Beveren-Kruibeke-Zwijndrecht
Beveren-Kruibeke-Zwijndrecht is een toekomstige Belgische gemeente die op 1 januari 2025 zal ontstaan uit de vrijwillige fusie van de gemeenten Beveren en Kruibeke in de provincie Oost-Vlaanderen enerzijds, en de gemeente Zwijndrecht in de provincie Antwerpen anderzijds. De fusiegemeente zal een oppervlakte van 206,45 km² beslaan en zal zo'n 90.000 inwoners[1] tellen. De gemeente zal deel uitmaken van de provincie Oost-Vlaanderen, waarbij de provincie Antwerpen 20,24 km² aan de provincie Oost-Vlaanderen zal overdragen. De fusiegemeente zal uit 13 deelgemeenten bestaan: Beveren, Melsele, Haasdonk, Vrasene, Verrebroek, Kieldrecht, Doel, Kallo, Kruibeke, Bazel, Rupelmonde, Zwijndrecht en Burcht.
Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]
Annexatie van Zwijndrecht, Burcht en Linkeroever (1921-1923)[bewerken | brontekst bewerken]
Al eeuwen voor de fusie vormde de Schelde de natuurlijke grens tussen het Waasland en Brabant[2]. Alles ten westen van de Schelde maakte dan ook oorspronkelijk deel uit van de provincie Oost-Vlaanderen. Maar in 1921 zei de toenmalige Belgische premier Henri Carton de Wiart dat hij het abnormaal vond dat de haven van Antwerpen zich enkel op de rechteroever zou uitstrekken.[3] Dat leidde uiteindelijk tot een reeks van annexaties in 1923[2]. Zwijndrecht en Burcht, die toen nog zelfstandige gemeenten waren, werden deel van de provincie Antwerpen. Daarnaast werd een deel van Zwijndrecht en Burcht afgestaan aan de stad Antwerpen. Dat stadsdeel staat vandaag bekend als Linkeroever. Als compensatie voor de annexatie zouden Zwijndrecht en Burcht (en in bredere zin het Waasland) een tunnel met Antwerpen krijgen. Zo werden de Waaslandtunnel en de Sint-Annatunnel 10 jaar na de annexatie gebouwd, die echter niet op het grondgebied van Zwijndrecht/Burcht liggen, maar op het grondgebied van Linkeroever.[2] In het kader van een fusie met Beveren en Kruibeke werd 100 jaar later opnieuw geanalyseerd in hoeverre het mogelijk was om Zwijndrecht en Burcht opnieuw over te hevelen naar de provincie Oost-Vlaanderen.[2]
Eerste reeks fusiegesprekken tussen Beveren en Kruibeke (2010)[bewerken | brontekst bewerken]
Reeds in 2010 waren er besprekingen aan de gang over een mogelijke fusie tussen de gemeenten Kruibeke en Beveren.[4] Destijds werd er een financiële stimulans van 3,5 miljoen euro beloofd[5]. Die fusie is uiteindelijk niet doorgegaan door tijdsgebrek. Zo beweerde de toenmalige burgemeester van Kruibeke dat de beide gemeenten rustig de tijd moesten nemen om een eventuele fusie verder te onderzoeken en dat de fusie niet meer voor de lokale verkiezingen van 2012 zou kunnen plaatsvinden.[6]
Tweede reeks fusiegesprekken tussen Beveren, Kruibeke en Zwijndrecht (2022-2023)[bewerken | brontekst bewerken]
In 2022 wakkerde de interesse voor een fusie opnieuw aan, dit keer met Zwijndrecht erbij. In tegenstelling tot de vorige poging tot fuseren werd er in 2023 grondig onderzoek gedaan naar de gelijkenissen en verschillen van de drie gemeenten. Het resultaat van dat onderzoek werd in juni 2023 in een inventarisatierapport[7] voorgesteld. Hoewel de gemeente Beveren aangaf dat een meerderheid (52%) voor de fusie was[8], werd de gemeente ook bekritiseerd door burgerbewegingen zoals Hart voor Zwijndrecht. Er werd namelijk een referendum georganiseerd in de gemeente Zwijndrecht waar inwoners voor of tegen de fusie (of blanco) konden stemmen. Van de 19.500 inwoners kwamen 6.602 inwoners opdagen en 80% onder hen stemde tegen de fusie.[9] Voor burgerbeweging Hart voor Zwijndrecht was dat een duidelijk signaal dat de fusie ongewenst was, maar omdat het referendum niet-bindend was, werd er geen rekening mee gehouden. Verder stelde de burgerbeweging dat de schuld per inwoner in Zwijndrecht zou verdrievoudigen terwijl de schuld per inwoner in Beveren zou halveren.[10] Voor de beweging wogen de voordelen niet op tegen de nadelen. De beweging veroordeelde ook de wisselmeerderheid met Vlaams Belang in de gemeenteraad van Zwijndrecht die de fusie uiteindelijk goedkeurde.[1]
