Judith River-formatie

De Judith River-formatie is een fossielhoudende geologische formatie in de Amerikaanse staat Montana die afzettingen uit het Laat-Krijt omvat.

Locatie[bewerken | brontekst bewerken]

De Judith Riverformatie is 75,21 ± 0,12 tot 79,5 ± 0,2-79,1 ± 0,2 miljoen jaar geleden tijdens het Campanien afgezet.^[1] De oudste lagen van de formatie zijn het best zichtbaar nabij Rudyard (Kennedy Coulee,^[2] Montana). De ouderdom van deze oudste lagen (tussen 79,5 ± 0,2 Ma en 79,1 ± 0,2 Ma) is gebaseerd op ⁴⁰Ar/³⁹Ar-datering van biotiet en sanidien kristallen van twee plaatselijke bentonieten.^[3] De formatie wordt bedekt door de Bearpawformatie die dagzoomt in Montana en in de Canadese provincies Saskatchewan en Alberta. De ouderdom van het contact tussen de Bearpawformatie en de Judith Riverformatie (75,21 ± 0,12 Ma) werd bepaald door ⁴⁰Ar/³⁹Ar-datering van een bentonietlaag die zich vijf meter boven dit contact bevindt. De formaties die bedekt worden door de Judith Riverformatie zijn de Clagettformatie (Montana) en de Pakowkiformatie (West-Canadees Sedimentair Bekken).

De afzettingen van de Judith River-formatie zijn afkomstig van een subtropisch kustgebied nabij de Western Interior Seaway. De formatie maakt deel uit van de Judith River-groep, die ook de Foremost-, Oldman- en Dinosaur Park-formatie in de Canadese provincies Alberta en Saskatchewan omvat.

Fauna[bewerken | brontekst bewerken]

Dinosaurische faunae[bewerken | brontekst bewerken]

Niettegenstaande de Judith Riverformatie al sinds 1860 onderzocht wordt^[4] blijven de dinosaurische biocoenosen met negen beschreven soorten en meerdere microtaxa (tanden en beenderfragmenten) relatief weinig gekend vergeleken met de even oude levensgemeenschappen van de Kaiparowitsformatie van Utah (ongeveer zestien soorten) en van de Belly River Group van Alberta (ongeveer vijfenvijftig soorten).^[1] Maar de ontdekking in 2005 van Spiclypeus shipporum (holotype CMN 57081) door Bill D. Shipp in een laag van de onderste Coal Ridge Member van de Judith Riverformatie^[1] wierp nieuw licht op zowel de evolutionaire dynamiek als op de taxonomie van de dinosaurische levensgemeenschappen. Correlatie van de sedimenten van de formatie doorheen Montana resulteerde in een kader waarbinnen onderzoek naar faunale overname kan verricht worden.

De oudste dinosaurische fossielen van de Judith Riverformatie (tussen 79,5 ± 0,2 Ma en 79,1 ± 0,2 Ma) worden aangetroffen in de onderste McClelland Ferry Member^[5] die kan gecorreleerd worden met de Herronton Sandstone en de Taber Coal Zone van de onderste Oldmanformatie en bovenste Foremostformatie in Alberta. De upper muddy unit van het Kennedy Couleegebied, dat correleert met Unit 1 van de Oldmanformatie (ca. 79,1 Ma) bevat de hadrosauriër Probrachylophosaurus, de ceratopiden Albertaceratops en Medusaceratops en de pachycephalosauride Colepiocephale. Ook de ceratopide Judiceratops komt voor in het Kennedy Couleegebied, maar de precieze stratigrafische positie is niet bekend.

Talrijke beenderen die toewijsbaar zijn aan Brachylophosaurus canadensis werden aangetroffen in dagzomen van de Judith Riverformatie in de omgeving van de Western Interior Seaway nabij Malta in Montana.^[6] De hier dagzomende bruine en kwartsrijke zandsteen maakt deel uit van de McClelland Ferry Member die minstens 77,76 Ma afgezet werd.^[6] Deze member^[7] is het equivalent van de Comrey Sandstone Zone (Unit 2) van de midden Oldmanformatie in Alberta.

