Dwerghaver-verbond

Dwerghaver-verbond
Dwerghaver-verbond met o.a. klein vogelpootje en struikhei
Syntaxonomische indeling
Klasse: Koelerio-Corynephoretea (klasse van droge graslanden op zandgrond) Orde: Trifolio-Festucetalia ovinae (struisgras-orde)
Verbond
Thero-Airion Tx. ex Oberd. 1957

Het dwerghaver-verbond (Thero-Airion) is een verbond uit de struisgras-orde (Trifolio-Festucetalia ovinae). Het verbond omvat kortlevende plantengemeenschappen van kalkarme, zure tot neutrale zandgronden, vooral bestaande uit eenjarige pionierssoorten en topkapselmossen.

Naamgeving en codering

• Synoniem: Airion caryophylleo-praecocis (Tx. ex Oberd. 1957) Rivas Mart. 1978
• Syntaxoncode voor Nederland (rVvN): r14Ba
• Natura2000-habitattypecode: H2330_dw
• BWK-karteringscode: ha

De wetenschappelijke naam Thero-Airion is afgeleid van de botanische naam van zilverhaver (Aira caryophillea), een veel voorkomende soort in dit verbond. Het prefix Thero- verwijst naar het grote aandeel van therofyten die in de gemeenschappen uit dit verbond worden aangetroffen.

Fysiognomie

De plantengemeenschappen uit het dwerghaver-verbond worden gekenmerkt door een zeer open vegetatie met volledige afwezigheid van de boom- en de struiklaag.

In de kruidlaag zijn eenjarige planten dominant, zij vormen zich ieder jaar opnieuw uit zaad als de omstandigheden gunstig zijn. De hoofdbloei vindt plaats op het einde van de zomer.

De moslaag is dikwijls opvallend aanwezig met vooral topkapselmossen.

Ecologie

Het dwerghaver-verbond vinden we op open, droge, kalkarme, zure tot neutrale, weinig voedselrijke, fijne tot grove zandbodems zoals in (land)duinen, zandige bermen en zandgroeven.

Associaties in Nederland en Vlaanderen

Het dwerghaver-verbond wordt in Nederland en Vlaanderen vertegenwoordigd door slechts één associatie.

• • Vogelpootje-associatie (Ornithopodo-Corynephoretum)

Diagnostische taxa voor Nederland en Vlaanderen

Klein vogelpootje

Klein tasjeskruid

Zilverhaver

Dwergviltkruid

Vroege haver

Buntgras

Gewoon purpersteeltje

Ruig haarmos

Het dwerghaver-verbond heeft voor Nederland en Vlaanderen dezelfde kentaxa als zijn enige hier voorkomende associatie, de vogelpootje-associatie. In het buitenland worden nog andere kentaxa onderscheiden.

Kensoort	Diff.soort	Presentie	Triviale naam	Botanische naam	Opmerking
kV			klein vogelpootje	Ornithopus perpusillus
kV			klein tasjeskruid	Teesdalia nudicaulis
kV			zilverhaver	Aira caryophillea
kV			dwergviltkruid	Filago minima
kV			Duits viltkruid	Filago germanica
kV			kleine hardbloem	Scleranthus annuus subsp. polycarpos
kV			viltganzerik	Potentilla argentea	niet in Nederland en Vlaanderen
kV			heidespurrie	Spergula morisonii	niet in Nederland en Vlaanderen
kV			rode schijnspurrie	Spergularia rubra	niet in Nederland en Vlaanderen
kV			kleine ereprijs	Veronica verna	niet in Nederland en Vlaanderen
kV			gewoon langbaardgras	Vulpia myuros	niet in Nederland en Vlaanderen
kO			hazenpootje	Trifolium arvense
kO			viltganzerik	Potentilla argentea
kO			overblijvende hardbloem	Scleranthus perennis
kO			liggende klaver	Trifolium campestre
kO			klein timoteegras	Phleum pratense subsp. serotinum
kK			vroege haver	Aira preacox
kK			gewoon biggenkruid	Hypochaeris radicata
kK			zandhoornbloem	Cerastium semidecandrum
kK			buntgras	Corynephorus canescens
kK			zandzegge	Carex arenaria
kK			kleine leeuwentand	Leontodon saxatilis
kK			geel walstro	Galium verum

