Gebruiker:Zomerklokje/Muziekstuk

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Edgard Varèse (1883-1965)[bewerken | brontekst bewerken]

Biografie[bewerken | brontekst bewerken]

Vroeg werk[bewerken | brontekst bewerken]

Naar Amerika[bewerken | brontekst bewerken]

Amériques[bewerken | brontekst bewerken]

Amériques
Componist Edgard Varèse
Gecomponeerd voor symfonieorkest
Compositiedatum 1918-1921
Première 9 april 1926
Philadelphia Orchestra
Duur 25 minuten
Vorige werk Un grand sommeil noir
Volgende werk Offrandes
Portaal  Portaalicoon   Klassieke muziek

Amériques is een compositie van Edgard Varèse uit 1921, herzien in 1927.

Bezetting[bewerken | brontekst bewerken]

  • symfonieorkest

Compositie[bewerken | brontekst bewerken]

Invloed Stravinsky (Sacre), Debussy (Jeux) en Schönberg (Vijf orkeststukken) + Busoni; slagwerk < futurist Russolo?.[1]

Uitvoeringen en ontvangst[bewerken | brontekst bewerken]

+ uitvoeringen

Offrandes[bewerken | brontekst bewerken]

Offrandes
Componist Edgard Varèse
Gecomponeerd voor sopraan/kamerorkest
Compositiedatum 1921
Première 23 april 1922
Greenwich Village, New York
Duur 7 minuten
Vorige werk Amériques
Volgende werk Hyperprism
Portaal  Portaalicoon   Klassieke muziek

Offrandes is een compositie van Edgard Varèse uit 1921, geschreven voor sopraan en kamerorkest. Het ging op 23 april 1922 in première in het theater van Greenwich Village in New York. De sopraan was Nina Koshetz en het orkest werd gedirigeerd door Carlos Salzedo.

Bezetting[bewerken | brontekst bewerken]

Compositie[bewerken | brontekst bewerken]

De kern van Offrandes bestaat uit de toonzetting van twee Spaanstalige gedichten in een Franse vertaling: Chanson de Là-haut ("Lied uit de Hoogte") van de Chileen Vicente Huidobro en La Croix du Sud ("Het Zuiderkruis") van José Juan Tablada, een Mexicaanse dichter en diplomaat die bevriend was met Varèse en aan wie hij twee jaar later Hyperprism zou opdragen. Vergeleken met de latere composities van Varèse is de bezetting is nog vrij traditioneel.

Uitvoeringen en ontvangst[bewerken | brontekst bewerken]

Na zijn aankomst in New York had Varèse op 1 april 1917 het Requiem van Berlioz gedirigeerd – vijf dagen voordat de Verenigde Staten betrokken raakten bij de Eerste Wereldoorlog – en in 1919 had hij het New Symphony Orchestra opgericht. Omdat de eerste twee concerten van het orkest slecht werden ontvangen door de critici en het publiek, besloot Varèse liever ontslag te nemen dan "zijn project te prostitueren". Met de harpist Carlos Salzedo richtte hij het International Composers’ Guild op en was zo in staat de Amerikaanse premières te verzorgen van Les Noces van Stravinsky, Pierrot Lunaire van Schönberg, het Vioolconcert van Alban Berg en zijn eigen Offrandes, gedirigeerd door Salzedo.

Igor Stravinsky zei over Offrandes: "Het buitengewoonste geluid in het hele oeuvre van Varèse is de inzet van de harp [...] in maat 17 van La Croix du Sud."

Hyperprism[bewerken | brontekst bewerken]

Hyperprism
Componist Edgard Varèse
Gecomponeerd voor blazers/slagwerk
Compositiedatum 1922-1923
Première 4 maart 1923
Klaw Theatre, New York
Opgedragen aan José Juan Tablada
Duur 4 minuten
Vorige werk Offrandes
Volgende werk Octandre
Portaal  Portaalicoon   Klassieke muziek

Hyperprism is een compositie van Edgard Varèse uit 1922, herzien in 1923.[1] Het is opgedragen aan de Mexicaanse dichter José Juan Tablada, van wie Varèse in zijn eerdere compositie Offrandes uit 1921 een gedicht op muziek had gezet.

