Lijst van Nederlandse grachten

Op deze lijst van Nederlandse grachten staat een overzicht van grachten in Nederland, gerangschikt per stad. Voor zover bekend wordt de bouwperiode aangegeven, evenals eventuele bijzonderheden.

Deze lijst is (mogelijk) incompleet. U wordt uitgenodigd op bewerken te klikken om de lijst uit te breiden.

Alkmaar[bewerken | brontekst bewerken]

Centrum[bewerken | brontekst bewerken]

Singel[bewerken | brontekst bewerken]

Amersfoort[bewerken | brontekst bewerken]

Centrum[bewerken | brontekst bewerken]

Singel[bewerken | brontekst bewerken]

Weverssingel
Zuidsingel
Westsingel
Flierbeeksingel (oostelijk restant buitenste grachtengordel, westelijk deel is gedempt)
Sint Aegtensingel (gedempt, thans 't Zand)

Amsterdam[bewerken | brontekst bewerken]

Zie artikel Amsterdamse grachten voor een volledig overzicht

De belangrijkste grachten van Amsterdam:

Delen van de rivier de Amstel[bewerken | brontekst bewerken]

Amstel
Damrak (gedeeltelijk gedempt)
Rokin (gedeeltelijk gedempt)

Grachtengordel[bewerken | brontekst bewerken]

Herengracht (1612)
Keizersgracht (1612)
Prinsengracht (1612)

Singels[bewerken | brontekst bewerken]

Singel (Stedegracht)
Singelgracht: 17e eeuw

Arnhem[bewerken | brontekst bewerken]

Centrum[bewerken | brontekst bewerken]

Sint-Jansbeek

Bredevoort[bewerken | brontekst bewerken]

Bolsward[bewerken | brontekst bewerken]

Singel[bewerken | brontekst bewerken]

Stadsgracht/Turfgracht

Delft[bewerken | brontekst bewerken]

Drie noord-zuidgrachten vormen de oudste grachten in Delft, aan de meest westelijke hiervan is de stad ontstaan. Bij stadsuitbreidingen in de 17e eeuw werden verschillende oude ontginningssloten uit het veengebied, verbreed tot de huidige oost-westgrachten.

Noord-Zuid grachten[bewerken | brontekst bewerken]

Oude Delft (circa 1100)
- Noordeinde
Nieuwe Delft (eind 12e eeuw)
Derde hoofdgracht (oostelijke stadsgrens 13e eeuw)
- Achterom
- Brabantse Turfmarkt (deels gedempt in 1860)
- Burgwal (gedempt in 1860)
- Vrouwjuttenland
- Verwersdijk

verlegging:

Overige noord-zuid grachten
- Raam / Paardenmarkt / Korte Lakengracht (alle gedempt in 1911)

Oost-West grachten[bewerken | brontekst bewerken]

Kolk
Geerweg-Kantoorgracht
Rietveld
Vlamingstraat
Voldersgracht (1348)
Oude Langendijk / Nieuwe Langendijk (gedempt in 1899)
Binnenwatersloot
Molslaan
Gasthuislaan
Zuidergracht

Buiten het centrum[bewerken | brontekst bewerken]

Buitenwatersloot
Westsingel / Houttuinen / Spoorsingel-Phoenixstraat (gedempt in 1965 en weer aangelegd in 2015)

Den Helder[bewerken | brontekst bewerken]

Het Helders Kanaal[bewerken | brontekst bewerken]

Kerkgracht
Loodsgracht
Molengracht
Westgracht
Keizersgracht
Spoorgracht
Steengracht (gedempt)
Fabrieksgracht (gedempt)
Bassingracht

Singel[bewerken | brontekst bewerken]

Prins Willem-Alexandersingel

Stelling Den Helder[bewerken | brontekst bewerken]

Gracht rond Fort Dirks Admiraal
Gracht rond Fort Erfprins
Liniegracht

Overig[bewerken | brontekst bewerken]

Hoofdgracht (gedeeltelijk gedempt)
Werfkanaal

Deventer[bewerken | brontekst bewerken]

