Gebruiker:Patrick/bilateria

Patrick/bilateria Fossiel voorkomen: Ediacarium – heden
Diversiteit van de Bilateria
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dieren) Onderrijk: Eumetazoa (Orgaandieren)
Clade
Bilateria Hatschek, 1888
Patrick/bilateria op Wikispecies
Portaal    Biologie

De Bilateria vormen een onderdeel van het onderrijk Eumetazoa, waar bijna alle dierensoorten toe behoren, zoals wormen, weekdieren, insecten en chordadieren. Bilateria vormen een monofyletische groep, wat inhoudt dat alle vertegenwoordigers afstammen van dezelfde gemeenschappelijke voorouder. De bekendste groepen dieren die niet tot de Bilateria behoren zijn de sponzen, neteldieren, ribkwallen en placozoa.

Bilateria zijn, in ieder geval in aanleg, tweezijdig symmetrisch: het lichaam heeft een duidelijke rechter- en linkerkant. Een uitzondering hierop zijn dieren die een sessiele of weinig beweeglijke levenswijze hebben aangenomen, zoals de stekelhuidigen of mosdiertjes. De larven van deze dieren zijn echter wel tweezijdig symmetrisch. De lichamen van de Bilateria ontwikkelen zich uit drie kiembladen: het endoderm, mesoderm en het ectoderm.

Op enkele primitieve uitzonderingen na hebben alle Bilateria een volledig darmkanaal. De meeste Bilateria hebben ook een coeloom (lichaamsholte) die in het mesoderm ligt, de overigen hebben een pseudocoeloom, bijvoorbeeld de raderdieren en de rondwormen. Een ander fylum, de platwormen, hebben geen lichaamsholte en staan bekend als acoelomaat. Het ontbreken van een lichaamsholte blijkt bij deze groepen echter een secundaire ontwikkeling te zijn.

Indeling

De Bilateria vallen uiteen in twee groepen: de Protostomia en de Deuterostomia. De Deuterostomia omvat de Stekelhuidigen, de Hemichordata en de Chordata en mogelijk nog enkele andere stammen (phyla). De overige stammen behoren tot de Protostomia, dat zijn onder meer de geleedpotigen, ringwormen en weekdieren. Tussen beide groepen bestaan een aantal verschillen. De belangrijkste daarvan is dat bij de Oermondigen de eerste opening in de embryo de mond wordt, en bij de Nieuwmondigen wordt de eerste opening de anus.

De oudste Bilateria die bekend zijn, zijn Vernanimalcula en Kimberella.

Hieronder volgen twee mogelijke stambomen voor de indeling van de Bilateria en hun plaats binnen het dierenrijk.

Rijk: Dierenrijk (Animalia)

• Onderrijk: Orgaandieren (Eumetazoa)
  • Radiata
    • Stam: Neteldieren (Cnidaria)
    • Stam: Ribkwallen (Ctenophora)
  • Bilateria
    • Superstam: Deuterostomia
      • Stam: Chordadieren (Chordata)
      • Stam: Hemichordata
      • Stam: Stekelhuidigen (Echinodermata)
    • Protostomia (Oermondigen)
      • Superstam: Ecdysozoa
        • Stam: Stekelwormen (Kinorhyncha)
        • Stam: Corsetdiertjes (Loricifera)
        • Stam: Peniswormen (Priapulida)
        • Stam: Rondwormen (Nematoda)
        • Stam: Paardenhaarwormen (Nematomorpha)
        • Stam: Fluweelwormen (Onychophora)
        • Stam: Beerdiertjes (Tardigrada)
        • Stam: Geleedpotigen (Arthropoda)
      • Superstam: Platyzoa
        • Stam: Platwormen (Platyhelminthes)
        • Stam: Buikharigen (Gastrotricha)
        • Stam: Raderdieren (Rotifera)
        • Stam: Haakwormen (Acanthocephala)
        • Stam: Tandmondwormen (Gnathostomulida)
        • Stam: Kransdiertjes (Cycliophora)
        • Stam: Micrognathozoa
      • Superstam: Lophotrochozoa
        • Stam: Spuitwormen (Sipuncula)
        • Stam: Snoerwormen (Nemertea)
        • Stam: Snorwormen (Phoronida)
        • Stam: Mosdiertjes (Bryozoa)
        • Stam: Kelkwormen (Entoprocta)
        • Stam: Armpotigen (Brachiopoda)
        • Stam: Weekdieren (Mollusca)
        • Stam: Ringwormen (Annelida)
        • Stam: Slurfwormen (Echiura)

incertae sedis:

• • Stam: Pijlwormen (Chaetognatha)
  • Stam: Orthonectida
  • Stam: Rhombozoa

• Rijk Animalia (dieren)
  • Onderrijk Parazoa (sponsachtigen)
  • Onderrijk: Orgaandieren (Eumetazoa)
    • Radiata (dieren met een radiale symmetrie)
      • Stam Cnidaria (neteldieren)
      • Stam Ctenophora (ribkwallen)
    • Bilateria
      • Stam Xenacoelomorpha
        • Onderstam Acoelomorpha
        • Onderstam Xenoturbellida
      • Nephrozoa
        • Protostomata (oermondigen)
          • Chaetognatha (pijlwormen)
          • • Ecdysozoa (o.a. geleedpotigen en rondwormen)
            • Lophotrochozoa
        • Deuterostomata
          • Ambulacraria
            • Stam Hemichordata (kraagdragers)
            • Stam Echinodermata (stekelhuidigen)
          • Stam Chordata (chordadieren)
            • Onderstam Cephalochordata (schedellozen)
            • Onderstam Tunicata (manteldieren)
            • Onderstam Vertebrata (gewervelden)

Zie ook

• Radiata
• Parazoa

Bronnen

• (nl) Van Straalen, N. (2018). Bilateria - betekenis en definitie, ensie.nl, geraadpleegd op 21-11-2020.