Plantengemeenschap

Kalkgrasland met Anemone sylvestris

Een plantengemeenschap of fytocoenon (meervoud: fytocoena) is een karakteristieke (niet willekeurige) groep van planten in een vegetatie. Een plantengemeenschap heeft een zich regelmatig herhalende structuur, zowel in hoogterichting (vegetatielagen met mos-, kruid-, struik- en boomlaag) als in horizontale richting (zoals mozaïekpatronen, gemeenschapsgradiënten en ecologische gradiënten in zomen) als in de tijd (seizoensaspecten).

Een dergelijke groep van planten heeft een bestendigheid en stabiliteit, die niet direct af te leiden is uit die van de afzonderlijke plantensoorten en kan zichzelf binnen bepaalde grenzen in stand houden. Verschillende plantengemeenschappen kunnen elkaar opvolgen (successie) door verandering van het milieu.

Op kale grond ontwikkelen zich het eerst pioniergemeenschappen, waarna bij het rijker worden van de bodem door de afgestorven planten van de pioniersgemeenschap of uitspoeling een nieuwe gemeenschap tot ontwikkeling kan komen.

Voorbeelden zijn het eiken-haagbeukenbos met een groot verschil in hoogte tussen bomen en onderbegroeiing. Het blauwgrasland daarentegen vertoont weinig verschil in hoogte.

Een pioniersplantengemeenschap is bijvoorbeeld een kwelderzegge-associatie (Junco-Caricetum extensae) op zilte grond.

Onderverdeling

Plantengemeenschappen worden ingedeeld in een hiërarchische structuur, vergelijkbaar met de taxonomie bij soorten. De elementaire eenheid is de associatie, een plantengemeenschap met een betrekkelijk constante soortensamenstelling en een aantal kensoorten. Associaties worden gegroepeerd in verbonden, vervolgens in orden en ten slotte in klassen.

Nomenclatuur

De wetenschap die zich met de naamgeving van deze associaties en hogere groepen bezighoudt is de syntaxonomie. Elke onderverdeling wordt, naar analogie met het taxon, een syntaxon genoemd

Ook de naamgeving van de verschillende niveaus is gebaseerd op die van de soorten:

• Klasse: -etea (voorbeeld: Festuco-Brometea)
  • Orde: -etalia (voorbeeld: Brometalia)
    • Verbond: -ion (voorbeeld: Mesobromion)
      • Associatie: -etum (voorbeeld: Alnetum)
        • Subassociatie: -etosum (voorbeeld: Ericetum tetralicis cladonietosum) of typicum
           (deze worden verder niet vermeld)

Plantengemeenschappen in Nederland en Vlaanderen

De volgende plantengemeenschappen kunnen in Nederland en Vlaanderen worden onderscheiden:

Open water, moerassen en natte heiden

Brak- en zout water

• Klasse: 2. Ruppia-klasse (Ruppietea)
  • Orde: 2A. Zannichellio-Ruppietalia
    • Verbond: 2Aa. Ruppia-verbond (Ruppion maritimae)
      • Associatie: 2Aa1. Associatie van snavelrupia (Ruppietum maritimae)
      • Associatie: 2Aa2. Associatie van spiraalruppia (Ruppietum cirrhosae)

• Klasse: 3. Zeegras-klasse (Zosteretea)
  • Orde: 3A. Zosteretalia
    • Verbond: 3Aa. Zeegras-verbond (Zosterion)
      • Associatie: 3Aa1. Associatie van klein zeegras (Zosteretum noltii)
      • Associatie: 3Aa2. Associatie van groot zeegras (Zosteretum marinae)

Zoet water

• Klasse: 1. Eendekroos-klasse (Lemnetea minoris)
  • Orde: 1A. Lemnetalia minoris
    • Verbond: 1Aa. Bultkroos-verbond (Lemnion minoris)
      • Associatie: 1Aa1. Associatie van bultkroos en wortelloos kroos (Wolffio-Lemnetum gibbae)
      • Associatie: 1Aa2. Associatie van veelwortelig kroos (Lemno-Spirodeletum polyrhizae)
    • Verbond: 1Ab. Puntkroos-verbond (Lemnion trisulcae)
      • Associatie: 1Ab1. Watervorkjes-associatie (Riccietum fluitantis)

• Klasse: 4. Kranswieren-klasse (Charetea fragilis)
  • Orde: 4A. Nitelletalia flexilis
    • Verbond: 1Aa. Wier-verbond (Nitellion flexilis)
      • Associatie: 1Aa1. Associatie van doorschijnend glanswier (Nitelletum translucentis)
  • Orde: 4B. Charetalia hispidae
    • Verbond: 4Ba. Verbond van stekelharig kransblad (Charion fragilis)
      • Associatie: 4Ba1. Associatie van sterkranswier (Nitellopsidetum obtusae)
      • Associatie: 4Ba2. Associatie van stekelharig kransblad (Charetum hispidae)
      • Associatie: 4Ba3. Associatie van ruw kransblad (Charetum asperae)
    • Verbond: 4Bb. Verbond van gewoon kransblad (Charion vulgaris)
      • Associatie: 4Bb1. Associatie van gewoon kransblad (Charetum vulgaris)
      • Associatie: 4Bb2. Associatie van kleinhoofdig glanswier (Lemno-Nitelletum capillaris)
      • Associatie: 4Bb3. Associatie van groot boomglanswier (Tolypelletum proliferae)
  • Orde: 4C. Lamprothamnietalia papulosi
    • Verbond: 4Ca. Verbond van brakwater-kransblad (Charion canescentis)
      • Associatie: 4Ca1. Associatie van brakwater-kransblad (Charetum canescentis)