Op ongeveer 250 km ten zuidwesten van Malta (Montana) komen de sedimenten van de Judith Riverformatie uitgebreid aan de oppervlakte in de nabijheid van de Musselshell River in de counties^[8] Golden Valley en Wheatland. Vindplaatsen met resten van dinosauriërs komen voor in zandige rivier afzettingen binnen ongeveer zeventig meter van de Parkman Sandstone Member^[9] en hebben waarschijnlijk ook affiniteit met de Onder-McClelland Ferry Member. In de eerste plaats zijn deze fossielen afkomstig uit beenderlagen met beenderfragmenten van onder meer de troodontide Troodon formosus, de dromaeosauriden Richardoestesia gilmorei, Saurornitholestes langstoni en Dromaeosaurus albertensis, pachycephalosauriden, nodosauriden, hadrosauriden, tyrannosauriden en ceratopiden.^[9] Een redelijk volledig skelet, het holotype van de ceratopide Avaceratops lammersi (ANSP 15800), werd gevonden in de plaatselijke Careless Creek Quarry.^[9]^[10] De ouderdom van de lagen in dit gebied is slecht bekend, maar ze zijn waarschijnlijk niet jonger dan ongeveer 76,24 Ma. Dit komt overeen met de ouderdom van de bovenste grens van de McClelland Ferry Member in het typegebied van de Judith Riverformatie.^[11]

Dit typegebied bevindt zich binnen het Upper Missouri River Breaks National Monument^[12] in Noord-Centraal Montana waar de formatie in haar geheel aan de oppervlakte komt. In de tweede helft van de negentiende eeuw werden in dit gebied de eerste fossiele gewervelden van de formatie verzameld.^[4] De vroegste expedities vonden plaats nabij de samenvloeiing van de Missouri River en de Judith River, waar grote delen van de onderste Coal Ridge Member en de McClelland Ferry Member dagzomen.^[11] Hier vond de Amerikaanse geoloog Ferdinand Vandeveer Hayden eind 1854 en begin 1855 resten van de tyrannosauride "Deinodon horridus", de hadrosauride "Trachodon mirabilis", de nodosauride "Palaeoscincus costatus" en de troodontide Troodon formosus.^[13]^[14] De typesoort "Deinodon horridus", die slechts op grote losse tanden gebaseerd werd, wordt tegenwoordig als een nomen dubium beschouwd en bestaat vermoedelijk uit resten van de tyrannosauriden Daspletosaurus en Gorgosaurus. Alle andere soorten in het geslacht werden later bij andere soorten ondergebracht of worden ook als nomina dubia beschouwd. De typesoort "Trachodon mirabilis" werd in 1856 door de Amerikaanse paleontoloog Joseph Leidy benoemd op basis van zeven tanden. Onder meer omdat de typesoort uit een tand van een ceratopide bleek te bestaan, verviel de geslachtsnaam Trachodon tot een nomen dubium. Ook de typesoort "Palaeoscincus costatus" werd in 1856 beschreven en benoemd door Leidy, dit op basis van een losse tand. Volgens de Amerikaanse paleontoloog Walter Preston Coombs is de geslachtsnaam een nomen dubium omdat het een niet te determineren lid is van de Nodosauridae.

