Isaac Lipschits
Isaac Lipschits (Rotterdam, 19 november 1930 - Groningen, 24 mei 2008) was een Nederlandse politicoloog en geschiedkundige.
Levensloop
Lipschits kwam uit een Joods gezin waarvan de vader op de markt stond. Tijdens de Tweede Wereldoorlog lieten zijn ouders hem en zijn jongere broer - zij waren de jongsten van het acht leden tellende gezin - in 1942 onderduiken. Daardoor waren zij de enigen die de Holocaust overleefden, de andere gezinsleden vonden de dood in de concentratie- en vernietigingskampen in Oost-Europa.
Na de oorlog studeerde hij politieke wetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam en in Parijs. Vervolgens ging hij zelf college geven, aan diverse universiteiten in Nederland en Israël was hij werkzaam. In 1990 ging hij bij de Rijksuniversiteit Groningen, waaraan sinds 1973 hoogleraar eigentijdse geschiedenis was geweest, met emeritaat. Aan de Groningse universiteit was hij ook de oprichter van het Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen (DNPP).
Lipschits schreef diverse boeken, enerzijds over politieke onderwerpen, anderzijds over de Joodse gemeenschap in Nederland van na de oorlog. Ook maakte hij vertalingen, zoals van Das Kapital van de Duitse econoom en filosoof Karl Marx. Voor het onderzoek naar geroofde Joodse bezittingen tijdens de oorlog - het zogeheten Liro-onderzoek - wist hij diverse van belang zijnde documenten te achterhalen. Het optreden van de Contactgroep Tegoeden WO-II, die onder leiding van oud-minister Jos van Kemenade de opdracht had te bepalen welk bedrag met het rechtsherstel van de Nederlandse Joodse gemeenschap gemoeid diende te zijn, kon zijn toets der kritiek niet doorstaan.
Aan het begin van de eerste jaren van de 21e eeuw startte hij het Digitaal Monument Joodse Gemeenschap in Nederland, bedoeld als een eerbetoon aan de in de oorlog omgekomen Joden uit Nederland. Met dat project wilde hij de Nederlandse Joodse gemeenschap in kaart brengen zoals die was voordat de deportaties een aanvang namen. In april 2005 werd het digitaal monument op het internet ter beschikking gesteld.
Begin 2008 werd zijn al zestien jaar eerder geschreven Onbestelbaar: herinneringen in briefvorm gratis in Rotterdam verspreid, ter herinnering aan de in de oorlog omgekomen Rotterdamse Joden. Het boek had hij vormgegeven in de vorm van een fictieve brief aan zijn eveneens in de oorlog om het leven gebrachte moeder. Hij verhaalt erin hoe het hem en andere overlevende familieleden na de oorlog is vergaan, en rekent erin af met de Jodenvervolging en andere gruwelijkheden. Isaac Lipschits overleed enige maanden later op 77-jarige leeftijd.
Rotterdamse struikelstenen
Op 7 april 2010 werden Stolpersteine - of struikelstenen geplaatst bij de voormalige woning van de familie Lipschits gelegen aan de Agniesestraat 59 te Rotterdam. Op de struikelstenen staan de namen van de ouders van Isaac Lipschits. Ze werden in de Tweede Wereldoorlog uit hun huis gehaald en naar het concentratiekamp gebracht. In het boekje Onbestelbaar dat in 2008 in Rotterdam huis aan huis werd verspreid schrijft Isaac Lipschits aan zijn overleden moeder Grietje Lipschits-Grootkerk postuum een brief. Hierin zijn de verschrikkingen van de oorlog verwoord.
Werken (selectie)
- 1962: La politique de la France au Levant 1939-1941 (proefschrift)
- 1966: Honderd jaar NIW: het Nieuw Israëlietisch Weekblad, 1865-1965
- 1971: Simulaties in de internationale politiek
- 1977: Politieke stromingen in Nederland: inleiding tot de geschiedenis van de Nederlandse politieke partijen
- 1977: Ontstaansgeschiedenis van de Nederlandse politieke partijen
- 1977 e.v.: Verkiezingsprogramma's 1977, 1981, 1986, 1989, 1994, 1998: verkiezingen voor de Tweede Kamer der Staten-Generaal
- 1992: Onbestelbaar: herinneringen in briefvorm
- 1997: Tsedaka: een halve eeuw Joods Maatschappelijk Werk in Nederland
- 2001: De kleine sjoa: Joden in naoorlogs Nederland
- 2004: Rafael Gerstenfeld. 1900-1976: een man van goede daden
Externe links
- Overzicht werken, Koninklijke Bibliotheek (Nederland)
- Overlijdensadvertentie, Mensenlinq
- Digitaal Monument Joodse Gemeenschap in Nederland
- Het archief Isaac Lipschits bij het IISG
Bronnen, noten en/of referenties
|