Rishi Sunak
| Rishi Sunak | ||||
|---|---|---|---|---|
.jpg)
| ||||
Rishi Sunak in 2022
| ||||
| Geboren | 12 mei 1980 Southampton | |||
| Land | .svg){kind=small} Verenigd Koninkrijk
| |||
| Politieke partij | Conservative Party | |||
| Religie | Hindoeïsme | |||
| Premier van het Verenigd Koninkrijk | ||||
| Huidige functie | ||||
| Aangetreden | 25 oktober 2022 | |||
| Monarch | Charles III | |||
| Voorganger | Liz Truss | |||
| Partijleider van de Conservative Party | ||||
| Huidige functie | ||||
| Aangetreden | 24 oktober 2022 | |||
| Voorganger | Liz Truss | |||
| Minister van Financiën | ||||
| Aangetreden | 13 februari 2020 | |||
| Einde termijn | 5 juli 2022 | |||
| Premier | Boris Johnson | |||
| Voorganger | Sajid Javid | |||
| Opvolger | Nadhim Zahawi | |||
| Onderminister voor Financiën | ||||
| Aangetreden | 24 juli 2019 | |||
| Einde termijn | 13 februari 2020 | |||
| Premier | Theresa May | |||
| Voorganger | Liz Truss | |||
| Opvolger | Steve Barclay | |||
| Juniorminister voor lokale overheden | ||||
| Aangetreden | 9 januari 2018 | |||
| Einde termijn | 24 juli 2019 | |||
| Voorganger | Marcus Jones | |||
| Opvolger | Luke Hall | |||
| Lid Lagerhuis voor Richmond (North Yorkshire) | ||||
| Huidige functie | ||||
| Aangetreden | 7 mei 2015 | |||
| Voorganger | William Hague | |||
| ||||
Rishi Sunak (Southampton, 12 mei 1980) is een Britse politicus voor de Conservative Party. Hij is sinds 25 oktober 2022 premier van het Verenigd Koninkrijk als leider van het kabinet-Sunak en sinds 2015 lid van het Lagerhuis voor het kiesdistrict Richmond (North Yorkshire). Hij was van 13 februari 2020 tot 5 juli 2022 Chancellor of the Exchequer (minister van Financiën) in het kabinet-Johnson II. Nadat Johnson in juli 2022 zijn aftreden had aangekondigd, deed Sunak een vergeefse poging om partijleider te worden. Hij deed een nieuwe poging na het aftreden van Liz Truss in oktober 2022. Deze keer was hij wel succesvol en werd daardoor per 25 oktober 2022 de eerste Britse premier van etnisch-Indiase afkomst.
Biografie[bewerken | brontekst bewerken]
Sunak is van etnisch-Indiase afkomst en stamt uit een Punjabi-familie. Zijn ouders zijn oorspronkelijk afkomstig uit Kenia en Tanzania. Zijn grootouders kwamen uit Brits-Indië. Zijn vader was arts en zijn moeder apotheker. Hij volgde middelbaar onderwijs aan Winchester College, een van de oudste kostscholen in Engeland, en studeerde filosofie, politiek en economie aan de Universiteit van Oxford. Vervolgens behaalde hij een MBA aan Stanford University als Fulbright-student. Na zijn afstuderen werkte hij voor zakenbank Goldman Sachs en later als partner bij het hedgefonds-managementbedrijf The Children's Investment Fund Management. Sunak is sinds 2009 getrouwd met Akshata Murthy, een dochter van de Indiase miljardair N.R. Narayana Murthy, de mede-oprichter van Infosys. Het paar heeft twee dochters.
Politieke loopbaan[bewerken | brontekst bewerken]
Sunak werd bij de algemene verkiezingen van 2015 gekozen tot parlementslid voor het kiesdistrict Richmond (North Yorkshire). Bij de verkiezingen in 2017 en 2019 werd hij herkozen. Bij de campagne rond het referendum in het Verenigd Koninkrijk over het lidmaatschap van de Europese Unie was hij voor een vertrek uit de EU. Hij stemde voor de Brexit-overeenkomst van premier Theresa May en tegen een referendum over de uittredingsovereenkomst.
Van januari 2018 tot juli 2019 was hij onder-staatssecretaris in het ministerie van Huisvesting, Gemeenschappen en Lokaal Bestuur in het kabinet-May II. Nadat May op 24 juli 2019 als premier was opgevolgd door Boris Johnson, werd Sunak Chief Secretary to the Treasury, een post vergelijkbaar met staatssecretaris bij het ministerie van Financiën. Ook werd hij lid van de Privy Council, een hoog adviescollege. Tijdens de verkiezingscampagne in 2019 vertegenwoordigde Sunak de conservatieven in twee televisiedebatten.
Chancellor of the Exchequer[bewerken | brontekst bewerken]
Toen Sajid Javid op 13 februari 2020 onverwacht ontslag nam als Chancellor of the Exchequer (minister van Financiën) werd Sunak benoemd als zijn opvolger. Daarmee werd hij de politicus die in zijn loopbaan het snelst een van de vier Britse great offices of state (de hoogste politieke functies) heeft bereikt.
