Isotopen van jodium

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Het chemisch element jodium of jood (I), met een atoommassa van 126,90447(3) u, bezit 1 stabiele isotoop: 127I. Het is tevens de enige in de natuur voorkomende isotoop van dit element, waardoor het valt onder de mononuclidische elementen. De 36 radio-isotopen zijn onstabiel en hebben een relatief korte halveringstijd (de meeste minder dan een seconde).

De kortst levende isotoop van jodium is 109I, met een halfwaardetijd van ongeveer 103 microseconden. De langstlevende is 129I, met een halfwaardetijd van 15,7 miljoen jaar. Van deze isotoop komen op Aarde sporen voor, maar deze zijn van kosmogene of humane oorsprong (als gevolg van vroege experimenten met radioactief verval).

Toepassing in de geneeskunde[bewerken | brontekst bewerken]

Vier isotopen van jodium, te weten 123I, 124I, 125I en 131I, worden aangewend in de nucleaire geneeskunde als radioactieve tracer en bij behandelingen. Deze isotopen worden industrieel vervaardigd.

Jodium-131[bewerken | brontekst bewerken]

Jodium-131 is een isotoop die veelvuldig gevormd wordt bij kernsplijting in kernreactoren. Als gevolg van de vluchtigheid, korte halfwaardetijd (omtrent 8 dagen) en hoge abundantie in splijtingsproducten, is deze isotoop (samen met de kortlevende isotoop 132I) verantwoordelijk voor het grootste deel van radioactieve contaminatie gedurende de eerste week na een kernramp in een kerninstallatie. Vanwege het risico op kanker wordt jodiumprofylaxe toegepast: men kan zich tegen gevaarlijke jodiumisotopen beschermen door het stabiele jodiumisotoop te slikken.

Een ramp waarbij jodium-131 in grote mate vrijkwam, was de kernramp van Fukushima in maart 2011.

Jodium-135[bewerken | brontekst bewerken]

De isotoop 135I bezit een halfwaardetijd van minder dan 7 uur, hetgeen te kort is om in de biologie of geneeskunde gebruikt te worden. Bovendien is het vervalproduct ervan xenon-135 (135Xe), dat bekendstaat als het krachtigste neutronenabsorbens.

Overzicht[bewerken | brontekst bewerken]