• Klasse: 5. Fonteinkruiden-klasse (Potametea)
  • Orde: 5A. Orde van gesteelde zannichellia (Zannichellietalia pedicellatae)
    • Verbond: 5Aa. Verbond van gesteelde zannichellia (Zannichellion pedicellatae)
      • Associatie: 5Aa1. Associatie van fijn hoornblad (Ceratophylletum submersi)
      • Associatie: 5Aa2. Associatie van zilte waterranonkel (Ranunculetum baudotii)
      • Associatie: 5Aa3. Associatie van groot nimfkruid (Najadetum marinae)
  • Orde: 5B. Orde van de fonteinkruiden (Nupharo-Potametalia)
    • Verbond: 5Ba. Waterlelie-verbond (Nymphaeion)
      • Associatie: 5Ba1. Associatie van doorgroeid fonteinkruid (Ranunculo fluitantis-Potametum perfoliati)
      • Associatie: 5Ba2. Associatie van glanzig fonteinkruid (Potametum lucentis)
      • Associatie: 5Ba3. Associatie van witte waterlelie en gele plomp (Myriophyllo-Nupharetum)
      • Associatie: 5Ba4. Watergentiaan-associatie (Potameto-Nymphoidetum)
    • Verbond: 5Bb. Kikkerbeet-verbond (Hydrocharition morsus-ranae)
      • Associatie: 5Bb1. Krabbenscheer-associatie (Stratiotetum)
      • Associatie: 5Bb2. Associatie van groot blaasjeskruid (Utricularietum vulgaris)
    • Verbond: 5Bc. Verbond van de kleine fonteinkruiden (Parvopotamion)
      • Associatie: 5Bc1. Associatie van klein fonteinkruid (Potametum berchtoldii)
      • Associatie: 5Bc2. Associatie van paarbladig fonteinkruid (Groenlandietum)
      • Associatie: 5Bc3. Associatie van stijve waterranonkel (Ranunculetum circinati)
      • Associatie: 5Bc4. Associatie van stomp fonteinkruid (Potametum obtusifolii)
      • Associatie: 5Bc5. Associatie van waterviolier en kransvederkruid (Myriophyllo verticillati-Hottonietum)
  • Orde: 5C. Orde van haaksterrenkroos en grote waterranonkel (Callitricho-Potametalia)
    • Verbond: 5Ca. Verbond van grote waterranonkel (Ranunculion peltati)
      • Associatie: 5Ca1. Associatie van waterviolier en sterrenkroos (Callitricho-Hottonietum)
      • Associatie: 5Ca2. Associatie van klimopwaterranonkel (Ranunculetum hederacei)
      • Associatie: 5Ca3. Associatie van teer vederkruid (Callitricho-Myriophylletum alterniflori)
      • Associatie: 5Ca4. Associatie van vlottende waterranonkel (Callitricho hamulatae-Ranunculetum fluitantis)

• Klasse: 6. Oeverkruid-klasse (Littorelletea)
  • Orde: 6A. Oeverkruid-orde (Littorelletalia)
    • Verbond: 6Aa. Oeverkruid-verbond (Littorellion uniflorae)
      • Associatie: 6Aa1. Associatie van biesvaren en waterlobelia (Isoeto-Lobelietum)
    • Verbond: 6Ab. Verbond van ongelijkbladig fonteinkruid (Potamion graminei)
      • Associatie: 6Ab1. Associatie van ongelijkbladig fonteinkruid (Echinodoro-Potametum graminei)
      • Associatie: 6Ab2. Associatie van kleinste egelskop (Sparganietum minimi)
    • Verbond: 6Ac. Verbond van waternavel en stijve moerasweegbree (Hydrocotylo-Baldellion)
      • Associatie: 6Ac1. Pilvaren-associatie (Pilularietum globuliferae)
      • Associatie: 6Ac2. Associatie van vlottende bies (Scirpetum fluitantis)
      • Associatie: 6Ac3. Associatie van veelstengelige waterbies (Eleocharitetum multicaulis)
      • Associatie: 6Ac4. Associatie van waterpunge en oeverkruid (Samolo-Littorelletum)
    • Verbond: 6Ad. Naaldwaterbies-verbond (Eleocharition acicularis)
      • Associatie: 6Ad1. Naaldwaterbies-associatie (Littorello-Eleocharitetum acicularis)

Moerassen

• Klasse van de bronbeekgemeenschappen (Montio-Cardaminetea)
  • Orde: Montio-Cardaminetalia
    • Verbond: Verbond van bittere veldkers en bronkruid (Cardamino-Montion)
      • Associatie: Bronkruid-associatie (Philonotido fontanae-Montietum)
      • Associatie: Associatie van paarbladig goudveil (Pellio epiphyllae-Chrysosplenetium oppositifolii)
      • Associatie: Kegelmos-associatie (Pellio-Conocephaletum)

