Maputo (stad)

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Maputo
Plaats in Mozambique Vlag van Mozambique
Vlag van Maputo
Maputo (Mozambique)
Maputo
Coördinaten 25° 57′ ZB, 32° 35′ OL
Algemeen
Inwoners
(2006)
1.200.000
Foto's
Luchtfoto van de markt van Xipamanine
Luchtfoto van de markt van Xipamanine
Gezicht op Maputo
Gezicht op Maputo
Portaal  Portaalicoon   Afrika

Maputo (tot 1976 Lourenço Marques) is de hoofdstad van Mozambique. De stad is volledig omringd door de gelijknamige provincie Maputo maar maakt hier sinds 1984 geen deel meer van uit. De stad telt circa 1,2 miljoen inwoners (in de agglomeratie 1,8 miljoen, schatting uit 2006). De Universidade Eduardo Mondlane, de eerste universiteit van het land gevestigd, is hier gevestigd.

Op 11 juli 2003 werd hier het Maputo-Protocol aangenomen ter erkenning van de rechten en vrijheden van Afrikaanse vrouwen en ter bevordering van hun emancipatie.

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

De Delagoabaai, thans bekend als de Maputobaai, werd in 1544 ontdekt door de Portugese handelsreiziger Lourenço Marques, naar wie de plaats werd vernoemd. In 1721 stichtten de Nederlanders de handelspost Fort Lijdzaamheid aan de baai, maar de handel met de inheemse Ronga- en later Shangaanstammen verliep moeizaam. Plunderingen door piraten, concurrentie met de Britten en burgeroorlogen tussen de Shangaanstammen betekenden in 1730 het einde van de handelspost.

In 1773 werd een nieuwe poging gedaan door de Oostendse Compagnie, dat de baai als Oostenrijks territorium opeiste. De Shangaan bleven echter de dominante macht in de baai en de Oostenrijkse handelspost bleef zwak en kwetsbaar. De Portugezen besloten hier gebruik van te maken en veroverden Lourenço Marques in 1781, maar ook zij wisten de Shangaan niet onder de duim te houden. In 1796 verschenen de Fransen op het toneel, waarna ze de Portugese handelspost plunderden en afbrandden. Drie jaar later keerden de Portugezen terug, en de daaropvolgende jaren werden gekenmerkt door gewelddadige confrontaties tussen de kolonisten en de Shangaan.

In 1833 werd de handelspost door de Shangaan aangevallen en geplunderd; João Albasini was de enige overlevende. Nadat hij uit zijn gevangenschap ontsnapte, knoopte hij handelsbetrekkingen aan met de Voortrekkers, die de Zuid-Afrikaansche Republiek stichtten in het hedendaagse Zuid-Afrika.

Groei[bewerken | brontekst bewerken]

Omdat de republiek geen verbinding met de zee had legde de Nederlandsch-Zuid-Afrikaansche Spoorwegmaatschappij in 1895 een spoorweg van Pretoria naar Lourenço Marques aan. Dankzij het goud dat via Johannesburg naar de baai werd getransporteerd maakte Lourenço Marques een aanzienlijke groeispurt door. In 1898 werd Lourenço Marques de hoofdstad van Portugees-Oost-Afrika. Rond 1950 woonden er ongeveer 70.000 mensen en het was ooit een mondaine en belangrijke havenstad.

Onafhankelijkheid[bewerken | brontekst bewerken]

Na de onafhankelijkheid van Mozambique in 1976 werd de naam gewijzigd naar Maputo. Tijdens de zestien jaar durende burgeroorlog (1976-1992) is de stad in verval geraakt, maar sinds de gekozen regering aan de macht is, vindt er nieuwbouw voor de groeiende middenklasse plaats en wordt er met de steun van westerse landen flink aan wederopbouw gewerkt. Men houdt de straten weer schoon, er is een georganiseerde vuilnisophaaldienst, er zijn grote plannen in verband met de vergroting van productie en export van citrusvruchten, de haven van Maputo is weer ingericht op het ontvangen van grote schepen en er zijn vanuit het Westen verschillende organisaties die mensen opleiden tot leidinggevende managers.

Geografie[bewerken | brontekst bewerken]

Maputo ligt aan de westkant van de Maputobaai, die 95 km lang en 30 km breed is. In de stad zelf mondt de rivier de Tembe in de Indische Oceaan uit. In het zuiden van de Maputobaai doet de Maputo dat ook.

Klimaat[bewerken | brontekst bewerken]

De stad kent een duidelijk nat seizoen dat loopt van oktober tot en met maart. De hoeveelheid neerslag die per jaar valt is ongeveer gelijk aan die van Nederland. De gemiddelde temperatuur per maand schommelt bescheiden; van een minimum van 19 °C in juni en juli naar zo'n 27 °C aan het begin van het kalenderjaar. De luchtvochtigheid is gedurende het gehele jaar hoog.

Weergemiddelden voor Maputo
Maand jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec Jaar
Gemiddelde temperatuur (°C) 27 27 26 24 22 20 19 21 22 23 24 26 23
Neerslag (mm) 150 130 90 50 20 10 10 10 30 50 70 90 770
Bron: Weatherbase.com: Weer in Maputo

Economie[bewerken | brontekst bewerken]

Maputo heeft een moderne haven die als uitvoerhaven voor steenkool, katoen, suiker, chroom, sisal, kopra en hardhout uit Mozambique gebruikt wordt. De stad produceert cement, aardewerk, meubels, schoenen en rubber. De grote aluminiumsmelterij Mozal is er gevestigd.

Cultuur[bewerken | brontekst bewerken]

Sommige van de historische gebouwen zoals het Polanagebouw en het station tonen nog het beeld van de koloniale tijd.

Dagelijks worden er met kleine dhows - een soort schepen - verse vis, kreeft, krab en andere schaaldieren aan wal gebracht, waarmee de koks van Maputo gerechten bereiden. Doorgaans gebruikt men veel kruiden en knoflook, serveert men uiteenlopende Zuid-Afrikaanse wijnen of bier. Het eten in Mozambique is relatief goedkoop. 's Avonds zijn er een aantal gelegenheden waar gezelligheid heerst. In het centrum ligt een recreatiepark met de naam Feira Popular. In dit ommuurde park vindt men een aantal restaurants, bars, discotheken en wat terrasjes. Elders in de stad zijn er discotheken (vaak met een show) die moeten doorgaan voor een nachtclub.

Religie[bewerken | brontekst bewerken]

Maputo is een bisschopszetel van zowel de katholieke als de anglicaanse kerk.

Geboren in Maputo[bewerken | brontekst bewerken]

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]

Zie de categorie Maputo van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.