Binnensingel (gedempt)
Buitengracht
Noordenbergsingel
Singelgracht

Den Haag[bewerken | brontekst bewerken]

Stadsgrachten[bewerken | brontekst bewerken]

Brouwersgracht (gedempt)
Fluwelen Burgwal (gedempt)
Gedempte Burgwal (gedempt)
Gedempte Gracht (voorheen: Lange Gracht)
Herengracht (gedempt)
Hooigracht
Koninginnegracht
Lurtherse Burgwal (gedempt)
Maliegracht
Nassaukade (gedempt in 1883, nu Nassauplein)
Pauwengracht (gedempt)
Paviljoensgracht (gedempt)
Prinsegracht (gedempt)
Prinsessegracht
Smidswater
Spui/Zieken (gedempt)
Voldersgracht (gedempt)
Statengracht (gedempt)
Turfmarkt (gedempt)
Wijnhaven (gedempt)

Singelgracht[bewerken | brontekst bewerken]

Overigen[bewerken | brontekst bewerken]

Doesburg[bewerken | brontekst bewerken]

Bleekersgracht
Hessengracht
Kempermansgracht
Looiersgracht

Dokkum[bewerken | brontekst bewerken]

Singels[bewerken | brontekst bewerken]

Baantjegracht (Baantsjegracht)
Drie Pypstergracht (Pypstergracht)
Hardridersgracht
Noordergracht (Noardergracht)
Zuidergracht (Sudergracht)

Dordrecht[bewerken | brontekst bewerken]

In Dordrecht lopen de grachten in drie halvemaanvormige radialen vanaf de rivier de Merwede om de binnenstad heen. Aan de middelste van deze grachten is de stad ontstaan en verder uitgebreid.

Binnenhavens[bewerken | brontekst bewerken]

Middenhavens[bewerken | brontekst bewerken]

Buitenhavens[bewerken | brontekst bewerken]

Enkhuizen[bewerken | brontekst bewerken]

Stadsgrachten[bewerken | brontekst bewerken]

Vest[bewerken | brontekst bewerken]

Vest

Franeker[bewerken | brontekst bewerken]

Singels[bewerken | brontekst bewerken]

Oosterstadsgracht (Oasterstadsgracht)
Westerstadsgracht

Binnenstadsgrachten[bewerken | brontekst bewerken]

Heerengracht

Goes[bewerken | brontekst bewerken]

Singels | Vesten[bewerken | brontekst bewerken]

Oostsingel
Westsingel

Gouda[bewerken | brontekst bewerken]

Singels[bewerken | brontekst bewerken]

Stadsgrachten[bewerken | brontekst bewerken]

Achter de Kerk
Gouwe
Haven
- Westhaven
- Oosthaven
Peperstraat
Spieringstraat
Turfmarkt
Vijverstraat
Zeugstraat

Groenlo[bewerken | brontekst bewerken]

Stadsgracht

Groningen[bewerken | brontekst bewerken]

Diepenring[bewerken | brontekst bewerken]

De Diepenring is de 13e-15e eeuwse grachtengordel van Groningen.

Vestinggrachten[bewerken | brontekst bewerken]

Grachten van de 17e eeuwse vestingwerken.

Noordelijke vestinggracht
- Singels Noorderplantsoen
Oostelijke vestinggracht
- Bloemsingel (gedempt 1952 behalve de zwaaikom bij Stadsstrand)
- Steentilpoortengracht (gedempt 1926)
Zuidelijke vestinggracht (vergraven tot Verbindingskanaal 1879)
Westelijke vestinggracht
- Zuiderhaven
- Westerhaven (gedempt 1962)
Griffe of Nijgraven Diep (gedempt, vormde met de zuidelijke vestinggracht de Griffelinie)
Helperdiep (gracht van Helperlinie)

Haarlem[bewerken | brontekst bewerken]

Centrum[bewerken | brontekst bewerken]

