Help:Tips voor het vertalen van een artikel vanaf een andere Wikipedia

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Overzicht hulppagina's
Wikipedia Hulppagina's

Zie ook Regels en richtlijnen
Zie ook Artikelen bewerken

Zie WP:VERTALEN

Hieronder volgen tips bij het vertalen van een artikel vanaf een anderstalige Wikipedia.

Een lemma van een anderstalige Wikipedia kan vertaald worden als voldaan is aan een aantal voorwaarden. Je kan een lemma handmatig vertalen, maar er is ook een voor Wikipedia ontwikkeld vertaalhulpmiddel voorhanden: Wikipedia:ContentTranslation. De directe link, Speciaal:Paginavertalen, is alleen beschikbaar als je die in je lijst voorkeuren aanvinkt.

Vertalen[bewerken | brontekst bewerken]

Wikipedia omvat versies in ruim driehonderd talen. Iedereen mag deze teksten hergebruiken, op voorwaarde dat er een permalink geplaatst wordt naar de bron en daarmee naar de maker(s) en dat het nieuwe werk ook onder dezelfde vrije licentie (CC-BY-SA 3.0) wordt gepubliceerd.

Niet elk artikel is geschikt om te vertalen. Wikipedia wordt geschreven door vrijwilligers en iedereen kan een lemma schrijven. De kwaliteit van het geschrevene is daarom wisselend. Wil je een lemma vertalen, overtuig je dan eerst van de kwaliteit van het gekozene. Ten tweede: vertaal alleen lemma's uit en naar talen waarin je vloeiend bent.

Vertaal alleen een artikel als je bekend bent met het onderwerp. Om de oorspronkelijke tekst op waarde te kunnen schatten en begrijpelijke teksten te schrijven, is goede kennis over het onderwerp noodzakelijk.

Controleer voordat je gaat vertalen of de te vertalen informatie inhoudelijk correct is. Twijfel je over de juistheid van sommige onderdelen, vertaal die dan niet mee of - als de kwaliteit van je eindproduct daardoor te wensen overlaat - ga op zoek naar andere informatie, of besluit het artikel niet te vertalen.

Bij elk artikel is vermeld in welke andere talen het al bestaat. Is er nog geen Nederlandstalige versie, dan kan je als je voldoet aan bovenstaande voorwaarden het lemma vertalen naar de Nederlandstalige versie. Heb je geen tijd om het direct in zijn geheel te vertalen en dus ook op juistheid te controleren, plaats het dan eerst in je eigen kladblok. In de vertaaltool wordt een gedeeltelijke vertaling automatisch bewaard tot je er weer aan toe komt.

Let er bij het vertalen op dat je voldoet aan de richtlijnen van een nieuw artikel. Zie daarvoor: Wikipedia:Snelcursus/Nieuw artikel.

Bronvermelding[bewerken | brontekst bewerken]

Vermeld bij publicatie welk Wikipedia-artikel de basis van de vertaling is. Dit kan door een permalink in het lemma zelf, bijvoorbeeld door middel van de sjabloon "bronvermelding anderstalige Wikipedia". Zo kunnen anderen naar het origineel terugbladeren en de vertaling zo mogelijk aanpassen. Bovendien is bronvermelding verplicht vanwege de licentie waaronder alle artikelen op Wikipedia gepubliceerd zijn.

Daarentegen dienen bronnen uit het vertaalde artikel die je niet zelf geraadpleegd hebt, niet in het artikel vermeld te worden. Je weet immers niet of de bron daadwerkelijk het beweerde ondersteunt. Als je die bronnen zelf gelezen hebt en gecontroleerd dat de informatie klopt, kan je die bron uiteraard wel vermelden. Houd daarbij rekening dat een bronvermelding alle voorgaande informatie dient te dekken.

Niet letterlijk vertalen[bewerken | brontekst bewerken]

Vertaal niet letterlijk. Is niet te achterhalen hoe een term in het Nederlands wordt genoemd, omzeil hem dan. Als je twijfelt over de juiste vertaling, maak er dan melding van op de overlegpagina van het bewuste artikel.