Aanleiding/Achtergrond.

Bezetting[bewerken | brontekst bewerken]

Compositie[bewerken | brontekst bewerken]

Hyperprism is a work for wind, brass, and percussion instruments by Edgard Varèse, composed in 1922 and revised in 1923.

Hyperprism est une courte œuvre d'Edgar Varèse écrite en 1922-1923 pour seize percussions et neuf instruments à vent.

Première tentative de Varèse de spatialiser la musique pour en faire une réalité prismatique dans sa dimension de décomposition, de diffraction, d'éclatement. Référence aussi aux cristaux à partir desquels il compare les interactions des groupes d'instrumentistes dans cette partition avec les attractions et les répulsions, telles qu'elles se déroulent dans les constituants d'un cristal en formation1.

New York[2]

La partition a été éditée en 1924 chez Ricordi4. Une nouvelle édition (chez le même éditeur) a été faite en 1986 par Richard Sacks.

Uitvoeringen en ontvangst[bewerken | brontekst bewerken]

The work was first performed at an International Composers Guild concert in the Klaw Theatre on March 4, 1923. The audience laughed throughout the performance and hissed during the ovation.[1] Someone, perhaps Carlos Salzedo, got on the stage and urged the audience to take the work seriously. It was repeated to no better effect on the crowd. There was one report of a fistfight between two men who were exiting the hall.[2]

La création en a été faite le 4 mars 1923 à New York, sous la direction du compositeur2. L'accueil en a été houleux mais le chef d'orchestre Leopold Stokowski prend sa défense et redonne plusieurs fois la pièce la même année. Varèse déclara à cette occasion: « je m'en fous complètement qu'on n'aime pas ma musique »3.

Varèse zei naar aanleiding van deze ontvangst: "Het kan me geen barst schelen dat mijn muziek niet in de smaak valt."[A]

Octandre[bewerken | brontekst bewerken]

Octandre
Componist Edgard Varèse
Gecomponeerd voor blazers/contrabas
Compositiedatum 1923
Première 13 januari 1924
Vanderbilt Theatre, New York
Duur 7 minuten
Vorige werk Hyperprism
Volgende werk Intégrales
Portaal  Portaalicoon   Klassieke muziek

Octandre is een compositie van Edgard Varèse uit 1923.

Aanleiding/Achtergrond.

Bezetting[bewerken | brontekst bewerken]

Compositie[bewerken | brontekst bewerken]

x[1]

Uitvoeringen en ontvangst[bewerken | brontekst bewerken]

Intégrales[bewerken | brontekst bewerken]

Intégrales
Componist Edgard Varèse
Gecomponeerd voor blazers/slagwerk
Compositiedatum 1924
Première 1 maart 1925
New York
Duur 11 minuten
Vorige werk Octandre
Volgende werk Arcana
Portaal  Portaalicoon   Klassieke muziek

Intégrales is een compositie van Edgard Varèse uit 1924.

Aanleiding/Achtergrond.

Bezetting[bewerken | brontekst bewerken]

Compositie[bewerken | brontekst bewerken]

Omdat de elektronische muziek nog buiten bereik lag, probeerde hij klankeffecten met orkestinstrumenten te imiteren, zoals geluid dat achteruit wordt afgespeeld.[1]

Uitvoeringen en ontvangst[bewerken | brontekst bewerken]

Arcana (Varèse)[bewerken | brontekst bewerken]

Arcana
Componist Edgard Varèse
Gecomponeerd voor symfonieorkest
Compositiedatum 1925-1927
Première 8 april 1927
Philadelphia Orchestra
Duur 18 minuten
Vorige werk Intégrales
Volgende werk Ionisation
Portaal  Portaalicoon   Klassieke muziek

Arcana is een compositie van Edgard Varèse uit 1927.

