Neske Beks
Neske Beks | ||||
---|---|---|---|---|
Persoonsgegevens | ||||
Geboren | Antwerpen[1], 1972[1] | |||
Nationaliteit | België | |||
Opleiding | toneel- en kleinkunstopleiding Studio Herman Teirlinck | |||
Website | ||||
|
Neske Beks (Antwerpen, 1972) is een Belgisch transdisciplinair kunstenaar,[1] documentairemaker, scenarioschrijver, essayist en auteur van verschillende boeken.
Biografie
[bewerken | brontekst bewerken]Beks is van Senegalese, Afrikaans-Amerikaanse, Inheems Amerikaanse en Belgische afkomst.[2] De vader van haar moeder was een zwarte Amerikaanse soldaat, de moeder van haar moeder was Vlaams.[3] De vader van Beks is Senegalees.[3] Ze groeide op bij witte pleegouders[3] in Mortsel Oude God, een dorp bij Antwerpen.[4] In Antwerpen volgde ze de toneel- en kleinkunstopleiding Studio Herman Teirlinck, vervolgens verhuisde ze naar Amsterdam en volgde daar de theateropleiding Selma Susanne.[4][5]
Nadat Beks met de eenakter Wrang in 2002 de Hollandse Nieuwe Toneelschrijfprijs (bij theaterfestival Hollandse Nieuwe door theatergroep Cosmic) won,[6][7] richtte ze de Schrijfwerkplaats Frascati op (2003-2006) en toerde ze met diverse onewomanshows door Nederland. In 2009 was ze presentator van het internationaal literatuurfestival Winternachten, samen met Wim Brands, met wie ze onder andere Arthur Japin interviewde.[8] Ze schreef het scenario voor onder andere Godenzoon, een korte film in opdracht van de VPRO (2008) in de serie One Night Stand onder regie van Wolke Kluppell en met acteurs Bart Klever, Wimie Wilhelm, Carlijne Diekerhof en Aylin Onel.[9][10] Als documentairemaker debuteerde Beks met Eigen Volk (2011) over de extreemrechtse stemmen in haar pleeggezin en familie. Met haar documentaire Mookie (2012) won zij in 2013 prijzen voor beste documentaire bij zowel het Mexicaanse internationale filmfestival van kinderfilmvereniging La Matatena[11][12] als het Italiaanse internationale filmfestival van de vereniging Sedicicorto in Forlì.[13] De film is geproduceerd door NCRV in samenwerking met Zuidenwind Filmproducties.[14] Bij theatergezelschap de Ulrike Quade Company deed ze onderzoek naar de godin Isis voor de drieluik-voorstelling Womb m/f/x, die in 2020 is uitgesteld in verband met de coronacrisis.[15][16]
Ze was te gast bij Crossing Border in 2014, waar ze werd geïnterviewd door Maarten Dessing, samen met Seppe van Groeningen.[17]
Haar bewerking van het toneelstuk Yerma van Federico García Lorca zou in 2020 in première gaan bij de Ulrike Quade Company tijdens het Noorse jaarlijkse culturele festival Festspillene i Bergen in de stad Bergen.[bron?]
Haar 2Doc-documentaire Beyond My Walls uit 2015 had sociale media als thema.[18]
Als literator debuteerde Beks in 2014 met de roman De Kleenex Kronieken bij uitgeverij De Harmonie.
Beks was artist in residence in het Van Doesburghuis in 2018, waar ze verschillende andere zwarte schrijvers uitnodigde: Tunde Adefioye, Esther Duysker, Jeanne Holierhoek, Patricia Kaersenhout, Jeffrey Spalburg en Hedy Tjin. Vervolgens richtte ze dat jaar Alphabet Street, gilde voor Zwarte (beeld)taalkundigen op, met als doel "zwarte schrijvers, dichters, vertalers, toneel- en scenarioschrijvers, wordsmiths, beeldtaalmakers zichtbaarder te maken en meer verbinding te creëren onderling".[19][20][21][22][23] Vanuit Alphabet Street organiseerde ze in mei 2019, samen met Ebissé Wakjira en Vamba Sherif en met steun van The Black Archives, een eerste bijeenkomst van het gilde bij Vereniging Ons Suriname. Verschillende essays van het gilde werden gepubliceerd door de Nederlandse Boekengids en Dipsaus, onder andere geschreven door Beks,[24] Sherif[25] en Grace Ndjako.[26]
Beks schreef een bijdrage aan het boek Zwart - Afro-Europese literatuur uit de Lage Landen (2018, onder redactie van Vamba Sherif en Ebissé Wakjira).
