Naar inhoud springen

Baelen

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Baelen
Gemeente in België Vlag van België
Baelen (België)
Baelen
Geografie
Gewest Vlag Wallonië Wallonië
Provincie Vlag Luik (provincie) Luik
Arrondissement Verviers
Oppervlakte
– Onbebouwd
– Woongebied
– Andere
85,65 km² (2022)
93,9%
1,51%
4,59%
Coördinaten 50° 38' NB, 5° 58' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners
– Mannen
– Vrouwen
– Bevolkings­dichtheid
4.487 (01/01/2024)
50,52%
49,48%
52,39 inw./km²
Leeftijdsopbouw
– 0-17 jaar
– 18-64 jaar
– 65 jaar en ouder
(01/01/2024)
19,57%
61,33%
19,1%
Buitenlanders 7,98% (01/01/2024)
Politiek en bestuur
Burgemeester Maurice Fyon (ACBM)
Bestuur ACBM
Zetels
ACBM
Trait d'Union
Alternative
15
9
5
1
Economie
Gemiddeld inkomen 20.652 euro/inw. (2021)
Werkloosheidsgraad 7,82% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode
4837
4837
Deelgemeente
Baelen
Membach
Zonenummer 087
NIS-code 63004
Politiezone Pays De Herve
Hulpverleningszone Vesdre - Hoëgne & Plateau
Website Officiële website
Detailkaart
de Belgische provincie Luik met
daarin de gemeente Baelen
Portaal  Portaalicoon   België

Baelen, in het Nederlands ook gespeld als Balen (Waals Bailou), is een plaats en gemeente in de provincie Luik in België. De gemeente telt ruim 4000 inwoners.

In de gemeente wordt een Duits-Nederlands (Ripuarisch-Limburgs) grensdialect gesproken, maar de gemeente kwam toch aan de Franstalige kant van de taalgrens terecht. Bij vastlegging van de taalgrens in 1963 werd wel de mogelijkheid opengelaten om zo nodig Nederlandstalige en Duitstalige faciliteiten in te stellen. Dit gebied wordt ook wel de Platdietse streek genoemd.

Deelgemeenten

[bewerken | brontekst bewerken]
# Naam Opp.
(km²)
Inwoners
(2020)
Inwoners
per km²
NIS-code
1 Baelen 14,29 3.356 235 63004A
2 Membach 71,26 1.131 16 63004B

Overige kernen

[bewerken | brontekst bewerken]

Nabijgelegen kernen

[bewerken | brontekst bewerken]

Membach, Dolhain, Limburg, Welkenraedt, Eupen

Tot de opheffing van het hertogdom Limburg was Baelen als oorspronkelijk karolingisch domein de hoofdplaats van een van de vijf Limburgse hoogbanken. Net als de rest van het hertogdom werd Baelen bij de annexatie van de Zuidelijke Nederlanden door de Franse Republiek in 1795 opgenomen in het toen gevormde departement Ourthe.

Recent is door een verzamelaar/historicus een grenssteen teruggevonden die stamt uit 1620. Deze driekantige grenssteen vermeldt aan twee kanten 'BALEN' (voor Baelen) en aan de derde kant 'HC' (voor Hendrik-Kapelle). Deze grenssteen is inmiddels gerestaureerd en kan worden bezichtigd voor het gemeentehuis van Lontzen.

Situatie in 1830

[bewerken | brontekst bewerken]

Bij de onafhankelijkheid van België inventariseerde geograaf Philippe Vandermaelen in Baelen 275 woningen en 9 fabrieken, aangedreven door de Baelenbeek. Er waren 1916 inwoners. De inventaris omvat verder details over de natuurlijke omgeving, bodems, landbouwproductie en veestapel. Ook het wegennetwerk van toen is beschreven.[1]

Bezienswaardigheden

[bewerken | brontekst bewerken]
Sint-Pauluskerk met gedraaide torenspits
Gemeentehuis

Natuur en landschap

[bewerken | brontekst bewerken]

Baelen ligt op een hoogte van ongeveer 230 meter, in het dal van de Ruisseau de Baelen, een beekje dat nabij Dolhain in de Vesder uitmondt. Een groot deel van het grondgebied van de gemeente bestaat uit het Hertogenwoud.

Lijst van burgemeesters

[bewerken | brontekst bewerken]
  • (XVIIIe eeuw) Henri Massyn Wertz[2][3]
  • (1855): U.J. Jonker[4]
  • -2000 (februari): Pierre Wintgens (PSC)[5]
  • 2000 (februari)- : Michel Beckers (Union, kartellijst PSC-PS)[5]
  • 2001-2024: Maurice Fyon (PS)[6][7]

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

[bewerken | brontekst bewerken]
Partij 10-10-1976[8] 10-10-1982 9-10-1988 9-10-1994 8-10-2000 8-10-2006[9] 14-10-2012[10] 14-10-2018 13-10-2024
Stemmen / Zetels % 11 % 11 % 11 % 13 % 13 % 15 % 15 % 15 % 15
UNION1 / Trait d'Union2 53,121 7 57,881 7 63,811 7 63,891 9 72,91 10 43,871 6 32,121 5 31,882 5 -
AC1 / ACBM2 - - - - - 56,131 9 51,242 8 49,392 9 -
PS1 / Alternative2 14,081 1 - - - - - - 9,582 1 -
POUR - - - - - - 16,64 2 9,15 0 -
ECOLO - - - 23,79 3 27,1 3 - - - -
EBM - - - 12,31 1 - - - - -
RC 18,26 2 42,12 4 36,19 4 - - - - - -
CN 14,54 1 - - - - - - - -
Totaal stemmen 1839 1975 2129 2293 2415 2672 2819 2990
Opkomst % 94,58 93,67 92,42 93,99 89,10 90,41
Blanco en ongeldig % 5 5,16 6,81 6,15 8,16 4,79 5,36 6,42

Demografische ontwikkeling

[bewerken | brontekst bewerken]
  • Bron:NIS - Opm:1831 t/m 1970=volkstellingen; 1976= inwoneraantal op 31 december
  • 1880: afstand van het gehucht Dolhain in 1879 (1,26 km² met 1358 inwoners) aan de stad Limburg

Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente

[bewerken | brontekst bewerken]

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

  • Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari
1992 tot heden
jaar Aantal[11] Evolutie: 1992=index 100
1992 3.359 100,0
1993 3.451 102,7
1994 3.515 104,6
1995 3.597 107,1
1996 3.638 108,3
1997 3.669 109,2
1998 3.791 112,9
1999 3.823 113,8
2000 3.852 114,7
2001 3.856 114,8
2002 3.888 115,7
2003 3.902 116,2
2004 3.921 116,7
2005 4.012 119,4
2006 4.060 120,9
2007 4.110 122,4
2008 4.154 123,7
2009 4.169 124,1
2010 4.193 124,8
2011 4.248 126,5
2012 4.312 128,4
2013 4.286 127,6
2014 4.300 128,0
2015 4.351 129,5
2016 4.370 130,1
2017 4.386 130,6
2018 4.434 132,0
2019 4.454 132,6
2020 4.487 133,6
2021 4.436 132,1
2022 4.461 132,8
2023 4.518 134,5
2024 4.487 133,6
Zie de categorie Baelen van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.