Maasschriksel
|
Dit artikel staat op een nalooplijst. Als de inhoud op verifieerbaarheid gecontroleerd is, kan dit sjabloon verwijderd worden. Geef dat ook aan op de betreffende nalooplijst. Bekijk ook de bewerkingsgeschiedenis om te zien of anderen hier al aan gewerkt hebben. Vanaf 23 november 2023 kunnen de niet-geverifieerde artikelen via nuweg of TBP verwijderd worden. |
| Maasschriksel | ||
|---|---|---|
_Helschriksel_St._Jacobskerk.jpg)
| ||
Restant van de Sint-Jacobskerk, ingang op het Maasschriksel
| ||
| Geografische informatie | ||
| Locatie | Venlo | |
| Begin | Peperstraat | |
| Eind | Helschriksel/Lichtenberg | |
| Lengte | 100m | |
| Algemene informatie | ||
| Aangelegd in | <1399 | |
| Genoemd naar | Maas | |
| Bestrating | klinkers | |
| Bebouwing | Sint-Jacobskapel | |
| Overig | Synagoge, verdwenen | |
Het Maasschriksel, vroeger gespeld als Maesschrixel en in 1399 gespeld als opten Schrixel, is een straat in het binnenstadskwadrant Q4 in de Nederlandse plaats Venlo.
Locatie[bewerken | brontekst bewerken]
De straat loopt van noord naar zuid van de Helschriksel/Lichtenberg tot aan de Peperstraat. Halverwege de straat liep tot circa 2010 een straatje naar de Maaskade met de naam Bij de Wijnkoper.
Herkomst van de naam[bewerken | brontekst bewerken]
De naam is in twee delen te splitsen, namelijk Maas en schriksel. Het eerste deel verwijst naar de rivier die door Venlo stroomt. Schrikkelen is een oud-Venloos woord voor "voorbij gaan aan". Het Maasschriksel gaat dus voorbij aan de Maas.[1]
Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]
De geschiedenis van deze straat gaat in ieder geval terug tot 1399, wellicht zelfs nog tot vóór de stadsverheffing. In 1390 werd aan deze straat een oliemolen gebouwd.[2] Aan de oostzijde hebben een aantal cafés of herbergen gelegen. Tevens zou er in de 19e eeuw aan de straat een retraitehuis hebben gelegen.[3]
In 1612 verbleven de Minderbroeders in het Sint-Jacobsgasthuis op de hoek met het Helschriksel, maar dit werd ongeschikt geacht. Daarom kregen zij van aartshertog Albrecht van Oostenrijk het terrein van de voormalige Prinsenhof ter beschikking. Het klooster werd in 1616 in gebruik genomen.
In 1791 wilde de magistraat van Venlo een pand aan de straat huren voor het Hof van Justitie, maar het stadsbestuur besloot om een huis aan de Oude Markt aan te kopen.
Op de hoek met de Peperstraat stond tot ver in de 19e eeuw een van de vele waterpompen van de stad, evenals op een binnenplaats halverwege de straat. Deze binnenplaats kreeg later als steegje de naam Bij de Wijnkoper. Rond 1900 werden deze waterpompen verwijderd. Verder heeft aan de straat een steegje gelegen met de naam Liebergenplaats.[4]
Tot de Tweede Wereldoorlog lagen aan deze straat veelal bedrijfspanden en pakhuizen. Aan de straat heeft tevens een zoutziederij gelegen, getuige een foto in het gemeentearchief.[5]
Tijdens de bombardementen op Venlo werden deze panden nagenoeg allemaal verwoest. Deze zouden met het Herbouwplan Maaskade worden herbouwd, maar het bleef slechts bij een sanering, omdat de verantwoordelijke stedebouwkundig adviseur M.Klijnen niet overweg kon met architect Jules Kayser.
Sint-Jacobskapel[bewerken | brontekst bewerken]
Op de zuidwesthoek met het Helschriksel werd in de 15e eeuw de Sint-Jacobskerk gebouwd. Op de hoek ertegenover (Helschriksel/Lichtenberg) lag lange tijd het armenkerkhof. In 1702 werd de kerk bij een belegering grotendeels vernield. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de rest van de overgebleven kerk vernield, waarna alleen de kapel is overgebleven van de oorspronkelijke kerk. Het overgebleven deel huisvest anno 2023 enkele kantoren en appartementen.
Synagoge[bewerken | brontekst bewerken]
Tot aan de Tweede Wereldoorlog lag aan deze straat tevens de Venlose synagoge. De synagoge werd in 1865 gebouwd. Daarnaast lag lange tijd een slop.[6] Van 1827 tot 1865 was het joodse gebedshuis echter gevestigd in het voormalig protestants armenhuis aan het Helschriksel. De bouw van de synagoge kwam tot stand door een financiële bijdrage van koning Willem I, de stad en de provincie. In 1965 werd definitief besloten om de synagoge niet te restaureren; het gebouw werd afgebroken.
Kantoren gemeentekantoor[bewerken | brontekst bewerken]
Op de hoek met het Helschriksel werd in 1932 een kantoorgebouw geopend voor de gemeentelijke diensten. Een deel van de kapel van de Sint-Jacobskerk werd geïmplementeerd in dit kantoorpand. In 1961 werd het stadskantoor aan de Peperstraat in gebruik genomen.[7] Meteen na ingebruikname werden er al stukken geschreven voor uitbreiding van de gemeentebedrijven.[8] Via een loopbrug was dit gebouw verbonden met de eerder aangelegde kantoren aan het Maasschriksel. Tevens werd er in 1968-1970 een verbindingsweg aangelegd, inclusief riolering.[9] In 2010 werd dit stadskantoor weer afgebroken.
Huidige situatie[bewerken | brontekst bewerken]
Behalve de monumentale Sint-Jacobskerk, die is verbouwd tot kantoorruimte voor startende kleine ondernemers, zijn vrijwel alle panden verdwenen en vindt er nieuwbouw plaats in het kader van stadsvernieuwing. Tussen de Maaskade en het Maasschriksel is in 2023 een appartementencomplex gebouwd. Daarnaast ligt de artiesteningang van poppodium Grenswerk aan het Maasschriksel.
Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]
· 
· 