Schrijf algemeen[bewerken | brontekst bewerken]

Meer dan eens zijn lemma's over algemene onderwerpen gericht op de situatie in een bepaald land, zonder dat dit uit de titel blijkt. Op Wikipedia schrijven we echter over de situatie in de hele wereld, tenzij de titel anders aangeeft. Houd daarmee rekening bij het zoeken naar een geschikt te vertalen lemma.

Wees kritisch[bewerken | brontekst bewerken]

Wikipedia is géén gezaghebbende bron. Anderstalige Wikipedia-lemma's kunnen daardoor (opzichtige) inhoudelijke en taalkundige fouten en ontbrekende of subjectieve informatie bevatten. Controleer de informatie en vul het lemma zo nodig aan vóórdat je op de knop publiceren klikt. Zonodig kan je het lemma ook nog verbeteren, nádat je het hebt gepubliceerd. Zet dan eventueel het sjabloon {{Meebezig}} op het artikel. Maar wacht niet met het doorvoeren van noodzakelijke verbeteringen. Het is niet de bedoeling dat artikelen met onvolkomenheden onaangeroerd op Wikipedia blijven staan.

Let er ook op dat de tekst op de anderstalige Wikipedia niet ter discussie staat; neem daarom geen teksten over waar een bronvraag bijstaat en wanneer er in een lemma meerdere bronvragen staan is het sowieso niet aan te raden om het lemma over te zetten naar de Nederlandstalige Wikipedia. Vanzelfsprekend geldt dit ook voor auteursrechtenschendende artikelen.

Interne links[bewerken | brontekst bewerken]

Bij gebruik van de vertaaltool worden interne links meteen correct overgenomen (dit werkt via Wikidata). Neem bij een handmatige vertaling niet ongecontroleerd de interne links over, maar controleer eerst of ze naar de goede artikelen zijn gelinkt. Denk er ook aan dat op bijvoorbeeld de Engelstalige Wikipedia de conventie om homoniemen weer te geven anders is.

Bijvoorbeeld:

  • [[Rabat, Malta|Rabat]] ← (Engelstalige Wikipedia)
  • [[Rabat (Malta)|Rabat]] ← (Nederlandstalige Wikipedia)

Punten en komma's[bewerken | brontekst bewerken]

Een veelgemaakte fout is het niet correct weergeven van punten en komma's. In het bijzonder de decimalen (,) en duizendtal-scheidingstekens (.). De functie "zoeken en vervangen" - die zich in de meeste tekstverwerkers en kladbloksoftware bevindt - kan hierbij eventueel behulpzaam zijn.

Sjablonen[bewerken | brontekst bewerken]

Denk goed na over het overnemen van sjablonen. Vaak hebben sjablonen op de Nederlandstalige Wikipedia andere namen of bestaan ze niet. Vaak zijn voor controle soortgelijke artikelen een goed startpunt. Vaak zijn er ook sjablonen binnen sjablonen die bijvoorbeeld voor de opmaak zorgen; hier moet ook goed op gelet worden.

Andere conventies[bewerken | brontekst bewerken]

Houd er rekening mee dat andere Wikipedia's andere conventies kunnen hebben. Zo zijn externe links in de lopende tekst op de Engelstalige Wikipedia toegestaan, maar op de Nederlandstalige Wikipedia niet. Kopieer deze dus niet mee of maak (wanneer het bijvoorbeeld om een bronvermelding gaat) gebruik van referenties, maar alleen als je gecontroleerd hebt of de bron inhoudelijk correcte informatie geeft.

Machinevertalingen[bewerken | brontekst bewerken]

Louter machinevertalingen zijn niet toegestaan! Zo'n vertaling moet altijd aangepast worden om er 100% begrijpelijk Nederlands van te maken. De verantwoordelijkheid voor een juiste vertaling is dan ook niet af te schuiven op de door jou gebruikte software. Het is en blijft jouw vertaling. Je blijft altijd zelf verantwoordelijk voor de kwaliteit.