• Klasse: Riet-klasse (Phragmitetea)
  • Orde: Vlotgras-orde (Nasturtio-Glyceriatalia)
    • Verbond: Vlotgras-verbond (Sparganio-Glycerion)
      • Associatie: Lidsteng-associatie (Eleocharito palustris-Hippuridetum)
      • Associatie: Associatie van blauwe waterereprijs en waterpeper (Polygono-Veronicetum annagallidis-aquaticae)
      • Associatie: Associatie van groot moerasscherm (Apietum nodiflori)
      • Associatie: Associatie van stomp vlotgras (Glycerietum plicatae)
    • Verbond: Watertorkruid-verbond (Oenanthion aquaticae)
      • Associatie: Watertorkruid-associatie (Rorippo-Oenanthetum)
      • Associatie: Associatie van egelskop en pijlkruid (Sagittario-Sparganietum)
  • Orde: Riet-orde (Phragmitetalia)
    • Verbond: Waterscheerling-verbond (Cicution virosae)
      • Associatie: Associatie van slangenwortel en waterscheerling (Cicuto-Calletum)
      • Associatie: Associatie van waterscheerling en hoge cyperzegge (Cicuto-Caricetum pseudocyperi)
    • Verbond: Riet-verbond (Phragmition australis)
      • Associatie: Mattenbies-associatie (Scirpetum lacustris)
      • Associatie: Associatie van ruwe bies (Scirpetum tabernaemontani)
      • Associatie: Associatie van heen en grote waterweegbree (Alismato-Scirpetum maritimi)
      • Associatie: Riet-associatie (Typho-Phragmitetum)
    • Verbond: Verbond van scherpe zegge (Caricion gracilis)
      • Associatie: Oeverzegge-associatie (Caricetum ripariae)
      • Associatie: Associatie van scherpe zegge (Caricetum gracilis)
      • Associatie: Blaaszegge-associatie (Caricetum vesicariae)
      • Associatie: Associatie van noordse zegge (Lysimachio-Caricetum aquatilis)
    • Verbond: Verbond van stijve zegge (Caricion elatae)
      • Associatie: Galigaan-associatie (Cladietum marisci)
      • Associatie: Pluimzegge-associatie (Caricetum paniculatae)
      • Associatie: Associatie van stijve zegge (Caricion elatae)

• Klasse van de kleine zeggen (Parvocaricetea)
  • Orde: Orde van de zwarte zegge (Caricetalia nigrae)
    • Verbond: Verbond van zwarte zegge (Caricion nigrae)
      • Associatie: Associatie van drienervige en zwarte zegge (Caricetum trinervi-nigrae)
      • Associatie: Veenmosrietland (Pallavicinio-Sphagnetum)
      • Associatie: Associatie van moerasstruisgras en zompzegge (Carici curtae-Agrostietum caninae)
  • Orde: Knopbies-orde (Caricetalia davallianae)
    • Verbond: Knopbies-verbond (Caricion davallianae)
      • Associatie: Associatie van schorpioenmos en ronde zegge (Scorpidio-Caricetum diandrae)
      • Associatie: Associatie van vetblad en vlozegge (Campylio-Caricetum dioicae)
      • Associatie: Associatie van duinrus en parnassia (Parnassio-Juncetum atricapilli)
      • Associatie: Knopbies-associatie (Junco baltici-Schoenetum nigricantis)
      • Associatie: Associatie van bonte paardenstaart en moeraswespenorchis (Equiseto variegati-Salicetum repentis)

Hoogvenen en natte heiden

• Klasse van de hoogveenslenken (Scheuchzerietea)
  • Orde: Orde van de hoogveenslenken (Scheuchzerietalia)
    • Verbond: Verbond van veenmos en snavelbies (Rhynchosporion albae)
      • Associatie: Waterveenmos-associatie (Sphagnetum cuspidato-obesi)
      • Associatie: Associatie van veenmos en snavelbies (Sphagno-Rhynchosporetum)
      • Associatie: Veenbloembies-associatie (Caricetum limosae)
    • Verbond: Draadzegge-verbond (Caricion lasiocarpae)
      • Associatie: Associatie van draadzegge en veenpluis (Eriophoro-Caricetum lasiocarpae)

• Klasse van de hoogveenbulten en natte heiden (Oxycocco-Sphagnetea)
  • Orde: Dophei-orde (Ericetalia tetralicis)
    • Verbond: Dophei-verbond (Ericion tetralicis)
      • Associatie: Associatie van moeraswolfsklauw en snavelbies (Lycopodio-Rhynchosporetum)
      • Associatie: Associatie van gewone dophei (Ericetum tetralicis)
      • Associatie: Associatie van kraaihei en gewone dophei (Empetro-Ericetum)
  • Orde: Hoogveenmos-orde (Sphagnetalia magellanici)
    • Verbond: Hoogveenmos-verbond (Oxycocco-Ericion)
      • Associatie: Associatie van gewone dophei en veenmos (Erico-Sphagnetum magellanici)
      • Associatie: Moerasheide (Sphagno palustris-Ericetum)

Graslanden, zomen en droge heiden

Open tot min of meer gesloten graslanden

• Klasse: 13 Klasse van de pioniergraslanden op gruis-en steenbodems (Sedo-Scleranthetea)
  • Orde: 13A Orde van de droge graslanden op gruis- en steenbodems (Sedo-Scleranthetalia)
    • Verbond: 13Aa Verbond van vetkruiden en kandelaartje (Alysso-Sedion)
      • Associatie: 13Aa01 Associatie van tengere veldmuur (Cerastietum pumili)
      • Associatie: 13Aa02 Associatie van kandelaartje en plat beemdgras (Saxifrago tridactylitis-Poetum compressae)
• Klasse: Violetea calaminariae
  • Orde: Violetalia calaminariae
    • Verbond: Zinkflora (Thlaspion calaminariae)
      • Associatie: Violetum calaminariae rhenanum
      • Associatie: Violetum guestphalicae
• Klasse: 14 Klasse van de droge graslanden op zandgrond (Koelerio-Corynephoretea)
  • Orde: 14A Buntgras-orde (Corynephoretalia canescentis)
    • Verbond: 14Aa Buntgras-verbond (Corynephorion canaescentis)
      • Associatie: 14Aa01 Associatie van buntgras en heidespurrie (Spergulo-Corynephoretum)
      • Associatie: 14Aa02 Duin-buntgras-associatie (Violo-Corynephoretum)
  • Orde: 14B Struisgras-orde (Trifolio-Festucetalia ovinae)
    • Verbond: 14Ba Dwerghaver-verbond (Thero-Airion)
      • Associatie: 14Ba01 Vogelpootjes-associatie (Ornithopodo-Corynephoretum)
    • Verbond: 14Bb Verbond van gewoon struisgras (Plantagini-Festucion)
      • Associatie: 14Bb01 Associatie van schapengras en tijm (Festuco-Thymetum serpylii)
      • Associatie: 14Bb02 Duin-struisgras-associatie (Festuco-Galietum veri)
    • Verbond: 14Bc Verbond van de droge stroomdalgraslanden (Sedo-Cerastion)
      • Associatie: 14Bc01 Associatie van vetkruid en tijm (Sedo-Thymetum pulegioidis)
      • Associatie: 14Bc02 Associatie van sikkelklaver en zachte haver (Medicagini-Avenetum pubescentis)
  • Orde: 14C Fakkelgras-orde (Cladonio-Koelerietalia)
    • Verbond: 14Ca Duinsterretjes-verbond (Tortulo-Koelerion)
      • Associatie: 14Ca01 Duinsterretjes-associatie (Phleo-Tortuletum ruraliformis)
      • Associatie: 14Ca02 Kegelsilene-associatie (Sileno-Tortuletum ruraliformis)
      • Associatie: 14Ca03 Associatie van oranjesteeltje en langkapselsterretje (Tortello-Bryoerythrophylletum)
    • Verbond: 14Cb Verbond van de droge, kalkrijke duingraslanden (Polygalo-Koelerion)
      • Associatie: 14Cb01 Duin-paardenbloem-associatie (Taraxaco-Galietum veri)
      • Associatie: 14Cb02 Associatie van wondklaver en nachtsilene (Anthyllido-Silenetum)