Moslaag

Kensoort	Diff.soort	Presentie	Triviale naam	Botanische naam	Opmerking
kK			gewoon purpersteeltje	Ceratodon purpureus
kK			gewoon klauwtjesmos	Hypnum cupressiforme
	dV		ruig haarmos	Polytrichum piliferum	t.o.v. het verbond van gewoon struisgras en het verbond van droge stroomdalgraslanden

Biologische Waarderingskaart

In de Biologische Waarderingskaart (BWK) van Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is deze associatie opgenomen als struisgrasvegetatie (ha) subtype Dwerghaververbond.

Dit vegetatietype staat gewaardeerd als 'biologisch zeer waardevol'.

Fotogalerij

• 
  Vogelpootje-associatie

Zie ook

• Vegetatiekunde van A tot Z

Bronnen, noten en/of referenties

• Schaminée, J., K. Sýkora, N. Smits & M. Horsthuis, 2010: Veldgids Plantengemeenschappen van Nederland. KNNV Uitgeverij, Zeist. ISBN 978 90 5011 309 0
• Sýkora, K., 2008: Field Guide Dutch Plant Communities. Species composition and ecology
• A.Zwaenepoel, F.T’Jollyn, V.Vandenbussche & M.Hoffmann, 2002: Systematiek van natuurtypen voor Vlaanderen: 6.2 Graslanden, Droge graslanden. Verslag van het Instituut voor Natuurbehoud 2002.
• Decleer, K. (red.), 2007: Europees beschermde natuur in Vlaanderen en het Belgisch deel van de Noordzee. Habitattypen, dier- en plantensoorten. Mededelingen van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek INBO.M.2007.01, Brussel, 584 p. ISBN 978-90-403-0267-1
• Vriens L., Bosch H., De Knijf G., De Saeger S., Guelinckx R., Oosterlynck P., Van Hove M. & Paelinckx D. (2011). De Biologische Waarderingskaart. Biotopen en hun verspreiding in Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Mededelingen van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek. INBO.M.2011.1, Brussel. ISBN 9789040303142

---

· ·

Indeling van de vegetatieklasse Koelerio-Corynephoretea (klasse van droge graslanden op zandgrond)

Orde:	Corynephoretalia canescentis (buntgras-orde)
Verbond:	Corynephorion (buntgras-verbond)
Associaties:	Spergulo-Corynephoretum (associatie van buntgras en heidespurrie) · Violo-Corynephoretum (duin-buntgras-associatie)
Orde:	Trifolio-Festucetalia ovinae (struisgras-orde)
Verbond:	Thero-Airion (dwerghaver-verbond)
Associatie:	Ornithopodo-Corynephoretum (vogelpootje-associatie)
Verbond:	Plantagini-Festucion (verbond van gewoon struisgras)
Associaties:	Festuco-Thymetum serpylli (associatie van schapengras en tijm) · Festuco-Galietum veri (duin-struisgras-associatie)
Verbond:	Sedo-Cerastion (verbond van droge stroomdalgraslanden)
Associaties:	Sedo-Thymetum (associatie van vetkruid en tijm) · Medicagini-Avenetum pubescentis (associatie van sikkelklaver en zachte haver)
Orde:	Cladonio-Koelerietalia (fakkelgras-orde)
Verbond:	Tortulo-Koelerion (duinsterretjes-verbond)
Associaties:	Phleo-Tortuletum ruraliformis (duinsterretjes-associatie) · Sileno-Tortuletum ruraliformis (kegelsilene-associatie) · Tortello-Bryoerythrophylletum (associatie van oranjesteeltje en langkapselsterretje)
Verbond:	Polygalo-Koelerion (verbond van droge, kalkrijke duingraslanden)
Associaties:	Taraxaco-Galietum veri (duin-paardenbloem-associatie) · Anthyllido-Silenetum (associatie van wondklaver en nachtsilene)