Later veldwerk door Edward Drinker Cope en Charles Hazelius Sternberg in het typegebied brachten nieuwe soorten dinosauriërs aan het licht, waaronder de tyrannosauride "Aublysodon lateralis", zes soorten van het theropodengeslacht "Laelaps", de deinonychosauriër Zapsalis abradens, de maniraptoride theropode Paronychodon lacustris, vier soorten van het ceratopidengeslacht "Dysganus" en drie soorten van het hadrosauridengeslacht "Diclonius". De soort "Aublysodon lateralis" werd in 1876 door Cope benoemd op basis van een premaxillaire^[15] tand (catalogusnummer AMNH^[16] 3956). De tand is afkomstig van Dromaeosaurus of van een jonge tyrannosauride. "Aublysodon lateralis" is een nomen dubium omdat het waarschijnlijk een ouder synoniem van Dromaeosaurus is ("Deinodon" lateralis (Cope 1876) Hay 1902) of waarschijnlijk een ouder synoniem van Daspletosaurus of Gorgosaurus. In 1866 beschreef en benoemde Cope de typesoort "Laelaps aquilunguis", een onvolledig skelet van een theropode, gevonden bij Barnsboro, Gloucester County, in New Jersey. De vondsten van theropoden die hij deed in afzettingen van de Judith Riverformatie in het gebied van het Upper Missouri River Breaks National Monument rekende hij ook tot het geslacht "Laelaps". Maar Othniel Charles Marsh hernoemde "Laelaps aquilunguis" in 1877 naar Dryptosaurus aquilunguis omdat de geslachtsnaam "Laelaps" al in 1836 voor een ander organisme gebruikt werd. In 1876 benoemde Cope het geslacht "Dysganus" voor verschillende partijen afgesleten losse tanden die hij in vier soorten onderverdeelde. Deze tanden werden onder meer gevonden bij Dog Creek in een laag uit de Judith Riverformatie, zes kilometer ten oosten van de Judith River, Fergus County, Montana. Cope dacht dat de tanden van Hadrosauridae afkomstig waren maar Peter Dodson stelde in de jaren tachtig vast dat ze aan Ceratopidae moeten toebehoord hebben, een in de dagen van Cope nog onbekende groep dinosauriërs. Maar omdat er meerdere geslachten ceratopiden bekend zijn uit de Judith Riverformatie, zoals Medusaceratops, Albertaceratops en Judiceratops, kan niet goed vastgesteld worden tot welke soort(en) de tanden behoren, wat "Dysganus" tot een nomen dubium maakt. Een van de tanden was afkomstig van een geslacht uit de familie Tyrannosauridae. In 1876 beschreef Cope op basis van een enkele tand de typesoort "Diclonius pentagonus" (AMNH^[16] 3972), een hadrosauriër uit de Judith Riverformatie. "Diclonius calamarius" en "Diclonius perangulatus" zijn nog twee andere onbeschreven soorten. Niettegenstaande Cope nog verschillende andere partijen tanden aan verschillende soorten "Diclonius" toewees, wordt de naam als een nomen dubium beschouwd.

In de nabijheid van Cow Island, verder stroomafwaarts op de Missouri River, vonden Cope en Sternberg later onvolledige schedelbeenderen van de ongedetermineerde Centrosaurinae (een onderfamilie van de klade Ceratopia) "Monoclonius sphenocerus", "Monoclonius crassus en "Monoclonius fissus".^[17] Hier komen de onder-Coal Ridge Member en de bovenste McClelland Ferry Member aan de oppervlakte. Omdat de onder-Coal Ridge Member het meest uitgebreid aan de oppervlakte komt, is het waarschijnlijk dat het problematische taxon "Monoclonius" beperkt is tot deze member. Beenderlagen met microfossielen (tanden en beenderfragmenten) zijn vooral elders in het onderste derde gedeelte van de Coal Ridge Member algemeen en bevatten resten van Ceratopia, Ankylosauria, Tyrannosauridae, Troodontidae en Hadrosauridae.^[18] De Ceratopia Mercuriceratops en Spiclypeus werden ook in dit interval aangetroffen. Uit het bovenste derde van de Coal Ridge Member beschreef Sahni^[12] klein fossiel materiaal (tanden en beenderfragmenten) van Ceratopia, Ankylosauria, Tyrannosauridae, Troodontidae, Hadrosauridae, Hypsilophodontidae en Pachycephalosauridae,^[18] daterend van niet later dan ca. 75,21 Ma, wat de ouderdom is van de bovenste grens van de Coal Ridge Member. Dagzomen van de Coal Ridge Member in de buurt van Havre bevatten beenderlagen met beenderfragmenten. Verder ook embryo's en eieren van hadrosauriden.^[19]

In 2016^[1] waren vijf van de negen beschreven dinosauriërsoorten van de Judith River Formatie enkel van de formatie bekend. De vier resterende soorten komen ook voor in even oude strata van Alberta (Canada).^[20]^[21] Beenderen afkomstig uit deze staat en voorheen toegewezen aan "Pentaceratops aquilonius" kunnen deze biogeografische link versterken, mocht het blijken dat Pentaceratops nauw verwant is met Spiclypeus. In 2016 stelde Jordan Mallon dat de resten van "Pentaceratops aquilonius" niet duidelijk te onderscheiden zijn van die van Spiclypeus en dat de soort een nomen dubium is. Dit laatste werd in 2020 bevestigd door Denver Fowler, hoewel die juist een verwantschap of mogelijke identiteit zag met Utahceratops. Met uitzondering van enkele twijfelachtige taxa die op tanden gebaseerd werden, zijn er tot nu toe^[1] geen soorten uit Montana die eveneens in even oude lagen verder zuidelijk voorkomen (onder meer in de Kaiparowitsformatie in Utah, de Agujaformatie in Texas en de Fruitlandformatie in New Mexico). Dit is in lijn met vroegere suggesties dat er ergens tussen Montana en Utah een barrière bestond.^[22]^[23]^[21] Maar de nauwe verwantschap tussen Spiclypeus van Montana en Kosmoceratops van Utah suggereert dat een of andere tijdelijke geografische verbinding aanwezig was.