Aanleiding/Achtergrond.

Bezetting[bewerken | brontekst bewerken]

Compositie[bewerken | brontekst bewerken]

wetenschap: tegelijk exact, wiskundig (elektronische muziek) en magische, duistere alchemie ("Arcana" en Paracelsus)[1]

Uitvoeringen en ontvangst[bewerken | brontekst bewerken]

Ionisation[bewerken | brontekst bewerken]

Ionisation
Slonimsky dirigeert Ionisation in Havana, 1933
Componist Edgard Varèse
Gecomponeerd voor 13 slagwerkers
Compositiedatum 1929-1931
Première 6 maart 1933
Carnegie Hall, New York
Opgedragen aan Nicolas Slonimsky
Duur 6 minuten
Vorige werk Arcana
Volgende werk Ecuatorial
Portaal  Portaalicoon   Klassieke muziek

Ionisation is een compositie van Edgard Varèse uit 1931. Het is een van de eerste westerse composities die uitsluitend voor slagwerk is geschreven.[1]

Aanleiding/Achtergrond.

Bezetting[bewerken | brontekst bewerken]

Compositie[bewerken | brontekst bewerken]

Uitvoeringen en ontvangst[bewerken | brontekst bewerken]

Ecuatorial[bewerken | brontekst bewerken]

Ecuatorial
Componist Edgard Varèse
Gecomponeerd voor bas/ensemble
Compositiedatum 1932-1934
Première 15 april 1934
New York
Duur 12 minuten
Vorige werk Ionisation
Volgende werk Density 21.5
Portaal  Portaalicoon   Klassieke muziek

Ecuatorial is een compositie van Edgard Varèse uit 1934.

Aanleiding/Achtergrond.

Bezetting[bewerken | brontekst bewerken]

Compositie[bewerken | brontekst bewerken]

de moderne, elektronische muziek zet de oude Maya-bezwering kracht bij[1]

Georganiseerd geluid[2]

Uitvoeringen en ontvangst[bewerken | brontekst bewerken]

Density 21.5[bewerken | brontekst bewerken]

Density 21.5
Componist Edgard Varèse
Gecomponeerd voor dwarsfluit
Compositiedatum 1936
Première 16 februari 1936
Carnegie Hall, New York
Opgedragen aan Georges Barrère
Duur 4 minuten
Vorige werk Ecuatorial
Volgende werk Tuning Up
Portaal  Portaalicoon   Klassieke muziek

Density 21.5 is een compositie van Edgard Varèse uit 1936.[1]

Aanleiding/Achtergrond.

Bezetting[bewerken | brontekst bewerken]

Compositie[bewerken | brontekst bewerken]

Uitvoeringen en ontvangst[bewerken | brontekst bewerken]

  • 1947 – Étude pour espace voor sopraan solo, koor, 2 piano's en slagwerk (teksten van Kenneth Patchen, José Juan Tablada en Johannes van het Kruis)
  • 1947 – Tuning Up voor orkest (voltooid door Chou Wen-chung in 1998)
  • 1949 – Dance for Burgess voor kamerensemble
  • 1954 – Déserts voor blazersensemble, slagwerk en geluidsband
  • 1955 – La procession de verges voor geluidsband (soundtrack voor Around and About Joan Mirò, geregisseerd door Thomas Bouchard)
  • 1958 – Poème électronique voor geluidsband
  • 1961 – Nocturnal voor sopraan, mannenkoor en orkest (tekst naar The House of Incest by Anaïs Nin, herzien en voltooid door Chou Wen-chung in 1968)

Déserts[bewerken | brontekst bewerken]

Déserts
Componist Edgard Varèse
Gecomponeerd voor orkest/geluidsband
Compositiedatum 1950-1954
Première 2 december 1954
Duur 25 minuten
Vorige werk Dance for Burgess
Volgende werk Poème électronique
Portaal  Portaalicoon   Klassieke muziek

Déserts is een compositie van Edgard Varèse uit 19.[1]

Aanleiding/Achtergrond.

