Economische Commissie voor Latijns-Amerika en het Caribisch Gebied

Economische Commissie voor Latijns-Amerika en het Caraïbisch gebied (en) United Nations Economic Commission for Latin America and the Caribbean (ECLAC) (es) Comisión Económica para América Latina y el Caribe (CEPAL) (pt) Comissão Econômica para a América Latina e o Caribe
Hoofdkantoor ECLAC
Geschiedenis
Opgericht	25 februari 1948
Organisatie
Hoofdkantoor	Santiago
Bestuursorgaan	ECOSOC
Bestuur
Uitvoerend Secretaris	José Manuel Salazar Xirinachs
Sinds	1 september 2022
Voorganger	Alicia Bárcena Ibarra

De Economische Commissie voor Latijns-Amerika en het Caraïbisch gebied (Engels: United Nations Economic Commission for Latin America and the Caribbean, ECLAC; Spaans: Comisión Económica para América Latina y el Caribe, CEPAL; Portugees: Comissão Econômica para a América Latina e o Caribe, CEPAL) is een regionale commissie van de Verenigde Naties, opgericht om economische en sociale ontwikkeling van de regio te bevorderen.

De commissie heeft een permanent secretariaat dat zich toelegt op economisch en sociaal beleidsonderzoek als basis voor internationale samenwerking. De CEPAL wordt gezien als de bakermat van het importsubstitutie-beleid van Latijns-Amerika in de jaren '50 en '60. In recentere jaren richten de beleidsvoorstellen van de CEPAL zich op het bereiken van de Milleniumdoelstellingen met nadruk op sociale gelijkheid.

Het secretariaat is gehuisvest in een monumentaal gebouw dat gezien wordt als het beste voorbeeld in Chili van het nieuwe bouwen. De term CEPAL kan duiden op de commissie, het secretariaat en het gebouw.

Ontstaan

Regionale commissies van de Verenigde Naties

In 1946, op aanraden van de "Tijdelijke subcommissie voor herstel van (door oorlog) verwoestte gebieden", gaf de Algemene Vergadering opdracht aan de Economische en Sociale Raad (ECOSOC) om twee regionale commissies in het leven te roepen: een voor Europa en een andere voor Azië en het verre Oosten. De ECOSOC gaf in 1947 gevolg aan deze opdracht.

Latijns-Amerika had destijds een grote invloed in de Algemene Vergadering want 20 van de 51 lidstaten waren uit deze regio. Onder aanvoering van de Chileense diplomaat Hernán Santa Cruz bepleitten de afgevaardigden van dit subcontinent dat het eveneens een regionale commissie nodig had om economische ontwikkeling te bevorderen, net zoals Europa en Azië regionale commissies nodig hadden om herstel van de verwoestingen na de oorlog te bevorderen. In 1947 gaf de Algemene Vergadering de instructie aan ECOSOC om een derde regionale commissie in het leven te roepen, en wel voor Latijns-Amerika. Later, naarmate het onafhankelijkheidsproces vorderde, werden ook regionale commissies voor Afrika en West-Azië opgericht.

Oprichting van de regionale commissie voor Latijns-Amerika

In februari 1948 nam ECOSOC de resolutie 106(6) aan waarin de Economische Commissie voor Latijns-Amerika gecreëerd werd. De eerste zitting van de commissie vond plaats van 7 tot 25 juni 1948 in Santiago. Twintig Latijns-Amerikaanse landen plus de Verenigde Staten, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en Nederland waren vertegenwoordigd, in de meeste gevallen door hun ambassadeur in Chili. Er werd een reglement opgesteld voor de commissie en een werkprogramma voor het Secretariaat.

Commissie

Lidstaten

Lidstaten van ECLAC

■ Lidstaten

■ Geen lid

Het aantal lidstaten van de commissie groeide gestaag van de oorspronkelijke 25 in 1948 tot 60 in 2021. Resolutie 1984/67 van de ECOSOC breidde het actieterrein van de CEPAL uit tot het Caraïbisch gebied, en veranderde haar naam in de Economische Commissie voor Latijns-Amerika en het Caraïbisch gebied.