Fauna[bewerken | brontekst bewerken]

De faunalijst volgt een recensie gepubliceerd door Ashok Sahni in 1972, tenzij anders vermeld.

Amfibieën[bewerken | brontekst bewerken]

Er zijn drie potentiële soorten discoglosside kikkers. Bekkenbeenderen, die mogelijk een Noord-Amerikaans lid van de Europese knoflookpaddenfamilie vertegenwoordigen, zijn ook bekend uit de formatie.

Beenvissen[bewerken | brontekst bewerken]

Beenvissen uit de Judith River-formatie
Geslacht	Soort	Locatie	Stratigrafische positie	Opmerking	Afbeelding
Belonostomus	Belonostomus longirostris			Een aspidorhynchiform.
Kindleia	K. fragosa			Een moddersnoek
Lepisosteus	L. occidentalis			Een kaaimansnoek
Priscosturion	P. longipinnis	McClelland Ferry	Boven-Campanien	Een steur
?Paralbula	?P. sp.			Een beenvis.

Kraakbeenvissen[bewerken | brontekst bewerken]

Kraakbeenvissen uit de Judith River-formatie
Geslacht	Soort	Locatie	Stratigrafische positie	Opmerking	Afbeelding
Myledaphus	M. bipartitus			Een pijlstaartrog.

Ornithischische dinosauriërs[bewerken | brontekst bewerken]

Ornithischia uit de Judith River-formatie
Geslacht	Soort	Locatie	Afzetting	Materiaal	Opmerking	Afbeelding
Albertaceratops	A. nesmoi				Heringedeeld als Medusaceratops lokii	Avaceratops Brachylophosaurus Edmontonia Judiceratops Medusaceratops Mercuriceratops Monoclonius Probrachylophosaurus Spiclypeus Zuul
Avaceratops	A. lammersi		Onderste McClelland Ferry	Twee gedeeltelijke schedels, skelet, juveniel, typespecimen ANSP 15800	Een lid van Ceratopidae
Brachylophosaurus	B. canadensis		Midden McClelland Ferry		Een hadrosauride die een van de meest voorkomende dinosauriërs in het gebied was.
Ceratops	C. montanus			Achterhoofdsknobbel, gepaarde hoornkernen, typespecimen USNM 2411	Een dubieuze ceratopide
Corythosaurus	C. sp.		Midden Coal Ridge	Twee gedeeltelijke skeletten	Een lambeosaurine hadrosauriër
Diclonius	D. calamarius			Tanden	Nomen dubium
	D. pentagonius			Gefragmenteerd dentarium met tanden, typespecimen	Een dubieuze hadrosauride
	D. perengulatus			Tanden	Nomen dubium
Dysganus	D. bicarinatus			Losse tanden	Nomen dubium
	D. encaustus			Enkele tand en vijf tandfragmenten, losse tanden	Nomen dubium
	D. haydenianus			Losse tanden	Nomen dubium
	D. peiganus			Tanden	Nomen dubium
Edmontonia	E. longiceps			Losse tanden
~~Hadrosaurus~~	H. paucidens				Heringedeeld als Lambeosaurus? paucidens
Hanssuesia	H. sternbergi				Een pachycephalosauride. Ook aanwezig in de Dinosaur Park- en Oldman-formaties. Mogelijk synoniem van Stegoceras.
Judiceratops	J. tigris		Onderste McClelland Ferry		Een lid van de Ceratopidae
?"Kritosaurus"	?"K." breviceps				Een dubieus lid van de Hadrosauridae
?Lambeosaurus	?L. paucidens			Squamosale, maxilla.	Nomen dubium. Een onbepaalde lambeosaurine.
Medusaceratops	M. lokii		Onderste McClelland Ferry	Beenderbed	Een lid van de Ceratopidae
Mercuriceratops	M. gemini		Onderste Coal Ridge	een apomorf squamosum	Een lid van de Ceratopidae
Monoclonius	M. crassus		Onderste Coal Ridge	Vijf schedels, één compleet, typespecimen AMNH 3998	Een dubieus lid van de Ceratopidae
Paleoscincus	P. costatus			Tand, typespecimen	Een dubieus lid van de Ankylosauridae
Probrachylophosaurus	P. bergei		Onderste McClelland Ferry		Een brachylophosaurine hadrosauriër
Pteropelyx	P. grallipes			Skelet zonder schedel	Een dubieus lid van de Hadrosauridae
Trachodon	T. mirabilis			Losse tanden, typespecimen	Een dubieus lid van de Hadrosauridae
Spiclypeus	S. shipporum		McClelland Ferry	Gedeeltelijke schedel, wervels, ribben, opperarmbeen, darmbeen, dijbeen, scheenbeen en kuitbeen	Een lid van de Ceratopidae
Zuul	Z. crurivastator		Midden Coal Ridge	Craniale en postcraniale skeletresten en zacht weefsel, typespecimen ROM 75860	Een lid van de Ankylosauridae

