Ig Henneman

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Ig Henneman
Ig Henneman
Volledige naam Ignatine Hermina Maria Henneman
Geboren 1945 te Haarlem
Geboorteplaats Haarlem
Geboorteland Vlag van Nederland Nederland
Beroep(en) musicus, altviolist, componist bandleider
Instrument(en) altviool
(en) IMDb-profiel
(en) Allmusic-profiel
(en) Last.fm-profiel
(en) Discogs-profiel
Portaal  Portaalicoon   Klassieke muziek

Ig Henneman (Haarlem, 1945) is een Nederlandse altviolist, bandleider en componist. Ze staat bekend om haar creatieve improvisaties. Naast haar werk als bandleider-improvisator heeft Henneman een internationale carrière als componist in de wereld van de eigentijdse muziek. Ze ontvangt vele compositieopdrachten voor zowel solisten als voor orkesten en ensembles.

Hennemans muziek is niet eenvoudig in een hokje te plaatsen. Ze staat bekend als een van de New Dutch Swing-improvisatoren van de Amsterdamse scene.[1] Haar werk bevat onder andere elementen uit de freejazz en avantgarde muziek maar is veel meer.[2] Muziekcriticus Bas van Putten schrijft over haar: "De muziek die Henneman maakt is onbeschrijfelijk. Tegendraads, dissonant, altijd van vorm veranderend. (...) Je hoort hoe de verbeelding werkt. Iets nestelt zich in je hersenen als een kiemcel - Schubert, Oestvolskaya, een geluid, een ritme - en achtervolgt je totdat het eruit stroomt in een ongecontroleerde zigzagbeweging, schokkend en hobbelig (...). Zo'n reis levert een pseudo-anarchistische ontstaansgeschiedenis op, discipline vermijdend en zonder bestemming, vol zijpaden waartussen de vrije geest altijd een uitgang kan zien. Dit is muziek van verzet, en je hoort wat erin resoneert: tegendraadsheid, nieuwsgierigheid, een gezonde avant-gardementaliteit die, tegen alle gangbare opvattingen over schoonheid in, ook toevallig de ziel tot rust brengt."[1]

Ig Henneman is een zus van beeldend kunstenaar Jeroen Henneman.

Loopbaan[bewerken | brontekst bewerken]

Ig Henneman gaat in 1963 naar het conservatorium om piano te studeren, maar switcht na twee jaar naar viool en vervolgens naar altviool. Ze studeerde aan de conservatoria te Amsterdam en Tilburg. Na haar studie speelde Henneman als altviolist in verschillende symfonieorkesten en in het ASKO ensemble.

In 1976 is ze medeoprichter van de (vrouwen-) rockband FC Gerania. Henneman schreef haar eerste composities, geïnspireerd door new wave en punk voor deze band, die tot 1984 bestond.[2] In 1982 komt ze dankzij Nedly Elstak via zijn groepen Several Singers and a Horn en het Paradise Regained Orchestra in aanraking met geïmproviseerde muziek.

Vanaf 1982 schrijft ze een aantal soundtracks voor korte films en documentaires waaronder Het Zeeuwse Licht en Danswoede. In 1985 krijgt ze een grote opdracht voor een soundtrack bij de Russische stomme film The Women of Ryazan (Baby Ryazanskye) uit 1927 van Olga Preobrasjenskaja. Deze film wordt in 2019 opnieuw uitgebracht en vertoond op de Eye International Conference.[3]

Componist[bewerken | brontekst bewerken]

In 1985, na het opheffen van FC Gerania maakt Henneman een carrièreswitch, en gaat groepen leiden onder haar eigen naam waarvoor ze ook gaat componeren. Omdat ze ook steeds meer compositieopdrachten krijgt maar op dat gebied autodidact is, vraagt ze in 1988 aan Robert Heppener om haar te coachen. Ze schrijft muziek voor een voorstelling van poppenspeelster Damiet van Dalsum en componeert in 1989 voor het Ricciotti Ensemble. Opdrachten volgen voor de internationale October Meeting (van improvisatoren) in 1991 en de 21st International Trombone Workshop in het Duitse Detmold.

