Nederhemert
Plaats in Nederland 
| |||
|---|---|---|---|
 (Details) | |||
  | |||
| Situering | |||
| Provincie |  Gelderland
| ||
| Gemeente |  Zaltbommel
| ||
| Coördinaten | 51° 46′ NB, 5° 10′ OL | ||
| Algemeen | |||
| Inwoners (1 januari 2010) |
1518 | ||
| Detailkaart | |||
| |||
| Locatie in de gemeente Zaltbommel | |||
| |||
Nederhemert is een deel van de gemeente Zaltbommel, in de Nederlandse provincie Gelderland. Nederhemert bestaat uit de dorpen Nederhemert-Zuid en Nederhemert-Noord, van elkaar gescheiden door de Afgedamde Maas. Tussen beide dorpen vaart zes dagen in de week een pont.
Geschiedenis
Vroege geschiedenis
.jpg)
Nederhemert is, als Hemert, bekend sinds de 11e eeuw. Er zijn aanwijzingen dat bepaalde vermeldingen uit de 9e eeuw op Nederhemert slaan, maar dat is niet met zekerheid te zeggen.
Op 28 juni 1061 vond nabij Nederhemert een veldslag plaats tussen de troepen van Floris I, graaf van Holland, en de legers van het bisdom Utrecht en het Land van Cuijk. Floris won de slag, maar werd toen hij na afloop tegen een boom uitrustte alsnog door zijn tegenstanders vermoord. Graaf Floris werd begraven in de Abdij van Egmond.
Scheiding van Noord en Zuid
Tot omstreeks 1460 lag Nederhemert geheel ten noorden van de Maas. De rivier stroomde vanuit het oosten tot Nederhemert, maakte een grote bocht verder westwaarts richting Heusden en vandaar weer terug tot Nederhemert, om vervolgens verder richting Waal (Woudrichem) te stromen. In of nabij 1460 werd de bocht op natuurlijke wijze afgesneden, waardoor een deel van Nederhemert ten zuiden van de Maas kwam te liggen. In 1481 maakten inwoners van 's-Hertogenbosch de nieuwe rivierloop beter bevaarbaar, zodat hun schepen geen tol meer aan Heusden hoefden te betalen. Tot 1904 zou Heusden aan een dode Maasarm liggen, waarna de Maaskanalisatie ervoor zorgde dat de hoofdstroom weer langs Heusden ging lopen en Nederhemert-Zuid samen met Bern op 'Het Eiland' kwam te liggen.
Bestuurlijke geschiedenis
In het begin van de 14e eeuw wordt er in Nederhemert een kasteel gebouwd en opgedragen aan Reinoud van Gelre. In 1318 komt het huis in bezit van Willem de Cock, die zich hierop Van Hemert laat noemen. Nederhemert was vroeger een hoge heerlijkheid. Dat wil zeggen dat het een eigen rechtbank bezat, waar de heer recht sprak. Ook had Nederhemert een eigen dijkstoel (dijkbestuur). Deze familie was tevens in het bezit van een aantal andere heerlijkheden in het rivierenland.
Nederhemert was tot 1955 een zelfstandige gemeente en ging toen op in de gemeente Kerkwijk. De dorpen Nederhemert-Noord en -Zuid tellen samen 1518 inwoners (per 1 januari 2010).
Geografie
Nederhemert-Noord
Nederhemert-Noord ligt ten noorden van de Afgedamde Maas. Het dorp telt ca. 1490 (1999) inwoners. De Nederlands-hervormde kerk is gebouwd in de 18e eeuw en is in de jaren 80 uitgebreid. Aan de dijk staat een molen (grondzeiler) 'Gebr. Remmerde'. De molen is gebouwd rond 1716 en is in 2004 gerestaureerd.
Nederhemert-Zuid
Nederhemert-Zuid (ook bekend als "Het Eiland") ligt ten zuiden van de Afgedamde Maas. Het dorpje telt circa 45 inwoners. Al ruim 90 jaar lang is de speeltuin een trekpleister voor jong en oud. De Nederlands-hervormde kerk is gebouwd in de 14e-16e eeuw. Tot 1944 had de kerk nog een toren en een schip. De toren en het schip werden in de Tweede Wereldoorlog verwoest. Het in 1550 gebouwde koor werd in 1958 gerestaureerd en in gebruik genomen als kerk.
Het meest bekende gebouw van het dorpje is het kasteel Nederhemert. De eerste delen van het kasteel werden rond 1300 gebouwd. Het kasteel werd in de laatste dagen van de Tweede Wereldoorlog door brand verwoest, alleen de indrukwekkende buitenmuren bleven overeind staan. Het heeft 50 jaar moeten wachten op restauratie, maar in 2001 werd er begonnen met de restauratie die tot in 2005 duurde.
Tot 1990 stond de dikste populier van Nederland (door bewoners "de dikke boom" genoemd) vlakbij de ruïne van het kasteel. Deze reus, met een stamomvang, op 1,3 meter hoogte, van 760 cm, een hoogte van meer als 30 meter en een leeftijd van 130 à 140 jaar, werd geveld door de zware storm op 25 januari van dat jaar. De indrukwekkende boom was een zogenaamde Late Canadapopulier (lat. Populus x canadensis 'serotina') en schijnt een grensboom (op de grens van Gelderland en Noord-Brabant) te zijn geweest. Het onderste deel van de boom was hol. Tevens bevinden er zich 2 mammoetbomen (lat. Sequoiadendron giganteum) op het terrein van het kasteel. In de omgeving van Nederhemert doet van oudsher het verhaal de ronde dat zaadjes van deze bomen in 1815 door de toenmalige baron van Nederhemert uit St. Petersburg werden meegenomen. Hij haalde toen met een delegatie edelen Anna Pawlowna Romanov, dochter van de Russische tsaar, op voor haar trouwpartij in 1816 met de toenmalige kroonprins Willem II. Nederhemert-Zuid heeft een beschermd dorpsgezicht.
De korenmolen Gebr. Remmerde behoorde ooit tot de goederen bij het kasteel Nederhemert. Hij is een van de acht zeskante houten molens die nog in Nederland staan.
Onderwijs
Nederhemert heeft één basisschool met twee locaties.[1]
| Naam | Soort onderwijs | Type | Aantal leerlingen | Aantal groepen | Opmerkingen |
|---|---|---|---|---|---|
| Basisschool De Wegwijzer[2] | Basisonderwijs | Reformatorisch | 208 (01-10-2007) | Opgericht in 1929 |
Zie ook
- Lijst van burgemeesters van Nederhemert
- Lijst van rijksmonumenten in Nederhemert-Noord
- Lijst van rijksmonumenten in Nederhemert-Zuid
Noten
|
· 
· 