Elasmosauridae
| Elasmosauridae Status: Uitgestorven Fossiel voorkomen: Krijt (Hauterivien-Maastrichtien) 130–66 miljoen jaar geleden | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||
| Elasmosaurus | |||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||
| |||||||||||
| Familie | |||||||||||
| Elasmosauridae Cope, 1869 | |||||||||||
| |||||||||||
| Albertonectes vanderveldei | |||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||||
Elasmosauridae op  Wikispecies
| |||||||||||
| |||||||||||
De Elasmosauridae[1][2] zijn een groep van uitgestorven plesiosauriërs.
Naamgeving[bewerken | brontekst bewerken]
Een familie Elasmosauridae werd in 1869 benoemd door Edward Drinker Cope om de een jaar eerder door hem benoemde Elasmosaurus een plaats te geven.[3]
Een klade Elasmosauridae werd in 2010 gedefinieerd door Ketchum en Roger Benson als de groep omvattende Elasmosaurus platyurus en alle soorten nauwer verwant aan Elasmosaurus dan aan Cryptoclidus eurymerus, Leptocleidus superstes, Plesiosaurus dolichodeirus of Polycotylus latipinnis.
Kenmerken[bewerken | brontekst bewerken]
Deze lang overlevende groep plesiosauriërs ontstond vermoedelijk in het Laat-Jura en omvatte in de loop van het Krijt steeds meer verschillende vormen. Zekere elasmosauriden zijn overigens pas vanaf het midden van het Krijt bekend. Kenmerken van deze plesiosauriërs waren de tonvormige, gedrongen rompbouw, die een snelle voortbeweging niet toestond, krachtige en beweeglijke zwempoten en een relatief lange hals met wel zesenzeventig wervels, bij Albertonectes waar de nek zeven meter lang is op een totale lengte van elf meter. De lichaamslengte kon tot veertien meter bedragen. De lange hals met de kleine kop werkte tijdens het zwemmen als een voorliggend roer. De kop was maar zo'n halve meter lang. Hij droeg lange slanke tanden. De kaakgewrichten stonden ver achter het achterhoofd. De onderkaken vormden samen een lange hoepelvormige structuur onder een ruime mondholte.
Het quadratum is een enorme structuur. Het foremen pineale is gesloten. De halswervels hebben bijna platte gewrichtsvlakken. De wervellichamen van de voorste halswervels hebben een richel op de zijkant. De ravenbeksbeenderen hebben grote inhammen in de achterzijden.
Fylogenie[bewerken | brontekst bewerken]
Een mogelijke stamboom toont het volgende kladogram:
| Cryptoclidia |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Leefwijze[bewerken | brontekst bewerken]
Vanwege hun kleine bek konden ze alleen kleine vissen, schaaldieren en weekdieren verorberen, dit in tegenstelling tot de Pliosauridae, die veel grotere prooien konden verwerken. De tanden van bovenkaken en onderkaken grepen in elkaar wat een soort filter opleverde. De dieren legden vermoedelijk geen eieren maar waren levendbarend. Het is mogelijk dat ze op de bodem van ondiepe zeeën hebben gewacht op hun prooien. Ze slikten stenen in, die als ballast dienden. Het is echter ook verondersteld dat ze juist met hun lange nekken naar beneden reikten om voedsel van de bodem te plukken.
Vondsten[bewerken | brontekst bewerken]
Fossielen zijn gevonden in Noord-Amerika, Europa, Australië en Nieuw-Zeeland.
Indeling[bewerken | brontekst bewerken]
Onderfamilie Elasmosaurinae
- † Albertonectes Kubo et al., 2012
- † Alexeyisaurus Sennikov & Arkhangelsky, 2010
- † Callawayasaurus Carpenter, 1999
- † Cardiocorax Araújo et al., 2015
- † Cimoliasaurus Leidy, 1851
- † Colymbosaurus Seeley, 1874
- † Elasmosaurus Cope, 1868
- † Eromangasaurus Kear, 2005
- † Hydralmosaurus Welles, 1943
- † Hydrotherosaurus Welles, 1943
- † Leurospondylus Brown, 1913
- † Libonectes Carpenter, 1997
- † Mauisaurus Hector, 1874
- † Polyptychodon Owen, 1841
- † Scanisaurus Persson, 1960
- † Stereosaurus Seeley, 1869
- † Styxosaurus Welles, 1943
- † Terminonatator Sato, 2003
- † Thalassiosaurus Welles, 1943
- † Thalassomedon Welles, 1943
- † Thalassonomosaurus Welles, 1943
- † Tuarangisaurus Wiffen & Moisley, 1986
- † Wapuskanectes Druckenmiller & Russell, 2006
- † Woolungasaurus Persson, 1960
- † Zafarasaura Vincent et al., 2011
Onderfamilie Alzadasaurinae
- † Alzadasaurus Welles, 1943
- † Aphrosaurus Welles, 1943
- † Fresnosaurus Welles, 1943
- † Morenosaurus Welles, 1943
- † Ogmodirus Williston & Moodie, 1913
Onderfamilie Aristonectinae Otero et al., 2012
- † Aristonectes Cabrera, 1941
- † Futabasaurus Sato et al., 2006
- † Kaiwhekea Cruickshank & Fordyce, 2002
| Bronnen, noten en/of referenties
Literatuur
Noten
|