Als minister van Financiën speelde Sunak een belangrijke rol bij het bepalen van het antwoord van de regering op de economische gevolgen van de COVID-19-pandemie, zoals het initiatief om werkgevers een deel van de loonkosten te vergoeden. Hij kreeg als eerste Britse minister van Financiën tijdens zijn ambtstermijn een geldboete opgelegd wegens een wetsovertreding; hij had zich tijdens een lockdown niet aan de COVID-regels gehouden door een feestelijke bijeenkomst in Downing Street bij te wonen.[1]
Tijdens de COVID-19-pandemie was Sunak populair onder de kiezers vanwege de steunmaatregelen die hij had ingevoerd. Die populariteit daalde toen hij maatregelen afkondigde om het overheidstekort terug te dringen, zoals een verhoging van de sociale premies en de vennootschapsbelasting.[2]
Leiderschapsverkiezingen[bewerken | brontekst bewerken]
Hij nam op 5 juli 2022 ontslag als minister van Financiën omdat hij zich niet kon verenigen met het beleid van premier Johnson.[3] Toen Johnson enkele dagen later zijn eigen aftreden aankondigde, stelde Sunak zich kandidaat om hem op te volgen.[4] Hij bereikte op 20 juli 2022 met Liz Truss de laatste ronde van de leiderschapsverkiezingen. In debatten was hij zeer kritisch over Truss' plannen voor belastingverlaging en verhoging van de overheidsschuld als middel om de economie te stimuleren. Hij voorspelde - naar later bleek terecht - dat de financiële markten negatief op zulke maatregelen zouden reageren.[5][6]
Sunak had de meeste steun onder de parlementariërs in de Conservatieve fractie van het Lagerhuis: hij kreeg 137 stemmen tegen 113 voor Truss. Uiteindelijk bepaalden de gewone leden van de Conservatieve Partij in een schriftelijke stemming wie van beiden de nieuwe partijleider zou worden. Op 5 september 2022 bleek dat zij de voorkeur gaven aan Truss; zij kreeg 58 procent van de uitgebrachte stemmen.[7] Als premier gaf zij Sunak geen ministerspost in haar kabinet.
Premier[bewerken | brontekst bewerken]
Toen Truss op 20 oktober 2022 haar aftreden bekendmaakte, stelde Sunak zich drie dagen later weer kandidaat voor het partijleiderschap,[8] in een procedure waarin een kandidaat zich gesteund moest weten van ten minste honderd leden van het Britse Lagerhuis. Hij nam het op tegen Penny Mordaunt en Boris Johnson, die elk voortijdig hun voorgenomen kandidatuur introkken. Daarmee was Sunak op 24 oktober 2022 de enige met voldoende steun en werd hij direct uitgeroepen tot partijleider van de Conservative Party.[9][10] Een dag later, op 25 oktober 2022, werd Sunak door koning Charles III gevraagd een regering te vormen en werd hij benoemd tot premier van het Verenigd Koninkrijk.[11] Hij is de eerste persoon van Aziatische afkomst en de eerste hindoe die de functies van partijleider en premier van het Verenigd Koninkrijk bekleedt.[12] Hij stelde onmiddellijk een kabinet samen, waarin diverse ministers uit de kabinetten van Johnson, respectievelijk Truss, terugkeerden, zoals Dominic Raab als minister van Justitie en vicepremier, Jeremy Hunt op Financiën, James Cleverly op Buitenlandse Zaken, Ben Wallace, op Defensie en Suella Braverman op Binnenlandse Zaken. De benoeming van Braverman baarde opzien, omdat zij zes dagen tevoren ontslag had genomen wegens het gebruik van een privé-e-mailadres voor regeringsdoeleinden.[13]
In februari 2023 bereikte Sunak voor het Verenigd Koninkrijk een deal met de Europese Unie over de doorvoer van producten naar en door Noord Ierland. Door het uitblijven van een akkoord was in toenemende een gespannen situatie ontstaan tussen Ierland, Noord Ierland en de overige delen van het VK. De doorbraak wordt als de belangrijkste gezien in de verhouding tussen EU en VK sinds het Brexit akkoord. Sunak kreeg veel krediet voor dit akkoord.[14]
Politieke standpunten[bewerken | brontekst bewerken]
Sunak was tijdens het referendum over het Britse lidmaatschap van de EU voor een Brexit. Hij beschrijft zichzelf als 'fiscaal behoudend': hij is voor een kleine overheid en lage belastingen. Hij is tegen immigratie. Hij wordt echter ook gezien als pragmatisch. Hoewel zijn standpunten traditioneel gezien worden als rechts, is hij niet populair bij de rechterflank van de Conservatieve Partij.[2]
Externe links[bewerken | brontekst bewerken]
· 
· 