britten en Amerikanen bijna dagelijks Berlijn aan.[4] Het zwaarste bombardement op de stad vond plaats op 3 februari, welke het leven kostte van ruim 2.500 mensen en 100.000 mensen dakloos maakte.[4] Deze aanvallen waren bedoeld om de Sovjet grondtroepen te ondersteunen tijdens hun opmars richting de hoofdstad.[4]

Het stadscentrum van Dresden na de bombardementen
Het stadscentrum van Dresden na de bombardementen

Keulen[bewerken | brontekst bewerken]

In de nacht van 30 op 31 mei in 1942 werd de Duitse stad Keulen aangevallen door ruim duizend Britse bommenwerpers onder de codenaam ‘Operation Millennium’.[5] Deze operatie werd destijds gepland door Air Marshall A.T. Harris, wie de toenmalig opperbevelhebber was van het bombardement.[5] Zijn doel was om zo weinig mogelijk Britse bommenwerpers te verliezen door de luchtaanvallen te concentreren in grote aantallen vliegtuigen en hiermee de vijand te overvallen.[5] De aanval had een dodenaantal van minder dan vijfhonderd als gevolg.[6] Door het relatief lage dodenaantal werden ingenieurs ingezet voor de ontwikkeling van brandbommen, welke moesten zorgen voor zoveel mogelijk slachtoffers.[6] Deze bommen boekten succes bij het bombardement in Hamburg, waarbij ruim 40.000 slachtoffers zijn gevallen.[6]

De verwoeste stad van Keulen in 1945.
De verwoeste stad van Keulen in 1945.

Hamburg[bewerken | brontekst bewerken]

In juli 1943 is de Duitse stad Hamburg gebombardeerd door de Britse Royal Air Force onder de naam ‘Operation Gomorrah’, verdeeld over drie nachten.[7] De eerste aanval gebeurde in de vroege morgen op 25 juli, waarbij gedurende vijftig minuten lang werd gebombardeerd en 1.500 mensen om het leven kwamen.[7] Op 27 juli vond de tweede en grootste aanval op Hamburg plaats.[7] Er vlogen ruim 2300 bommenwerpers over de stad die bijna 100.000 brandbommen hebben laten vallen. Door deze aanval vielen er nog eens 43.000 doden.[8] In de nacht van 29 op 30 juli keerde de RAF nog een derde keer terug met bijna 800 vliegtuigen voor een laatste aanval op de stad.[7]

De Britten maakten bij deze aanval gebruik van een tapijtbombardement.[7] Dit is een techniek waarbij een groot aantal bommen wordt afgeworpen boven een doel en veel schade dient te worden aangericht.[7] De Britten deelden de stad in sectoren in en vervolgens zijn er twee bommenladingen afgeworpen om zoveel mogelijk schade aan te richten.[7] De eerste lading bestond uit explosieven die daken van huizen bliezen en voor obstakels zorgden voor de brandweer.[7] De tweede lading bestond uit brisant- en brandstofbommen om alles in brand te steken en verdere destructie aan te richten.[7] De vuurstormen die de brandbommen veroorzaakten, konden naar schatting temperaturen van 800 ˚C bereiken. In totaal werden er 277.000 woningen verwoest.[8] De aanleiding voor het toepassen van deze tapijtbombardementen was vooral wraak, omdat Duitsland in de beginjaren van de oorlog meerdere Britste steden had gebombardeerd tijdens de zogenoemde ‘Blitz’.[7]

Geruïneerde gebouwen in Hamburg na geallieerde luchtaanvallen
Geruïneerde gebouwen in Hamburg na geallieerde luchtaanvallen.

Dresden[bewerken | brontekst bewerken]

Dresden heeft meerdere bombardementen ondergaan. In augustus 1944, oktober 1944 en januari 1945 waren de eerste luchtaanvallen door de Amerikaanse luchtmacht.[9] Deze vonden plaats op gebieden die voor Duitsland belangrijk waren voor de industrie.[9] Hierbij zijn rond de 800 doden gevallen.[9] Dit waren nog relatief kleine bombardementen, want in februari 1945 werd het grootste deel van de binnenstad platgebombardeerd.[9] Ook de militaire en industriële infrastructuur is hiermee vernietigd. Binnen drie uur is er meer dan 3.900 ton aan brisant- en brandstofbommen op de stad gevallen, afkomstig van meer dan 1300 Amerikaanse vliegtuigen.[1] De aanval werd uitgevoerd in meerdere fases om de totale schade aan de stad te vergroten.[1]