De commissie heeft 14 geassocieerde leden, niet-onafhankelijke gebieden die toestemming hebben om deel te nemen aan de zittingen. Uit hoofde van het lidmaatschap van de CEPAL kunnen deze niet-onafhankelijke gebieden, waaronder Aruba, Curaçao en Sint-Maarten, ook deelnemen aan andere internationale bijeenkomsten, zoals topconferenties georganiseerd door ECOSOC.

Land	Status	Datum van toetreding
Amerikaanse Maagdeneilanden	Geassocieerd lid	6 april 1984
Anguilla	Geassocieerd lid	20 april 1996
Antigua en Barbuda	Lid	11 november 1981
Argentinië	Lid	25 februari 1948
Aruba	Geassocieerd lid	22 april 1988
Bahama's	Lid	18 september 1973
Barbados	Lid	9 december 1966
Belize	Lid	25 september 1981
Bermuda	Geassocieerd lid	31 augustus 2012
Bolivia	Lid	25 februari 1948
Brazilië	Lid	25 februari 1948
Britse Maagdeneilanden	Geassocieerd lid	6 april 1984
Canada	Lid	25 februari 1948
Chili	Lid	25 februari 1948
Colombia	Lid	25 februari 1948
Costa Rica	Lid	25 februari 1948
Cuba	Lid	25 februari 1948
Curaçao	Geassocieerd lid	31 augustus 2012
Dominica	Lid	18 december 1978
Dominicaanse Republiek	Lid	25 februari 1948
Duitsland	Lid	26 juli 2005
Ecuador	Lid	25 februari 1948
El Salvador	Lid	25 februari 1948
Frankrijk	Lid	25 februari 1948
Frans-Guyana	Geassocieerd lid	11 mei 2018
Griekenland	Lid	17 september 1974
Guadeloupe	Geassocieerd Lid	31 augustus 2012
Guatemala	Lid	25 februari 1948
Guyana	Lid	20 september 1966
Haïti	Lid	25 februari 1948
Honduras	Lid	25 februari 1948
Italië	Lid	27 juli 1990
Jamaica	Lid	18 september 1962
Japan	Lid	27 juli 2006
Kaaimaneilanden	Geassocieerd lid	13 juni 2008
Martinique	Geassocieerd Lid	31 augustus 2012
Mexico	Lid	25 februari 1948
Montserrat	Geassocieerd Lid	23 april 1968
Nederland	Lid	25 februari 1948
Nicaragua	Lid	25 februari 1948
Noorwegen	Lid	22 juli 2015
Panama	Lid	25 februari 1948
Paraguay	Lid	25 februari 1948
Peru	Lid	25 februari 1948
Portugal	Lid	27 juli 1984
Puerto Rico	Geassocieerd Lid	10 mei 1990
Saint Kitts en Nevis	Lid	23 september 1983
Saint Lucia	Lid	18 september 1979
Saint Vincent en de Grenadines	Lid	16 september 1980
Sint Maarten	Geassocieerd Lid	9 mei 2014
Spanje	Lid	3 augustus 1979
Suriname	Lid	4 december 1975
Trinidad en Tobago	Lid	18 september 1962
Turkije	Lid	25 juli 2017
Turks- en Caicoseilanden	Geassocieerd lid	24 maart 2006
Uruguay	Lid	25 februari 1948
Venezuela	Lid	24 februari 1948
Verenigd Koninkrijk	Lid	25 februari 1948
Verenigde Staten	Lid	25 februari 1948
Zuid-Korea	Lid	23 juli 2007

Subsidiaire intergouvernementele organen

De commissie heeft in de loop van de tijd een aantal intergouvernementele organen in het leven geroepen. Deze organen rapporteren aan de CEPAL over hun activiteiten.