Ensembles[bewerken | brontekst bewerken]

Het eerste ensemble dat Henneman in 1985 opricht is het Ig Henneman kwintet, gevolgd door het Ig Henneman Tentet (10 musici). In 1994 volgt een improviserend strijkkwartet, het Henneman String Quartet, dat de afwijkende bezetting van viool/altviool, altviool (zijzelf), cello en contrabas kent. Dit levert een donkerder klankkleur op dan bij een gewoon strijkkwartet, die ze in haar composities volledig benut. Als voor de Nederlandse Muziekdagen een programma wordt samengesteld met composities van Robert Heppener en enkele van zijn leerlingen, schrijft Henneman hiervoor de compositie Righe per Corde voor het Ensemble Amadé. Met het Henneman String Quartet gaat ze op tournees naar Canada, Oostenrijk en Italië. Ook maakt ze verschillende CD's met dit kwartet.

In 1999 gaat ze een duo vormen met rietblazer Ab Baars (tevens haar levenspartner), later aangevuld met de Japanse koto-speelster Michiyo Yagi. Het nieuwe trio heet Floating Worlds en verkent de grenzen van de westerse en Japanse improvisatie. Het trio gaat op tournee door Europa en Japan.

In 2002 sluit Henneman zich aan bij het Canadese duo Queen Mab, bestaande uit (bas-) klarinettiste Lori Freedman en pianiste Marilyn Lerner. Het nieuwe Queen Mab Trio maakt tournees door de Verenigde Staten, Canada en Europa. Tijdens een van de tournees is Henneman artist in residence in het Canadese Banff Centre for Arts and Creativity.

Onder de titel Henneman, Henneman & de Swaan maakt ze met haar broer kunstenaar Jeroen Henneman en filmmaakster Carrie de Swaan een multimediaal concertprogramma. Van het project verschijnen een DVD en een CD.

In 2010, mede ter gelegenheid van haar 65ste verjaardag en 25-jarig jubileum als bandleider, richt ze het nieuwe Ig Henneman Sextet op, waarmee ze een Europese en Canadese tournee maakt. Naast improvisatoren waar ze eerder mee werkte zoals Ab Baars, Lori Freedman, Marilyn Lerner en Wilbert de Joode is ook de Duitse trompettist Axel Dörner te horen.

Samenwerking[bewerken | brontekst bewerken]

Naast de musici uit haar eigen ensembles werkte Ig Henneman samen met musici als Tom Rainey, Ivo Janssen, Misha Mengelberg, Guus Janssen, Godelieve Schrama, Frederike de Winter, Lori Freedman, Mark Helias, Tristan Honsinger, Theo Jörgensmann, Sabine Meyer, Michael Moore, Phil Minton, Ernst Reijseger, Roswell Rudd, Roger Turner, Veryan Weston, Wolter Wierbos, Marjanne Kweksilber, dansers Hisako Horikawa en Masako Noguchi en dichters Anneke Brassinga, H.C. ten Berge en Diane Régimbald. Ze werkte tevens samen met orkesten en ensembles als de David Kweksilber Big Band, het Ricciotti Ensemble, het Residentie Orkest, het Metropole Orkest, het Nieuw Ensemble en het Orkest De Volharding.

Overig[bewerken | brontekst bewerken]

In 2015 wordt haar werk Solo Song for Violin - In the Storm of Roses genomineerd voor de prestigieuze Matthijs Vermeulenprijs. Het Duo Baars-Henneman treedt op samen met dichteres Anneke Brassinga in Den Haag bij de uitreiking van de P.C. Hooft-prijs aan de dichteres.

In 2016 viert het Wig-label zijn 25-jarig bestaan. Baars en Henneman nodigen hiertoe de iconische Amerikaanse jazzpianist Dave Burrell uit voor een trioconcert in het Bimhuis, dat wordt opgenomen en uitgegeven door het eigen label Wig.

Henneman maakt met de New Yorkse trompettiste Jamie Branch en fluitiste Anne LaBerge opnamen voor een album dat uitkomt bij Relative Pitch Records. Bij het label Evil Rabbit Records verschijnt een album van een nieuw kwartet, met Ig Henneman, Ab Baars, (alt)violist George Dumitriu en cellist Pau Sola Masafrets.