Voedselarme, gesloten graslanden

• Klasse: 19 Klasse van de heischrale graslanden (Nardetea)
  • Orde: 19A Orde van de heischrale graslanden (Nardetalia)
    • Verbond: 19Aa Verbond van de heischrale graslanden (Nardo-Galion saxatilis)
      • Associatie: 19Aa01 Associatie van liggend walstro en schapengras (Galio hercynici-Festucetum ovinae)
      • Associatie: 19Aa02 Associatie van klokjesgentiaan en borstelgras (Gentiano pneumonanthes-Nardetum)
      • Associatie: 19Aa03 Associatie van maanvaren en vleugeltjesbloem (Botrychio-Polygaletum)
      • Associatie: 19Aa04 Associatie van betonie en gevinde kortsteel (Betonica-Brachypodietum)
• Klasse: 15 Klasse van de kalkgraslanden (Festuco-Brometea)
  • Orde: 15A Orde van de kalkgraslanden (Brometalia erecti)
    • Verbond: 15Aa Verbond van de matig droge kalkgraslanden (Mesobromion erecti)
      • Associatie: 15Aa01 Kalkgrasland (Gentiano-Koelerietum)

Matig voedselrijke graslanden

• Klasse: 16 Klasse van de matig voedselrijke graslanden (Molinio-Arrhenatheretea)
  • Orde: 16A Pijpenstrootje-orde (Molinietalia)
    • Verbond: 16Aa Verbond van biezenknoppen en pijpenstrootje (Junco-Molinion)
      • Associatie: 16Aa01 Blauwgrasland (Cirsio dissecti-Molinietum)
    • Verbond: 16Ab Dotterbloem-verbond (Calthion palustris)
      • Associatie: 16Ab01 Veldrus-associatie (Crepido-Juncetum acutiflori)
      • Associatie: 16Ab02 Associatie van ratelaar en harlekijn (Rhinantho-Orchidetum morionis)
      • Associatie: 16Ab03 Associatie van echte koekoeksbloem en gevleugeld hertshooi (Lychnido-Hypericetum tetrapteri)
      • Associatie: 16Ab04 Associatie van boterbloemen en waterkruiskruid (Ranunculo-Senecionetum aquatici)
      • Associatie: 16Ab05 Bosbies-associatie (Scirpetum sylvatici)
      • Associatie: 16Ab06 Associatie van gewone engelwortel en moeraszegge (Angelico-Cirsietum oleracei)
  • Orde: 16B Glanshaver-orde (Arrhenatheretalia)
    • Verbond: 16Ba Verbond van grote vossenstaart (Alopecurion pratensis)
      • Associatie: 16Ba01 Kievitsbloem-associatie (Fritillario-Alopecuretum pratensis)
      • Associatie: 16Ba02 Associatie van grote pimpernel en weidekervel (Sanguisorbo-Silaetum)
    • Verbond: 16Bb Glanshaver-verbond (Arrhenatherion elatioris)
      • Associatie: 16Bb01 Glanshaver-associatie (Arrhenatheretum elatioris)
    • Verbond: 16Bc Kamgras-verbond (Cynosurion cristati)
      • Associatie: 16Bc01 Kamgrasweide (Lolio-Cynosuretum)
      • Associatie: 16Bc02 Associatie van ruige weegbree en aarddistel (Galio-Trifolietum)

• Klasse: 12 Weegbree-klasse (Plantaginetea majoris)
  • Orde: 12A Weegbree-orde (Plantaginetalia majoris)
    • Verbond: 12Aa Varkensgras-verbond (Polygonion avicularis)
      • Associatie: 12Aa01 Associatie van Engels raaigras en grote weegbree (Plantagini-Lolietum perennis)
      • Associatie: 12Aa02 Associatie van varkensgras en schijfkamille (Coronopodo-Matricarietum)
      • Associatie: 12Aa03 Associatie van vetmuur en zilvermos (Bryo-Saginetum procumbentis)
  • Orde: 12B Fioringras-orde (Agrostietalia stoloniferae)
    • Verbond: 12Ba Zilverschoon-verbond (Lolio-Potentillion anserinae)
      • Associatie: 12Ba01 Associatie van geknikte vossenstaart (Ranunculo-Alopecuretum geniculati)
      • Associatie: 12Ba02 Associatie van moeraszoutgras en fioringras (Triglochino-Agrostietum stoloniferae)
      • Associatie: 12Ba03 Associatie van aardbeiklaver en fioringras (Trifolio fragiferi-Agrostietum stoloniferae)
      • Associatie: 12Ba04 Associatie van kattendoorn en zilte zegge (Ononido-Caricetum distantis)