Choristodera[bewerken | brontekst bewerken]

Choristoderes uit de Judith River-formatie
Geslacht	Soort	Locatie	Stratigrafische positie	Opmerkingen	Afbeelding
Champsosaurus	C. sp.				Champsosaurus

Krokodillen[bewerken | brontekst bewerken]

Krokodillen uit de Judith River-formatie
Geslacht	Soort	Locatie	Stratigrafische positie	Opmerking	Afbeelding
Brachychampsa	B. montana			Een alligatoride.	Brachychampsa Deinosuchus
Leidyosuchus	L. canadensis			Een alligatoride.
Deinosuchus	D. hatcheri

Hagedissen[bewerken | brontekst bewerken]

Hagedissen uit de Judith River-formatie
Geslacht	Soort	Locatie	Stratigrafische positie	Opmerking	Afbeelding
Chamops	C. segnis			Een tejuhagedis.
Exostinus	E. lancensis			Een knobbelhagedis
Leptochamops	L. denticulatus			Een tejuhagedis.
Paraderma	P. bogerti			Een parasaniwide.
Parasaniwa	P. wyomingensis			Een parasaniwide.

Theropode dinosauriërs[bewerken | brontekst bewerken]

Theropoden uit de Judith River-formatie
Geslacht	Soort	Locatie	Stratigrafische positie	Materiaal	Opmerking	Afbeelding
Aublysodon	A. lateralis			Losse tanden, typespecimen AMNH 3956	Jonger synoniem van Deinodon horridus	Gorgosaurus Daspletosaurus Hesperornis Dromaeosaurus
Aublysodon	A. mirandus			Tanden, lectotypen ANSP 9533-9535	Mogelijk jonger synoniem van Deinodon horridus
Hesperornis	H. altus			Gedeeltelijke tibiotarsus	Een van de weinige bekende zoetwatervoorkomens van een hesperornithide.
Daspletosaurus	D. torosus			Maxilla	Een grote tyrannosauride.
Daspletosaurus	D. wilsoni	Jack’s B2		Gedeeltelijke schedel, hals-, sacrale en staartwervels, en een rib, chevron en eerste middenvoetsbeentje	Een overgangssoort tussen D. torosus en D. horneri
Deinodon	D. falculus			Tanden	Losse tyrannosaurustanden geclassificeerd in het dubieuze geslacht Deinodon
	D. hazenianus			Tanden	Jonger synoniem van Deinodon horridus
	D. horridus			Tanden, typespecimen	Losse tyrannosaurustanden die de basis vormden van het dubieuze geslacht Deinodon
	D. incrassatus			Tanden	Jonger synoniem van Deinodon horridus
	D. lateralis				Jonger synoniem van Deinodon horridus
Dromaeosaurus	D. albertensis			Tanden	Een lid van dromaeosauridae, ook gevonden in de Dinosaur Park-formatie
	D. explanatus			Tand	Mogelijk familielid van Saurornitholestes
	D. laevifrons			Tand	Mogelijk familielid van Saurornitholestes
Gorgosaurus	G. libratus			Postorbitaal	Een grote tyrannosauride, ook gevonden in de Dinosaur Park-formatie en mogelijk de Two Medicine-formatie.
Ornithomimus	O. tenuis			Gefragmenteerd middenvoetsbeentje	Een mogelijke troödontide of juveniele tyrannosauride
Paronychodon	P. lacustris			Tanden, typespecimen AMNH 3018	Een onbepaalde maniraptoor, ook gevonden in de Dinosaur Park-, Milk River- en Kirtland-formaties
Troodon	T. formosus			Tanden (typespecimen ANSP 9259), ei	Een lid van de Troödontidae, mogelijk dubieus.
Zapsalis	Z. abradens			Tanden, typespecimen AMNH 3953	Een lid van de Dromaeosauridae

Schildpadden[bewerken | brontekst bewerken]

Schildpadden van de Judith River-formatie
Geslacht	Soort	Locatie	Stratigrafische positie	Opmerking	Afbeelding
Adocus	A. sp.
Basilemys	B. sp.			Een Meso-Amerikaanse rivierschildpad.