Het totale aantal slachtoffers bedraagt ongeveer 25.000, maar is inaccuraat omdat er tijdens het laatste bombardement van februari een grote niet-gedocumenteerde stroom aan vluchtelingen zich in de stad bevond.[9] Volgens sommige historici ging het om bijna 200.000 vluchtelingen.[9] Ze waren er vanuit gegaan dat het historische centrum niet gebombardeerd zou worden en zijn er om die reden destijds heen gevlucht.[1] Doordat bij de eerste reeks bommen al veel aan infrastructuur was vernietigd, konden velen niet vluchten uit de stad. Deze luchtaanval werd gezien als het meest beruchte bombardement van de geallieerden uit de oorlog.[1]

Hannover[bewerken | brontekst bewerken]

Hannover was tijdens de Tweede Wereldoorlog een belangrijke handelsstad waar zich handelswegen bevonden en auto-onderdelen en tanks geproduceerd werden.[10] De stad was voor Duitsland van groot strategisch belang en voor de geallieerden daarom een belangrijk doelwit.[10] Van midden 1940 tot begin 1945 vonden er 88 geallieerde bombardementen plaats, waarbij naast industriegebieden ook woonwijken waren getroffen.[10] De grootste aanval vond plaats op 27 september 1943, waarbij zeshonderd vliegtuigen overvlogen en 2100 ton aan bommen dropten.[10] Dit resulteerde in 200 doden en verwoeste bouwwerken.[10] Twee weken later op 8 en 9 oktober werd de stad opnieuw aangevallen, waarbij 1245 mensen om het leven kwamen en 250.000 mensen hun huis waren kwijtgeraakt.[10]

Overige gebombardeerde Duitse steden[bewerken | brontekst bewerken]

De geallieerden hebben naast de eerder genoemde steden nog meerdere andere Duitse steden en plaatsen gebombardeerd. Sommige van deze luchtaanvallen gebeurden per ongeluk of als vervangend doelwit.[11] Hieronder volgt een lijst met overige gebombardeerde steden en plaatsen:

Nasleep[bewerken | brontekst bewerken]

Het geschatte aantal doden in Duitsland als resultaat van de bombardementen varieert van 380.000 tot 420.000 met daar bovenop 60.000 buitenlandse arbeiders.[3] Het aantal invalide en ernstig gewonde personen wordt geschat op een half miljoen.[3] Na de luchtaanvallen op de Duitse steden moest de infrastructuur opnieuw worden opgebouwd, want de steden hadden verwoestingen ondergaan en lagen in puin.[12] Ongeveer vijftig procent van Duitse grote steden en gebieden was vernietigd.[3] Alhoewel de bovengrondse infrastructuur verwoest was, bleek de ondergrondse infrastructuur nog intact. De bommen waren bovendien bedoeld om bovengrondse schade aan te richten.[12]

Tot op het heden worden er nog steeds explosieven gevonden in Duitse steden, afkomstig van de Tweede Wereldoorlog. Dagelijks is de explosievenopruimingsdienst bezig met het lokaliseren en onschadelijk maken van deze explosieven.[13] Bij noodzakelijke gevallen worden nog wijken en gebieden ontruimd. In het centrum, tevens het oudste stadsgedeelte, van Hannover moesten op 27 augustus 2013 9000 mensen hun huis tijdelijk verlaten wegens het onschadelijk maken van een nieuw gevonden Amerikaanse bom uit de oorlog.[10] Op 25 december 2016 werd in de Zuid-Duitse stad Augsburg een 1,8 ton wegende Britse vliegtuigbom ontdekt in een winkelcentrum tijdens werkzaamheden. 54.000 inwoners zijn uit de stad geëvacueerd omdat de bom onschadelijk gemaakt diende te worden.[13] In de afgelopen jaren zijn er meerdere explosievenruimers omgekomen bij het onschadelijk maken van bommen.[13]

Na-oorlogse discussie[bewerken | brontekst bewerken]