Ze bracht in 2020 een jeugdboek uit voor kinderen van ongeveer 9-11 jaar oud, Sala en Monk - ons samen, met tekeningen van Hedy Tjin. De hoofdpersonen Sala en Monk, een tweeling van ongeveer 13 jaar oud, groeien op met hun witte moeder Kat en hebben hun zwarte vader Salomon nog nooit ontmoet en gaan naar hem op zoek.[27] In het boek worden onder andere de thema's identiteit en slavernij onder de aandacht gebracht.[28] In hetzelfde jaar publiceerde Beks een non-fictieboek over haar jeugd als zwart meisje in een wit pleeggezin, Omdat we ook zijn wat we hebben verloren.[29]
Haar boek Echo (2021) met essays, speeches en brieven is genoemd naar het gedicht Echoes van Audre Lorde. Het jaar erop kwam haar boek De kleine Morrison - een wegwijzer in het lezen van haar werk vanuit Zwart perspectief uit bij Atlas Contact. Het is een introductie in het werk van Toni Morrison in de vorm van een persoonlijk essay over haar eigen Morrison-leeservaringen, citaten en een vertaling van de toespraak die Morrison gaf bij het aanvaarden van de Nobelprijs voor Literatuur in 1993.[3][30]
In 2022 werd zij benoemd tot lid van de Akademie van Kunsten (AvK), onderdeel van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen.[31] Ze is ook bestuurslid van de AvK.[32] Vanuit de AvK nam ze initiatief tot het organiseren van 'Engagement! - Engagement?', een lezingen- en gespreksavond over "de rol van de kunstenaar in een naar rechts bewegende maatschappij", waarin het politieke klimaat werd verbonden met het gedachtegoed van Anil Ramdas. Deelnemers waren, naast Beks, Charl Landvreugd, Karin Amatmoekrim en Jonas Staal, en de avond werd ingeleid door AvK-voorzitter Liesbeth Bik.[33]
Werk
[bewerken | brontekst bewerken]Films
[bewerken | brontekst bewerken]Jaar | Titel | Notitie |
---|---|---|
2008 | Godenzoon | Scenario. Korte film in opdracht van de VPRO in de serie One Night Stand |
2011 | Eigen Volk | Documentaire |
2012 | Mookie | Documentaire |
2015 | Beyond My Walls | Documentaire, 2Doc |
Boeken
[bewerken | brontekst bewerken]Jaar | Titel | Uitgever | ISBN | Notitie |
---|---|---|---|---|
2014 | De Kleenex Kronieken | De Harmonie | 9789061699651 | Roman |
2018 | Gemengd gevoel | Atlas Contact | 9789025451547 | Essay, bijdrage aan de essaybundel Zwart - Afro-Europese literatuur uit de Lage Landen, onder redactie van Vamba Sherif en Ebissé Wakjira |
2020 | Sala en Monk - ons samen | Querido | 9789045122953 | Kinderboek met tekeningen van Hedy Tjin |
2020 | Omdat we ook zijn wat we hebben verloren | Querido | 9789044542912 | Non-fictie, autobiografisch |
2021 | Echo | Querido | 9789021429762 | Essays, speeches en brieven |
2022 | De kleine Morrison - een wegwijzer in het lezen van haar werk vanuit Zwart perspectief | Atlas Contact | 9789045047195 | Essay, introductie in het werk van Toni Morrison inclusief vertaling van Morrisons aanvaardingstoespraak voor de Nobelprijs voor Literatuur in 1993 |
Externe link
[bewerken | brontekst bewerken]- ↑ a b c Neske Beks. Writers Unlimited. Gearchiveerd op 16 december 2023. Geraadpleegd op 13 mei 2024.
- ↑ Auteurspagina Neske Beks. Singel uitgeverijen. Geraadpleegd op 13 mei 2024.
- ↑ a b c d Julie Phillips, Boekrecensie - Essay - Kleine ode aan een groot auteur: Neske Beks legt uit hoe je Toni Morrison leest . Trouw (19 februari 2023). Geraadpleegd op 13 mei 2024.
- ↑ a b Neske Beks: "Sommige woorden zijn aan mijn schors blijven plakken" (interview). Nederlandse Taalunie (30 september 2014). Geraadpleegd op 28 november 2021.
- ↑ De Kleenexkronieken van Neske Beks (interview door Pieter van der Wielen). Nooit meer slapen. VPRO (3 mei 2014). Geraadpleegd op 24 november 2023.
- ↑ Hollandse Nieuwe Toneelschrijfprijs. Moose.nl, virtueel tijdschrift over Nederlands theater. Geraadpleegd op 28 november 2021.
- ↑ Lorianne van Gelder, Multicultureel MC Theater vraagt faillissement aan . Het Parool (23 september 2014). Geraadpleegd op 24 november 2023.
