Harry Martinson
 Harry Edmund Martinson
| ||
|---|---|---|
| 6 mei 1904 - 11 februari 1978 | ||
| ||
| Geboorteland | Zweden | |
| Geboorteplaats | Jämshög, Blekinge | |
| Overlijdensplaats | Stockholm | |
| Nobelprijs | Literatuur | |
| Jaar | 1974 | |
| Reden | "zijn geschriften vatten de dauwdruppel en weerspiegelen de kosmos" | |
| Samen met | Eyvind Johnson | |
| Voorganger(s) | Patrick White | |
| Opvolger(s) | Eugenio Montale | |
Harry Edmund Martinson (Jämshög (Blekinge), 6 mei 1904 - Stockholm, 11 februari 1978) was een Zweeds schrijver. In 1949 werd hij verkozen tot de Zweedse Academie en betrok als negende zetel 15 tot zijn dood in 1978. In 1974 won hij een gedeelde Nobelprijs voor Literatuur "geschriften die de dauwdruppel vatten en de kosmos weerspiegelen." Dat hij de Nobelprijs won was vrij controversieel omdat hij op dat moment deel uitmaakte van de jury, evenals Eyvind Johnson die dat jaar ook de Nobelprijs voor Literatuur won.
Leven[bewerken | brontekst bewerken]
Martinson werd geboren in Jämshög op 6 mei 1904 als enige jongen van zeven kinderen. Op zesjarige leeftijd overleed zijn vader en het jaar daarop emigreerde zijn moeder naar Amerika, waardoor hij opgroeide in een weeshuis op het Zweedse platteland. Op zestienjarige leeftijd begon hij als matroos de wereld over te reizen, hierdoor verbleef hij langere tijd in India en Brazilië. Dit deed hij tot zijn 23e, toen hij vanwege tuberculose het varen op zee op moest geven.
Martinson staat vooral bekend als dichter en taalvirtuoos, maar maakte ook naam met een aantal 'proletarisch' genoemde romans, waarin hij de eenvoud en rust van de natuur verheerlijkt tegenover de vervlakking. Tussen 1929 en 1940 was hij getrouwd met Moa Martinson, eveneens schrijver. Door de vele kritiek volgend op de door hem ontvangen Nobelprijs in 1974 pleegde hij in 1978 zelfmoord met een schaar in het Karolinska-ziekenhuis in Stockholm.
Bibliografie[bewerken | brontekst bewerken]
Romans[bewerken | brontekst bewerken]
- Nässlorna blomma (Netels in bloei)[1] 1935
- Vägen ut (Wegen uit) 1936
- Den förlorade jaguaren 1941
- Vägen till Klockrike (De weg naar Klockrike) 1948
Essays[bewerken | brontekst bewerken]
- Resor utan mål (Doelloze Reizen) 1932
- Kap farväl (Kaap Vaarwel) 1933
- Svärmare och harkrank 1937
- Midsommardalen 1938
- Det enkla och det svåra 1938
- Verklighet till döds (Realiteit tot de dood) 1940
- Utsikt från en grästuva 1963
Postuum uitgegeven:
- Gyro 1986 (Geschreven omstreeks 1946-47)
Poëzie[bewerken | brontekst bewerken]
- Spökskepp (Spookschip) 1929
- Nomad (Nomade) 1931
- Natur 1934
- Passad (Passaat) 1945
- Cikada 1953
- Aniara 1956
- Gräsen i Thule 1958
- Vagnen 1960
- Dikter om ljus och mörker 1971
- Tuvor 1973
Postuum uitgegeven:
- Längs ekots stigar 1978
- Doriderna 1980
Hoorspelen[bewerken | brontekst bewerken]
- Gringo
- Salvation 1947
- Lotsen från Moluckas 1948
Toneelstuk[bewerken | brontekst bewerken]
- Tre knivar från Wei 1964
Psalm[bewerken | brontekst bewerken]
- De blomster som i marken bor
Films[bewerken | brontekst bewerken]
- Vägen till Klockrike (De weg naar Klockrike)
Bronnen, noten en/of referenties
|