Canon van Zuid-Holland
De Canon van Zuid-Holland is een geschiedschrijving van de Nederlandse provincie Zuid-Holland in vijftig verhalen, samengesteld door het Provinciaal Historisch Centrum van het Erfgoedhuis Zuid-Holland. Het boek is op 5 juli 2011 ten doop gehouden in de Gevangenpoort in Den Haag. Online is een verkorte versie te raadplegen.[1]
Na de Canon van Nederland, die in oktober 2006 werd gepresenteerd, volgden de provincies met hun eigen regionale canons van (meestal vijftig) bepalende of representatieve historische gebeurtenissen. De Canon van Zuid-Holland kwam als laatste gereed. Het voorwoord opent met een relativerende observatie die de geschiedenis van Zuid-Holland in een groter kader plaatst: "Van alle Nederlandse provincies is het 'provinciegevoel' in Zuid-Holland waarschijnlijk het slechtst ontwikkeld. Terwijl inwoners van Zeeland, Limburg of Groningen graag Zeeuwen, Limburgers of Groningers zijn, noemen maar weinigen in onze provincie zich Zuid-Hollander." De gegeven verklaring voor deze gebrekkige Zuid-Hollandse identiteit is dat de geschiedenis van de provincie "vaak parallel" met de geschiedenis van Nederland loopt en dat er "veel grote steden" zijn waarmee de Zuid-Hollanders zich eerder associëren. In 2008 verscheen al de Leidse Canon. De Goudse Canon, de Canon Leidschendam-Voorburg en de Canon van Voorne-Putten en Rozenburg kwamen uit in 2009. In 2010 werd ook een Canon van het Rijnland uitgebracht.[2] In 2020 volgde de canon van Hollands oudste stad, Dordrecht.
De geïllustreerde Canon van Zuid-Holland is in het bijzonder bedoeld voor gebruik in het onderwijs. Een van de voornaamste samenstellers, Johan Knoester, was jarenlang docent geschiedenis aan het Rotterdamsch Lyceum.
Vensters[bewerken | brontekst bewerken]
De titels van de vijftig kaders, vensters geheten in het canonjargon, zijn:
- Trijntje uit de prehistorie, 5500 v.Chr.
- Vlaardingencultuur, 3500-2500 v.Chr.
- Romeinen in Zuid-Holland, 50 v.Chr.-300
- De komst van het christendom, 690
- Het Hollandse Gravenhuis, ca. 900-1300
- De Leidse Burcht, ca. 1000: Het eerste kasteel
- Priester Hendrik, ca. 1100: Het ontstaan van het 'cope landschap'
- Van polderbestuur naar hoogheemraadschap, 13e-14e eeuw
- Dordrecht krijgt stadsrechten, 1220: Hollandse steden
- Jacoba van Beieren, 1401-1436
- Sint Elizabethsvloeden, 1421 en 1424
- Haringvisserij, Vanaf de middeleeuwen
- Erasmus en Coornhert, 16e eeuw: Hollandse verdraagzaamheid
- Jan de Bakker, 16e eeuw: Oprukkend protestantisme
- De Goudse Glazen, 1555-1603
- De Opstand, Belangrijke momenten tussen 1572 en 1584
- Universiteit Leiden, vanaf 1575
- Cornelis de Houtman en Olivier van Noort, ca. 1600: Ontdekkingsreizigers
- Zuid-Hollandse buitenplaatsen, 17e-18e eeuw
- Anthonie van Leeuwenhoek en Christiaan Huygens, 17e-eeuwse wetenschappers
- Spinoza en Bayle, 17e eeuw: Invloedrijke filosofen
- De onthoofding van Johan van Oldenbarnevelt, 1619
- De Statenvertaling van de Bijbel, 1635
- De Lakenhal van Leiden, 1640
- De Trekvaart Haarlem-Leiden, 1657
- Vermeers Gezicht op Delft, ca. 1660: Hollandse meesters
- De moord op de gebroeders (Cornelis en Johan) De Witt, 1672
- Oude Hollandse Waterlinie en Fort Wierickerschans, 1672-1673
- Molens van Kinderdijk, ca. 1740
- De uitleenbibliotheek van Hendrik Scheurleer, 1757: Verlichting voor het individu
- Exercitiegenootschap 'De Vrijheid' uit Dordrecht en de komst van de 'groene bankjes', 1783: Verlichte politieke idealen
- De Bollenstreek, 19e eeuw
- De Kruitschipramp van Leiden 1807: De eerste 'Nationale Ramp'
- Willem Frederik van Oranje landt bij Scheveningen, 1813
- Eerste badhuis in Scheveningen, 1818: De opkomst van het strandtoerisme
- De droogmaking van de Zuidplas, 1839
- De splitsing van Holland, 1840
- Technische Universiteit Delft, 1842
- Gerrit Lalleman, 1855: Protest tegen kinderarbeid
- De Haagse School, ca. 1860-1880
- De Nieuwe Waterweg en de groei van Rotterdam, 1872
- Den Haag en Nederlands Indië, 20e eeuw
- De Kuip, 1937
- Zuid-Holland in de Tweede Wereldoorlog, 1940-1945
- Watersnoodramp, 1953
- De eerste moskee, 1955
- Popcultuur: Haagse 'beats' en Kralingen, Jaren 1960-1970
- Opkomend milieubewustzijn, ca. 1963
- Van Brienenoordbrug, 1965: Symbool van een dichtslibbende infrastructuur
- Maeslantstormvloedkering, 1997: De Deltawerken voltooid
Gegevens[bewerken | brontekst bewerken]
- J. Knoester, R. Pots, K. de Vries en M. Wellenberg (2011) Canon van Zuid-Holland, de geschiedenis van Zuid-Holland in 50 verhalen, Erfgoedhuis Zuid-Holland. ISBN 9789077842591
Bronnen, noten en/of referenties
|