Gebruiker:Laurier/Kladblok/Workshopje

Workshop-pagina voor beginnende Wikipedianen (bewerkers van Wikipedia).

Voorbereiding[bewerken | brontekst bewerken]

Voor de start van de workshop kun je alvast een gebruikersaccount aanmaken op nl.wikipedia.org.

Kies daarbij een gebruikersnaam die NIET herleidbaar is naar je eigen naam. Kies als gebruikersnaam bijvoorbeeld gewoon een voorwerp in je buurt, 'Waterflesje' of 'PaarseLamp', eventueel met het jaartal, bijvoorbeeld 'Pennenbakje2024' of 'FicusBenjamin2024'.

Als je nou denkt 'iedereen mag mijn naam weten, ik hoef helemaal niet anoniem te zijn'; daar kun je later alsnog voor kiezen. Bij elk account hoort een eigen Gebruikerspagina, en daar kun je informatie over jezelf op zetten, indien gewenst ook je echte naam.

Kat uit de boom[bewerken | brontekst bewerken]

Begin vooral voorzichtig.

Zijn schildpadden je lust en je leven? Weet je alles van Italiaanse schrijvers en dichters? Heb je een enorme hekel aan sommige politieke partijen? Schrijf daar dan in het begin juist niet over.

Kijk eens rond op een paar pagina's over onderwerpen die niet zo dicht bij je staan. Blader door de pagina's en corrigeer hier en daar een typfoutje of verduidelijk een zin.

Net als in de rest van de maatschappij zijn sommige onderwerpen ook op Wikipedia controversieel. Dit kun je zien in de Geschiedenis van een pagina en op de Overlegpagina, bijvoorbeeld geschiedenis en overleg bij de pagina over Geert Wilders.

&&&&& later verwerken meer voorbeelden: een politieke partij belde naar WMNL: er staat dat we rechtsradicaal zijn, dat moet er af. klimaat, platte aarde &&&&&&

Je kunt zien dat er regelmatig een wijziging door de volgende bewerker ongedaan wordt gemaakt (in de geschiedenis staat dan: "Label: Ongedaan gemaakt") of zelfs meerdere wijzigingen van een bewerking tegelijkertijd in één keer worden teruggedraaid naar een vorige versie ("Label: Terugdraaiing").

Als dit steeds opnieuw gebeurt noemen we dit een bewerkingsoorlog: gebruiker 1 schrijft 'xxx', gebruiker 2 maakt de laatste wijziging ongedaan, gebruiker 1 maakt de laatste wijziging weer ongedaan, gebruiker 2 maakt de laatste wijziging weer ongedaan, en ze kunnen niet meer ophouden omdat geen van beiden wil toegeven. Het is niet de bedoeling om onenigheid op die manier op de pagina zelf 'uit te vechten'. Probeer het eens te worden op de Overlegpagina.

Bronnen[bewerken | brontekst bewerken]

miniatuur

Wikipedia drijft op verifieerbaarheid. Voor elk feit en elke stelling die je in een tekst plaatst is een goede bron nodig die dat onderbouwt. Een goede bron is onafhankelijk, gezaghebbend en betrouwbaar. Welke bronnen wel en niet aan die eisen voldoen is natuurlijk continu onderwerp van discussie. Bronnen die altijd wel geaccepteerd worden zijn landelijke dagbladen als NRC, de Volkskrant of Trouw, grote buitenlandse dagbladen als The Guardian, andere nieuwsmedia zoals NOS Nieuws, het Van Dale Groot woordenboek van de Nederlandse taal (de 'Dikke Van Dale'), achtergrondartikelen in De Groene Amsterdammer en De Correspondent en 'grote' wetenschappelijke tijdschriften.

Er zijn geen lijsten met geaccepteerde bronnen op de Nederlandstalige Wikipedia. Op de Engelstalige Wikipedia zijn die er wel: reliable sources (betrouwbare bronnen) en perennial sources (vaste, blijvende bronnen).

Gebruik altijd goede bronnen!