Nuclide Z (p) N (n) Isotopische massa (u) Halveringstijd Radioactief verval VP Kernspin Isotopische verhouding
(molfractie) 		Natuurlijk voorkomen
(molfractie)
Excitatie-energie
108I 53 55 107,94348(39) 36(6) ms α (90%) 104Sb (1)
β+ (9%) 108Te
p (1%) 107Te
109I 53 56 108,93815(11) 103(5) µs p (99,5%) 108Te (5/2+)
α (0,5%) 105Sb
110I 53 57 109,93524(33) 650(20) ms β+ (83%) 110Te 1+
α (17%) 106Sb
β+, p (11%) 109Sb
β+, α (1,09%) 106Sn
111I 53 58 110,93028(32) 2,5(2) s β+ (99,91%) 111Te (5/2+)
α (0,088%) 107Sb
112I 53 59 111,92797(23) 3,42(11) s β+ (99,01%) 112Te
β+, p (0,88%) 111Sb
β+, α (0,104%) 108Sn
α (0,0012%) 108Sb
113I 53 60 112,92364(6) 6,6(2) s β+ (100%) 113Te 5/2+
α (3,3 × 10−7%) 109Sb
β+, α 109Sn
114I 53 61 113,92185(32) 2,1(2) s β+ 114Te 1+
β+, p (zelden) 113Sb
114mI 265,9(5) keV 6,2(5) s β+ (91%) 114Te (7)
IT (9%) 114I
115I 53 62 114,91805(3) 1,3(2) min β+ 115Te (5/2+)
116I 53 63 115,91681(10) 2,91(15) s β+ 116Te 1+
116mI 400(50) keV 3,27(16) µs (7−)
117I 53 64 116,91365(3) 2,22(4) min β+ 117Te 5/2+
118I 53 65 117,913074(21) 13,7(5) min β+ 118Te 2−
118mI 190,1(10) keV 8,5(5) min β+ 118Te (7−)
IT (zelden) 118I
119I 53 66 118,91007(3) 19,1(4) min β+ 119Te 5/2+
120I 53 67 119,910048(19) 81,6(2) min β+ 120Te 2−
120m1I 72,61(9) keV 228(15) ns (1+, 2+, 3+)
120m2I 320(15) keV 53(4) min β+ 120Te (7−)
121I 53 68 120,907367(11) 2,12(1) uur β+ 121Te 5/2+
121mI 2376,9(4) keV 9,0(15) µs
122I 53 69 121,907589(6) 3,63(6) min β+ 122Te 1+
123I 53 70 122,905589(4) 13,2235(19) uur β+ 123Te 5/2+
124I 53 71 123,9062099(25) 4,1760(3) dagen β+ 124Te 2−
125I 53 72 124,9046302(16) 59,400(10) dagen EV 125Te 5/2+
126I 53 73 125,905624(4) 12,93(5) dagen β+ (56,3%) 126Te 2-
β− (44,7%) 126Xe
127I 53 74 126,904473(4) stabiel 5/2+ 1,0000
128I 53 75 127,905809(4) 24,99(2) min β− (93,1%) 128Xe 1+
β+ (6,9%) 128Te
128m1I 137,850(4) keV 845(20) ns 4−
128m2I 167,367(5) keV 175(15) ns 6−
129I 53 76 128,904988(3) 1,57(4) × 107 jaar β− 129Xe 7/2+ sporen
130I 53 77 129,906674(3) 12,36(1) uur β− 130Xe 5+
130m1I 39,9525(13) keV 8,84(6) min IT (84%) 130I 2+
β− (16%) 130Xe
130m2I 69,5865(7) keV 133(7) ns 6−
130m3I 82,3960(19) keV 315(15) ns -
130m4I 85,1099(10) keV 254(4) ns 6−
131I 53 78 130,9061246(12) 8,02070(11) dagen β− 131Xe 7/2+
132I 53 79 131,907997(6) 2,295(13) uur β− 132Xe 4+
132mI 104(12) keV 1,387(15) uur IT (86%) 132I (8−)
β− (14%) 132Xe
133I 53 80 132,907797(5) 20,8(1) uur β− 133Xe 7/2+
133m1I 1634,174(17) keV 9(2) s IT 133I (19/2−)
133m2I 1729,160(17) keV ± 170 ns (15/2−)
134I 53 81 133,909744(9) 52,5(2) min β− 134Xe 4+
134mI 316,49(22) keV 3,52(4) min IT (97,7%) 134I 8−
β− (2,3%) 134Xe
135I 53 82 134,910048(8) 6,57(2) uur β− 135Xe 7/2+
136I 53 83 135,91465(5) 83,4(10) s β− 136Xe (1−)
136mI 650(120) keV 46,9(10) s β− 136Xe (6−)
137I 53 84 136,917871(30) 24,13(12) s β− (92,86%) 137Xe (7/2+)
β−, n (7,14%) 136Xe
138I 53 85 137,92235(9) 6,23(3) s β− (94,54%) 138Xe (2−)
β−, n (5,46%) 137Xe
139I 53 86 138,92610(3) 2,282(10) s β− (90%) 139Xe 7/2+
β−, n (10%) 138Xe
140I 53 87 139,93100(21) 860(40) ms β− (90,7%) 140Xe (3−)
β− (9,3%) 139Xe
141I 53 88 140,93503(21) 430(20) ms β− (78%) 141Xe 7/2+
β−, n (22%) 140Xe
142I 53 89 141,94018(43) ± 200 ms β− (75%) 142Xe 2−
β−, n (25%) 141Xe
143I 53 90 142,94456(43) 100 ms β− 143Xe 7/2+
144I 53 91 143,94999(54) 50 ms β− 144Xe 1−

Overzicht van isotopen per element[bewerken | brontekst bewerken]

1 18
1 H 2 Periodiek systeem 13 14 15 16 17 He
2 Li Be De links verwijzen naar isotopen per element B C N O F Ne
3 Na Mg 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Al Si P S Cl Ar
4 K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr
5 Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe
6 Cs Ba ↓ Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn
7 Fr Ra ↓↓ Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og
 
Lanthaniden La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu
Actiniden Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Isotopen_van_jodium&oldid=60230638"