Zomen

• Klasse: Marjolein-klasse (Trifolio-Geranietea sanguinei)
  • Orde: Marjolein-orde (Origanetalia vulgaris)
    • Verbond: Marjolein-verbond (Trifolion medii)
      • Associatie : Associatie van dauwbraam en marjolein (Rubo-Origanetum)
      • Associatie : Associatie van parelzaad en salomonszegel (Polygonato-Lithospermetum)

• Klasse van gladde witbol en havikskruiden (Melampyro pratensis-Holcetea mollis)
  • Orde: Orde van gladde witbol en havikskruiden (Melampyro-Holcetalia mollis)
    • Verbond: Verbond van de gladde witbol en havikskruiden (Melampyrion pratensis)
      • Associatie : Associatie van hengel en gladde witbol (Hyperico pulchri-Melampyretum pratensis)
      • Associatie : Associatie van boshavikskruid en gladde witbol (Hieracio-Holcetum mollis)

Droge heide

• Klasse: 20 Klasse van de droge heiden (Calluno-Ulicetea)
  • Orde: 20A Struikheide-orde (Calluno-Ulicetalia)
    • Verbond: 20Aa Verbond van struikhei en kruipbrem (Calluno-Genistion pilosae)
      • Associatie: 20Aa01 Associatie van struikhei en stekelbrem (Genisto anglicae-Callunetum)
      • Associatie: 20Aa02Associatie van struikhei en bosbes (Vaccinio-Callunetum)
    • Verbond: 20Ab Kraaihei-verbond (Empetrion nigri)
      • Associatie: 20Ab01 Associatie van zandzegge en kraaihei (Carici arenariae-Empetretum)
      • Associatie: 20Ab02 Associatie van eikvaren en kraaihei (Polypodio-Empetretum)
      • Associatie: 20Ab03 Associatie van kruipwilg en kraaihei (Salici repentis-Empetretum)
      • Associatie: 20Ab04 Associatie van wintergroen en kruipwilg (Pyrolo-Salicetum)

Kust en binnenlandse pioniersmilieus

Slik en wad

• Klasse: Zeekraal-klasse (Thero-Salicornietea)
  • Orde: Thero-Salicornietalia
    • Verbond: Zeekraal-verbond (Thero-Salicornion)
      • Associatie: Associatie van langarige zeekraal (Salicornietum dolichostachyae)
      • Associatie: Associatie van kortarige zeekraal (Salicornietum brachystachyae)
      • Associatie: Schorrenkruid-associatie ( Suaedetum maritimae)
• Klasse: Slijkgras-klasse (Spartinetea)
  • Orde: Spartinetalia
    • Verbond: Slijkgras-verbond (Spartinion)
      • Associatie: Associatie van klein slijkgras (Spartinetum maritimae)
      • Associatie: Associatie van Engels slijkgras (Spartinetum townsendii)

Vloedmerk

• Klasse van de vloedmerkgemeenschappen (Cakiletea maritimae)
  • Orde: Atriplicetalia littoralis
    • Verbond: Strandmelde-verbond (Atriplicion littoralis)
      • Associatie: Strandmelde-associatie (Atriplicetum littoralis)
    • Verbond: Loogkruid-verbond (Salsolo-Honckenyion peploidis)
      • Associatie: Associatie van loogkruid en zeeraket (Salsolo-Cakiletum maritimae)

Schor en kwelder

• Klasse: 26 Zeeaster-klasse (Asteretea)
  • Orde: 26A Kweldergras-orde (Glauco-Puccinellietalia)
    • Verbond: 26Aa Verbond van gewoon kweldergras (Puccinellion maritimae)
      • Associatie: 26Aa01 Associatie van gewoon kweldergras (Puccinellietum maritimae)
      • Associatie: 26Aa02 Associatie van lamsoor en zeeweegbree (Plantagini-Limonietum)
      • Associatie: 26Aa03 Zoutmelde-associatie (Halimionetum portulacoides)
    • Verbond: 26Ab Verbond van stomp kweldergras (Puccinellio-Spergularion salinae)
      • Associatie: 26Ab01 Associatie van stomp kweldergras (Puccinellietum distantis)
      • Associatie: 26Ab02 Associatie van blauw kweldergras (Puccinellietum fasciculatae)
      • Associatie: 26Ab03 Associatie van bleek kweldergras (Puccinellietum capillaris)
      • Associatie: 26Ab04 Zeegerst-associatie (Parapholido strigosae-Hordeetum marini,)
    • Verbond: 26Ac Verbond van Engels gras (Armerion maritimae)
      • Associatie: 26Ac01 Associatie van zilte rus (Juncetum gerardii)
      • Associatie: 26Ac02 Associatie van Engels gras en rood zwenkgras (Armerio-Festucetum littoralis)
      • Associatie: 26Ac03 Kwelderzegge-associatie (Junco-Caricetum extensae)
      • Associatie: 26Ac04 Associatie van rode bies (Blysmetum rufi)
      • Associatie: 26Ac05 Zeealsem-associatie (Artemisietum maritimae)
      • Associatie: 26Ac06 Strandkweek-associatie (Atriplici-Elytrigietum pungentis)
      • Associatie: 26Ac07 Associatie van zeerus en zilt torkruid (Oenantho lachenalii-Juncetum maritimi)
• Klasse: Zeevetmuur-klasse (Saginetea maritimae)
  • Orde: Saginetalia maritimae
    • Verbond: Zeevetmuur-verbond (Saginion maritimae)
      • Associatie: Associatie van zeevetmuur en Deens lepelblad (Sagino maritimae-Cochlearietum danicae)
      • Associatie: Associatie van strandduizendguldenkruid en krielparnassia (Centaurio-Saginetum)