75 jaar[bewerken | brontekst bewerken]

Ter gelegenheid van haar 75ste verjaardag in 2020 wijdde het Amsterdamse Orgelpark een speciaal Componistenportret aan Ig Henneman.[4] Ze schreef hiervoor een nieuw werk voor orgel, February’s Turn, voor Gerrie Meijers en het Verschueren-orgel van het Orgelpark. Vanwege de Covid-19 pandemie werd het "Componistenportret Ig Henneman 75" uitgesteld naar 12 september 2021. Bij deze gelegenheid reikte locoburgemeester van Amsterdam Touria Meliani de onderscheiding Ridder in de Orde van Oranje-Nassau uit aan Henneman. Ze ontving deze onderscheiding vanwege haar "grote bijdrage op het gebied van eigentijdse en geïmproviseerde muziek als onder andere altviolist, bandleider en componist" en "haar steun aan vrouwen in deze branche", aldus de gemeente Amsterdam.[5][6]

Composities[bewerken | brontekst bewerken]

Ig Henneman ontving compositie-opdrachten van o.a. het Orgelpark Amsterdam, de Canadian Now Society, het Basklarinet Festijn en het Fonds voor de Scheppende Toonkunst. Haar muziek wordt sinds 1987 uitgegeven door de Nederlandse muziekuitgeverij Donemus.[7]

Werkenlijst[bewerken | brontekst bewerken]

Jaar Titel Instrumentatie Geschreven voor
1986 Big marble Kamerorkest LESKO, Leids Studenten Kamer Orkest
1988 Le tigri di mare 2 Altsaxofoons en orkest Ricciotti Ensemble
1990 Sottosuolo Basklarinet Hein Pijnenburg
1991 In Grassetto Altsaxofoon, basklarinet, altviool, contrabas, drumstel Ig Henneman Quintet
1991 Si tira avanti Accordeon Miny Dekkers
1992 How slow the wind 8 Trombones Trombone choir, Detmold
1993 Dickinson - een serie composities op gedichten van Emily Dickinson Ensemble Ig Henneman Tentet
1994 Hinter der Wand - op gedichten van Ingeborg Bachmann Mezzosopraan, accordeon en cello Ensemble Le Cheval
1995 Righe per corde Harp, 2 altviolen en cello Ensemble Amadé
1995 Repeat that, repeat - op gedichten over vogels in 6 talen Ensemble Ig Henneman Tentet
1996 Swiet viele: for symphonic jazz orchestra Symfonisch jazz-orkest Metropool Orkest
1997 Hiragana blues Piano solo Marcel Worms
1998 Indigo - muziek op poëzie van Nederlandse dichteressen Ensemble Ig Henneman Tentet
1999 Pes Improviserend strijkkwartet Henneman String Quartet
1999 Due mani: come improvvisande Piano solo Ivo Jansen
2000 Persistente Ensemble Nieuw Ensemble
2000 Disegni per corde e marimba Strijkers en marimba
2001 Sulla Lingua Ensemble Instabile Orchestra (Italië)
2002 Piazza Pia Improviserend strijkkwartet Henneman String Quartet
2003 Daikem Nya: = Mijn moeder niet (op een gedicht van Sherwan Kamal Mohammed) Mannenkoor en orkest Residentie Orkest en het Dario Fo koor
2003 Tratti per Arpa Harp solo Godelieve Schrama
2004 Galina U, Lori F, Marilyn L Improviserend trio basklarinet, altviool en piano Queen Mab Trio
2004 Strepen - Music and Image in Concert Improviserend strijkkwartet en harp Henneman String Quartet en Godelieve Schrama
2004 Finalmente Trombones, strijkers en slagwerk New Trombone Collective, Henneman String Quartet en Slagwerkgroep Amsterdam
2005 Fluette et Legere Improviserend trio basklarinet, altviool en piano Queen Mab Trio
2006 Stof - een serie composities Improviserend duo tenorsaxofoon/ klarinet/ shakuhachi en altviool Duo Baars - Henneman
2007 Molot Marimba solo Wim Konink
2007 Twirl Kleine Bigband Clazz Ensemble
2007 Bow Valley Whistle Dwarsfluit solo en soundscape Anne LaBerge
2008 Traghettatore Vóga lunga Blokfluit, mandoline en gitaar Trio Zimbello
2008 Three Organ Themes Orgel 42ste Internationaal Improvisatieconcours voor Organisten te Haarlem
2010 Chant Kamermuziek: Viool en piano Heleen Hulst en Gerard Bouwhuis
2011 Cut a Caper - 11 composities Improviserend sextet Ig Henneman Sextet
2012 Live @ The Ironworks Vancouver - 5 composities Improviserend sextet Ig Henneman Sextet
2012 Autumn Songs - 10 composities Improviserend duo tenorsaxofoon/ klarinet/ shakuhachi en altviool Duo Baars - Henneman
2013 Four Dances Harp en marimba Duo Harpverk (IS), Fredrike de Winter en Godelieve Schrama (NL), Eleanor Turner and Owen Gunnell (UK)
2014 Riassunto Basklarinet Fie Schouten
2014 Solo Song for Violin: In the Storm of Roses Viool en improvisatie Ayumi Paul en Diamanda LaBerge Dramm
2014 Translucent Layers Orkest Orkestra Futura (Vancouver, Canada)
2015 Shapes Lines and Layers Bigband DKBB (David Kweksilber Big Band)
2015 Solo Song for viola: Ten Lines Altviool en improvisatie Elisabeth Smalt
2016 Solo Song (The Motion Caused) (Bas-) klarinet Anna voor de Wind
2016 Solo Song (Hardwood Floorboards) Fagot Dana Jessen
2016 Feather - Light Monkeys 3 Basklarinetten Basklarinet Festijn 2016
2019 Solo Song for cello - As if - Cello met improvisation Lidy Blijdorp
2020 February's Turn Orgel Gerrie Meijers / Orgelpark

