Spijk (West Betuwe)
Plaats in Nederland 
| |||
|---|---|---|---|
  | |||
| Situering | |||
| Provincie |  Gelderland
| ||
| Gemeente | West Betuwe | ||
| Coördinaten | 51° 51′ NB, 5° 0′ OL | ||
| Algemeen | |||
| Oppervlakte | 1,99[1] km² | ||
| - land | 1,62[1] km² | ||
| - water | 0,36[1] km² | ||
| Inwoners (2023-01-01) |
945[1] (475 inw./km²) | ||
| Woningvoorraad | 382 woningen[1] | ||
| Overig | |||
| Woonplaatscode | 2356 | ||
| |||
Spijk is een dorp in de gemeente West Betuwe in de Nederlandse provincie Gelderland. Het ligt op de plek waar het Merwedekanaal uitkomt in de Linge, tegenover Arkel. Aan de overzijde van de Linge ligt Rietveld en tussen deze twee plaatsen vaart een voetveer. In Spijk en de buurtschap Vogelswerf wonen samen zo'n 900 mensen.[2] De kerk stamt uit de 14e eeuw.
Tot en met 17 juli 1855 was Spijk een zelfstandige gemeente, van 18 juli 1855 tot 1986 behoorde het tot gemeente Heukelum, en daarna tot en met 31 december 2018 tot gemeente Lingewaal. Bij de gemeentelijke herindeling van 1986 is Spijk overgegaan van de provincie Zuid-Holland naar de provincie Gelderland. Daarmee ging het over van de streek Vijfheerenlanden naar de Betuwe.[3]
Geschiedenis
Spijk was vroeger een heerlijkheid. Deze bestond in elk geval sinds de vijftiende eeuw uit twee delen, het westelijke deel heette het Nedereind en het oostelijke het Overeind, genoemd naar hun respectievelijke ligging aan de Linge. De bezitters van beide delen hadden voor de Reformatie afwisselend het recht tot het voordragen van de nieuwe pastoor van Spijk. Pal ten noorden van de kerk bevond zich het Huis Spijk dat al in de vijftiende eeuw wordt vermeld en begin 19e eeuw gesloopt.
In 1611 verkocht Gerard Arnoutsz. van Rhenoy het Nedereind, dat een Hollands leen was, aan Cornelis van Aerssen. Twee jaar later verwierf hij door schenking het Overeind van prins Filips Willem van Nassau als een leengoed van het graafschap Leerdam. Sindsdien hadden de beide helften steeds dezelfde eigenaar.
De heerlijkheid Spijk werd in het westen en noorden begrensd door de Linge, in het oosten scheidde de Spijkse Zeevang Spijk van de heerlijkheid Heukelum. De zuidgrens werd gevormd door de Spijkse Achterdijk die de scheiding vormde met de heerlijkheid Dalem.
In 1812 werd Spijk samen met Arkel bij de gemeente Kedichem gevoegd. In 1817 werd Spijk een zelfstandige gemeente die onder de provincie Zuid-Holland viel. Het deel van Spijk dat ten zuiden van de Kweldijk en ten oosten van de Zuiderlingedijk lag, werd echter al snel bij de Gelderse gemeente Vuren gevoegd. Het resterende deel kwam in 1855 bij Heukelum.
De dorpskerk van Spijk wordt gebruikt door de plaatselijke Hersteld Hervormde gemeente.
Sport en ontspanning
De voetbalvereniging van Spijk, SVS'65, komt uit in de vierde klasse. In Spijk bevindt zich golfbaan The Dutch.
Bekende inwoners
Mattijs Sterk
Zie ook
- Lijst van burgemeesters van Spijk
- Lijst van rijksmonumenten in Spijk
- Lijst van gemeentelijke monumenten in Spijk
Externe links
- spijkaandelinge.nl Website van de gezamenlijke verenigingen uit Spijk.
Bronnen, noten en/of referenties
|
· 
· 