Zeereep

• Klasse: 23 Helm-klasse (Ammophiletea)
  • Orde: 23A Helm-orde (Elymetalia arenarii)
    • Verbond: 23Aa Biestarwegras-verbond (Agropyro-Honckenyion peploidis)
      • Associatie: 23Aa01 Biestarwegras-associatie (Honckenyo-Agropyretum juncei)
    • Verbond: 23Ab Helm-verbond (Ammophilion borealis)
      • Associatie: 23Ab01 Helm-associatie (Elymo-Ammophiletum)

Pioniersmilieus en ruderale ruigten

• Klasse: 21 Muurvaren-klasse (Asplenietea trichomanis)
  • Orde: 21A Muurleeuwenbek-orde (Tortulo-Cimbalarietalia)
    • Verbond: 21Aa Verbond van klein glaskruid (Parietarion judaicae)
      • Associatie: 21Aa01 Associatie van klein glaskruid (Asplenio-Parietarietum judaicae)
      • Associatie: 21Aa02 Muurbloem-associatie (Asplenio-Cheiranthetum cheiri)
    • Verbond: 21Ab Muurleeuwenbek-verbond (Cymbalario-Asplenion)
      • Associatie: 21Ab01 Muurvaren-associatie (Asplenietum rutae-murario-trichomanis)
      • Associatie: 21Ab02 Tongvaren-associatie (Filici-Saginetum)

• Klasse: 30 Klasse van de akkergemeenschappen (Stellarietea mediae)
  • Orde: 30A Orde van grote klaproos (Papaveretalia rhoeadis)
    • Verbond: 30Aa Naaldenkervel-verbond (Caucalidion platycarpi)
      • Associatie: 30Aa01 Stoppelleeuwenbekjes-associatie (Kickxietum spuriae)
      • Associatie: 30Aa02 Nachtkoekoeksbloem-associatie (Papaveri-Melandrietum noctiflori)
    • Verbond: 30Ab Verbond van duivenkervel en kroontjeskruid (Fumario-Euphorbion)
      • Associatie: 30Ab01 Associatie van grote ereprijs en witte krodde (Veronico-Lamietum hybridi)
      • Associatie: 30Ab02 Tuinbingelkruid-associatie (Mercurialietum annuae)
      • Associatie: 30Ab03 Associatie van korrelganzenvoet en stijve klaverzuring (Chenopodio-Oxalidetum fontanae)
  • Orde: 30B Orde van gewone spurrie (Sperguletalia arvensis)
    • Verbond: 30Ba Wildhalm-verbond (Aperion spica-venti)
      • Associatie: 30Ba01 Korensla-associatie (Sclerantho annui-Arnoseridetum)
      • Associatie: 30Ba02 Associatie van ruige klaproos (Papaveretum argemones )
    • Verbond: 30Bb Verbond van vingergras en naaldaar (Digitario-Setarion)
      • Associatie: 30Bb01 Associatie van gele ganzenbloem (Spergulo arvensis-Chrysanthemetum)
      • Associatie: 30Bb02 Hanenpoot-associatie (Echinochloo-Setarietum)

• Klasse: 29 Tandzaad-klasse (Bidentetea tripartitae)
  • Orde: 29A Tandzaad-orde (Bidentetalia tripartitae)
    • Verbond: 29Aa Tandzaad-verbond (Bidention)
      • Associatie: 29Aa01 Associatie van waterpeper en tandzaad (Polygono-Bidentetum)
      • Associatie: 29Aa02 Associatie van goudzuring en moerasandijvie (Rumicetum maritimi)
      • Associatie: 29Aa03 Associatie van ganzenvoeten en beklierde duizendknoop (Chenopodietum rubri)
      • Associatie: 29Aa04 Slijkgroen-associatie (Eleocharito acicularis-Limoselletum)

• Klasse: 28 Dwergbiezen-klasse (Isoeto-Nanojuncetea)
  • Orde: 28A Dwergbiezen-orde (Nanocyperetalia)
    • Verbond: 28Aa Dwergbiezen-verbond (Nanocyperion)
      • Associatie: 28Aa01 Draadgentiaan-associatie (Cicendietum filiformis)
      • Associatie: 28Aa02 Associatie van borstelbies en moerasmuur (Isolepido-Stellarietum uliginosae)
      • Associatie: 28Aa03 Associatie van dwergbloem en hauwmos (Centunculo-Anthocerotetum punctati)
      • Associatie: 28Aa04 Grondster-associatie (Digitario-Illecebretum)

• Klasse: 31 Klasse van de ruderale gemeenschappen (Artemisietea vulgaris)
  • Orde: 31A Raketten-orde (Chenopodio-Urticetalia)
    • Verbond: 31Aa Verbond van kleverig kruiskruid (Salsolion ruthenicae)
      • Associatie: 31Aa01 Vlieszaad-associatie (Bromo-Coryspermetum)
      • Associatie: 31Aa02 Associatie van raketten en kompassla (Erigeronto-Lactucetum)
    • Verbond: 31Ab Kaasjeskruid-verbond (Arction)
      • Associatie: 31Ab01 Associatie van kleine brandnetel (Urtico-Malvetum neglectae)
      • Associatie: 31Ab02 Kruipertjes-associatie (Hordeetum murini)
      • Associatie: 31Ab03 Associatie van stinkende ballote en andere netels (Balloto-Arctietum)
  • Orde: 31B Orde van distels en ruwbladigen (Onopordetalia acanthii)
    • Verbond: 31Ba Verbond van distels en ruwbladigen (Onopordion acanthii)
      • Associatie: 31Ba01 Slangenkruid-associatie (Echio-Verbascetum)
  • Orde: 31C Wormkruid-orde (Agropyretalia repentis)
    • Verbond: 31Ca Wormkruid-verbond (Dauco-Melilotion)
      • Associatie: 31Ca01 Honingklaver-associatie (Echio-Melilotetum)
      • Associatie: 31Ca02 Kweekdravik-associatie (Bromo inermis-Eryngietum campestris)
      • Associatie: 31Ca03 Wormkruid-associatie (Tanaceto-Artemisietum)