Discografie[bewerken | brontekst bewerken]

Ig Henneman runt samen met Ab Baars een eigen platenlabel onder de naam Wig dat ruim 30 CD's heeft uitgebracht.[8] Ter gelegenheid van het 25-jarig jubileum als bandleider en haar 65ste verjaardag bracht het label de box Ig Henneman Collected uit, met vijf cd's en een dvd.

Henneman is te horen op de volgende CD's en LP's:

Jaar Titel Uitvoerenden Labelnummer
1981 FC Gerania FC Gerania FC 1 - LP
1983 Get the Knack FC Gerania FC 2 - LP
1991 In Grassetto Ig Henneman Quintet Wig 01
1993 Dickinson Ig Henneman Tentet Wig 02
1995 Repeat that, repeat Ig Henneman Tentet Wig 03
1998 Indigo Ig Henneman Tentet Wig 04
1999 Pes Henneman String Quartet Wig 05
2002 Piazza Pia Henneman String Quartet Wig 07
2003 Party at the Bimhuis Ab Baars Trio & Guests (o.a. Ig Henneman) Wig 09
2004 Strepen - Music and Image in concert Ig Henneman e.a. Wig 10
2005 See Saw Queen Mab Trio Wig 11
2006 Stof Duo Baars-Henneman Wig 13
2006 Thin Air Queen Mab Trio Wig 14
2009 Sliptong Ab Baars, Ig Henneman, Misha Mengelberg Wig 16
2010 Ig Henneman Collected (5 CD's, 1 DVD, booklet Ig Henneman 65) Verzamelbox Wig 1, 3, 10, 13 e.a. Wig 18
2011 Cut a Caper Ig Henneman Sextet Wig 19
2011 Ab Baars Trio 20 Years 1991 - 2011 (5 CD Box Set, booklet '20 Years Ab Baars Trio (and counting)' Ab Baars Trio en Ig Henneman e.a. Wig 20
2012 Live @ The Ironworks Vancouver Ig Henneman Sextet Wig 21
2013 Autumn Songs Duo Baars-Henneman Wig 22
2017 Trandans Duo Baars-Henneman & Dave Burrell Wig 25
2017 Réunion Queen Mab Trio (Ig Henneman, Lori Freedman en Marilyn Lerner) MKR 102
2016 Live & The Jazz Happening Tampere Ig Henneman, Ab Baars, Ingrid Laubrock, Tom Rainey Wig 26 / Relative Pitch CD RPR1051
2018 Canzoni di Primavera Duo Baars-Henneman Wig 28
2019 Dropping stuff and other folk songs Ig Henneman, Jaimie Branch en Anne La Berge RPR 1094 Wig 29
2020 Ig Henneman - Solo Songs for Instruments Lidy Blijdorp, Diamanda La Berge Dramm, Anna voor de Wind, Elisabeth Smalt en Dana Jessen Wig 31
2020 Aforismen Aforisme Aforismes Ab Baars, George Dumitriu, Ig Henneman, Pau Sola Masafrets Wig 32

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]

Bronvermelding[bewerken | brontekst bewerken]

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ig_Henneman&oldid=67148649"