Naar inhoud springen

Malmedy

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Malmedy
Stad in België Vlag van België
Malmedy (België)
Malmedy
Geografie
Gewest Vlag Wallonië Wallonië
Provincie Vlag Luik (provincie) Luik
Arrondissement Verviers
Oppervlakte
– Onbebouwd
– Woongebied
– Andere
100,37 km² (2022)
87,69%
4,15%
8,16%
Coördinaten 50° 26' NB, 6° 2' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners
– Mannen
– Vrouwen
– Bevolkings­dichtheid
12.950 (01/01/2024)
48,53%
51,47%
129,03 inw./km²
Leeftijdsopbouw
– 0-17 jaar
– 18-64 jaar
– 65 jaar en ouder
(01/01/2024)
18,25%
59,28%
22,46%
Buitenlanders 6,02% (01/01/2024)
Politiek en bestuur
Burgemeester Jean-Paul Bastin (Alternative)
Bestuur Alternative
Zetels
Alternative
ECm
PS Plus
21
12
10
1
Economie
Gemiddeld inkomen 19.501 euro/inw. (2021)
Werkloosheidsgraad 10,05% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode
4960
4960
4960
Deelgemeente
Malmedy
Bellevaux-Ligneuville
Bévercé
Zonenummer 080
NIS-code 63049
Politiezone Stavelot-Malmedy
Hulpverleningszone Warche Amblève Lienne
Website Officiële website
Detailkaart
ligging binnen het arrondissement Verviers
in de provincie Luik
Portaal  Portaalicoon   België
Malmedy, kathedraal: la Cathédrale Saints-Pierre-et-Paul et Saint-Quirin
Abdij van Malmedy
Panorama
Vallei van Arimont
Centraal plein
La Rue Outrelepont

Malmedy (Waals: Måmdey, Duits, verouderd: Malmünd) is een stad en faciliteitengemeente voor Duitstaligen in de provincie Luik in België. De plaats is gelegen waar de Warchenne uitmondt in de Warche. De stad telt ruim 12.000 inwoners.

Deelgemeenten

[bewerken | brontekst bewerken]
# Naam Opp.
(km²)
Inwoners
(2020)
Inwoners
per km²
NIS-code
1 Malmédy 6,44 6.413 996 63049A
2 Bévercé 66,89 4.539 68 63049B
3 Bellevaux-Ligneuville 27,06 1.845 68 63049C

Overige kernen

[bewerken | brontekst bewerken]

Verspreid over het grondgebied van deze drie deelgemeenten bevinden zich ruim over de 30 dorpen en gehuchtjes.

Bellevaux-Ligneuville

[bewerken | brontekst bewerken]

Demografische ontwikkeling

[bewerken | brontekst bewerken]

Demografische ontwikkeling voor de fusie

[bewerken | brontekst bewerken]
  • Bronnen:NIS, Opm:1930 tot en met 1970=volkstellingen, 1976 inwoneraantal op 31 december

Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente

[bewerken | brontekst bewerken]

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

  • Bronnen:NIS, Opm:1930 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari
1992 tot heden
jaar Aantal[1] Evolutie: 1992=index 100
1992 10.418 100,0
1993 10.437 100,2
1994 10.536 101,1
1995 10.690 102,6
1996 10.739 103,1
1997 10.841 104,1
1998 10.975 105,3
1999 11.060 106,2
2000 11.144 107,0
2001 11.265 108,1
2002 11.394 109,4
2003 11.436 109,8
2004 11.584 111,2
2005 11.650 111,8
2006 11.829 113,5
2007 11.878 114,0
2008 11.938 114,6
2009 12.003 115,2
2010 12.161 116,7
2011 12.219 117,3
2012 12.336 118,4
2013 12.316 118,2
2014 12.336 118,4
2015 12.384 118,9
2016 12.415 119,2
2017 12.503 120,0
2018 12.654 121,5
2019 12.741 122,3
2020 12.797 122,8
2021 12.778 122,7
2022 12.857 123,4
2023 12.894 123,8
2024 12.950 124,3

Malmedy ontstond rond de abdij die kort voor 650 door Remaclus gesticht was en sinds de 10e eeuw behoorde het samen met Stavelot tot het Abdijvorstendom Stavelot-Malmedy. Het plaatsje lag dicht bij de Germaans-Romaanse taalgrens, maar heeft waarschijnlijk altijd een Romaanstalige meerderheid gehad. Na de Franse annexatie van de Zuidelijke Nederlanden in 1795 behoorde het tot het departement Ourthe. Het Congres van Wenen wees de Oostkantons inclusief Malmedy in 1815 aan Pruisen toe. In dat land behoorde de stad tot het district Malmedy in de Rijnprovincie. Er werden pogingen ondernomen om het plaatsje te verduitsen, onder meer door de invoering van Duitstalig onderwijs en de plaatsnaamwijziging naar Malmünd (zie verder). Krachtens het Verdrag van Versailles kwam Malmedy in 1919 toe aan België. Gedurende de Duitse bezetting van België in de Tweede Wereldoorlog stond Malmedy opnieuw onder een Duits bestuur. Tijdens de Slag in de Ardennen, in de herfst van 1944, doodden Duitse SS'ers tientallen Amerikaanse krijgsgevangenen. Deze gebeurtenis staat bekend als het Bloedbad van Malmedy.