• Plenair comité
• Comité voor ontwikkeling en samenwerking in het Caraïbisch gebied (CDCC)
• Comité voor Zuid-zuid samenwerking
• Comité voor Wetenschap, innovatie en informatie- en communicatietechnologieën
• Regionale Conferentie over Bevolking en Ontwikkeling in Latijns-Amerika en het Caraïbisch gebied
• Regionale Conferentie over Sociale Ontwikkeling in Latijns-Amerika en het Caraïbisch gebied
• Regionale Conferentie over de Vrouw in Latijns-Amerika en het Caraïbisch gebied
• Regionale Raad voor Planning
• Statistische Conferentie van het Amerikaanse continent

Zittingen

De commissie kwam van 1948 tot en met 1951 jaarlijks bijeen. Vanaf 1951 komt de commissie eens in de twee jaar bijeen. De 25e zitting werd gehouden van 12 tot 15 mei 1998 in Oranjestad. De 38e zitting van de commissie, van 26 tot 28 oktober 2020, werd online georganiseerd. De 39e zitting van de commissie vond plaats in het Centro Cultural Kirchner in Buenos Aires van 24 tot 26 oktober 2022.

Secretariaat

Uitvoerend secretarissen

Nr.	Uitvoerend secretaris		Nationaliteit	Periode
1		Gustavo Martínez Cabañas (1911-2003)	Mexico	december 1948	april 1950
2		Raúl Prebisch (1901-1986)	Argentinië	mei 1950	juli 1963
3		José Antonio Mayobre (1913-1980)	Venezuela	augustus 1963	december 1966
4		Carlos Quintana (1912-1987)	Mexico	januari 1967	maart 1972
5		Enrique V. Iglesias (1930)	Uruguay	april 1972	februari 1985
6		Norberto González (1925-2017)	Argentinië	maart 1985	december 1987
7		Gert Rosenthal Königsberger (1935)	Guatemala	januari 1988	december 1997
8		José Antonio Ocampo (1952)	Colombia	januari 1998	augustus 2003
9		José Luis Machinea (1946)	Argentinië	december 2003	juli 2008
10		Alicia Bárcena Ibarra (1952)	Mexico	juli 2008	maart 2022
11		Mario Cimoli (interim)	Italië /  Argentinië	april 2022	augustus 2022
12		José Manuel Salazar-Xirinachs	Costa Rica	september 2022

Vestigingen

Het hoofdkantoor van het secretariaat is gevestigd in Santiago. Er zijn twee subregionale hoofdkantoren: een in Mexico-Stad voor Centraal-Amerika en een in Port of Spain voor het Caraïbisch gebied. Het secretariaat heeft nationale kantoren in Bogota, Brasilia, Buenos Aires en Montevideo. CEPAL heeft ook een kantoor in Washington D.C. voor liaison met aldaar gevestigde internationale organisaties.

Afdelingen

Het secretariaat heeft de volgende onderzoeksafdelingen:

• Economische ontwikkeling
• Sociale ontwikkeling
• Productie en Bedrijven
• Handel en regionale integratie
• Statistiek
• Bevolkingsvraagstukken
• Gender en ontwikkeling
• Ontwikkelingsplanning
• Natuurlijke hulpbronnen en infrastructuur
• Duurzame ontwikkeling en leefomgeving

Naast de onderzoeksafdelingen heeft het secretariaat ook een aantal ondersteunende afdelingen, waaronder:

• Administratie
• Planning van werkprogramma en projecten
• Publicaties
• Conferenties
• Bibliotheek

Ideologie en beleid

De Economische Studie van Latijns-Amerika in 1948: het Manifesto

In december 1948 begon het Secretariaat van de CEPAL met haar activiteiten. De eerste grote taak was het doen van een economische studie van Latijns Amerika. De Argentijnse econoom Raúl Prebisch werd ingehuurd om de inleiding te schrijven en de studie te presenteren tijdens de tweede zitting van de Commissie. Deze inleiding, apart gepubliceerd onder de titel De economische ontwikkeling van Latijns-Amerika en enkele van haar belangrijkste problemen, zette de toon en werd het Latijns-Amerikaanse Manifesto genoemd. Deviezen-schaarste was het knelpunt voor ontwikkeling omdat commodity-exporterende perifere gebieden zoals Latijns-Amerika hun ruilvoet op de lange termijn hadden zien verslechteren.