Zoogdieren[bewerken | brontekst bewerken]

Verder zijn ook fossielen van verschillende zoogdieren gevonden. De Eutheria is nog beperkt vertegenwoordigd met slechts één soort en ook de Metatheria zijn minder divers dan in formaties uit het Maastrichtien, zoals de Hell Creek- en Lance Creek-formatie.

Multituberculata: Cimexomys, Cimolodon, Cimolomys, Meniscoessus, Mesodma
Metatheria: Alphadon, Eodelphis, Pediomys
Eutheria: Gypsonictops

Reptielen en vissen[bewerken | brontekst bewerken]

Andere dieren die bekend zijn uit de Judith River-formatie zijn de alligatoren Brachychampsa en Leidyosuchus, Champsosaurus, hagedissen, schildpadden, salamanders, beenvissen en pijlstaartroggen.

Literatuur[bewerken | brontekst bewerken]

Lillegraven, J.A., Kielan-Jaworowska, Z. & Clemens, W.A. (1979). Mesozoic mammals: the first two-thirds of mammalian history.

Bronnen, noten en/of referenties

↑ ^a ^b ^c ^d ^e Mallon J.C., Ott C.J., Larson P.L., Iuliano E.M., Evans D.C. (2016). "Spiclypeus shipporum gen. et sp. nov., a Boldly Audacious New Chasmosaurine Ceratopsid (Dinosauria: Ornithischia) from the Judith River Formation (Upper Cretaceous: Campanian) of Montana, USA", PLoS ONE 11(5): e0154218
↑ Kennedy Coulee is een droge kloof of vallei in Noord-Montana en Zuid-Alberta (Canada). Het bevat dagzomende gesteenten van de Judith Riverformatie die rijk zijn aan fossielen.
↑ Goodwin, M.B., Deino, A.L. (1989). The first radiometric ages from the Judith River Formation (Upper Cretaceous), Hill County, Montana. Can J Earth Sci. 1989; 26:1384–1391.
↑ ^a ^b Leidy, J. (1860). Extinct vertebrata from the Judith River and Great Lignite Formations of Nebraska. Trans Am PhilosSoc. 1860; 11:139–154.
↑ Rogers, R.R., Kidwell, S.M., Deino, A.L., Mitchell, J.P., Nelson, K., Thole, J.T. (2016). Age, correlation, and lithostratigraphic revision of the Upper Cretaceous (Campanian) Judith River Formation in its type area (north-central Montana), with a comparison of low-and high-accommodation alluvial records. JGeol. 2016; 124:99–135.
↑ ^a ^b Freedman,F.E.A., Horner, J.R. (2015). A new brachylophosaurin hadrosaur (Dinosauria : Ornithischia) with an intermediate nasal crest from the Campanian Judith River Formation of north central Montana. PLOSONE. 2015;10(11):e0141304.doi:10.1371/journal.pone.0141304PMID: 26560175.
↑ Een member is een groep horizonten en lagen (Engels : beds) die kunnen gegroepeerd worden omdat ze gemeenschappelijke kenmerken hebben die deze groep onderscheiden van de bedekkende en onderliggende gesteenten.
↑ Een county is in de Verenigde Staten een administratieve of politieke onderafdeling van een staat die uit een geografisch gebied met specifieke grenzen en met gewoonlijk enig niveau bestuurlijke autoriteit bestaat.
↑ ^a ^b ^c Fiorillo, A.R. (1991). Taphonomy and depositional setting of Careless Creek Quarry (Judith River Formation), Wheatland County, Montana, USA. Palaeogeogr, Palaeoclimatol, Palaeoecol. 1991; 81:281–311.
↑ Dodson, P. (1986). Avaceratops lammersi : a new ceratopsid from the Judith River Formation of Montana. Proc Acad Nat Sci Phila. 1986;138:305–17.
↑ ^a ^b Rogers, R.R., Kidwell, S.M., Deino, A.L., Mitchell, J.P., Nelson, K., Thole, J.T. (2016). Age, correlation, and lithostratigraphic revision of the Upper Cretaceous (Campanian) Judith River Formation in its type area (north-central Montana), with a comparison of low-and high-accommodation alluvial records. JGeol. 2016;124:99–135.