Natuurlijk moet de bron daadwerkelijk de informatie onderbouwen. Als je schrijft 'X is geboren op 20 april 1983' en je geeft er een prachtig artikel uit NRC bij als bron, maar die datum staat er niet in, dan is het natuurlijk toch geen goede bron.

Hou er ook rekening mee dat in eerste instantie alleen de de journalistieke artikelen in genoemde media goede bronnen zijn, dus niet de opiniestukken. Die laatste zijn alleen bruikbaar om te melden dat 'X van mening is dat ...' of '...stelde dat...', maar als 'X van mening is dat Y niet waar is' of '...dat Y het libertarisme aanhangt' is dat onvoldoende basis om op Wikipedia te zetten 'Y is niet waar' of 'Y hangt het libertarisme aan'.

Een bron toevoegen is heel makkelijk in de visuele editor: je klikt gewoon op de knop 'Refereer', dan wijst het zich vanzelf. In de modus 'Brontekst bewerken' kun je gebruikmaken van mijn handleidinkje: je kunt daar het sjabloon kopiëren en plakken op de pagina die je aan het bewerken bent.

Wikipedia voor activisten[bewerken | brontekst bewerken]

Wikipedia is geen platform: "als je mensen wilt overtuigen van je eigen mening en ideeën kun je je ei beter kwijt op een blog of op andere sociale media."

Toch kun je een goede Wikipediaan worden als je een sterke overtuiging hebt. Zolang je je er maar bewust van bent dat het niet de bedoeling is om je eigen mening op een pagina te verwerken, dat alle informatie zo feitelijk mogelijk wordt verwoord en altijd - altijd - gebaseerd is op goede bronnen.

Op pagina's over controversiële onderwerpen beschrijf je de verschillende belangrijke standpunten in de controverse. Dat doe je door enkele standpunten kort en helder samen te vatten uit enkele bronnen. Een standpunt is 'belangrijk' als het beschreven wordt door onafhankelijke, gezaghebbende en betrouwbare bronnen. Als het alleen op één persoonlijk blog staat van een onbekende auteur, dan is het standpunt vermoedelijk helemaal niet belangrijk genoeg om te vermelden, en al helemaal niet even belangrijk als een standpunt van verschillende bekende opiniemakers, politici, filosofen en wetenschappers dat beschreven wordt in grote landelijke en internationale dagbladen en opinietijdschriften.

Gebruik ook voor standpunten altijd goede bronnen!

Als je op een familiefeestje begint over kraken of Prins Bernhard kun je flinke discussies krijgen met je 'knorrige oom' en ook op Wikipedia kun je te maken krijgen met gebruikers die ergens heel anders over denken dan jij. Dit gebeurt natuurlijk vooral als je iets wil wijzigen terwijl een ander alles op de pagina liever bij het oude laat. Op zo'n moment 'wint' een gebruiker die wat conservatiever is meestal, soms met het wat loze argument 'bij twijfel niet inhalen'. Met andere woorden: als het al klopt mag je het niet wijzigen. Als je met goede argumenten komt (dat betekent dus: bronnen) dan krijg je uiteindelijk voldoende steun om je wijziging door te voeren.

Controversiële onderwerpen[bewerken | brontekst bewerken]

Over sommige onderwerpen wordt ook op Wikipedia heel veel en heel fel gediscussieerd. Vaak blijkt dat er al op een andere pagina een lange discussie over is geweest en dat er toen consensus is bereikt over een richtlijn die voortaan voor iedereen geldt. Het is onmogelijk om al die discussies en richtlijnen te kennen, dus je komt het vast een keer tegen.

Bij taalkeuzes en spelling wordt op Wikipedia de Nederlandse Taalunie gevolgd. Als op de website van de Taalunie geen eenduidig advies staat wordt er gekeken naar de gezaghebbende Nederlandstalige media.