Ruigten, struwelen en bossen

Ruigten en boszomen

• Klasse: 32 Klasse van de natte strooiselruigten (Convolvulo-Filipenduletea)
  • Orde: 32A Moerasspirea-orde (Filipenduletalia ulmariae)
    • Verbond: 32Aa Moerasspirea-verbond (Filipendulion)
      • Associatie: 32Aa01 Associatie van moerasspirea en echte valeriaan (Valeriano-Filipenduletum)
  • Orde: 32B Convolvuletalia sepium
    • Verbond: 32Ba Verbond van harig wilgenroosje (Epilobion hirsuti)
      • Associatie: 23Ba01 Rivierkruiskruid-associatie (Valeriano-Senecionetum)
      • Associatie: 23Ba02 Moerasmelkdistel-associatie (Soncho-Epilobietum hirsuti)
      • Associatie: 23Ba03 Associatie van strandkweek en heemst (Oenantho-Althaeetum)
• Klasse: Klasse van de nitrofiele zomen (Galio-Urticetea)
  • Orde: Orde van de nitrofiele zomen (Glechometalia)
    • Verbond: Verbond van look-zonder-look (Galio-Alliarion)
      • Associatie: Associatie van fijne kervel en winterpostelein (Claytonio-Anthriscetum caucalidis)
      • Associatie: Heggendoornzaad-associatie (Torilidetum japonicae)
      • Associatie: Kruisbladwalstro-associatie (Urtico-Cruciatetum laevipedis)
      • Associatie: Associatie van look-zonder-look en dolle kervel (Alliario-Chaerophylletum temuli)
      • Associatie: Zevenblad-associatie (Urtico-Aegopodietum)
      • Associatie: Kruidvlier-associatie (Heracleo-Sambucetum ebuli)
• Klasse van de kapvlaktengemeenschappen (Epilobietea angustifolii)
  • Orde: Atropetalia
    • Verbond: Wilgenroosjes-verbond (Carici piluliferae-Epilobion angustifolii)
      • Associatie: Wilgenroosjes-associatie (Senecioni sylvatici-Epilobietum angustifolii)

Struwelen

• Klasse: Brummel-klasse (Lonicero-Rubetea plicati)
  • Orde: Brummel-orde (Rubetalia plicati)
    • Verbond: Brummel-verbond (Lonicero-Rubion sylvatici)
      • Associatie: Associatie van zoete haarbraam (Rubetum grati)
      • Associatie: Associatie van donkere bosbraam (Rubetum silvatici)
      • Associatie: Associatie van sierlijke woudbraam (Rubetum pedemontani)
• Klasse van de wilgenbroekstruwelen (Franguletea)
  • Orde: Orde van de wilgenbroekstruwelen (Salicetalia auritae)
    • Verbond: Verbond van de wilgenbroekstruwelen (Salicion cinereae)
      • Associatie: Associatie van geoorde wilg (Salicetum auritae)
      • Associatie: Associatie van grauwe wilg (Salicetum cinereae)
      • Rompgemeenschap: Rompgemeenschap van wilde gagel (Myrica gale-[Salicion cinereae])
• Klasse van de doornstruwelen (Rhamno-Prunetea)
  • Orde: Sleedoorn-orde (Prunetalia spinosae)
    • Verbond: Verbond van bramen en sleedoorn (Pruno-Rubion radulae)
      • Associatie: Associatie van fraaie kambraam en sleedoorn (Pruno-Rubetum vestiti)
      • Associatie: Associatie van sleedoorn en slanke haagbraam (Pruno-Rubetum elegantispinosi)
    • Verbond: Verbond van sleedoorn en meidoorn (Carpino-Prunion)
      • Associatie: Associatie van sleedoorn en eenstijlige meidoorn (Pruno-Crataegetum)
      • Associatie: Associatie van hondsroos en jeneverbes (Roso-Juniperetum)
    • Verbond: Ligusterverbond (Berberidion vulgaris)
      • Associatie: Associatie van duindoorn en vlier (Hippophao-Sambucetum)
      • Associatie: Associatie van duindoorn en liguster (Hippophao-Ligustretum)
      • Associatie: Associatie van wegedoorn en eenstijlige meidoorn (Rhamno-Crataegetum)
      • Associatie: Associatie van rozen en liguster (Pruno spinosae-Ligustretum)
      • Associatie: Associatie van hazelaar en purperorchis (Orchio-Cornetum)