↑ ^a ^b Sahni, A. (1972). The vertebrate fauna of the Judith River Formation, Montana. Bull Am Mus Nat Hist. 1972;147:321–412.
↑ Leidy, J. (1856). Notice of remains of extinct reptiles and fishes, discovered by Dr. FV Hayden in the badlands of the Judith River, Nebraska Territory. Proc Acad Nat Sci Philadelphia. 1856;8:72–73
↑ Cope, E.D. (1876). Descriptions of some vertebrate remains from the Fort Union beds of Montana. Proc Acad Nat Sci Philadelphia. 1876; 28:248–261
↑ De premaxilla (of praemaxilla) is één van een paar kleine schedelbeenderen aan de uiterste tip van de bovenkaak bij vele dieren. Een premaxilla draagt gewoonlijk, maar niet altijd, tanden. Het meervoud, dus het gepaarde stel beenderen, luidt premaxillae (of praemaxillae).
↑ ^a ^b 'AMNH' staat voor American Museum of Natural History.
↑ Cope, E.D. (1889). The horned Dinosauria of the Laramie. Amer Nat. 1889; 23:715–717.
↑ ^a ^b Rogers, R.R., Brady, M.E. (2010). Origins of microfossil bonebeds :insights from the Upper Cretaceous Judith River Formation of north-central Montana. Paleobiology. 2010;36:80–112.
↑ Horner, J.R. (1999). Eggclutches and embryos of two hadrosaurian dinosaurs. J Vert Paleontol. 1999; 19 : 607–611.
↑ Sternberg, C.H. (1914). Notes on the fossil vertebrates collected on the Cope expedition to the Judith River and Cow Island beds, Montana, in 1876. Science. 1914; 40:134–135. PMID 17776389.
↑ ^a ^b Gates, T.A., Prieto-Márquez, A., Zanno, L.E. Mountainbuilding triggered Late Cretaceous North American megaherbivore dinosaur radiation (2012). PLOSONE. 2012; 7(8): e42135. doi:10.1371/journal.pone.0042135PMID:22876302.
↑ Sampson, S.D., Loewen, M.A., Farke, A.A., Roberts, E.M, Forster, C.A., Smith, J.A. et al (2010). New horned dinosaurs from Utah provide evidence for intracontinental dinosaur endemism. PLOSOne. 2010;5(9): e12292.d oi:10.1371/journal.pone.0012292PMID: 20877459.
↑ Gates, T.A., Sampson, S.D., Zanno, L.E., Roberts, E.M., Eaton, J.G., Nydam, R.L. et al (2010). Biogeography of terrestrial and freshwater vertebrates from the Late Cretaceous (Campanian) Western Interior of North America. Palaeogeogr, Palaeoclimatol, Palaeoecol. 2010; 291:371–87.

Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Judith River Formation op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.

[Mallon2016-1] Mallon J.C., Ott C.J., Larson P.L., Iuliano E.M., Evans D.C. (2016). "Spiclypeus shipporum gen. et sp. nov., a Boldly Audacious New Chasmosaurine Ceratopsid (Dinosauria: Ornithischia) from the Judith River Formation (Upper Cretaceous: Campanian) of Montana, USA", PLoS ONE 11(5): e0154218

[2] Kennedy Coulee is een droge kloof of vallei in Noord-Montana en Zuid-Alberta (Canada). Het bevat dagzomende gesteenten van de Judith Riverformatie die rijk zijn aan fossielen.

[3] Goodwin, M.B., Deino, A.L. (1989). The first radiometric ages from the Judith River Formation (Upper Cretaceous), Hill County, Montana. Can J Earth Sci. 1989; 26:1384–1391.

[Leidy1860-4] Leidy, J. (1860). Extinct vertebrata from the Judith River and Great Lignite Formations of Nebraska. Trans Am PhilosSoc. 1860; 11:139–154.

[5] Rogers, R.R., Kidwell, S.M., Deino, A.L., Mitchell, J.P., Nelson, K., Thole, J.T. (2016). Age, correlation, and lithostratigraphic revision of the Upper Cretaceous (Campanian) Judith River Formation in its type area (north-central Montana), with a comparison of low-and high-accommodation alluvial records. JGeol. 2016; 124:99–135.