Binnen Spaarne
Raaks (gedempt) zie: Haarlemse beek
Gedempte Oude Gracht (gedempt)
Kraaienhorstergracht (gedempt, nu Nassaulaan)
Bakenessergracht
Gedempte Voldersgracht (gedempt)
Zijdgracht (gedempt, nu Sophiaplein)
Gedempte Raamgracht (gedempt)
Burgwal
Nieuwe Gracht
Achter Nieuwegracht (gedempt in 1869, nu Parklaan)
Westergracht (gedempt in 1969)

Singels[bewerken | brontekst bewerken]

Kinderhuissingel
Schotersingel
Kloppersingel
Papentorensingel (gedempt)
Gedempte Oostersingelgracht (gedempt in 1972)
Herensingel (kwam uit op de Oostersingelgracht, laatste ca. 150 m gedempt)
Kampersingel
Gasthuissingel
Raamsingel
Zijlsingel
Singelgracht-west (gedempt in 1880, loop volgde de Oude Zijlvest en de huidige Wilhelminastraat)

Buiten het centrum[bewerken | brontekst bewerken]

Amsterdamsevaart (gedempt)
Leidsevaart
Brouwersvaart
De Delft
Amerikavaart
Europavaart
Gouwwetering
Jan Gijzenvaart
Gedempte Schalkburgergracht (gedempt)
Garenkokenvaart
Houtvaart
Zomervaart
Fuikvaart
Paul Krugervaart (gedempt, de vroegere kade heet nog steeds Paul Krugerkade)

Er bestaan plannen om de Papentorensingel, een deel van de Oostersingel en de Amsterdamsevaart weer terug te brengen.

Hasselt[bewerken | brontekst bewerken]

Baangracht
Brouwersgracht
Heerengracht
Prinsengracht

Heemstede[bewerken | brontekst bewerken]

's-Hertogenbosch[bewerken | brontekst bewerken]

Binnendieze[bewerken | brontekst bewerken]

De Binnendieze is de verzamelnaam van verschillende stromen in 's-Hertogenbosch

Zijtakken van de Binnendieze

Overige grachten[bewerken | brontekst bewerken]

Brede Haven

Hoorn[bewerken | brontekst bewerken]

Singel[bewerken | brontekst bewerken]

Kampen[bewerken | brontekst bewerken]

IJssel[bewerken | brontekst bewerken]

De rivier de IJssel vormt de oostelijke begrenzing van de binnenstad van Kampen en kent een aantal verschillende kades aan de stadskant.

Gracht[bewerken | brontekst bewerken]

Burgel

Singels[bewerken | brontekst bewerken]

Stadsgracht

Leeuwarden[bewerken | brontekst bewerken]

Grachten[bewerken | brontekst bewerken]

Nieuwestad
- Schavernek
Voorstreek
Tuinen
Eewal (gedempt)
- Hofplein
- Herenwaltje
Zaailand (gedempt)
Keizersgracht (gedempt)

Singels[bewerken | brontekst bewerken]

Overigen[bewerken | brontekst bewerken]

Nieuwe Kanaal

Leiden[bewerken | brontekst bewerken]

Verstedelijkte waterlopen[bewerken | brontekst bewerken]

Oude Rijn
Mare
- Korte Mare / Nieuwe Mare
- Lange Mare(gedempt)
- Stille Mare (gedempt)
Vliet

Grachten[bewerken | brontekst bewerken]

Arkegracht (gedempt en verdwenen)
Binnenoostsingel
Binnenvestgracht, deel van de vesting, goeddeels gedempt en verdeeld in:
- 1e Binnenvestgracht (gedempt)
- 2e Binnenvestgracht (gedempt)
- 3e Binnenvestgracht (gedempt)
- 4e Binnenvestgracht (gedempt)
- 5e Binnenvestgracht
Brandewijnsgracht (gedempt)
Doelengracht
Doezastraat, voormalige Koepoortsgracht (gedempt)
Donkeregracht (gedempt en verdwenen)
Gangetje (overkluisd)
Geregracht (gedempt)
Groenhazengracht
Herengracht
Hooglandse Kerkgracht (gedempt)
Hooigracht (gedempt)
Kaiserstraat, voormalige Cellebroedersgracht (gedempt)
Kijfgracht
Korevaarstraat, deels de voormalige Zijdgracht
Kort Rapenburg (overkluisd)
Koolgracht (gedempt)
Langebrug, voormalige Voldersgracht (gedempt)
Langegracht (gedempt)
Levendaal (gedempt)
Middelstegracht (gedempt)
Minnebroersgracht
Oostdwarsgracht (gedempt)
Oranjegracht
Oude Herengracht
Oude Singel
Papengracht (gedempt)
Pieterskerkgracht (gedempt)
Rapenburg
Sint Jacobsgracht (gedempt)
Steenschuur
Uiterstegracht (gedempt)
Van der Werffstraat, voormalige Marendorpse Achtergracht (gedempt)
Vollersgracht (gedempt)
Volmolengracht (gedempt)
Waardgracht
Zuidsingel