Volgens de officiële talentelling in Malmedy zou het aandeel Duitstaligen tussen 1920 en 1947 teruggevallen zijn van 21% tot 9,7%. Bij het vastleggen van de taalgrens in 1961-'63 werd bepaald dat Malmedy tot het Franse taalgebied behoort, maar faciliteiten voor Duitstaligen levert. De gemeente wordt gerekend tot de Oostkantons maar niet tot de Duitstalige Gemeenschap die in het Duits het openbaar bestuur voert. In Malmedy is wel de Centrale dienst voor Duitse vertaling gevestigd van de FOD Binnenlandse Zaken.

Monumenten zijn de voormalige benedictijnenabdij (gesticht in 648, opgeheven in 1796) en de abdijkerk (1775-1784), die na de trekking van de nieuwe staatsgrens in 1920 zetel van de bisschop van Eupen-Malmedy werd. Na opheffing van het bisdom in 1925 bleef de kathedraal deze titel behouden. De kathedraal bewaart de relieken van de Heilige Quirinus.

Van 1885 tot 2007 was er in de stad ook een station Malmedy.

De naam "Malmedy" is vermoedelijk van Gallo-Romeinse oorsprong. De vroegste vermelding van het klooster Malmedy stamt uit 670: de monasterio Malmundario. Latere vormen zijn Malmedie (1287), Malmundier (1288), Malmonder (1367), Melmender (1388) en Malmeder (1451), en sindsdien werd de plaats in het lokale dialect Malmder genoemd, wat ten slotte Måmdey werd.[2] De autoriteiten gebruikten Malmedy, zoals in Stavelot-Malmedy. Onder invloed van Duits nationalisme werd de plaats na de Pruisische annexatie in 1815 hernoemd in Malmünd (ook wel Malmünde), waarop men in het Franse taalgebied reageerde door voortaan Malmédy te schrijven; beide accenten zijn kenmerkend voor beide talen en hielden daarom een duidelijke aanspraak op de identiteit van de plaats in, hoewel het strikt genomen geen historische namen waren. In 1988 werd de naam weer Malmedy – zonder accent.[3]

Bezienswaardigheden

[bewerken | brontekst bewerken]

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

[bewerken | brontekst bewerken]
Partij 10-10-1976[4] 10-10-1982 9-10-1988 9-10-1994 8-10-2000 8-10-2006[5] 14-10-2012[6] 14-10-2018 13-10-2024
Stemmen / Zetels % 21 % 21 % 21 % 21 % 21 % 21 % 23 % 23 % 23
E.C.A / EC-LB1 / ECm2 14,76A 2 48,54A 12 69,21A 16 60,02A 14 66,44A 16 43,32A 10 41,621 11 39,992 10 -
PS1 / E.C.A / P.S.+2 / PS Plus3 22,191 4 14,931 2 12,631 2 14,051 2 9,211 1 7,752 1 10,333 1 -
ENTITE 14,87 3 - - - - - - - -
MDY-LB - - - - - 1,7 0 - - -
PSC-IC1 / MDY 20002 / A.R.C.3 / Alternative4 48,191 12 32,141 7 18,162 3 25,933 5 18,523 3 26,244 6 44,284 11 49,684 12 -
ECOLO - 4,39 0 - - 15,04 2 - - - -
Forces Vives1 / FV2 - - - - - 19,541 4 6,362 0 - -
Totaal stemmen 6759 6989 7235 7388 7590 8250 8385 8709
Opkomst % 94,82 93,89 91,28 93,16 89,29 88,43
Blanco en ongeldig % 4,45 3,52 4,38 5,58 6,89 5,76 5,32 7,28

Het bestuur van Malmedy bestond vanaf 2007 uit een coalitie van de lijsten Alternative, Forces Vives en de PS. Op 20 augustus 2008 werd de coalitie vervangen door een andere, met André Denis als burgemeester. Hierbij maakte de gemeenteraad gebruik van de wet Courard, die het mogelijk maakt een bestaande meerderheid in de gemeenteraad omver te werpen. Malmedy was de eerste Waalse gemeente die van deze mogelijkheid gebruikmaakte.[7]

Malmedy is jaarlijks het toneel van de Grand Prix d’Europe, een internationale topwedstrijd voor mountainbikers.

  • (fr) (de) (en) (nl) Website van de gemeente
Zie de categorie Malmedy van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.