Tsjakvi

**Tsjakvi**
ჩაქვი
Daba in Georgië
	;
Geografie
Autonome Republiek	Adzjarië
Gemeente	Koboeleti
Hoogte	10 m
Coördinaten	41° 43′ NB, 41° 44′ OL
Bevolking
Inwoners (2023)	7.647
Etniciteit (2014)	Georgisch (95,6%); Armeniërs (1,7%); Russen (1,5%)
Overige informatie
Daba sinds	1954
Tijdzone	UTC+4
Tsjakvi in Adzjarië
	;
Foto's
Portaal	Georgië

Tsjakvi (Georgisch: ჩაქვი), ook wel Tsjakva genoemd, is een zogeheten 'nederzetting met stedelijk karakter' in het zuidwesten van Georgië aan de Zwarte Zee met 7.647 inwoners (2023), gelegen in de autonome republiek Adzjarië. Het behoort bij de gemeente Koboeleti en ligt op ongeveer 10 kilometer ten noorden van de Adzjaarse hoofdstad Batoemi. Tsjakvi werd vanaf de 19e eeuw bekend van de theeteelt. Dit vertaalde zich ook naar de naam van de wijk Tsjaisoebani op de zuidoever van de Tsjakvistskali rivier, wat "theekwartier" betekent. Anno 21e eeuw is Tsjakvi vooral een recreatie- en strandbestemming.

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

Tsjakvi is eind 19e eeuw in opkomst gekomen als theecentrum in Georgië, waarbij het subtropische en zeer vochtige klimaat een rol speelde. In de vroege 19e eeuw werd thee in de regio Goeria geïntroduceerd, maar dit was in eerste instantie geen success. De toekomstige Russische gouverneur van de Kaukasus, Michail Vorontsov, zorgde voor de introductie van Chinese thee in de (Georgische) Zwarte Zee kuststreek. Toen in 1878 Adzjarië via de Vrede van San Stefano door het Ottomaanse Rijk werd afgestaan aan het Russische Rijk, kwam de theeteelt naar de regio, en specifiek naar Tsjakvi.^[2] Het is het natste gebied in Georgië (en het toenmalige Russische Rijk), subtropisch en de in 1883 geopende Tbilisi-Batoemi spoorlijn door Tsjakvi zorgde voor goede verbindingen.

In 1885 begon ingenieur-kolonel Alexander Solovtsov in de buurt van het Tsjakvi station een theeplantage van 1,5 hectare, en een paar jaar later volgde de Russische theehandelaar Popov die 14 hectare aan theeplantages in Tsjakvi en Salibaoeri, met een theefabriek in Tsjakvi. De Russische keizer haalde uit China de jonge Lao Jingzhou om in Tsjakvi op de theecultivering toe te zien, wat werd vastgelegd door de Russische fotograaf Sergej Prokoedin-Gorski. Was er in de 1890s nog 18 hectare theeplantage, in 1925 in de beginjaren van de Sovjet-Unie was dit al 1292 hectare en in 1983 ruim 65.000 hectare, voornamelijk in Abchazië, Goeria en Adzjarië.^[2]^[3]

Deze activiteit zorgde voor sterke groei van de bevolking, al werd het door het landbouwkarakter geen stad.^[4] Uiteindelijk stonden in Tsjakvi drie theefabrieken, een theepersfabriek en bedrijven voor de productie van fruit- en bessenwijnen en citrus infusies.^[5] Er waren naast theeplantages namelijk ook citrus plantages. Het Onderzoeksinstituut voor Thee en Subtropische Gewassen had in Tsjakvi een vestiging. In 1954 werd Tsjakvi gepromoveerd naar een 'nederzetting met stedelijk karakter' (დაბა, daba).^[7] Met de onafhankelijkheid van Georgië en de roerige jaren 1990 stortte de theeproductie in, maar er wordt in Tsjakvi en omgeving nog wel op kleine schaal thee verbouwd.

Demografie[bewerken | brontekst bewerken]

Begin 2023 had Tsjakvi 7.647 inwoners,^[1] een groei van 14 % ten opzichte van de volkstelling 2014. Het kent naast een vrijwel geheel etnisch Georgische bevolking (96%) ook gemeenschappen van ruim 100 Armeniërs en Russen.

Jaar	1923	1939	1959	1970	1979	1989	2002	2014	2020	2023
Aantal	397	-	6.183	5.365	6.374	7.199	8.100	^[8] 6.720	7.562	7.647
Verantwoording data: Bevolkingsstatistiek Georgië 1897 tot heden^[9]^[10]^[12]

Bezienswaardigheden[bewerken | brontekst bewerken]

Anno 21e eeuw is Tsjakvi vooral een strandbestemming met hotels aan de Zwarte Zee. Toch is ecotoerisme ook een factor. Het ligt vlakbij de grote Batoemi Botanische Tuin en de heuvels in het dorp zijn de uiterste rand van het Meschetigebergte. Circa 10 kilometer ten oosten van Tsjakvi ligt in dat gebergte het Nationaal Park Mtirala, waarvan de naam is afgeleid van de vele regen die in het gebied valt. Mitrala betekent "huilen": er valt ruim 4500 millimeter regen per jaar en is daarmee het meest regenachtige gebied in Georgië. De toegangsroute naar natuurreservaat en de bezienswaardigheden loopt vanaf Tsjakvi langs de Tsjakvistskali rivier omhoog naar het dorpje Tsjakvistavi dat midden in het reservaat ligt.

