Gouden Horde
Алтан Орд Altın Ordu | |||||
---|---|---|---|---|---|
| |||||
Kaart | |||||
1389 | |||||
Algemene gegevens | |||||
Hoofdstad | Arta | ||||
Talen | Mongools, Turks | ||||
Religie(s) | Sjamanisme, later Islam | ||||
Regering | |||||
Regeringsvorm | Kanaat | ||||
Staatshoofd | Kan | ||||
Voorgaande en opvolgende staten | |||||
|
De Gouden Horde (Tataars: Altın Urda, Turks: Altın Ordu) verwijst zowel naar een leger van Mongolen en hun Turkse onderdanen, collectief Tataren genoemd, als naar het rijk dat zij stichtten. Het rijk verving Koemanië (confederatie van Koemanen en Kyptsjaken, twee Turks-Tataarse volkeren) en bestreek delen van het huidige Rusland en Oekraïne. De naam is afgeleid van de kleur van de tent (horde) van de kan en is niet hetzelfde als de Mongoolse horde.
Geschiedenis
De staat werd in 1236 gesticht door Batu Khan, een kleinzoon van Dzjengis Khan en zoon van Jochi, en bleef tot het einde van de 15e eeuw bestaan.
Het leger dat door Batu Khan werd aangevoerd, was een van de drie legers die in 1235 door Ögedei Khan, de opvolger van Dzjengis, naar Rusland (Vorstendom Vladimir-Soezdal) werden gestuurd. In 1237 stak het leger de rivier de Oeral over en trok al brandschattend en moordend Rusland binnen. In 1241 plunderde het Krakau en Breslau, waar het zich na de Slag bij Liegnitz terugtrok, en bracht het in de Slag bij Mohi het Hongaarse leger een nederlaag toe en stak in de daaropvolgende winter de bevroren Donau over om de Hongaarse hoofdstad Boeda te plunderen. Het ging niet om territoriale machtsuitbreiding maar om oorlogsbuit, waaronder ook mensen die vaak als slaven verkocht werden aan Ottomanen en Arabieren. Op het hoogtepunt van de machtsuitbreiding werd Moskovië onderhorig gemaakt door de Khan.
Kazan werd een belangrijk handels- en politiek centrum. De gunstige geografische ligging op een kruispunt van belangrijke handelsroutes, droeg bij aan de groei van de stad.
In 1380 leed de Gouden Horde een zware nederlaag tegen Moskovië, toegebracht door Dmitri Donskoi in de Slag op het Koelikovo-veld. Uiteindelijk werd de Horde in de 15e eeuw definitief verslagen door Ivan III. Deze zegde zijn onderhorigheid op in 1462 en toen kon de Russische vereniging (Grootvorstendom Moskou) en uitbreiding tot het Russische tsarenrijk een aanvang nemen. In dat proces werden de khanaten ten oosten en ten zuiden gaandeweg veroverd, en met de expansie naar het westen een begin gemaakt.