Naamgeving fusiegemeente (2023-2024)[bewerken | brontekst bewerken]
Nadat de fusie door de drie gemeenten werd goedgekeurd, werd er naar een naam voor de nieuwe fusiegemeente gezocht. In eerste instantie werd er een lijst met 5 mogelijke namen voorgesteld: Scheldelande, Scheldewaas, Oosterwaas, Nieuw Scheldeland en Oost Waasland. Hoewel Beveren en Kruibeke met die namen instemden, stemde de Zwijndrechtse gemeenteraad die namen weg[11]. De gemeente Zwijndrecht zou niet betrokken zijn geweest bij de selectieprocedure en er zouden geen naamkundigen of heemkundigen ingeschakeld zijn.[11] Als reactie op die kritiek vroeg de heemkundige kring om de naam Beveren-Waas toe te voegen aan de lijst met keuzemogelijkheden.[12] Maar, omdat de domeinnaam 'beveren-waas.be' al in 2013 verkocht was, werd het voorstel aangepast naar Beveren Waas zonder koppelteken.[13] Die nieuwe naam werd samen met Scheldewaas opnieuw aan de Zwijndrechtse gemeenteraad voorgesteld, maar werd opnieuw weggestemd omdat Beveren Waas niet verbindend genoeg zou overkomen.[14] Omdat er niet genoeg tijd meer was om een nieuwe naam te zoeken, werd besloten om de werknaam van de fusiegemeente, Beveren-Kruibeke-Zwijndrecht, te gebruiken voor de fusie. In 2025 zou er dan weer een nieuwe stemming georganiseerd worden.[14]
Geografie[bewerken | brontekst bewerken]
Deelgemeenten[bewerken | brontekst bewerken]
| # | Naam | Oppervlakte (km²) | Inwoners (01/01/2023) | Postcode |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Beveren | 19,03 | 21.179 | 9120 |
| 2 | Vrasene | 13,77 | 4.383 | 9120 |
| 3 | Verrebroek | 15,83 | 2.079 | 9130 |
| 4 | Kieldrecht | 19,49 | 4.095 | 9130 |
| 5 | Doel | 25,60 | 114 | 9130 |
| 6 | Kallo | 27,62 | 2.467 | 9120, 9130 |
| 7 | Melsele | 18,54 | 11.506 | 9120 |
| 8 | Haasdonk | 10,27 | 4.449 | 9120 |
| 9 | Kruibeke | 14,69 | 8.184 | 9150 |
| 10 | Bazel | 16,95 | 5.691 | 9150 |
| 11 | Rupelmonde | 1,89 | 3.175 | 9150 |
| 12 | Zwijndrecht | 15,75 | 11.908 | 2070 |
| 13 | Burcht | 4,49 | 7.636 | 2070 |
Aangrenzende gemeenten[bewerken | brontekst bewerken]
| Aangrenzende gemeenten | ||||
|---|---|---|---|---|
| Hulst (NL) | Hulst (NL) | Antwerpen | ||
|
||||
| Sint-Niklaas, Sint-Gillis-Waas | Antwerpen | |||
| Sint-Niklaas, Temse | Temse, Bornem | Hemiksem, Schelle | ||
Politiek[bewerken | brontekst bewerken]
Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 2024[bewerken | brontekst bewerken]
| Partij of kartel | 13-10-2024 | ||
|---|---|---|---|
| Stemmen / Zetels | % | 35 | |
| PVDA | - | ||
| CD&V | - | ||
| N-VA | - | ||
| Vooruit | - | ||
| Groen | - | ||
| Open Vld | - | ||
| Vlaams Belang | - | ||
| Totaal stemmen | |||
| Opkomst % | |||
| Blanco en ongeldig % | |||
De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen.
De zetels van de gevormde meerderheid zijn vetjes gedrukt. De grootste partij is in kleur.
Zie voor de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 en vroeger op Beveren, Kruibeke en Zwijndrecht.
Bereikbaarheid[bewerken | brontekst bewerken]
Auto[bewerken | brontekst bewerken]
Er lopen drie verschillende snelwegen door de gemeente: de E17 (Antwerpen - Frankrijk), de E34 (Duitsland - Knokke-Heist) en de R2 (ringweg ten noorden van Antwerpen door de haven). Verder telt de gemeente een heleboel gewestwegen: de N70 (Antwerpen - Gent), de N419 (Zwijndrecht - Temse), de N420 (parallelweg Zwijndrecht), de N450 (Melsele - Kallo), de N451 (Sint-Niklaas - Doel) en de N485 (Beveren - Steendorp).
Fiets[bewerken | brontekst bewerken]
Naast autosnelwegen lopen er ook drie fietssnelwegen door de gemeente: de F4 (Antwerpen - Gent), de F41 (Antwerpen - Waaslandhaven - Zelzate) en de F425 (Station Melsele - Waaslandhaven).
Trein[bewerken | brontekst bewerken]
Beveren-Kruibeke-Zwijndrecht beschikt over drie stations langs spoorlijn 59 (Antwerpen - Gent). Station Melsele en station Zwijndrecht worden elk halfuur door de S-trein Antwerpen bediend. Dat geldt ook voor station Beveren, dat daarbovenop ook nog door de IC-verbinding Antwerpen - Gent - Oostende bediend wordt.