Vervoer[bewerken | brontekst bewerken]

Tot de opening van de Koboeleti Bypass in 2018 ging de belangrijke hoofdweg S2 (E70) tussen Poti en Turkije nog door Tsjakvi. Sindsdien kent Tsjakvi een eigen op- en afrit van deze weg. In 1883 kreeg Tsjakvi een station met de opening van de Batoemi-Samtredia spoorlijn.

Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]

(ka) Georgische thee

Zie de categorie Tsjakvi van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Bronnen, noten en/of referenties

↑ ^a ^b (en) Population and Demography - Population by cities and boroughs (daba), as of 1 January. National Statistics Office of Georgia, Geostat (1 januari 2023). Geraadpleegd op 29 april 2023.
↑ ^a ^b (ka) Tea in Georgia. Marani Blog (7 april 2011). Geraadpleegd op 4 januari 2022.
↑ (ru) Dedicated to the 100th anniversary of the founding of the Batumi Botanical Garden. Zaur Margiev (6 juni 2013). Geraadpleegd op 4 januari 2022.
↑ (ru) Vakhtang Jaoshvili (1968). Население Грузии ("The Population of Georgia"). Metsniereba, Tbilisi.
↑ (ru) Definition of "Chakva". Great Soviet Encyclopedia, 3rd edition 1969–1978. Geraadpleegd op 13 oktober 2022.
↑ (ka) deel I. Census.ge, National Statistics Office of Georgia (Geostat) (2003). Gearchiveerd op 10 oktober 2022. Geraadpleegd op 11 oktober 2022.
↑ Via census 2002, deel I, pagina 92.^[6]
↑ Een deel is in 2012 bij Batoemi heringedeeld.
↑ (en) Ethnic composition rural Georgia 1923. Population Statistics Eastern Europe and former USSR. Geraadpleegd op 3 januari 2022.
↑ (en) Population cities & towns of Georgia. Population Statistics Eastern Europe and former USSR. Geraadpleegd op 4 januari 2022.
↑ (en) Population Dynamics in Georgia - An Overview Based on the 2014 General Population Census Data (pdf). National Statistics Office of Georgia, Geostat (29 november 2017). Geraadpleegd op 1 januari 2022.
↑ Bij de volkstelling van 2014 werd een onverklaarbaar gat ten opzichte van de data van het nationaal statistisch bureau Geostat gevonden. Uit VN begeleid onderzoek is gebleken dat de volkstelling van 2002 ongeveer 8-9 procent te hoog was. Zie^[11], "1. Introduction", Pagina 1.

[geostatpop-1] (en) Population and Demography - Population by cities and boroughs (daba), as of 1 January. National Statistics Office of Georgia, Geostat (1 januari 2023). Geraadpleegd op 29 april 2023.

[marani-2] (ka) Tea in Georgia. Marani Blog (7 april 2011). Geraadpleegd op 4 januari 2022.

[3] (ru) Dedicated to the 100th anniversary of the founding of the Batumi Botanical Garden. Zaur Margiev (6 juni 2013). Geraadpleegd op 4 januari 2022.

[4] (ru) Vakhtang Jaoshvili (1968). Население Грузии ("The Population of Georgia"). Metsniereba, Tbilisi.

[5] (ru) Definition of "Chakva". Great Soviet Encyclopedia, 3rd edition 1969–1978. Geraadpleegd op 13 oktober 2022.

[census2002-6] (ka) deel I. Census.ge, National Statistics Office of Georgia (Geostat) (2003). Gearchiveerd op 10 oktober 2022. Geraadpleegd op 11 oktober 2022.

[7] Via census 2002, deel I, pagina 92.^[6]

[mergebatumi-8] Een deel is in 2012 bij Batoemi heringedeeld.

[etn1923-9] (en) Ethnic composition rural Georgia 1923. Population Statistics Eastern Europe and former USSR. Geraadpleegd op 3 januari 2022.

[inwplaatsen-10] (en) Population cities & towns of Georgia. Population Statistics Eastern Europe and former USSR. Geraadpleegd op 4 januari 2022.

[retro2017-11] (en) Population Dynamics in Georgia - An Overview Based on the 2014 General Population Census Data (pdf). National Statistics Office of Georgia, Geostat (29 november 2017). Geraadpleegd op 1 januari 2022.

[nootcensus2002-12] Bij de volkstelling van 2014 werd een onverklaarbaar gat ten opzichte van de data van het nationaal statistisch bureau Geostat gevonden. Uit VN begeleid onderzoek is gebleken dat de volkstelling van 2002 ongeveer 8-9 procent te hoog was. Zie^[11], "1. Introduction", Pagina 1.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[7]

[8]

[9]

[10]

[12]

[6]

[11]