Zendmast

Zendmast in Koekelare, een vakwerkmast

Een zendmast is een hoge constructie die wordt gebruikt voor het bevestigen van antennes.

Algemeen[bewerken | brontekst bewerken]

Een zendmast bestaat veelal uit de volgende onderdelen

Antenne: een draad, dradenstelsel, stang of stangenstelsel voor het ontvangen of uitzenden van elektromagnetische golven voor televisie-, radio-, telefoon-, of andere signalen.^[1]
Mast: een paal of hoge dragende constructie. In het geval van langegolf- en middengolfzenders wordt vaak de (metalen) mast zelf als antenne gebruikt of worden meerdere masten gebruikt waartussen de antenne opgehangen wordt.

Masten worden ingedeeld naar de wijze waarop ze gebouwd zijn^[2]:

Vakwerkmast: De mast bestaat geheel uit een raamwerk van metalen staven die een vakwerkconstructie van kruizen, ruiten en driehoeken vormen.
Buis- of kokermast: De mast bestaat geheel uit een gesloten buis-, koker- of staafvormige, cilindrische of licht tapse constructie. Het gebruikte materiaal hiervoor kan metaal zijn, maar ook gegoten beton, of een combinatie van beton en metaal (zie ook Zendstation Smilde).
Hybridemast: De mast bestaat uit een combinatie van raamwerk en kokers of buizen. Ook masten van buizen die een raamwerk vormen worden onder hybride masten gerekend.^[2] Na de brand op 15 juli 2011 in Zendstation Smilde is deze weer opgebouwd als hybridemast: een metalen vakwerkmast op een gegoten betonnen buismast.^[3]

Een speciaal type is de media toren, in de volksmond een radio- of televisietoren. Groter (in de vorm van hoger) dan het overgrote deel van de zendmasten, die op daken van flatgebouwen of op een grasveldje in een woonwijk staan. Ze worden niet alleen gebruikt voor doorgifte van radio- en televisiesignalen, maar ook voor draadloze netwerken van Nederlandse mobiele telecomoperators. Daarnaast bevinden zich in deze grote torens ook datacenters. Door deze verscheidenheid van mediadiensten worden deze torens dan ook mediatorens genoemd.

Het onderste gedeelte van de meeste mediatorens bestaat uit een gegoten betonnen buismast (zoals in Roermond^[4] of in het hier al eerder genoemde Smilde), anderen bestaan geheel uit metaal (zoals in Zwolle^[5] of Eys^[6]). Boven op dit onderste (betonnen of metalen) gedeelte bevindt zich de eigenlijke zendmast (een vakwerk- of buismast) waar de diverse antennes aan vastgemaakt zijn.

Basisstation[bewerken | brontekst bewerken]

Door het gebruik van hogere frequenties voor mobiele communicatie, kunnen kleinere antennes gebruikt worden. Hierdoor zijn zendmasten minder nodig dan voorheen. Voor 2G zaten de antennes nog op grote stalen masten, voor 3G werden de kleinere antennes op gebouwen geplaatst, en voor 5G kunnen de antennes worden geplaatst aan een lantaarnpaal of bushok. Het bredere begrip basisstation wordt daarom wel gebruikt in plaats van het woord zendmast.^[7]