[Freedman2015-6] Freedman,F.E.A., Horner, J.R. (2015). A new brachylophosaurin hadrosaur (Dinosauria : Ornithischia) with an intermediate nasal crest from the Campanian Judith River Formation of north central Montana. PLOSONE. 2015;10(11):e0141304.doi:10.1371/journal.pone.0141304PMID: 26560175.

[7] Een member is een groep horizonten en lagen (Engels : beds) die kunnen gegroepeerd worden omdat ze gemeenschappelijke kenmerken hebben die deze groep onderscheiden van de bedekkende en onderliggende gesteenten.

[8] Een county is in de Verenigde Staten een administratieve of politieke onderafdeling van een staat die uit een geografisch gebied met specifieke grenzen en met gewoonlijk enig niveau bestuurlijke autoriteit bestaat.

[Fiorillo1991-9] Fiorillo, A.R. (1991). Taphonomy and depositional setting of Careless Creek Quarry (Judith River Formation), Wheatland County, Montana, USA. Palaeogeogr, Palaeoclimatol, Palaeoecol. 1991; 81:281–311.

[10] Dodson, P. (1986). Avaceratops lammersi : a new ceratopsid from the Judith River Formation of Montana. Proc Acad Nat Sci Phila. 1986;138:305–17.

[Rogers2016-11] Rogers, R.R., Kidwell, S.M., Deino, A.L., Mitchell, J.P., Nelson, K., Thole, J.T. (2016). Age, correlation, and lithostratigraphic revision of the Upper Cretaceous (Campanian) Judith River Formation in its type area (north-central Montana), with a comparison of low-and high-accommodation alluvial records. JGeol. 2016;124:99–135.

[Sahni1972-12] Sahni, A. (1972). The vertebrate fauna of the Judith River Formation, Montana. Bull Am Mus Nat Hist. 1972;147:321–412.

[13] Leidy, J. (1856). Notice of remains of extinct reptiles and fishes, discovered by Dr. FV Hayden in the badlands of the Judith River, Nebraska Territory. Proc Acad Nat Sci Philadelphia. 1856;8:72–73

[14] Cope, E.D. (1876). Descriptions of some vertebrate remains from the Fort Union beds of Montana. Proc Acad Nat Sci Philadelphia. 1876; 28:248–261

[15] De premaxilla (of praemaxilla) is één van een paar kleine schedelbeenderen aan de uiterste tip van de bovenkaak bij vele dieren. Een premaxilla draagt gewoonlijk, maar niet altijd, tanden. Het meervoud, dus het gepaarde stel beenderen, luidt premaxillae (of praemaxillae).

[AMNH-16] 'AMNH' staat voor American Museum of Natural History.

[17] Cope, E.D. (1889). The horned Dinosauria of the Laramie. Amer Nat. 1889; 23:715–717.

[Rogers2010-18] Rogers, R.R., Brady, M.E. (2010). Origins of microfossil bonebeds :insights from the Upper Cretaceous Judith River Formation of north-central Montana. Paleobiology. 2010;36:80–112.

[19] Horner, J.R. (1999). Eggclutches and embryos of two hadrosaurian dinosaurs. J Vert Paleontol. 1999; 19 : 607–611.

[20] Sternberg, C.H. (1914). Notes on the fossil vertebrates collected on the Cope expedition to the Judith River and Cow Island beds, Montana, in 1876. Science. 1914; 40:134–135. PMID 17776389.

[Gates2012-21] Gates, T.A., Prieto-Márquez, A., Zanno, L.E. Mountainbuilding triggered Late Cretaceous North American megaherbivore dinosaur radiation (2012). PLOSONE. 2012; 7(8): e42135. doi:10.1371/journal.pone.0042135PMID:22876302.

[22] Sampson, S.D., Loewen, M.A., Farke, A.A., Roberts, E.M, Forster, C.A., Smith, J.A. et al (2010). New horned dinosaurs from Utah provide evidence for intracontinental dinosaur endemism. PLOSOne. 2010;5(9): e12292.d oi:10.1371/journal.pone.0012292PMID: 20877459.

[23] Gates, T.A., Sampson, S.D., Zanno, L.E., Roberts, E.M., Eaton, J.G., Nydam, R.L. et al (2010). Biogeography of terrestrial and freshwater vertebrates from the Late Cretaceous (Campanian) Western Interior of North America. Palaeogeogr, Palaeoclimatol, Palaeoecol. 2010; 291:371–87.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]