NOS Journaal

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Dit is een oude versie van deze pagina, bewerkt door .Koen (overleg | bijdragen) op 17 apr 2006 om 16:38. (+gesproken wikipedia)
Deze versie kan sterk verschillen van de huidige versie van deze pagina.

NOS-Journaal is de overkoepelende benaming van de nieuwsuitzendingen van de NOS op radio en televisie.

Geschiedenis

Algemeen

Het eerste televisie-journaal in Nederland werd op 5 januari 1956 uitgezonden als NTS-journaal, naar de NTS, de voorloper van de NOS. De eerste uitzendingen waren driemaal per week, duurden een kwartier en kenden geen presentator. Coen van Hoewijk was pas een jaar na de oprichting de eerste journaallezer die in beeld verscheen. In 1965 volgde de eerste vrouwelijke presentator, Eugènie Herlaar. Sinds 2004 is er op werkdagen overdag elk uur een uitzending tussen 7.00 en 12.00 uur, en sinds september 2005 worden op de drie netten op willekeurige tijdstippen korte bulletins uitgezonden.

Jeugdjournaal

Speciaal voor de jeugd werd in 1981 het Jeugdjournaal opgericht. Een cadeautje van het Journaal aan haar jeugdige kijkers, vanwege het 25-jarig jubileum van de nieuwsrubriek.

Halfzes-journaal

In 1984 kwam er op de werkdagen om 17.30 een bulletin dat qua format en decor afweek van de bestaande bulletins in die tijd. Het halfzesjournaal, zoals dat bulletin heette, werd gepresenteerd door Maartje van Weegen. In dit bulletin zat Maartje van Weegen achter een ronde tafel, waar gasten konden aanschuiven om door Maartje van Weegen geïnterviewd te worden. In het weekeinde was er ook een halfzesjournaal, maar dit was een kort bulletin met het oude vertrouwde decor en een andere presentator.

In 1988 werd Maartje van Weegen in dit bulletin opgevolgd door Henny Stoel. Nog later werden de tijden van het journaal gewijzigd, waarbij het Halfzes-journaal sneuvelde. Gaandeweg werd het format van het Halfzesjournaal vermengd met de andere bulletins.

Dubbelpresentatie

In 1985 werd er dubbelpresentatie ingevoerd. Deze dubbelpresentatie was statischer van opzet dan we nu bij het RTL-Nieuws gewend zijn. Aan het begin en het eind waren de twee presentatoren te zien, waarbij de ene presentator de aan- en afkondiging deed; voor de rest werd elk onderwerp door één nieuwslezer behandeld, waarbij ook één nieuwslezer in beeld was. Later werd de dubbelpresentatie afgeschaft, omdat het niet aansloeg. In 1989 toen RTL de dubbelpresentatie weer oppakte en dit op een meer eigentijdse (Amerikaanse) manier deed, sloeg dit meer aan dan op de manier zoals de NOS dit deed.

Vaste presentator

In 1988 kregen ook andere journaaluitzendingen een vaste presentator. Het achtuurjournaal kreeg Joop van Zijl en Maartje van Weegen als vaste presentatoren. Later werd Maartje van Weegen opgevolgd door Pia Dijkstra en weer later door Henny Stoel. Joop van Zijl werd in 1996 opgevolgd door Philip Freriks.

Aanvankelijk was het ook de bedoeling dat Fred Emmer het Zevenuurjournaal als vaste nieuwslezer zou presenteren, maar omdat hij in 1988 vertrok werd dit journaal gepresenteerd door nieuwslezers die niet om half zes of acht uur te zien waren.

Ook het halfelfjournaal (later tienuurjournaal) heeft vaste presentatoren gekend, onder meer Paul Staudenmaijer, Hugo van Rhijn en Gijs Wanders.

Weekjournaal

Er was in 1988 ook een weekjournaal. Dit was een journaal op de zondag, waarin het nieuws van de afgelopen week werd doorgenomen. Het waren aaneengesloten beelden van dag tot dag en er was geen presentator voor dit journaal.

Concurrentie

In 1989 kreeg het Journaal, tot dan toe het enige nieuwsprogramma op de Nederlandse televisie, concurrentie van het RTL Nieuws.

Huisstijl en leaders

Leaders en gongs

In de 50 jaar dat het NOS-Journaal bestaat, heeft het al heel wat leaders versleten. De eerste leader voor het NTS-Journaal was al meteen controversieel, omdat daarin dames met korte rokjes en op de achtergrond heren in maillots te zien waren. De NCRV maakte hier bezwaar tegen en zodoende verdween dit fragment uit de leader.

De meeste leaders, vooral die in de jaren zeventig en tachtig, werden vergezeld met een zeer herkenbare journaalgong. Vanaf 1989 verdween die gong voorgoed. In de nieuwere leaders was nog wel een gong te horen, maar het geluid week af van de gong van voor 1989.

