Oud-Valkenburg

Oud-Valkenburg
Oud-Valkeberg

Plaats in Nederland
(Details)
Situering
Provincie	Limburg Limburg
Gemeente	Valkenburg aan de Geul Valkenburg aan de Geul
Coördinaten	50° 51′ NB, 5° 51′ OL
Algemeen
Inwoners (1 jan 2005)	130
Overig
Postcode	6301 (Valkenburg), 6305 (Schin op Geul)
Netnummer	043
Woonplaats (BAG)	Schin op Geul
Portaal    Nederland

Oud-Valkenburg (Limburgs: Oud-Valkeberg) is een kerkdorp (en tevens de naam van de hoofdstraat, zonder koppelteken geschreven) in de Limburgse gemeente Valkenburg aan de Geul. Het dorp is gelegen tussen Valkenburg en Schin op Geul.

Geschiedenis

De oorsprong van Valkenburg ligt in Oud-Valkenburg. Op de oorkonde met als datum 15 februari 1041 en de naam Falchenberch - de eerste schriftelijke vermelding van Valkenburg - werd niet de tegenwoordige stad aan de Geul bedoeld, maar het huidige Oud-Valkenburg. Van hier uit werd in 1087 het Kasteel Valkenburg gesticht.

Voortvloeiend uit de Vrede van Münster (1648) kwam het Partagetraktaat (1661) tot stand, waarbij het Land van Valkenburg werd verdeeld tussen de voormalige strijdende partijen. Hierbij werd Oud-Valkenburg toebedeeld aan de Spaanse Nederlanden. Ten gevolge van het Verdrag van Fontainebleau van 1785 werd het gebied overgedragen aan de Republiek der Nederlanden. Vanaf de Franse tijd vormde het dorp met Sibbe en IJzeren een zelfstandige gemeente die in 1866 625 inwoners telde. In 1940 werd de gemeente Valkenburg-Houthem gevormd welke in 1981 opging in de gemeente Valkenburg aan de Geul.

Bezienswaardigheden

RK Sint-Johannes de Doperkerk

• De kerk van Oud-Valkenburg is gewijd aan Johannes de Doper en dateert gedeeltelijk uit de 11e eeuw. De kerk bevat een barok altaar uit de 18e eeuw. Verder wordt de kerk verlucht door 14 moderne kruiswegstaties, ontworpen door Mathieu Vroemen en uitgevoerd door Kees Vis.
• Kasteel Genhoes is het stamkasteel van de heren van Valkenburg. De huidige gebouwen, een kasteel en een gesloten hoeve, dateren uit de 17e en 18e eeuw.
• Kasteel Schaloen werd gebouwd in 1656 en is in de 19e eeuw ingrijpend gerestaureerd door Pierre Cuypers. Ook bij dit gebouw hoort een hoeve. Verder liggen er bij het kasteel een watermolen (Schaloensmolen of Sjloens Meule) en de bekende Kasteeltuin Oud-Valkenburg met planten die typerend zijn voor de Zuid-Limburgse flora.
• De dorpskern van Oud-Valkenburg is een beschermd dorpsgezicht.
• Sint-Jansboskapel ligt in de velden bij het dorp.
• De Orchideeëntuin Gerendal twee kilometer ten zuiden van het dorp.

Zie ook

• Lijst van rijksmonumenten in Oud-Valkenburg

Natuur en landschap

Oud-Valkenburg ligt in het dal van de Geul, die ten noorden van het dorp stroomt. De hoogte bedraagt ongeveer 75 meter. Vanuit het dorpje is via het voetpad en de brug over de Geul de Drie Beeldjes, het hellingbos Schaelsbergerbos en de Schaelsberg met daarop de Kluis bereikbaar. Bij de Kluis wordt jaarlijks in het bos de Sjaasbergergank georganiseerd. Ten oosten van de Kluis ligt de Daolkesberg met gele kalksteenwand. Aan de voet van de heuvel ligt de Kalkoven Schaelsberg.

Aan de zuid- en zuidwestzijde liggen het Biebosch, het Sint-Jansbosch en het Gerendal.

Verkeer en vervoer

Oud-Valkenburg is gelegen aan de spoorlijn Aken - Maastricht. Van 23 oktober 1853 tot 1 juni 1923 had het dorp een eigen stopplaats: Station Oud Valkenburg. Verder ligt het dorp aan de weg van Valkenburg naar Schin op Geul: de N595.

Geboren in Oud-Valkenburg

• Jan Onland (1918), burgemeester

Foto's

• 

  Kasteel Genhoes

• 

  Kasteel Schaloen

• 

  18e-eeuwse boerderij

• 

  Kluis op de Schaelsberg

• 

  Geulbrug en Drie Beeldjes

• 

  Kapel aan de rand van Oud-Valkenburg

Nabijgelegen kernen

Valkenburg, Sibbe, Scheulder, Schin op Geul

In de omgeving van Oud-Valkenburg liggen nog de buurtschappen IJzeren en Strucht.

Zie ook

• Lijst van burgemeesters van Oud-Valkenburg

Mediabestanden

Zie de categorie Oud-Valkenburg van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.