Jan P. Strijbos

Jan P. Strijbos
Algemene informatie
Volledige naam	Jan Pieter Strijbos
Geboren	14 maart 1891 Haarlem
Overleden	10 mei 1983 Bentveld
Nationaliteit	Nederland
Beroep	schrijver
Portaal    Biologie

Bioscoopjournaal uit februari 1946. Jan P. Strijbos doet mee aan een veldloop voor veteranen.

Strijbos in 1959

Jan Pieter Strijbos - vooral bekend onder de naam: Jan P. Strijbos - (Haarlem, 14 maart 1891 – Bentveld, 10 mei 1983) was een Nederlands natuurliefhebber, ornitholoog, schrijver, natuurfotograaf en -filmer. Strijbos schreef een groot aantal boeken en artikelen over vogels.

Biografie

Aanvankelijk werkzaam als bouwkundig tekenaar op het architectenbureau van zijn oom, in 1927 koos Strijbos voor een onzeker bestaan als publicist. Zijn eerste grote werk was deel 1 van de tweedelige serie Hoe heet die vogel?, in 1930 gevolgd door het tweede deel, waarvoor hij ook de tekeningen vervaardigde.

Vanaf 1925 schreef hij frequent in kranten zoals De Telegraaf (ook in 1940-45) en later ook in het Het Parool, waarmee hij nationale bekendheid verwierf. Zijn mooiste werk is misschien wel het in 1935 uitgebrachte De Blauwe Reiger, de eerste Nederlandse monografie over de blauwe reiger. Behalve als publicist was Strijbos in deze jaren ook bekend als fotograaf: vooral indrukwekkend zijn zijn foto's van de vooroorlogse aalscholverskolonie te Lekkerkerk.

Na de oorlog was Strijbos aanwezig op de eerste naoorlogse Nederlandse walvisvaartexpeditie aan boord van de “Willem Barendsz” (1946-1947). Zijn reislust bleef in deze jaren niet langer beperkt tot Nederland: hij bezocht Spitsbergen, de Seychellen, Zuid-Afrika, de Verenigde Staten en Canada, Turkije, Groenland, de Galápagoseilanden, Kenia en Nieuw-Zeeland.

Onder zijn vrienden waren onder meer de ornitholoog Karel Voous, de etholoog Niko Tinbergen, de biologen Jac. P. Thijsse en Eli Heimans.

Foto's van Strijbos

• 
  Nederlandse walvisvaart 1947
• 
• 

Eerbewijzen en onderscheidingen

Strijbos met zijn echtgenote in 1983

• 1960: erelid van Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Vogels (Vogelbescherming)
• 1975: de Gouden Lepelaar van de Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Vogels
• 1976: erelid van de Club van Nederlandse Vogelkundigen
• 1977: de Heimans en Thijsse Prijs
• 1979: de ANWB Edo Bergsma Prijs
• 1980: de Cornelis van Doorn Prijs
• 1980: Ridder in de Orde van de Gouden Ark

Bibliografie

• 1927: Hoe heet die vogel?. Koog aan de Zaan : Uitg. Van Delft & Zonen’s Banket- en Koekfabriek - deel 1. 224 pag. (2e druk 1935); “(plaatjes naar aquarellen van H(ans) Beers en uitstekende, strakke, bijna bouwkundige lijntekeningen van Strijbos zelf)”. Deel 1 wordt door Voous (1995) aangemerkt als “zijn eerste grote werk”.
• 1930: Hoe heet die vogel?. Koog aan de Zaan : Uitg. Van Delft & Zonen’s Banket- en Koekfabriek - deel 2. 240 pag. - met plaatjes (aquarellen) van Sjoerd Kuperus.

Samen met R.J. de Stoppelaar, R. Tolman, A.B. Wigman en anderen droeg Strijbos bij aan de volgende door A.G. Schoonderbeek te Laren, Noord-Holland, uitgegeven bundels:

• 1926 : Zon op de golven. Laren : Uitg. A.G. Schoonderbeek.
• 1927: De roep der velden. Laren : Uitg. A. G. Schoonderbeek; Strijbos schreef hierin een vijftal hoofdstukken (p. 137 - 177)
• 1928: De tooi der getijden. Laren : Uitg. A. G. Schoonderbeek; van Strijbos een zestal hoofdstukken (p. 151 - 175)
• 1930: De luister van het land. Laren : Uitg. A. G. Schoonderbeek; Strijbos: een vijftal hoofdstukken (p. 151 - 171)
• 1933: Wuivende wieken. Amsterdam : Veen. (35 foto's van Strijbos)

Strijbos publiceert zelf vervolgens onder andere:

• 1930: Waar de stilte spreekt; Natuurleven van Holland’s blanke stranden en blonde duinen. Amsterdam : Uitg. Becht. 210 p. Tekeningen van Sjoerd Kuperus. Met een voorrede van Jac. P. Thijsse.
• 1935: De blauwe reiger, gezien uit de schuilhut. Amsterdam : Uitg. L.J. Veen. 192 p. Met een voorwoord van Jac. P. Thijsse. Met 60 foto's van mr. W.J.H. Stam en de auteur.; een van de oudste Nederlandse vogelmonografieën. Strijbos verhaalt van zijn ervaringen met (het fotograferen van) blauwe reigers, vooral in de bekende reigerkolonie van "Zomerlust" bij Sloten. Hij slaagt erin vele aspecten van het gedrag van de vogels te ontrafelen en op de gevoelige plaat vast te leggen. Tweede druk in de serie Vogelleven in Nederland onder de titel De blauwe reiger(no. 8), uitg. L.J. Veen, Amsterdam 1962, met 63 foto's van de auteur.
• 1936: In het zog van Raven-Flóki : naar IJsland. iIl. van Bert W. Garthoff. Amsterdam, Veen. 199 p. en 40 p. ill.
• 1937: De vogels rondom ons huis. Baarn, Bosch & Keuning. 96 p.
• 1938: Onze kleine zwemmers. Ill. van Elisabeth Ivanovsky. Amsterdam, L.J. Veen. 17 p.
• 1939: Vogels van strand en duin. Ill. van Gerard Huysser. Utrecht, Het Spectrum. 155 p.
• 1940: Onze kleine zangvogels. Ill. van Elisabeth Ivanovsky. Amsterdam, Veen. 17 p.
• 1943: Van torren en kevers Ill. van Elisabeth Ivanovsky. Amsterdam, Veen. 18 p.
• 1946: De Noordvaarders. Amsterdam, Uitg. L.J. Veen. Ill. Rein van Looy. Herinneringen aan de oorlogswinter 1944 - '45.
• 1955: Waar de vogels fluiten. Amsterdam, Uitg. L.J. Veen. Met 54 foto's van de schrijver.
• 1955: Zwerven door Zuid-Afrika. Amsterdam, Veen. 270 p.
• 1957: Svalbard. Zwerftocht langs koele stranden van Spitsbergen. Amsterdam : uitg. L.J. Veen. 227 p. Ornithologische ervaringen op Spitsbergen uit 1939 en 1956. Het hoofdstuk 'het Avontuur' beschrijft een hachelijke ervaring uit 1939 die Strijbos het leven had kunnen kosten.
• 1960: De vogels van bos en heide. Amsterdam : L.J. Veen. 160 p.
• 1961: De vogels van wei en plas. Amsterdam : L.J. Veen. 157 p.
• 1962: De Kruger Wildtuin. Zaandam : uitg. N.V. Koek- en beschuitfabriek v/h G. Hille en Zoon - 2 delen (A5-formaat) waarin telkens 45 + 1 planten- en diersoorten beschreven staan die in het befaamde reservaat voorkomen - met plaatjes (aquarellen) van Rein Stuurman. (1e druk 1955)
• 1964: Nieuw-Zeeland. Het land van de lange witte wolk. Amsterdam : Uitg. L.J. Veen. Met kleuren- en vele zwart-wit foto’s van de auteur en zijn vrouw.
• 1965: De vogels van zee en strand , wad- slikken en schorren. Amsterdam : Veen. 142 p.
• 1975, samen met D. A. C. van den Hoorn: Galapagos, het laatste paradijs. Amsterdam : Uitg. Teleboek bv. 158 p.
• 1976: Vogelvrij. Mensen en tijden die ik gekend heb. Haarlem : Uitg. Schuyt & Co c.v., 154 p.; zijn autobiografie
• 1977: Texel : uniek vogelparadijs in de Waddenzee. Utrecht, Het Spectrum. 127 p.
• 1983: 'Vogelbeschermingswacht ‘Zaanstreek’ jubileert; Veertig jaar vogelbescherming in de Zaanstreek'. in: Het Vogeljaar 31e jrg (6) 1983, p. 272 – 274

Externe link

• Polygoon journaal 6-8-1939 Jan P. Strijbos met Jac. P. Thijsse over Spitsbergen

Voetnoten

Bronnen

• Speciaal nummer van Het Vogeljaar, ter ere van de vijfenzeventigste verjaardag van Jan P. Strijbos (14e jaargang nr. 1, 1966)
• Tolman, Rinke (1971). Jan P.: een uniek biologisch kroniekschrijver (80 jaar). Gearchiveerd op 9 januari 2021. Het Vogeljaar 19 (1): 435-438
• Het Vogeljaar 1976 over erediner 85-jarige Jan P. Strijbos met lezingen
• Het Vogeljaar 1983 In Memoriam door zijn oudste dochter Hilde van der Stelt-Strijbos
• Reformatorisch Dagblad 31-07-1992 Levensverhalen van Jan P. Strijbos door zijn oudste dochter Hilde van der Stelt-Strijbos
• Voous, K.H. (1995) - In de ban van vogels. Geschiedenis van de beoefening van de ornithologie in Nederland in de twintigste eeuw. Tevens Ornithologisch Biografisch Woordenboek. Utrecht : Uitg. Scheffers. 605 pags. ISBN 90 5546 013 3

Mediabestanden

Zie de categorie Jan P. Strijbos van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.