Via de knop bijdragen rechtsboven in je scherm kan je naar de optie vertaling navigeren. Hiermee kan je een nieuwe machinevertaling maken als startpunt voor je eigen vertaling.

Veelgemaakte fouten[bewerken | brontekst bewerken]

Vertalen is een vak en een opsomming van alle fouten die te maken zijn, zou een hele waslijst opleveren. Je kunt een artikel dat je in de Nederlandstalige Wikipedia wilt opnemen daarom alleen vertalen als bepaalde uitgangspunten gevolgd worden. Hier komen er een paar.

  • Overschat je talenkennis niet.
    Wij Nederlandstaligen denken al gauw dat we een vreemde taal "vloeiend" beheersen. Wees kritisch op je vertaling, vraag een deskundige collega om hulp bij twijfel.
  • Overschat je inhoudelijke kennis niet.
    Het vertalen van tekst is specialistenwerk. Opnieuw hetzelfde advies: aarzel niet om hulp van anderen in te roepen.
  • Let op voor "valse vrienden".
    Houd er rekening mee dat de notatie van getallen in bijvoorbeeld het Engels anders is dan in het Nederlands. In het Engels wordt de punt gebruikt als decimaalteken en de komma voor cijfergroepering, in het Nederlands zijn de functies omgekeerd. En het Engelse 'billion' is niet 'biljoen' maar 'miljard'.
  • Let op voor barbarismen.
    Het Engelse the third longest river in the world is in het Nederlands niét "De derde langste rivier in de wereld"; wij maken ervan "De op twee na langste rivier ter wereld". Let op: "op drie na" zou hier zelfs inhoudelijk fout zijn!
    Besef dat spellingen in verschillende talen van elkaar afwijken. Gebruik de Nederlandse spelling. Dus geen losschrijfziekte: het is "jazzmusicus", "langeafstandsloper", aan elkaar.
  • Wees waakzaam voor gebruiken die specifiek zijn voor het vreemde taalgebied.
    Vertaal een boektitel niet zomaar; de lezer kon eens denken dat het boek onder die titel in het Nederlands is uitgekomen. Ook uitdrukkingen en gezegden kunnen niet zonder meer letterlijk vertaald worden.
  • Zorg er vooral voor dat de vertaling goed Nederlands wordt. Een goede vertaler schrijft goed Nederlands.
    Bij veel vertalingen zijn de "botten" van de vreemde taal nog "door het vel heen" te zien: de Nederlandse tekst leest houterig, hij lóópt niet lekker. Eigenlijk is hij nog een beetje Engels, of Duits, of Frans. Dit is mogelijk als volgt op te lossen; vertaal de tekst, laat hem een dag liggen, en lees hem dan nog eens over. Als je dan voelt dat je het eigenlijk anders zou zeggen in het Nederlands, herschrijf je zin dan. Houd wel altijd het origineel in je achterhoofd, voor de juiste te geven informatie.
    Soms lijken vreemde uitdrukkingen dermate op Nederlandse dat je over de verschillen heen leest. Dan verlies je bijvoorbeeld uit het oog dat eventually iets volkomen anders betekent dan "eventueel".
    Vergelijk je eindproduct altijd met het origineel voordat je op de knop "publiceren" klikt.

Geen verplichting[bewerken | brontekst bewerken]

Bedenk dat wil je over een bepaald onderwerp een lemma schrijven, er geen enkele verplichting is dit te doen middels het vertalen van een anderstalig Wikipedia-lemma. Zoals opgemerkt: Wikipedia is geen gezaghebbende bron. Het staat je geheel vrij om uit andere informatie een nieuw lemma te schrijven.

Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]

Externe links (vertaalhulp)[bewerken | brontekst bewerken]

Woordenboeken[bewerken | brontekst bewerken]

Vertaalmachine[bewerken | brontekst bewerken]

Vertalen van termen in gebruik bij de EU[bewerken | brontekst bewerken]

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Help:Tips_voor_het_vertalen_van_een_artikel_vanaf_een_andere_Wikipedia&oldid=66865971"