De overtuiging van de geallieerden dat met bombardementen het moraal van de Duitsers zou breken is nooit vervuld, ondanks de geleverde inspanning om deze overtuiging te rechtvaardigen.[3] Sinds na de oorlog is een levendig debat aan de gang geweest over de effecten van de bombardementen op de Duitse oorlogseconomie en maatschappij.[3] Amerikaanse en Britse bombardementenschouwingen van na de oorlog voerden gedetailleerde onderzoeken uit naar de resultaten van de verwoestingen.[3] De Amerikaanse schouwing erkende dat het bombarderen tijd heeft gekost om resultaten te behalen.[3] Beide schouwingen waren het er over eens dat de luchtaanvallen minder resultaten leverden dan werd gehoopt op gebied van het ondermijnen van het Duitse vermogen en hun bereidheid om oorlog te voeren.[3] De effecten van de bombardementen op Duitse steden en gebieden waren de eerste jaren beperkt en de schade was voor Duitsland te absorberen.[3] In de periode van 1943 tot 1945 waren de bombardementen van grotere omvang en destructiever. Echter was de significant opgebouwde schade pas gedaan in de laatste negen maanden van de oorlog en alleen op specifieke industrieën, ten koste van veel Duitse levens.[3]

Ook is tot op het heden een debat gaande of de vernietiging van Duitse steden door Amerikaanse en Britse bommenwerpers gezien moeten worden als oorlogsmisdaden.[2] De Duitsers die de bombardementen als misdaden beschouwen en schuldigen zoeken, zien Hitler als grootste schuldige en daarna Churchill en zijn generaals.[2] Daarnaast is er nog het militair-strategische debat over de vraag of de bombardementen gerechtvaardigd waren met betrekking tot hun doelen, welke het vernietigen van Duitse oorlogsindustrie en het demoraliseren van het Duitse burgerbevolking waren.[2] Engelse en Duitse historici zijn het er beiden niet over eens of de bombardementen de doelen hebben bereikt.[2] Ze vragen zich af waarom uitgerekend dichtbevolkte buurten van grote steden gebombardeerd werden, waar Hitler de minste aanhang had, als het de bedoeling was om de bevolking in opstand de brengen tegen Hitler.[2]

Bronnen[bewerken | brontekst bewerken]

  1. a b c d e f IsGeschiedenis, Bombardement op Dresden. Geraadpleegd op 12 januari 2019.
  2. a b c d e f g Verbij, Antoine, Duitsland ziet Hitler als hoofdschuldige. Trouw (28 juni 2012). Geraadpleegd op 21 januari 2019.
  3. a b c d e f g h i j k l (en) University of Exeter, The bombing of Germany 1940-1945 Exhibition. Geraadpleegd op 12 januari 2019.
  4. a b c d e f g h Liberation Route Europe, Luchtoorlog om Berlijn. Geraadpleegd op 12 januari 2019.
  5. a b c Traces of War, Bombardement op Keulen, 30-31 mei 1942. Geraadpleegd op 12 januari 2019.
  6. a b c History.com Editors, Brits bombard Cologne in Operation Millennium (5 november 2019). Geraadpleegd op 12 januari 2019.
  7. a b c d e f g h i j Nu.nl, 75 jaar geleden: Hoe Hamburg veranderde in de hel op aarde (20 juli 2018). Geraadpleegd op 14 januari 2019.
  8. a b (en) Philpot, Robert, The carpet-bombing of Hamburg killed 40,000 people. It also did good (9 mei 2015). Geraadpleegd op 14 januari 2019.
  9. a b c d e f Powell, R. (verteller). (2008). Turning the Tide [Tv-serie]. In M. Barett (uitvoerend producent). World War II in HD Colour. Verenigd Koninkrijk: AHC
  10. a b c d e f g IsGeschiedenis, Verwoesting Hannover in de Tweede Wereldoorlog. Geraadpleegd op 21 januari 2019.
  11. University of Exeter, The Bombing of Germany 1940 – 1945. Geraadpleegd op 20 januari 2019.
  12. a b Melching, Willem, De Wederopbouw van Duitsland na de Tweede Wereldoorlog (september 2015). Geraadpleegd op 12 januari 2019.
  13. a b c RTL Nieuws, Dagelijks explosies in Duitsland door oude bommen. RTL Nieuws (28 juli 2017). Geraadpleegd op 7 oktober 2018.