Aarlen

**Aarlen**
*Arlon*
Stad in België
	(Details) (Details)
	;
Geografie
Gewest	Wallonië
Provincie	Luxemburg
Arrondissement	Aarlen
Oppervlakte; – Onbebouwd; – Woongebied; – Andere	119,06 km² (2021); 74,89%; 6,42%; 18,69%
Coördinaten	49° 41' NB, 5° 49' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners; – Mannen; – Vrouwen; – Bevolkingsdichtheid	31.222 (01/01/2023) ; 49,83% ; 50,17% ; 262,24 inw./km²
Leeftijdsopbouw; 0-17 jaar; 18-64 jaar; 65 jaar en ouder	(01/01/2023); 19,98%; 63,85%; 16,17%
Buitenlanders	21,14% (01/01/2022)
Politiek en bestuur
Burgemeester	Vincent Magnus (Arlon 2030)
Bestuur	Arlon 2030, MR
Zetels; Arlon 2030; Ecolo+; MR; Pour vouS;	29; 12; 7; 6; 4;
Economie
Gemiddeld inkomen	22.910 euro/inw. (2020)
Werkloosheidsgraad	9,76% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode; 6700; 6700; 6700; 6700; 6704; 6706	Deelgemeente; Aarlen; Bonnert; Heinsch; Toernich; Guirsch; Autelbas
Zonenummer	063
NIS-code	81001
Politiezone	Arlon-Attert-Habay-Martelange
Hulpverleningszone	Luxemburg
Website	www.arlon.be
Detailkaart
	ligging binnen het arrondissement Aarlen; in de provincie Luxemburg
Portaal	België

Aarlen (Frans: Arlon; Duits en Luxemburgs: Arel) is een stad in en tevens de hoofdstad van de Belgische provincie Luxemburg. De stad telt ruim 29.000 inwoners (die Aarlenaars^[1] worden genoemd) en is daarmee de kleinste Belgische provinciehoofdstad. Met Tongeren en Doornik wordt Aarlen beschouwd als de oudste stad van België.

Plaatsen in de gemeente

Deelgemeenten

Overige plaatsen

Geschiedenis

Reeds vóór de Romeinse verovering was er een Keltische nederzetting. Het Romeinse stadje Orolaunum bevond zich op het kruispunt van wegen die Reims, Trier en Keulen met elkaar verbonden. Bij opgravingen zijn er veel voorwerpen uit de Galloromaanse periode gevonden, waarvan er de nodige in het Archeologisch Museum worden tentoongesteld.

Door het huwelijk van hertog Hendrik I van Limburg met de erfdochter van de graaf van Aarlen kwam het graafschap Aarlen in het bezit van het hertogdom Limburg.^{[noot 1]}^[2] Na de dood van Walram III van Limburg in 1226 komt Aarlen aan zijn jongste zoon, Hendrik V van Luxemburg.

Bij de verdeling van Luxemburg tussen België en de Duitse Bond, in 1839, werd Aarlen tezamen met het Franstalige westen van Luxemburg aan België toegewezen, ofschoon er in het Land van Aarlen hetzelfde Frankisch-Duitse dialect werd gesproken als in het Groothertogdom Luxemburg. De stad Aarlen, die hoofdstad werd van de Belgische provincie Luxemburg, is in de loop van de 19e eeuw verfranst, maar in de dorpen eromheen is het Luxemburgs langer gehandhaafd (veelal tot aan de Tweede Wereldoorlog).