Bus[bewerken | brontekst bewerken]
De gemeente wordt door volgende buslijnen bediend:
| Buslijn | Traject | Frequentie |
|---|---|---|
| 31 | (Doel -) Kieldrecht - Verrebroek - Vrasene - Nieuwkerken-Waas - Sint-Niklaas | 3x/uur
spits: 4x/uur zondag: 2x/uur |
| 82 | Antwerpen Linkeroever - Zwijndrecht - Melsele - Beveren - Haasdonk - Sint-Niklaas - Waasmunster - Lokeren | 2x/uur |
| 821 | Antwerpen Linkeroever - Zwijndrecht - Melsele - Beveren - Westakkers - Sint-Niklaas | spits: 2x/uur |
| 83 | Kallo - Beveren | 1x/uur
spits: 2x/uur zondag: 1x/2 uur |
| 84 | Antwerpen Linkeroever - Zwijndrecht - Melsele - Beveren - Vrasene - Verrebroek - Kieldrecht | 1x/uur
spits: 3x/uur zondag: 1x/2 uur |
| 85 | Antwerpen Linkeroever - Zwijndrecht - Melsele - Beveren - Vrasene - Sint-Gillis-Waas - Stekene - Klein-Sinaai - Moerbeke | 1x/uur
spits: 2x/uur zondag: 1x/2 uur |
| 87 | Antwerpen Linkeroever - Burcht - Zwijndrecht - P+R Melsele | 2x/uur
zondag: 1x/uur |
| 880 | Beveren - Kruibeke | spits: 1x/uur |
| 93 | Antwerpen Linkeroever - Burcht - Kruibeke - Bazel - Rupelmonde - Steendorp - Temse - Sint-Niklaas | 3x/uur
spits: 4x/uur zaterdag: 2x/uur zondag: 1x/uur |
| 931 | Antwerpen Linkeroever - Burcht - Kruibeke - Bazel - Rupelmonde - Steendorp - Temse - Eigenlo - Sint-Niklaas | spits: 1-2x/uur |
Tram[bewerken | brontekst bewerken]
De Antwerpse tram rijdt ook op het grondgebied van Beveren-Kruibeke-Zwijndrecht. Tramlijn 3 rijdt van Merksem via het centrum van Antwerpen, Linkeroever en Zwijndrecht naar de P+R in Melsele.
Externe link[bewerken | brontekst bewerken]
- ↑ a b "Woelige gemeenteraad van Zwijndrecht spreekt zich uit voor een fusie met Kruibeke en Beveren", VRT NWS, 27 oktober 2023. Geraadpleegd op 15 juli 2024.
- ↑ a b c d "Waarom Zwijndrecht in 1923 van Oost-Vlaanderen naar Antwerpen ging (en hoe een mogelijke terugkeer zou verlopen)", VRT NWS, 20 februari 2023. Geraadpleegd op 15 juli 2024.
- ↑ (fr) Chambre des Représentants: Séance du 1 juin 1921 (1 juni 1921). Geraadpleegd op 15 juli 2024.
- ↑ "https://www.gva.be/cnt/aid987876", Gazet van Antwerpen, 4 november 2010. Geraadpleegd op 15 juli 2024.
- ↑ "Fusie levert Kruibeke en Beveren 3,5 miljoen op", Gazet van Antwerpen, 4 mei 2010. Geraadpleegd op 15 juli 2024.
- ↑ "Geen fusie voor 2012", Het Nieuwsblad, 5 oktober 2010. Geraadpleegd op 15 juli 2024.
- ↑ Vermeire, Tony, Inventarisatiefase Beveren-Kruibeke-Zwijndrecht (31 mei 2023). Geraadpleegd op 15 juli 2024.
- ↑ Tijdlijn. Geraadpleegd op 15 juli 2024.
- ↑ "80 procent van de opgedaagde inwoners van Zwijndrecht stemt tegen fusie met Beveren en Kruibeke", VRT NWS, 17 september 2023. Geraadpleegd op 15 juli 2024.
- ↑ "Burgerbeweging vraagt onderhandelaars nieuwe Vlaamse regering om Zwijndrecht uit fusie met Beveren en Kruibeke te halen", VRT NWS, 23 juni 2024. Geraadpleegd op 15 juli 2024.
- ↑ a b "Geen Scheldelande of Oosterwaas: Zwijndrecht stemt 5 mogelijke namen voor fusiegemeente weg", VRT NWS, 1 december 2023. Geraadpleegd op 15 juli 2024.
- ↑ "Wordt het Beveren-Waas of Scheldewaas? Alleen deze namen nog mogelijk voor nieuwe fusiegemeente in Waasland", VRT NWS, 21 januari 2024. Geraadpleegd op 15 juli 2024.
- ↑ Een nieuwe naam voor de fusiegemeente. Geraadpleegd op 15 juli 2024.
- ↑ a b ""Beveren Waas" verworpen als naam fusiegemeente: "Voorbarig geweest, voorlopig Beveren-Kruibeke-Zwijndrecht als werknaam"", VRT NWS, 23 februari 2024. Geraadpleegd op 15 juli 2024.