- ↑ Wintercafé 1: Arthur Japin. Writers Unlimited. Geraadpleegd op 28 november 2021.
- ↑ Documentairemakers - Neske Beks. VPRO. Geraadpleegd op 28 november 2021.
- ↑ Godenzoon - 2008, Wolke Kluppell, 38 minuten. VPRO. Gearchiveerd op 3 januari 2024. Geraadpleegd op 3 januari 2024.
- ↑ (es) Programación del 18° Festival - Mookie. La Matatena, A.C.. Geraadpleegd op 24 november 2023.
- ↑ (es) Clausura del 18º Festival Internacional de Cine para Niños (...y no tan Niños) en el DF!. La Matatena, A.C. (12 augustus 2013). Geraadpleegd op 24 november 2023.
- ↑ (en) Edizione 2013 - Palmares 2013. Associazione Sedicicorto. Geraadpleegd op 24 november 2023.
- ↑ Movies. Neske Beks. Gearchiveerd op 2 april 2023. Geraadpleegd op 3 januari 2024.
- ↑ Womb m/f/x. Ulrike Quade Company. Geraadpleegd op 28 november 2021.
- ↑ Jaarverslag 2020 (pdf). Ulrike Quade Company. Geraadpleegd op 24 november 2023.
- ↑ Neske Beks. Crossing Border (15 november 2014). Geraadpleegd op 24 november 2023.
- ↑ Beyond My Walls. VPRO (17 maart 2015). Geraadpleegd op 28 november 2021.
- ↑ Saskia Pieterse, Het gouden ei voorbij - Dichters & Denkers Boekenweek 2021: Herontdekte schrijfsters . De Groene Amsterdammer (26 mei 2021). Geraadpleegd op 24 november 2023.
- ↑ Toef Jaeger en Dominique van Varsseveld, Hoe vertaal je het n-woord? (Analyse) . NRC (31 januari 2019). Geraadpleegd op 24 november 2023.
- ↑ Alphabet Street, gilde voor Zwarte (beeld)taalkundigen. Neske Beks. Geraadpleegd op 24 november 2023.
- ↑ Oproep Residency Van Doesburghuis - Neske Beks. Nederlands Filmfonds (8 juli 2021). Geraadpleegd op 3 januari 2024 – via Vimeo.
- ↑ Neske Beks, Neske Beks - Verblijfsperiode mei – juni 2018 - De zwarte lijnen van De Stijl. Nederlands Letterenfonds (10 mei 2019). Gearchiveerd op 30 oktober 2022. Geraadpleegd op 3 januari 2024 – via Van Doesburghuis.
- ↑ Neske Beks, De kracht van het woord: het n-woord in de Nederlandse vertaalpraktijk. Dipsaus (22 juni 2019). Geraadpleegd op 26 november 2023.
- ↑ Vamba Sherif, Hoeders van het woord: over djeli’s, diaspora en de hele waarheid. Dipsaus (1 maart 2021). Geraadpleegd op 26 november 2023.
- ↑ Grâce Ndjako, Fanon: gevangen in de witte blik. Dipsaus (14 september 2019). Geraadpleegd op 26 november 2023.
- ↑ Sala en Monk. Ons samen. Neske Beks. Naar school met Querido. Querido, onderdeel van Singel uitgeverijen. Geraadpleegd op 20 juli 2024. “Groep 5-6, Groep 7-8”
- ↑ Jeanine Cronie, Sigmar Vriesde en Neske Beks, Lesbrief - Jeugdroman Sala en Monk, Ons samen (pdf). Naar school met Querido. Querido, onderdeel van Singel uitgeverijen (februari 2021). Geraadpleegd op 20 juli 2024.
- ↑ Prospectus uitgeverij De Geus voorjaar 2020. De Geus (uitgeverij) (27 november 2019). Geraadpleegd op 24 november 2023 – via Issuu.
- ↑ De kleine Morrison - een wegwijzer in het lezen van haar werk vanuit Zwart perspectief. Atlas Contact. Gearchiveerd op 28 maart 2023. Geraadpleegd op 3 januari 2024.
- ↑ Zes nieuwe leden voor de Akademie van Kunsten. Akademie van Kunsten (2 maart 2022). Gearchiveerd op 19 april 2023. Geraadpleegd op 13 februari 2024.
- ↑ Bestuur. Akademie van Kunsten. Gearchiveerd op 13 februari 2024. Geraadpleegd op 13 februari 2024.
- ↑ Engagement! - Engagement?. Akademie van Kunsten (12 februari 2024). Gearchiveerd op 13 februari 2024. Geraadpleegd op 13 februari 2024.