Hier een kort lijstje met controversiële onderwerpen die mij zijn opgevallen:

De termen 'blank' en 'wit' (zie ook deze gearchiveerde discussie in de 'kroeg')
Zie ook Bij twijfel niet inhalen - externe bronnen.
Persoonlijke voornaamwoorden en voornamen van bekende transgender mensen (vooral kort nadat iemand de nieuwe naam heeft aangekondigd)
Persoonlijke voornaamwoorden van non-binaire mensen die hun (voorkeur voor) voornaamwoorden wijzigen naar genderneutrale voornaamwoorden. Voorbeelden uit de gevestigde media van het gebruik van 'die' of 'hen' worden verzameld op de pagina Wikipedia:Wikiproject/LHBTI+/Voornaamwoorden.

Overleg[bewerken | brontekst bewerken]

Bij elke Wikipediapagina hoort een overlegpagina. Maak daar vooral gebruik van! Begin vóór je een pagina bewerkt met het doorlezen van de overlegpagina. Over het algemeen zijn Wikipedianen van harte bereid elkaar te helpen. Begin een gesprek als je ergens niet uitkomt, zowel wat betreft de inhoud als de techniek. Als je een bericht hebt voor een specifieke gebruiker kun je ook naar de overlegpagina van die gebruiker gaan.

Kortom: geduld![bewerken | brontekst bewerken]

Boem!

Als beginnende Wikipediaan met een missie is het dus heel belangrijk om veel geduld te hebben. Begin niet meteen met een nieuwe pagina over het onderwerp waar je gepassioneerd over bent. Zoek een pagina met een gerelateerd thema en breid die rustig uit met 'jouw' onderwerp tot er voldoende staat voor een aparte pagina.

Soms wil je op een pagina een wijziging doorvoeren waarvan je verwacht dat die controversieel is. Begin dan met het verzamelen van bronnen. Ga eerst in overleg op de betreffende pagina, en zet je bronnen erbij in het overleg. Voer de wijziging pas door op de pagina als er consensus is bereikt. Als je de wijziging gewoon maar meteen - Boem! - doorvoert, dan is de kans groot dat die ongedaan wordt gemaakt.

Snelcursus[bewerken | brontekst bewerken]

Om te leren hoe je de pagina's kunt bewerken kun je het makkelijkst de link 'Snelcursus' gebruiken die op elke pagina staat. De belangrijkste pagina vind ik de pagina met de 'basisprincipes' oftewel de 'vijf zuilen':

	Wikipedia is een encyclopedie: het doel is zo veel mogelijk bestaande kennis zo nauwkeurig mogelijk te beschrijven. Informatie moet controleerbaar zijn aan de hand van reeds gepubliceerde bronnen.
	Wikipedia heeft een neutraal uitgangspunt. Wikipedia is niet bedoeld om standpunten te bevorderen, reclame te maken of bekendheid te krijgen. Geef zaken niet onevenredig veel aandacht.
	Wikipedia bevat vrije inhoud. De teksten op Wikipedia zijn vrij beschikbaar en vrij bewerkbaar, overeenkomstig de vrije licentie CC BY-SA. Wat je toevoegt aan Wikipedia staat automatisch onder deze licentie. Neem geen teksten over als daar geen aantoonbare toestemming voor bestaat.
	Wikipedia heeft een gedragscode, de Wikiquette. Wees collegiaal. respecteer iedereen die aan Wikipedia bijdraagt. Ga uit van goede wil. Blijf beleefd en kalm, ook als het er heet aan toe gaat. Overleg wanneer je ergens niet uit komt. Wees bereid je bijdragen toe te lichten. Daarnaast is er ook de Universele Gedragscode (Universal Code of Conduct, UCoC).
	Wikipedia heeft verder geen harde regels. Voel je vrij en ga je gang! Wees ook niet bang iets te verpesten. Alle vorige versies van artikelen worden bewaard en kunnen hersteld worden.

Snelcursus

Afsluiter[bewerken | brontekst bewerken]

Als je maar één ding onthoudt van deze workshop hoop ik dat dit het is:

BRONNEN!!! 🙂