Vanaf 1988 verschilden de leaders, d.w.z. de arrangementen, ook per journaal. Zo was duidelijker te zien of het hier om bijv. het achtuur- of het halfelfjournaal ging. De leader die tot 31 december 1994 gebruikt werd gaf dit als eerst goed weer. De gekleurde rechthoeken gaven de tijdstippen van het Journaal weer: geel werd gebruikt voor het journaal van 4 uur (eerst half 6, deze leader werd ook bij de ochtend journaals begin jaren '90 gebruikt), groen voor het journaal van 6 uur (eerst 7 uur), blauw voor het journaal van 8 uur, paars voor het journaal van 10 uur (eerst half 11), rood voor het late journaal en grijs voor het weekjournaal. In 1995 werd de methode overgeheveld naar de nieuwe leaders, de vele cirkels met de Aarde in het midden om de dag te weergeven. De leader was blauw in de ochtend, geel in de middag, oranje bij het 6 uur journaal, rood bij het 8 uur journaal, paars bij 10 uur en daarna weer blauw. Ook was hier een aparte leader voor het weer; de kleur van de cirkels waren wit. Deze leader was te zien na het 8 uur journaal, als tegenhanger van het uitgebreide weerbericht wat op RTL 4 na het halfacht journaal te zien was.

Nieuwe huisstijl

Sinds 2005 heeft het NOS-Journaal, samen met alle andere NOS-programma's een nieuwe huisstijl. Deze werd ontworpen door het gerenommeerde Britste bureau Lambie-Nairn, dat ondermeer de vormgeving deed voor de BBC. Alle programma's van de NOS kregen de toevoeging 'NOS' voor de programmanaam. Het Jeugdjournaal werd bijvoorbeeld het NOS Jeugdjournaal. De merknaam NOS Actueel werd vanwege de nieuwe huisstijl opgeheven. Vanaf de introductie is het dus NOS Prinsjesdag, NOS Verkiezingen etc. Vanwege de nieuwe huisstijl, heet het NOS Radionieuws vanaf december 2005 ook NOS-Journaal (op de radio). Ook het nieuwsgedeelte van Teletekst (op de pagina's 101 tot 192) heet sindsdien NOS Journaal.

Overig

In de begintijd had het Journaal vijf mensen in dienst. Tegenwoordig zijn dat er tientallen. Het Journaal heeft overigens alleen journalisten in dienst; de technici worden ingehuurd.

Het NOS-Journaal is gehuisvest in het Videocentrum op het Mediapark in Hilversum.

Sinds 2004 heeft het NOS-Journaal een eigen website.

Op 5 januari 2006 vierde het Journaal zijn 50-jarig bestaan. De bulletins overdag werden gelezen door oud-nieuwslezers.

Journaallezers

De huidige Journaallezers zijn:

Bekende oud-Journaallezers zijn onder meer:

Verslaggevers

Bekende verslaggevers waren/zijn onder meer:

Den Haag

Binnenland

Buitenland

Radio

Op de landelijke radiozenders 1 t/m 5 verzorgt het NOS Journaal zeven dagen per week, 24 uur per dag nieuwsuitzendingen. Deze nieuwsbulletins waren tot 17 december 2005 beter bekend onder de naam NOS Radionieuws. Eén uitzondering op deze regel vormt 3FM, hier heten de nieuwsuitzendingen tussen 6.00 en 19.00 uur NOS 3FM Headlines.

Jongeren

Vanaf september 2005 heeft de NOS onder de naam NOS Headlines ook een jongerensite geopend. Doel is om studenten journalistiek de mogelijkheid te geven om ervaring op te doen. Ook wordt NOS Headlines gebruikt om te experimenteren met nieuwe vormen van journalistiek, mede in de hoop een jonge doelgroep te bereiken. De redactie zit niet in Hilversum, maar is gehuisvest in Rotterdam, op de burelen van de radiozender FunX.

Hoofdredactie

De hoofdredactie van het NOS Journaal, dat vanaf november 2005 ook de scepter zwaait over alle nieuwsuitzendingen van de NOS, bestaat uit zeven leden:

  • Hans Laroes (hoofdredacteur)
  • Diederik Bonarius
  • Marcel Gelauff
  • René Went
  • Bernadette Slotboom
  • Peter Kloosterhuis
  • Jan Mom

Voormalige hoofdredacteuren

Externe links

noicon
noicon
 Door op de afspeelknop te klikken kunt u dit artikel beluisteren. Na het opnemen kan het artikel gewijzigd zijn, waardoor de tekst van de opname wellicht verouderd is. Zie verder info over deze opname of download de opname direct. (Meer info over gesproken Wikipedia)
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=NOS_Journaal&oldid=3713946"