Importsubstitutie en regionale integratie

Vanwege de originaliteit en de aantrekkingskracht van de ideeën van Prebisch werd de CEPAL in de jaren '50 en '60 een ontmoetingsplaats van economen en sociologen van binnen en buiten het continent. De analyses van de CEPAL vormden de theoretische onderbouwing voor het beleid van Importsubstitutie (ISI), het hanteren van invoertarieven en directe overheidsinvesteringen om industrialisatie te bewerkstelligen. Evenzo werd de noodzaak van een agrarische hervorming in de regio onderbouwd. Dit beleid moest volgens de CEPAL uitgevoerd worden in het kader van een gemeenschappelijke Latijns-Amerikaanse markt. Politieke veranderingen vanaf midden-jaren '60 zoals de opkomst van militaire dictaturen in Latijns-Amerika verhinderden de realisatie van een gemeenschappelijke markt. Economische veranderingen vanaf de jaren '70 zoals de oliecrisis en de petrodollars die Latijns-Amerika overspoelden in haar nasleep, leidden tot inflatie en groei van de buitenlandse schuld.

Hervormingen en groei

In de jaren tachtig paste de CEPAL haar visie aan, eerst met Iglesias en vervolgens met González en Rosenthal aan het roer, vanwege de Latijns-Amerikaanse schuldencrisis. Het herstel van macro-economische evenwichten om interne economische groei te bereiken werd benadrukt als reactie op de schuldenproblematiek. Latijns-Amerika ontmantelde het protectionisme vanaf 1982. De CEPAL paste onder leiding van Rosenthal haar beleidsvisie aan en erkende het belang van open internationale markten. In de nieuwe visie werd de nadruk gelegd op technologische vooruitgang, diversificatie van de productie- en exportstructuur en sociale gelijkheid.

Technologische innovatie en sociale gelijkheid

In de 21e eeuw staan de beleidsvoorstellen van de CEPAL met name in het kader van de Milleniumdoelstellingen waarin sociale gelijkheid en duurzame ontwikkeling voorwaarden zijn voor economische groei. In de visie van de CEPAL is technologische vooruitgang en productiviteitsgroei de enige manier om deze doelstellingen te combineren.

CEPAL-leerstellingen in perspectief

Het gedachtegoed van CEPAL is heterodox en behoort tot de school van economisch denken die structuralisme wordt genoemd. Het komt voort uit een vorm van Latijns-Amerikaans keynesianisme, maar is ook geïnspireerd door Schumpeter en het Amerikaanse institutionalisme. Van oorsprong is het hanteren van een centrum-periferie model kenmerkend voor de CEPAL-analyse. Vaak wordt het werk van de CEPAL daarom gezien als inspiratiebron voor meer radicale dependencia-theorieën. In de loop van de tijd zijn de CEPAL-leerstellingen geëvolueerd in de richting van een neo-structuralistische visie, die het belang van open markten en macro-economische evenwichten onderkent maar pleit voor regulatie en overheidsinterventie om technologische vooruitgang en sociale gelijkheid te bewerkstelligen.

Gebouw

De Raúl Prebisch-zaal in het Cepal-gebouw .

Het gebouw waarin het hoofdkantoor van het CEPAL secretariaat is gehuisvest, is speciaal voor dit doel ontworpen en symboliseert in haar architectuur de doelstellingen van de organisatie. Het is een van de speciaal voor de Verenigde Naties ontworpen gebouwen, samen met het hoofdkwartier van de VN in New York en het hoofdkantoor van de UNESCO in Parijs.

Het hoofdkantoor van de CEPAL bevindt zich in de gemeente Vitacura en werd op 29 augustus 1966 ingehuldigd door de president van Chili, Eduardo Frei Montalva, en de secretaris-generaal van de Verenigde Naties, U Thant. Het gebouw wordt beschouwd als een mijlpaal van de moderne Latijns-Amerikaanse architectuur. Het is ontworpen door de invloedrijke Chileense architect Emilio Duhart in samenwerking met Christian de Groote, Roberto Goycoolea en Oscar Santelices, geïnspireerd op de stijl van de prominente Zwitserse architect Le Corbusier.

Bronnen, noten en/of referenties

· ·

Bestuursorganen van de Verenigde Naties

Algemene Vergadering · Veiligheidsraad · Economische en Sociale Raad · Secretariaat van de Verenigde Naties · Internationaal Gerechtshof · Trustschapsraad

· ·

Verenigde Naties: gespecialiseerde organisaties