Bezetting[bewerken | brontekst bewerken]

  • orkest
  • geluidsband

Compositie[bewerken | brontekst bewerken]

Uitvoeringen en ontvangst[bewerken | brontekst bewerken]

Poème électronique[bewerken | brontekst bewerken]

Poème électronique
Werkdiagram voor Poème électronique
Componist Edgard Varèse
Soort compositie elektronische muziek
Compositiedatum 1957-1958
Première 2 mei 1958
Brussel
Duur 8 minuten
Vorige werk Déserts
Volgende werk Nocturnal
Het Philipspaviljoen op de Wereldtentoonstelling van 1958, ontworpen door Le Corbusier en Iannis Xenakis
Portaal  Portaalicoon   Klassieke muziek

Poème électronique is een compositie van Edgard Varèse uit 19.[1]

Aanleiding/Achtergrond.

Bezetting[bewerken | brontekst bewerken]

Compositie[bewerken | brontekst bewerken]

Uitvoeringen en ontvangst[bewerken | brontekst bewerken]

Onvoltooide werken[bewerken | brontekst bewerken]

  • 1947: Tuning Up voor orkest (voltooid door Chou Wen-chung, 1998)
  • 1961: Nocturnal voor sopraan, mannenkoor en orkest, tekst naar The House of Incest van Anaïs Nin (1961), voltooid door Chou Wen-chung (1968)


Oeuvre[bewerken | brontekst bewerken]

Vroeg werk[bewerken | brontekst bewerken]

Middenperiode[bewerken | brontekst bewerken]

  • 1921 – Amériques voor groot orkest (in 1927 bewerkt voor kleiner orkest)
  • 1921 – Offrandes voor sopraan en kamerorkest (tekst: twee gedichten van Vicente Huidobro en José Juan Tablada)
  • 1923 – Hyperprism voor 9 blazers en slagwerk
  • 1923 – Octandre voor 7 blazers en contrabas
  • 1925 – Intégrales voor 11 blazers en slagwerk
  • 1927 – Arcana voor groot orkest
  • 1931 – Ionisation voor 13 slagwerkers
  • 1934 – Ecuatorial voor bas (of eenstemmig mannenkoor), koperblazers, orgel, slagwerk en twee theremins (herzien voor twee ondes-Martenot in 1961) (tekst: Popol Vuh door Francisco Ximénez)
  • 1936 – Density 21.5 voor fluit solo (geschreven voor de nieuwe fluit van Georges Barrère, gemaakt van platina waarvan de dichtheid 21,5 bedraagt)

Laat werk en elektronische muziek[bewerken | brontekst bewerken]

  • 1947 – Étude pour espace voor sopraan solo, koor, 2 piano's en slagwerk (teksten van Kenneth Patchen, José Juan Tablada en Johannes van het Kruis)
  • 1947 – Tuning Up voor orkest (voltooid door Chou Wen-chung in 1998)
  • 1949 – Dance for Burgess voor kamerensemble
  • 1954 – Déserts voor blazersensemble, slagwerk en geluidsband
  • 1955 – La procession de verges voor geluidsband (soundtrack voor Around and About Joan Mirò, geregisseerd door Thomas Bouchard)
  • 1958 – Poème électronique voor geluidsband
  • 1961 – Nocturnal voor sopraan, mannenkoor en orkest (tekst naar The House of Incest by Anaïs Nin, herzien en voltooid door Chou Wen-chung in 1968)

Arrangement[bewerken | brontekst bewerken]

  • Étude pour espace (uit 1947): orchestrated and arranged by Chou Wen-chung for wind instruments and percussion for spatialized live performance, 2009