Natte bossen

• Klasse van de wilgenvloedbossen en -struwelen (Salicetea purpureae)
  • Orde: Orde van de wilgenvloedbossen en -struwelen (Salicetalia)
    • Verbond: Verbond van de wilgenvloedbossen en -struwelen (Salicion albae)
      • Associatie: Bijvoet-ooibos (Artemisio-Salicetum albae)
      • Associatie: Lissen-ooibos (Irido-Salicetum albae)
      • Associatie: Veldkers-ooibos (Cardamino amarae-Salicetum albae)
• Klasse van de elzenbroekbossen (Alnetea glutinosae)
  • Orde: Orde van de elzenbroekbossen (Alnetalia glutinosae)
    • Verbond: Verbond van de elzenbroekbossen (Alnion glutinosae)
      • Associatie: Bosmuur-elzenbos (Stellario-Alnetum)
      • Associatie: Elzenzegge-elzenbroek (Carici elongatae-Alnetum)
      • Associatie: Elzen-berkenbroek (Sphagno-Alnetum)
      • Associatie: Koningsvaren-elzenbroek (Carici laevigatae-Alnetum)
      • Associatie: Moerasvaren-elzenbroek (Thelypterido-Alnetum)
      • Associatie: Ruigt-elzenbos (Macrophorbio-Alnetum)
• Klasse van de berkenbroekbossen (Vaccinio-Betuletea pubescentis)
  • Orde: Orde van de berkenbroekbossen (Vaccinio-Betuletalia pubescentis)
    • Verbond: Verbond van de berkenbroekbossen (Betulion pubescentis)
      • Associatie: Berken-elzenbroek (Alno-Betuletum pubescentis)
      • Associatie: Dophei-berkenbroek (Erico-Betuletum pubescentis)
      • Associatie: Kraaihei-berkenbos (Empetrum-Betuletum pubescentis)
      • Associatie: Zompzegge-berkenbroek (Carici curtae-Betuletum pubescentis)

Droge bossen

• Klasse van de naaldbossen (Vaccinio-Piceetea)
  • Orde: Orde van de naaldbossen (Vaccinio-Piceetalia)
    • Verbond: Verbond van de naaldbossen (Dicrano-Pinion)
      • Associatie: Gaffeltandmos-jeneverbesstruweel (Dicrano-Juniperetum)
      • Associatie: Korstmossen-dennenbos (Cladonio-Pinetum sylvestris)
      • Associatie: Kussentjesmos-dennenbos (Leucobryo-Pinetum)
• Klasse van de eiken- en beukenbossen op voedselarme grond (Quercetea robori-petraeae)
  • Orde: Orde van de eiken- en beukenbossen op voedselarme grond (Quercetalia roboris)
    • Verbond: Zomereik-verbond (Quercion roboris)
      • Associatie: Berken-eikenbos (Betulo-Quercetum roboris)
      • Associatie: Beuken-eikenbos (Fago-Quercetum)
      • Associatie: Bochtige smele-beukenbos (Deschampsio-Fagetum)
      • Associatie: Duin-eikenbos (Convallario-Quercetum dunense)
    • Verbond: Verbond van de veldbies-beukenbossen (Luzulo-Fagion)
      • Associatie: Veldbies-beukenbos (Luzulo luzuloides-Fagetum)
• Klasse van de eiken- en beukenbossen op voedselrijke grond (Querco-Fagetea)
  • Orde: Orde van de eiken- en beukenbossen op voedselrijke grond (Fagetalia sylvaticae)
    • Verbond: Verbond van els en gewone vogelkers (Alno-Padion)
      • Onderverbond: Ulmenion carpinifoliae
        • Associatie: Abelen-iepenbos (Violo odoratae-Ulmetum)
        • Associatie: Essen-iepenbos (Fraxino-Ulmetum)
        • Associatie: Meidoorn-berkenbos (Crataego-Betuletum)
        • Rompgemeenschap: Rompgemeenschap van fluitenkruid (Anthriscus sylvestris -[Ulmenion carpinifoliae])
        • Rompgemeenschap: Rompgemeenschap van grote brandnetel (Urtica dioica-[Ulmenion carpinifoliae])
      • Onderverbond: Circaeo-Alnenion
        • Associatie: Goudveil-essenbos (Carici remotae-Fraxinetum) (synoniem: Elzenbronbos (Chrysosplenio oppositifolii-Alnetum))
        • Associatie: Vogelkers-essenbos (Pruno-Fraxinetum)
        • Rompgemeenschap: Gemeenschap van canadapopulier en schaafstro (Urtica dioica-[Circaeo-Alnenion])
    • Verbond: Haagbeuken-verbond (Carpinion betuli)
      • Associatie: Eiken-haagbeukenbos (Stellario-Carpinetum)
      • Associatie: Eiken-haagbeukenbos met wilde hyacint (Endymio-Carpinetum)
    • Verbond: Beuken-verbond (Fagion sylvaticae)
      • Associatie: Eiken-beukenbos met wilde hyacint (Endymio-Fagetum)
      • Associatie: Parelgras-beukenbos (Melico-Fagetum)
      • Associatie: Gierstgras-beukenbos (Milio-Fagetum)

Plantengemeenschappen in Europa

Buiten België en Nederland worden in Europa nog volgende plantengemeenschappen beschreven:

Bossen

• Klasse: Pruno hixae-Lauretea novocanariensis
  • Orde: Andryalo-Ericetalia
    • Verbond: Fayal-brezal (Myrico fayae-Ericion arboreae)
  • Orde: Laurisilva (Pruno hixae-Lauretalia novocanariensis)

Zie ook

• Vegetatie
• Vegetatiekunde van A tot Z

Mediabestanden

Zie de categorie Plant communities van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Bronnen, noten en/of referenties

• Decleer, K. (red.), 2007: Europees beschermde natuur in Vlaanderen en het Belgisch deel van de Noordzee. Habitattypen, dier- en plantensoorten. Mededelingen van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek INBO.M.2007.01, Brussel, 584 p. ISBN 978-90-403-0267-1
• Schaminée, J., K. Sýkora, N. Smits & M. Horsthuis, 2010: Veldgids Plantengemeenschappen van Nederland. KNNV Uitgeverij, Zeist. ISBN 978 90 5011 309 0
• Sýkora, K., 2008: Field Guide Dutch Plant Communities. Species composition and ecology

---

Plantkunde en deelgebieden