Bezienswaardigheden

Archeologisch museum: collectie van Galloromaans beeldhouwwerk, aardewerk en dergelijke
Musée Gaspar: museum gewijd aan de werken van de in Aarlen geboren beeldhouwer Jean Gaspar (1861-1931)
Sint-Donatuskerk, gelegen boven op de centrale heuvel "Knipchen". Oorspronkelijk bevond zich hier een kasteel, dat in 1552 door de Fransen werd verwoest. De kerk werd in de 17e eeuw op de ruïnes van het kasteel gebouwd.
Joods kerkhof, deel uit gemeentelijk kerkhof. De grootste Joodse begraafplaats van Wallonië.
Sint-Maartenskerk. Een van 1907 - 1914 in opdracht van koning Leopold II gebouwde kerk in neogotische stijl met een toren van niet minder dan 97 meter hoog.
Bron van de rivier de Semois.
Kasteel van Barnich
Tankmonument

Kruisweg bij Sint-Donatuskerk
Daken van de stad, met de toren van de Sint-Maartenskerk
Wapen van Aarlen op een glasraam van het stadhuis
Joods kerkhof

Politiek

Burgemeesters van Aarlen waren:

Pierre Hollenfeltz
1880-1901 : Joseph Netzer
1901-1921 : Numa Ensch-Tesch
1921-1949 : Paul Reuter
1949-1958 : Jules Massonnet
1958-1976 : Charles Simon
1977-1988 : Jean Goffinet
1989-1992 : Guy Larcier
1993-1994 : Jean Goffinet
1995-2006 : Guy Larcier
2007-2012 : Raymond Biren
2013-heden : Vincent Magnus

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

Partij	10-10-1976^[3]		10-10-1982		9-10-1988		9-10-1994		8-10-2000		8-10-2006^[4]		14-10-2012^[5]		14-10-2018
Stemmen / Zetels	%	27	%	27	%	27	%	27	%	27	%	29	%	29	%	29
PS	25,9	7	23,77	7	26,88	8	28,71	8	26,15	8	-		26,1	8	-
Bourgmestre	-		-		-		-		-		30,36	9	-		-
PSC¹/CDH²	33,59¹	9	-		31¹	9	34,95¹	11	29,79¹	9	40,05²	12	37,17²	11	-
ECOLO¹/Ecolo+²	-		4,84¹	0	5,93¹	1	6,89¹	1	12,85¹	3	9,48¹	2	15,16¹	4	22,80²	7
PRL¹/MR²	21,93¹	6	30,38¹	9	26,22¹	7	24,19¹	7	25,45¹	7	20,11²	6	21,58²	6	22,43²	6
UDRT	-		1,3	0	-		-		-		-		-		-
UDC	18,58	5	-		-		-		-		-		-		-
JEUNE	-		2	0	-		-		-		-		-		-
UC	-		37,71	11	-		-		-		-		-		-
GERONS	-		-		9,97	2	5,27	0	-		-		-		-
R.L.	-		-		-		-		4,21	0	-		-		-
UDDU	-		-		-		-		1,54	0	-		-		-
Arlon 2030	-		-		-		-		-		-		-		39,09	12
Pour vouS	-		-		-		-		-		-		-		15,68	4
Totaal stemmen	15099		15383		15559		15754		16573		17206		17345		18144
Opkomst %					92,88		91,88		92,14		91,69		87,67		89,18
Blanco en ongeldig %	4,09		6,44		5,98		6,07		9,03		7,53		7,92		9,26

Demografische evolutie

Bron:NIS - Opm:1806 t/m 1970=volkstellingen op 31 december; vanaf 1977= inwonertal per 1 januari
1977: aanhechting van Autelbas, Bonnert, Guirsch, Heinsch en Toernich

Demografische evolutie van de fusiegemeente

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Cultuur

In het omringende Land van Aarlen is de volkstaal van oudsher het Luxemburgs, dat ook in het aangrenzende Groothertogdom Luxemburg wordt gesproken. In 1990 heeft de Franse Gemeenschap de streektalen op haar grondgebied erkend, waaronder het Luxemburgs, echter zonder verdere maatregelen te nemen. Hoewel in de stad Aarlen de taal bijna uitsluitend door bezoekers uit de streek en het groothertogdom gesproken wordt heeft het gemeentebestuur van Aarlen de afgelopen jaren wel veel straatnamen tweetalig of eentalig Luxemburgs gemaakt. De Duits- en Luxemburgstalige naam van de stad is Arel; in het Waals is dit Årlon.