Singels[bewerken | brontekst bewerken]

Leusden[bewerken | brontekst bewerken]

Grachten[bewerken | brontekst bewerken]

Kooikersgracht, (gedempt 2019, Centrum-Zuid)

Singels[bewerken | brontekst bewerken]

Kuperssingel (wijk Claverenblad)
Patrijzenhoeve

Meppel[bewerken | brontekst bewerken]

Aardappelgat. Dit was een klein haventje op de plek van de huidige Groenmarkt. Gedempt in 1877.
Bleekerseiland. Het Bleekerseiland is gelegen op de plek waar de Sluisgracht en de Oevergracht samenkomen. Een stuk verderop lag tot 1880 een verbinding tussen deze grachten, genaamd het Bleekerseiland.
Galmanspad. Het Galmanspad is de zuidwestelijke kade van de enige nog volledig bestaande gracht in Meppel. Genoemd naar de landschapsarchitect Galman.
Gasgracht. Deze gracht is genoemd naar de gasfabriek die hier nog altijd staat. In 1967 is het een deel van de gracht gedempt, maar dat is in 2008 weer opengegraven.
Grote Oevergracht of Hoofdgracht Dit is de oude loop van de Wold Aa en de Beilerstroom. Slechts een klein deel van deze gracht (tegenwoordig Stoombootkade geheten) bestaat nog. Het water is in twee fasen gedempt, één in begin jaren'30, de rest in 1952/1953.
Heerengracht. Dit is de zuidoostelijke kade van de enige nog volledig bestaande gracht in Meppel.
Keizersgracht. Dit is de noordoostelijke kade van de enige volledig bestaande gracht in Meppel.
Kerkhofsdiep (gedempt). Het Kerkhofsdiep of Kerkgracht is in 1918 en 1919 gedempt tussen het Kerkplein en de Prinsengracht. In 1948 werd het laatste resterende deel (tussen Oevergracht en Kerkplein) alsnog gedempt. Er zijn stemmen om deze gracht weer gedeeltelijk open te graven.
Kleine Oever. Het zuidelijk deel van de Oevergracht, tussen Bleekerseiland en Katholieke kerk. Dit water is in 1952 gedempt, al zijn er weer stemmen deze gracht weer open te graven. De stadsoever van deze gracht heet de Maatkade.
Mallegatsgracht. Verbinding tussen de Wold Aa en de Meppelerdiep, om het stadscentrum heen. Deze gracht bestaat nog, maar is wel versmald.
Prinsengracht. De Prinsengracht lag tussen het Kerkplein en de Gasgracht / Keizersgracht. In 1967 is deze gracht gedempt, maar in 2008 is een stuk van ongeveer 100 meter weer opengegraven.
Sluisgracht. De plaats waar alle stadsgrachten samenkomen en als één stroom het centrum verlaten. Deze gracht is nog intact. De andere kant van deze gracht heet Mr. Harm Smeengekade.
Stoombootkade. Het enige nog resterende deel van de Oevergracht, dat dus een andere naam heeft gekregen na de demping in 1953.
Zuideindigerpad. Dit is de noordwestelijke kade van de enige nog volledig bestaande gracht in Meppel. Genoemd naar de straat waar hij overgaat in de Keizersgracht (het Zuideinde).